Функция. 6 сынып




1 слайд
Функция
6-сабақ
1 слайд
Функция 6-сабақ

2 слайд
Қайталап орындалатын есептеу процесінің белгілі бір
бөліктерін қалай атаймыз?
Цикл
Нұсқаулардың цикл ішіндегі толық орындалуы
қалай аталады?
қайталану
Pythonда цикл ұйымдастыру операторлары?
while, for
For in қызметі?
Python кез келген берілген тізім элементтерін
қайталау үшін for in операторын қолданады
2 слайд
Қайталап орындалатын есептеу процесінің белгілі бір бөліктерін қалай атаймыз? Цикл Нұсқаулардың цикл ішіндегі толық орындалуы қалай аталады? қайталану Pythonда цикл ұйымдастыру операторлары? while, for For in қызметі? Python кез келген берілген тізім элементтерін қайталау үшін for in операторын қолданады

3 слайд
Циклда бастапқы мән, соңғы мән және қадамды
параметр ретінде беретін функция?
range(1, 10, 2)
enumerate() функциясының қызметі?
Параметр ретінде тізім атауын көрсету арқылы
барлық индекстерді және олармен байланысты
мәндерді көрсетеді
Бір уақытта бірнеше тізімді қарастыруға мүмкіндік
беретін функция?
zip() функциясы
кілт: мән жұптарын шығаратын әдіс?
items() әдісі
3 слайд
Циклда бастапқы мән, соңғы мән және қадамды параметр ретінде беретін функция? range(1, 10, 2) enumerate() функциясының қызметі? Параметр ретінде тізім атауын көрсету арқылы барлық индекстерді және олармен байланысты мәндерді көрсетеді Бір уақытта бірнеше тізімді қарастыруға мүмкіндік беретін функция? zip() функциясы кілт: мән жұптарын шығаратын әдіс? items() әдісі

4 слайд
циклден шығу үшін қолданылатын функция?
break
Қандай да бір шарт орындалса, цикл
қайталануларының бірін өткізіп жіберу керек болса
қолданылатын функция?
continue
for in циклінің ұзындығын көрсету үшін қолдануға
болатын функция?
range() функциясы
while циклі қай жағдайда аяқталады?
өрнек False мәнін қайтарылғанша қайталанады
4 слайд
циклден шығу үшін қолданылатын функция? break Қандай да бір шарт орындалса, цикл қайталануларының бірін өткізіп жіберу керек болса қолданылатын функция? continue for in циклінің ұзындығын көрсету үшін қолдануға болатын функция? range() функциясы while циклі қай жағдайда аяқталады? өрнек False мәнін қайтарылғанша қайталанады

5 слайд
Тапсырма 1.
100ге дейінгі сандардың квадратын шығаратын
программа құрыңыз.
n=100
for i in range(1,n+1):
print(i ** 2)
5 слайд
Тапсырма 1. 100ге дейінгі сандардың квадратын шығаратын программа құрыңыз. n=100 for i in range(1,n+1): print(i ** 2)

6 слайд
Тапсырма 2.
Белгілі бір мәтінді жеке әріптерге бөліп шығаратын
программа құрыңыз.
matin = "Bagdarlamalau!"
for i in matin:
print(i)
6 слайд
Тапсырма 2. Белгілі бір мәтінді жеке әріптерге бөліп шығаратын программа құрыңыз. matin = "Bagdarlamalau!" for i in matin: print(i)

7 слайд
Тапсырма 3.
10ға дейінгі сандарды экранға шығару кезінде 4ке
келгенде программа жұмысын тоқтататын программа
құрыңыз.
i=0
while i < 10:
print(i)
if i == 4:
break
i += 1
number = 0
for number in range(10):
if number == 4:
continue
print(number)
7 слайд
Тапсырма 3. 10ға дейінгі сандарды экранға шығару кезінде 4ке келгенде программа жұмысын тоқтататын программа құрыңыз. i=0 while i < 10: print(i) if i == 4: break i += 1 number = 0 for number in range(10): if number == 4: continue print(number)

8 слайд
Функция
6-сабақ
Оқытушы: Саметова Айгерім
Айдарқызы
8 слайд
Функция 6-сабақ Оқытушы: Саметова Айгерім Айдарқызы

9 слайд
Функция (математикада)
Белгілі бір санды қабылдайды
Нәтижесін есептейді
Мысалы:
f(x)=x+x
a = 3
f(a)= 3+3=6
9 слайд
Функция (математикада) Белгілі бір санды қабылдайды Нәтижесін есептейді Мысалы: f(x)=x+x a = 3 f(a)= 3+3=6

