“Ереуіл атқа ер салмай”

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Сабақтың тақырыбы:Сабақтың тақырыбы:  ““ Ереуіл атқа ер салмай”Ереуіл атқа ер салмай”

2 слайд

3 слайд
Махамбет жырлары Махамбет жырлары халқымыздың мәдени халқымыздың мәдени мұрасының, рухани қазынасының мұрасының, рухани қазынасының ең асылынан саналады.ең асылынан саналады. Б.АманшинБ.Аманшин

3 слайд

4 слайд
Үй тапсырмасын сұрауҮй тапсырмасын сұрау II топ: Махамбеттің балалық шағы топ: Махамбеттің балалық шағы IIII топ: Көтерілістің шығу топ: Көтерілістің шығу себептері, себептері, XIXXIX ғасырдың жағдайы ғасырдың жағдайы

4 слайд

5 слайд
Махамбет Өтемісұлы – 1803 жылы Ішкі Бөкей ордасы, қазіргі Батыс Махамбет Өтемісұлы – 1803 жылы Ішкі Бөкей ордасы, қазіргі Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауд. Нарын құмының Жанқұс жерінде Қазақстан облысы Жәнібек ауд. Нарын құмының Жанқұс жерінде туған. – 20.10.1846, Қараой өңірі, қазіргі Атырау облысы Махамбет туған. – 20.10.1846, Қараой өңірі, қазіргі Атырау облысы Махамбет ауданында жерденген - қазақтың көрнекті ақыны, сонымен бірге 1836-ауданында жерденген - қазақтың көрнекті ақыны, сонымен бірге 1836- 38 ж. Исатай Тайманов бастаған шаруалар кетерілісінің жалынды 38 ж. Исатай Тайманов бастаған шаруалар кетерілісінің жалынды жыршысы ретінде де мәлім, қозғалысты ұйымдастырушы тарихи жыршысы ретінде де мәлім, қозғалысты ұйымдастырушы тарихи қайраткер тұлғалардың бірі. Кіші жүздің Байұлы бірлестігі ішіндегі қайраткер тұлғалардың бірі. Кіші жүздің Байұлы бірлестігі ішіндегі Беріш руының Жайық бөлімінен шыққан. Атасы Құлмәлі, әкесі Өтеміс Беріш руының Жайық бөлімінен шыққан. Атасы Құлмәлі, әкесі Өтеміс те өз заманында айтулы тұлғалар болған. Құлмәлінің тұқымынан те өз заманында айтулы тұлғалар болған. Құлмәлінің тұқымынан билер де, шешендер де шыққан.билер де, шешендер де шыққан. Халықтың азатығын көксеген күрескер, ел бастаған батыр, өр рухты Халықтың азатығын көксеген күрескер, ел бастаған батыр, өр рухты ақын. Бекетай елді мекенінде (Бөкей ордасы, Орал облысы, Жөнібек ақын. Бекетай елді мекенінде (Бөкей ордасы, Орал облысы, Жөнібек ауданы) дүниеге келді.ауданы) дүниеге келді.

5 слайд

6 слайд
Жаңа тақырыпты меңгеру. Өткен Жаңа тақырыпты меңгеру. Өткен тақырып пен жаңа тақырыптың тақырып пен жаңа тақырыптың байланысын ашу. Жаңа байланысын ашу. Жаңа тақырыпты баяндаутақырыпты баяндау

6 слайд

7 слайд
Бүгінгі өмірімізде Махамбеттер Бүгінгі өмірімізде Махамбеттер бар ма?бар ма?

7 слайд

8 слайд
““ Ереуіл атқа ер салмай” Ереуіл атқа ер салмай” романтизм бағытындағы өлең.романтизм бағытындағы өлең. Жәңгірдің немересі Шәңгерей Жәңгірдің немересі Шәңгерей Бөкеевтің көмегімен Ғұмыр Бөкеевтің көмегімен Ғұмыр Қараш 1908-1910 жылдары Қараш 1908-1910 жылдары Махамбеттің “Ереуіл атқа ер Махамбеттің “Ереуіл атқа ер салмай” өлеңін алғаш рет салмай” өлеңін алғаш рет “Шайыр” жинағында жариялады.“Шайыр” жинағында жариялады.

