#1 слайд
Электромагниттік толқындар 9 сынып

1 слайд

#2 слайд
1.Дыбыс шығаратын дененің тербелістер амплитудасымен анықталатын дыбыстың сипаттамасы қалай аталады? 2.Дыбыс қаттылығының өлшем бірлігі қандай? 3.Дыбыстың жиілігіне байланысты болатын сипаттамасы қалай аталады? 4.Адам дауысы тон биіктігіне қарай қандай диапазондарға бөлінеді? 5.Адамның дауысына немесе аспаптың үніне өзіндік бояу беретін дыбыстың сипаттамасы. 6.Шудың кері әсері туралы айтыңдар 7.Инфрадыбыс пен ультрадыбыс көздері мен олардың қолданылуы 8.16 Гц – тен төмен жиіліктегі дыбыстар қалай аталады? 9.Жиілігі 20000 Гц – тен жоғары дыбыстар қалай аталады? 10.Қандай дыбыстар естілетін дыбыстар деп аталады? 11.Шағылған ультрадыбысты пайдаланып нысананың орнын анықтау тәсілі қалай аталады? Үй жұмысын тексеру

2 слайд

#3 слайд
12. Эхолокация үшін жиілігі қандай дыбысты пайдаланған ыңғайлы: 16 Гц па немесе 20000 Гц па? 27, 28 – жаттығу есептерін шығару Үй жұмысын тексеру

3 слайд

#4 слайд
ТОЛҚЫНДАР МЕХАНИКАЛЫҚ КӨЛДЕНЕҢ БОЙЛЫҚ ДЫБЫС ТОЛҚЫНДАРЫ ИНФРАДЫБ ЫСТАР ЕСТІЛЕТІН ДЫБЫСТАР УЛЬТРАД ЫБЫСТАР ЭЛЕКТРОМАГНИТТ ІК ТОЛҚЫНДАР 1. РАДИОТОЛҚЫНДАР 2. ИНФРАҚЫЗЫЛ ТОЛҚЫНДАР 3. АҚ ЖАРЫҚ 4. УЛЬТРАКҮЛГІН СӘУЛЕЛЕР 5. РЕНТГЕН СӘУЛЕЛЕРІ 6. ГАММА - СӘУЛЕЛЕР

4 слайд

#5 слайд
Электр заряды бар бөлшектер айнымалы қозғалыс жасағанда, кеңістікте электромагниттік өріс туындайды. Мұндай теорияны 1865 жылы Джеймс Максвелл айтқан болатын. 1873 жылы ол өзінің теориясын тұжырымдап шықты: 1.Өзгеріп отыратын электр өрісі кеңістікте өзгеріп отыратын магнит өрісін тудырады. 2.Өзгеріп отыратын магнит өрісі кеңістікте өзгеріп отыратын электр өрісін тудырады. Электр өрісін Е кернеулік векторы арқылы, магнит өрісін В индукция векторы арқылы кескіндеп көрсетеді. Электромагниттік толқын қалай туындайды?

5 слайд

#6 слайд
Электромагниттік толқындар барлық заттарда да вакуумда да тарала алады, электромагниттік толқынның вакуумдағы таралу жылдамдығы - 300000 км/с, с=3*10 8 м/с , Электромагниттік толқындар көлденең толқындар болып табылады. Электр өрісін Е кернеулік векторы арқылы, магнит өрісін В индукция векторы арқылы кескіндеп көрсетеді.

6 слайд

#7 слайд
Вакуумге қарағанда заттағы электромагниттік толқынның таралу жылдамдығы аз болады, ол толқын таралған ортаның сыну көрсеткішіне байланысты. υ= c - электромагниттік толқынның вакуумдегі таралу жылдамдығы, n – ортаның сыну көрсеткіші, ол әр орта үшін тұрақты шама, мәні 3 кестеде көрсетілген. Электромагниттік толқындардың таралу жылдамдығы