10 слайд
Функция (бағдарламалауда)
Есептеуді орындайтын амалдар жиынтығы (белгілі
бір аты бар)
Сандар ғана емес, әр түрлі типтер (сөз, тізім)
Есептеу ғана емес (экранға шығару, мәнді өзгерту)
Мысалы:
print(type(63))
<class 'int'>
10 слайд
Функция (бағдарламалауда) Есептеуді орындайтын амалдар жиынтығы (белгілі бір аты бар) Сандар ғана емес, әр түрлі типтер (сөз, тізім) Есептеу ғана емес (экранға шығару, мәнді өзгерту) Мысалы: print(type(63)) <class 'int'>

11 слайд
Дайын функциялар
print()
type()
input()
Типтерді түрлендіру функциялары
pow()
Аты, аргумент, нәтиже, қайтаратын мән
Функция аргумент қабылдап, нәтиже қайтарады
11 слайд
Дайын функциялар print() type() input() Типтерді түрлендіру функциялары pow() Аты, аргумент, нәтиже, қайтаратын мән Функция аргумент қабылдап, нәтиже қайтарады

12 слайд
Математикалық функциялар
Модуль (Module) – бір-біріне қатысты функцияларды
қамтитын файл. Кітапхана деп атаса да болады. Белгілі
бір шығарылатын есеп түріне байланысты
кітапханаларды пайдалануға болады.
Мысалы:
import math
print(math)
Нүкте белгісі (Dot Notation)
import math
print(math)
print(math.pow(3,2))
print(math.pi)
12 слайд
Математикалық функциялар Модуль (Module) – бір-біріне қатысты функцияларды қамтитын файл. Кітапхана деп атаса да болады. Белгілі бір шығарылатын есеп түріне байланысты кітапханаларды пайдалануға болады. Мысалы: import math print(math) Нүкте белгісі (Dot Notation) import math print(math) print(math.pow(3,2)) print(math.pi)

13 слайд
Функцияларды біріктіру (Composition)
import math
x = math.sin(2/360.0 * 2 * math.pi)
print(x)
x = math.exp(math.log(x+1))
print(x)
x = 3
y = 2
z = math.log(x) + math.pow(x,y)
print(z)
13 слайд
Функцияларды біріктіру (Composition) import math x = math.sin(2/360.0 * 2 * math.pi) print(x) x = math.exp(math.log(x+1)) print(x) x = 3 y = 2 z = math.log(x) + math.pow(x,y) print(z)

14 слайд
Функция дегеніміз - программаның кез келген
жерінен шақыртуға болатын код фрагменті. Python-да
функцияны "def" командасы арқылы құру керек. Одан
кейін, функцияға ат беріп, ішіне кез келген
командаларды теруге болады. Одан кейін, осы
функцияны аты арқылы программада шақырып,
ішіндегі фрагменттің нәтижесін экранға шығаруға
болады.
Python-да "print()", "input()" секілді көптеген
орнатылған функциялар бар, яғни біз "def" командасы
арқылы өз функциямызды құра аламыз және біздің
функциямыз орнатылған функциялар сияқты белгілі бір
әрекетті орындайды.
14 слайд
Функция дегеніміз - программаның кез келген жерінен шақыртуға болатын код фрагменті. Python-да функцияны "def" командасы арқылы құру керек. Одан кейін, функцияға ат беріп, ішіне кез келген командаларды теруге болады. Одан кейін, осы функцияны аты арқылы программада шақырып, ішіндегі фрагменттің нәтижесін экранға шығаруға болады. Python-да "print()", "input()" секілді көптеген орнатылған функциялар бар, яғни біз "def" командасы арқылы өз функциямызды құра аламыз және біздің функциямыз орнатылған функциялар сияқты белгілі бір әрекетті орындайды.

15 слайд
def функция аты ( ) :
Орындалатын амал
Орындалатын амал
Пайдаланушының функцияларын құру кезінде
бағдарламадағы айнымалыларға қол жетімділік
принципін түсіну керек (айнымалылардың көріну
аймағы).
• Функциядан тыс жасалған айнымалыларға функциялар
ішіндегі операторлардан қол жеткізуге болады - олар
глобальді болып табылады.
• Функциялардың ішіндегі құрылған айнымалыларға
сырттан қатынасу мүмкін емес - олардың локальді
(жергілікті) ауқымы бар.
15 слайд
def функция аты ( ) : Орындалатын амал Орындалатын амал Пайдаланушының функцияларын құру кезінде бағдарламадағы айнымалыларға қол жетімділік принципін түсіну керек (айнымалылардың көріну аймағы). • Функциядан тыс жасалған айнымалыларға функциялар ішіндегі операторлардан қол жеткізуге болады - олар глобальді болып табылады. • Функциялардың ішіндегі құрылған айнымалыларға сырттан қатынасу мүмкін емес - олардың локальді (жергілікті) ауқымы бар.