8 слайд

9 слайд
Махамбет — халықты патшалық, хандық өкіметке қарсы қарулы Махамбет — халықты патшалық, хандық өкіметке қарсы қарулы кетеріліске шақырған алғашқы қазақ ақыны. Оның бейнелі де жалынды кетеріліске шақырған алғашқы қазақ ақыны. Оның бейнелі де жалынды негізінен Шалкиіз, Сыпыра, Доспамбет, Қазтуған сияқты батыр негізінен Шалкиіз, Сыпыра, Доспамбет, Қазтуған сияқты батыр жыраулардың үлгісінде шығарылған көтеріліс туралы толғаулар. «Жәңгірге», жыраулардың үлгісінде шығарылған көтеріліс туралы толғаулар. «Жәңгірге», «Баймағамбет сұлтанға» деген өлеңдерінде үстем тап өкілдерін бет-пердесін «Баймағамбет сұлтанға» деген өлеңдерінде үстем тап өкілдерін бет-пердесін жырта шенесе, «Мұнар күн» өлеңінде ел басындағы ауыртпалықты күйзеле, жырта шенесе, «Мұнар күн» өлеңінде ел басындағы ауыртпалықты күйзеле, ашына айтты. Исатай — ақынның кеп өлендерінің басты қаһарманы. ашына айтты. Исатай — ақынның кеп өлендерінің басты қаһарманы. «Тайманның ұлы Исатай», «Исатай деген ағам бар», «Исатай сөзі», «Тайманның ұлы Исатай», «Исатай деген ағам бар», «Исатай сөзі», «Тарланым», т.б. өлеңдерінде Исатайдың адамгершілігі, азаматтығы, «Тарланым», т.б. өлеңдерінде Исатайдың адамгершілігі, азаматтығы, батырлығы, қайсарлығы сипатталадыбатырлығы, қайсарлығы сипатталады

9 слайд

10 слайд
Екі түрлі түсініктеме күнделігіЕкі түрлі түсініктеме күнделігі Махамбет өлеңінен үзінді Махамбет өлеңінен үзінді жаз:жаз: Неліктен бұл үзіндіні Неліктен бұл үзіндіні алдың? Себебі:алдың? Себебі:

10 слайд

11 слайд
Махамбет - халықты патшалық, хандық өкіметке қарсы қарулы кетеріліске Махамбет - халықты патшалық, хандық өкіметке қарсы қарулы кетеріліске шақырған алғашқы қазақ ақыны. Оның бейнелі де жалынды негізінен шақырған алғашқы қазақ ақыны. Оның бейнелі де жалынды негізінен Шалкиіз, Сыпыра, Доспамбет, Қазтуған сияқты батыр жыраулардың Шалкиіз, Сыпыра, Доспамбет, Қазтуған сияқты батыр жыраулардың үлгісінде шығарылған көтеріліс туралы толғаулар. "Жәңгірге", үлгісінде шығарылған көтеріліс туралы толғаулар. "Жәңгірге", "Баймағамбет сұлтанға" деген өлеңдерінде үстем тап өкілдерін бет-"Баймағамбет сұлтанға" деген өлеңдерінде үстем тап өкілдерін бет- пердесін жырта шенесе, "Мұнар күн" өлеңінде ел басындағы ауыртпалықты пердесін жырта шенесе, "Мұнар күн" өлеңінде ел басындағы ауыртпалықты күйзеле, ашына айтты. Исатай - ақынның кеп өлендерінің басты күйзеле, ашына айтты. Исатай - ақынның кеп өлендерінің басты қаһарманы. "Тайманның ұлы Исатай", "Исатай деген ағам бар", "Исатай қаһарманы. "Тайманның ұлы Исатай", "Исатай деген ағам бар", "Исатай сөзі", "Тарланым", т.б. өлеңдерінде Исатайдың адамгершілігі, азаматтығы, сөзі", "Тарланым", т.б. өлеңдерінде Исатайдың адамгершілігі, азаматтығы, батырлығы, қайсарлығы сипатталады.батырлығы, қайсарлығы сипатталады.