7 слайд

#8 слайд
Механикалық толқындар сияқты электромагниттік толқындар да энергия тасиды. Толқын ұзындығы, жылдамдығы және жиілігі арасындағы қатынас та механикалық толқындардыкі сияқты өзгеріссіз қалады. λ=с*Т λ= Электромагниттік толқындардың вакуумнен затқа өткенде жиілігі өзгермейді. Жылдамдығы өзгеретіндіктен толқын ұзындығы өзгереді: λ І = λ І – вакуумдағы толқын ұзындығы, λ – заттағы толқын ұзындығы Электромагниттік толқындардың толқын ұзындығы

8 слайд

#9 слайд
Электромагниттік толқындар шкаласы (оқулықтағы 5.22 сурет) Барлық электромагниттік сәулелердің табиғаты бірдей, олар – электромагниттік толқындар, олардың жылдамдықтары да тұрақты. Кәдімгі жарық - электромагниттік толқын болып табылады. Жарықтың құрамына кіретін сәулелердің вакуумдегі толқын ұзындықтары мен оларға сәйкес келетін кейбір заттардың сыну көрсеткіші 3 кестеде көрсетілген.

9 слайд

#10 слайд
Вакуумдег і толқын ұзындығы, λ І 10 -9 м түсі Заттардың сыну көрсеткіштері n Шыны (ауыр флинт ТФ-1) Шыны (жеңіл крон К80) су Ас тұзы 656,3 қызыл 1,6444 1,5145 1,3311 1,5407 3-кесте

10 слайд

#11 слайд
№1. 1,5 *10 3 кГц жиілікте жұмыс істейтін радиостанция шығаратын толқын ұзындығы неге тең? №2. Тербелмелі контур ауада ұзындығы 150 м электромагниттік толқындар тудырады. Контурдағы индуктивтік 0,25 мГн болса, оған қандай сыйымдылық қосылған? №3. Қабылдау контурындағы индуктивтік 1,5 мГн, ал сыйымдылық 75 – тен 650 пФ – қа дейін өзгеретін болса, қабылдағыш қандай толқын ұзындығына есептелген? №4. Миллиметрлік ауқымдағы (λ=1 мм – ден λ=10 мм – ге дейін) радиотолқындардың жиілік ауқымы қандай? Есептер шығару

11 слайд

#12 слайд
№5. Егер генератор 0,1 МГц – тен 26 МГц – ке дейін жиіліктер ауқымына арналған болса, амплитудасы мен жиілігі берілген электромагниттік тербелістер тудыра алатын генератордың толқын ұзындығының аумағын анықтаңдар. №6. 800 мкм толқын ұзындығы қандай жиілікке сәйкес келеді? №7. Жиілігі 200 Гц дыбыс тербелістерінің бір периодына, толқын ұзындығы 30 м электромагниттік толқында неше тербеліс болады? №8. Тербелмелі контур сыйымдылығы 0,4 мкФ конденсатордан және индуктивтілігі 1 мГн катушкадан тұрады. Осы контурдың вакуумде шығаратын толқынының ұзындығын табыңдар. Есептер шығару

12 слайд

#13 слайд
№9. Кемелер SOS апат сигналын қандай жиілікте береді? Халықаралық келісім бойынша оның толқын ұзындығы 600 м болу керек. №10. 1,4 МГц жиілікте жұмыс істейтін радиотаратқыш жіберетін толқындар ұзындығы неге тең? №11. Тербеліс жиілігі 20 МГц жасанды Жер серігі таратқышының жұмыс істейтін толқын ұзындығын табыңдар. №12. Сыйымдылығы 700 пФ контур ұзындығы 50 м электромагниттік толқындар шығарса, оның индуктивтігін табыңдар. Есептер шығару

13 слайд

#14 слайд
ғалым Өмір сүрген жылдары Еңбегі (нені ашты, зерттеді, тұжырымдад ы) Қай жылдарда еңбектенді Үй жұмысы 1.&36,37 оқу, мазмұндау, анықтамалар мен формулаларды жаттау, дайындық сұрақтарына жауап беру. 2.Радиобайланыс тарихында еңбек еткен ғалымдар туралы кестені толтыру

14 слайд