Электровакуумды шамның құрылымы. Диодтар. Тетродтар

1 слайд
Электровакуумды шамның құрылымы. Диодтар. Тетродтар Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы «Жамбыл политехникалық жоғары колледжі» КМҚК Тақырыбы:

1 слайд

2 слайд
Термоэлектрон ды эмиссия • Электрон ды эмисси я деп дененің электрондарды қоршаған кеңістігіне жіберу процесін атайды. Электрондардың денеден шығуын қамтамасыз ету үшін, оларға қосымша энергияны хабарлау талап етіледі. Осыған байланысты электронды эмиссиялардың келесі түрлері қарастырылады: термоэлектронды, электростатистикалық, фотоэлектронды және екіншілік.

2 слайд

3 слайд
3. Ф отоэлектронды эмиссия барысында дененің беті жарықтануға ұшырайды 4. Екіншілік эмиссия біріншілік эмиссияның электрондық ағынының дененің бетіне әсер етуінен пайда болады. дененің беткі жағын біріншілік электрондарымен атқылау кезінде, денеден екіншілік электрондар бөлініп шығады, бұл процесс екіншілік эмиссия деп аталады. 2. Электростати стикалық эмиссия дененің беткі жағында электрлі алаңның аса басым кернеуімен пайда болады1. Т ермоэлектрон ды эмисс ияда электрондарға қосымша энергия денені қыздыру жолымен хабарланады. Электронды эмиссиялардың келесі түрлері қарастырылады:

3 слайд

4 слайд
Көбінесе электронды құралдарда электронды ағындарды жасау үшін термоэлектронды эмиссия қолданылады. Осы электронды ағынды туындататын электрод катод деп аталады. Термоэлектронды катодтың тоғы оның температурасына байланысты болады. Термоэлектронды эмиссияның тоғының тығыздығы Ричардсон мен Дешмэннің теңдеуімен анықталады (1.1) мұндағы ,  0 — электрондардың катодтардан шығуының үлесті жұмысы,(  т =kТ/q — жылу потенциалы, k — Больцманың тұрақтысы, Т — абсолютті температура (К), q — электрон заряды, I s =АТ 2 , А =120А*см -2 *К -2 — Ричардсоның тұрақтысы. (1.1) теңдеуі І эмиссия тоғының тығыздығы, Т температурасы ұлғайғаюымен бірге ұлғаятынын көрсетеді.

4 слайд

5 слайд
Электровакуумды диод — бұл катодтан басқа екінші электроды бар екіэлектродты лампа. Екі электрод та ауасы шығарылған шыны немесе керамика баллонына салынады. Егер анодта катодқа қатысты кернеу оң болса, онда катодпен эмиттелетін электрондар анодқа қарай жылжып, анодты тоқты құрайды. Теріс кернеу кезінде анодта тоқ болмайтындықтан, диод тоқты тек бір бағытта өткізеді. Бұл қасиет диодтың оның негізгі бағытын – айнымалы тоқтың түзетілуін анықтайды.

5 слайд

6 слайд
Диодтың схемалық бейнеленуі 1.1 суретте келтірілген . Анод тоғының ондағы кернеуге тәуелділігін практикалық мақсаттар үшін анықтап алу маңызды, яғни I a =f(U a ) қатынасын тағайындау өте маңызды. Катод Жылытқыш (жылытқыш) C урет 1.1. Диодтың тікелей және жанама қыздыру ыны ң сұлбалық бейнеленуі.

6 слайд

7 слайд
Электровакуумды триод. Триод деп анод пен катод арасында торы бар электронды шамды атайды.Бұл үшінші электрод анод тоғын реттеуге арналған. Тордағы кернеу анод пен катод арасындағы алаңды өзгертеді және анод тоғына әсер етеді. Егер тордағы кернеу катодқа қатысты терісболса, онда ол электрондарға кедергі жасайтынәрекет жасайды, нәтижесінде анодтағы тоқ кемиді. Тордағы оң кернеу кезінде ол тездеткіш әрекет жасайды да, анодтағы тоқ ұлғаяды. Электрондардың бір бөлігі тоқты жасап, торға түседі. Демек, тор анод тоғын өзгертуге мүмкіндік тудыратын басқарушы электрод болып табылады.

7 слайд

8 слайд
Триодттың сұлбалық бейнесі 1.5-суретте келтірілген. Анод тоғының ұлғаюына әсер ету үшін, тор катодқа жақынырақ тұруы керек. Тордағы кернеу теріс болса, тоқ мөлшері жоққа жақын болады. Тор бар жағдайда анод тоғының бар-жоғын анықтау үшін,анод пен тордың орнына қойылған катод тоғына тең кернеу тоғы бар анод әрекетімен алмастыруға болады. Триод тоғыносындай әдіспен есептеу – триодты эквивалентті диодтың анодындағы кернеуді келтірілген немесе әрекеттегідеп атайды. Сурет.1.5. Триодтың схемалық бейнеленуі (а), триодтағы электродаралық сыйымдылық (б) және эквивалентті триод (в).

8 слайд

9 слайд
Егер тордың тоғы нөлге тең деп алсақ, онда жүктеме өткізгіштігімен салыстырғанда, ішкі (G i  0) өткізгіштік болса, онда алмасу сұлбасы келесі түрде 1.10 суретте келтірілгендей болады. Келтірілген алмасу сұлбасы үшін жүктемедегі айнымалы кернеу мәнін алуға болады Қарастырылған мысал, аз сигналды режимде триодты тордағы u c кернеуімен басқарылатын Su c тоқ көзімен алмастыруға болатыны байқалады. Егер триодттың G i ішкі өткізгіштігінескеретін болсақ, онда оны жүктемеге параллель қосу керек. (1.17) формуласында R н орнына R ' н =(G i + G н ) -1 , мұндағы G н = R н -1 кедергісін қосу керек. Триодттардың шартты белгісі диодттардағы сияқты, әріптер мен сандардан тұрады. Бірінші сан қыздырудыңкернеуін, екінші әріп: С — триод, ал Н — қос триод білдіреді. Сосын өңдеудің реттік номерін көрсететін сандар кетеді. Ең соңында корпустың типі мен сенімділігі көрсететін сандар келтіріледі.

9 слайд

10 слайд
Көпторлы электровакуумды шамдар . Көпторлы шамдарға: екі торы бар-тетродттар, үш торы бар - пентодттар, төрт торы бар - гексодттар, бес торы бар – гептодттар және алты торы бар – октодттар жатады. Көп таралғандары тетродттар мен пентодттар. Тетродтар деп екі торы бар шамды атайды. Тордың біреуі басқарушы болып табылады және теріс кернеуге ие. Басқа тор катод пен басқарушы тордың арасында орналасып катодты тор деп аталады немесе анод пен басқарушы тордың арасында орналасады да, экрандалатын деп аталады.

10 слайд

11 слайд
Катодты торы бар тетродттың сұлбалық бейнеленуі1.11 а суретте, ал экрандалатын торы бар (экранды) тетродттың сұлбалық бейнеленуі — 1.11 б суретте келтірілген. Катодтты торға аз ғана кернеу беріледі. Алайда, бұл тор катодқа жақын орналасқандықтан, оның өткізгіштігі үлкен және анодтта кернеудің аз болуына қарамастан анод тоғы мәнді болып табылады. Катод торының арқасында сипаттаманың тіктігі де өседі. Катодты торы бар тетродттың вольт-амперлік сипаттамасы төмен анод кернеуінен басқаларға катодты торлы триодтың сипаттамаларына ұқсас.

11 слайд