11 слайд

12 слайд
1.Махамбет Өтемісұлының өмір сүрген жылдары?1.Махамбет Өтемісұлының өмір сүрген жылдары? 2. 1845 жылы ол баласы Нұрсұлтанды оқуға орналастырмақ 2. 1845 жылы ол баласы Нұрсұлтанды оқуға орналастырмақ ниетпен қайда болды?ниетпен қайда болды? 3. Ақын өлеңдерінің басты қаһарманы?3. Ақын өлеңдерінің басты қаһарманы? 4. Ақынның патшаның жергілікті билеуші өкілдері - хан-4. Ақынның патшаның жергілікті билеуші өкілдері - хан- сұлтандарға қарсы жазылған, олардың бет пердесін ашатын сұлтандарға қарсы жазылған, олардың бет пердесін ашатын жырлары?жырлары? 5. Оның 11 күйі 1982 жылы қандай атпен жарық көрді?5. Оның 11 күйі 1982 жылы қандай атпен жарық көрді? 6. Ақын өлендерінің негізгі тақырыбы?6. Ақын өлендерінің негізгі тақырыбы? 7. Ол кімдердің мұраларын көкірегіне тоқып өсті?7. Ол кімдердің мұраларын көкірегіне тоқып өсті? 8. Өмірінің соңғы жылдарын ақын қайда өткізеді?8. Өмірінің соңғы жылдарын ақын қайда өткізеді?

12 слайд

13 слайд
ФотосуреттерФотосуреттер

13 слайд

14 слайд
Өмірінің соңғы жылдарын ақын ауылда өткізеді. Жәңгір хан мен Өмірінің соңғы жылдарын ақын ауылда өткізеді. Жәңгір хан мен Баймағамбет сұлтан халықтың бүлік шығаруына ықпал етуінен Баймағамбет сұлтан халықтың бүлік шығаруына ықпал етуінен секем алып, оның сыртынан бақылау қояды. Ақыры ханның секем алып, оның сыртынан бақылау қояды. Ақыры ханның тыңшылары Махамбетті опасыздықпен өлтіреді.тыңшылары Махамбетті опасыздықпен өлтіреді. Ақын өлендерінің негізгі тақырыбы — теңдік пен бостандық, әділдік Ақын өлендерінің негізгі тақырыбы — теңдік пен бостандық, әділдік үшін күрес, қанаушы отаршылдық жүйеге қарсылық болып келеді де үшін күрес, қанаушы отаршылдық жүйеге қарсылық болып келеді де әрқашан жігерлі асып-тасып жатқан асқақ рухпен көмкеріледі, оған әрқашан жігерлі асып-тасып жатқан асқақ рухпен көмкеріледі, оған көне дәстүр бойынша философиялық терең толғамдар, пайымдаулар көне дәстүр бойынша философиялық терең толғамдар, пайымдаулар сабақтасып отырады.сабақтасып отырады. Махамбет ақын – ұлт азаттығы үшін күрескер тарихи тұлға Махамбет ақын – ұлт азаттығы үшін күрескер тарихи тұлға ретінде біздің Тәуелсіздігіміздің бастау көздерінің бірі ретінде ретінде біздің Тәуелсіздігіміздің бастау көздерінің бірі ретінде саналады. Сондай қоғам қайраткерлігімен бірге, өзінің отты, саналады. Сондай қоғам қайраткерлігімен бірге, өзінің отты, жалынды өлеңдері арқылы бар өмірін туған халқының мұңын жалынды өлеңдері арқылы бар өмірін туған халқының мұңын жоқтауға арнаған ардақты ақын.жоқтауға арнаған ардақты ақын.

14 слайд

15 слайд
Жаңа сабақты бекітуге арналған Жаңа сабақты бекітуге арналған сұрақтар:сұрақтар:  Дауылды жылдардың жалынды жыршысы Дауылды жылдардың жалынды жыршысы кім?кім?  Шаруалар көтерілісінің тууына не себеп Шаруалар көтерілісінің тууына не себеп болды,көтерілісті кімдер басқарды?болды,көтерілісті кімдер басқарды?  Романтизм дегеніміз не?Романтизм дегеніміз не?

15 слайд

16 слайд
Уйге тапсырма:Уйге тапсырма:  ““ Ереуіл атқа ер салмай” өлеңін жаттауЕреуіл атқа ер салмай” өлеңін жаттау  ““ Махамбет өлеңдері жайында ой” эссе Махамбет өлеңдері жайында ой” эссе жазу.жазу.

16 слайд