16 слайд
Локальді айнымалыларға қолжетімділікті шектеу бірдей
атпен сипатталған айнымалыларды функцияда
шақыртқанда қателік болмас үшін қолданылады.
Егер сіз локальді айнымалыға кез келген жерден
қолжетімділік болғанын қаласаңыз, онда ол айнымалыны
сипаттағанда global кілттік сөзінен кейін айнымалы атын
жазу арқылы сипаттаңыз. Осыдан кейін ол айнымалыға
кез келген мәнді меншіктей аласыз. Сондықтан да ол
қолжетімді болады.
Егер екі бірдей атпен сипатталған айнымалылар: бірі
глобальді, екіншісі локальді болған жағдайда функцияда
сол айнымалыға шақырту жасағанда локальді айнымалы
қолданылады.
16 слайд
Локальді айнымалыларға қолжетімділікті шектеу бірдей атпен сипатталған айнымалыларды функцияда шақыртқанда қателік болмас үшін қолданылады. Егер сіз локальді айнымалыға кез келген жерден қолжетімділік болғанын қаласаңыз, онда ол айнымалыны сипаттағанда global кілттік сөзінен кейін айнымалы атын жазу арқылы сипаттаңыз. Осыдан кейін ол айнымалыға кез келген мәнді меншіктей аласыз. Сондықтан да ол қолжетімді болады. Егер екі бірдей атпен сипатталған айнымалылар: бірі глобальді, екіншісі локальді болған жағдайда функцияда сол айнымалыға шақырту жасағанда локальді айнымалы қолданылады.

17 слайд
#funck kuramiz
def my_vars() :
global_var = 1
print( 'Global Variable:' ,
global_var )
local_var = 2
print( 'Local variable:' , local_var )
#global ainimali kuru
global inner_var
inner_var = 3
my_vars()
print(inner_var)
def f():
print(a)
a = 1
f()
# глобальная переменная age
age = 44
def info():
print(age) # глобальную
пер.age
def local_info():
age = 22 # создаем локальную
age
print(age)
info() # напечатает 44
local_info() # напечатает 22
17 слайд
#funck kuramiz def my_vars() : global_var = 1 print( 'Global Variable:' , global_var ) local_var = 2 print( 'Local variable:' , local_var ) #global ainimali kuru global inner_var inner_var = 3 my_vars() print(inner_var) def f(): print(a) a = 1 f() # глобальная переменная age age = 44 def info(): print(age) # глобальную пер.age def local_info(): age = 22 # создаем локальную age print(age) info() # напечатает 44 local_info() # напечатает 22

18 слайд
Python-да пайдаланушының функциясын анықтаған кезде
қосымша параметрді көрсетуге болады. Ол аргумент деп
аталады. Осыдан кейін аргумент функцияны шақырған
кезде оны жақша ішінде көрсету арқылы мәнді беруге
болады, содан кейін ол аргументтің атауына сілтеме жасай
отырып, оған берілген мәнді қолданады.
Аргументтер дегеніміз - функцияға берілетін деректер,
яғни осы аргументтер арқылы функциядағы әрекет жүзеге
асты.
Мысалы, аргумент алатын функцияның сипатталуы
келесідей:
def echo( user ) :
print( 'User:' , user )
echo('Mike')
18 слайд
Python-да пайдаланушының функциясын анықтаған кезде қосымша параметрді көрсетуге болады. Ол аргумент деп аталады. Осыдан кейін аргумент функцияны шақырған кезде оны жақша ішінде көрсету арқылы мәнді беруге болады, содан кейін ол аргументтің атауына сілтеме жасай отырып, оған берілген мәнді қолданады. Аргументтер дегеніміз - функцияға берілетін деректер, яғни осы аргументтер арқылы функциядағы әрекет жүзеге асты. Мысалы, аргумент алатын функцияның сипатталуы келесідей: def echo( user ) : print( 'User:' , user ) echo('Mike')

19 слайд
Функцияға бір немесе бірнеше аргументтер (параметрлер)
беруге болады, ал жақшалардағы мәндер үтір арқылы
бөлінеді :
def echo( user , lang , sys ) :
print('User:' , user , 'Language:' , lang ,
'Platform:' , sys )
echo( 'Mike' , 'Python' , 'Windows' )
Функция шақырылған кезде, функцияға берілген мәндер
аргументтермен бірдей тәртіпте орналасуы керек, егер
шақырту мына түрде болмаса:
echo( lang = 'Python' , user = 'Mike' , sys =
'Windows' )
19 слайд
Функцияға бір немесе бірнеше аргументтер (параметрлер) беруге болады, ал жақшалардағы мәндер үтір арқылы бөлінеді : def echo( user , lang , sys ) : print('User:' , user , 'Language:' , lang , 'Platform:' , sys ) echo( 'Mike' , 'Python' , 'Windows' ) Функция шақырылған кезде, функцияға берілген мәндер аргументтермен бірдей тәртіпте орналасуы керек, егер шақырту мына түрде болмаса: echo( lang = 'Python' , user = 'Mike' , sys = 'Windows' )

20 слайд
Функцияны анықтаған кезде әдепкі аргументтердің мәнін
алдын-ала көрсетуге болады. Ол функционалды шақыруда
аргументке сәйкес мән берілмеген жағдайда қолданылады,
ал егер ол жіберілген болса, онда шақыртуда көрсетілген
мәнмен жазылады:
def echo( user , lang , sys = 'Linux' ) :
print('User:' , user , 'Language:' , lang ,
'Platform:' , sys )
Бұл дегеніміз, сіз функцияны анықталғаннан азырақ
мәндермен шақыра аласыз және сонымен бірге сіз
аргументтердің әдепкі мәнін қолданасыз немесе
көрсетілген аргументтердің бойынша мәнін бересіз және
әдепкіде көрсетілген мәндерге жаңа мәндер қоса аласыз.
20 слайд
Функцияны анықтаған кезде әдепкі аргументтердің мәнін алдын-ала көрсетуге болады. Ол функционалды шақыруда аргументке сәйкес мән берілмеген жағдайда қолданылады, ал егер ол жіберілген болса, онда шақыртуда көрсетілген мәнмен жазылады: def echo( user , lang , sys = 'Linux' ) : print('User:' , user , 'Language:' , lang , 'Platform:' , sys ) Бұл дегеніміз, сіз функцияны анықталғаннан азырақ мәндермен шақыра аласыз және сонымен бірге сіз аргументтердің әдепкі мәнін қолданасыз немесе көрсетілген аргументтердің бойынша мәнін бересіз және әдепкіде көрсетілген мәндерге жаңа мәндер қоса аласыз.

21 слайд
def echo( user , lang , sys ) :
print( 'User:', user, 'Language:', lang,
'Platform:', sys )
echo( 'Mike' , 'Python' , 'Windows' )
echo( lang = 'Python' , sys = 'Mac OS' , user =
'Anne' )
def mirror( user = 'Carole' , lang = 'Python' ) :
print( '\nUser:' , user , 'Language:' , lang )
mirror()
mirror(lang='Java')
mirror(user='Tony')
mirror('Susan', 'C++')
def person(name, age):
print (name, "is", age, "years
old")
person(age=23, name="John")
21 слайд
def echo( user , lang , sys ) : print( 'User:', user, 'Language:', lang, 'Platform:', sys ) echo( 'Mike' , 'Python' , 'Windows' ) echo( lang = 'Python' , sys = 'Mac OS' , user = 'Anne' ) def mirror( user = 'Carole' , lang = 'Python' ) : print( '\nUser:' , user , 'Language:' , lang ) mirror() mirror(lang='Java') mirror(user='Tony') mirror('Susan', 'C++') def person(name, age): print (name, "is", age, "years old") person(age=23, name="John")

22 слайд
Көрсетілген аргумент мәнінің сандық көрінісін қайтаратын
Python кіріктірілген str () функциясы сияқты, пайдаланушы
анықтаған функция оны шақырған операторға мәндерді
қайтара алады. Бұл қайтару кілт сөзінен кейін
қайтарылатын мән арқылы жасалады. Мысалы, қосылатын
екі аргументтің қосындысының мәнін қайтару үшін:
def sum( a , b ) :
return a + b
Қайтарылған нәтижені функционалды шақыру операторының
көмегімен айнымалыға тағайындауға болады және кейіннен
бағдарламада қолдануға болады, мысалы:
total = sum( 8 , 4 )
print( 'Eight Plus Four Is:' , total )
print( 'Eight Plus Four Is:' , sum( 8 , 4 ) )
22 слайд
Көрсетілген аргумент мәнінің сандық көрінісін қайтаратын Python кіріктірілген str () функциясы сияқты, пайдаланушы анықтаған функция оны шақырған операторға мәндерді қайтара алады. Бұл қайтару кілт сөзінен кейін қайтарылатын мән арқылы жасалады. Мысалы, қосылатын екі аргументтің қосындысының мәнін қайтару үшін: def sum( a , b ) : return a + b Қайтарылған нәтижені функционалды шақыру операторының көмегімен айнымалыға тағайындауға болады және кейіннен бағдарламада қолдануға болады, мысалы: total = sum( 8 , 4 ) print( 'Eight Plus Four Is:' , total ) print( 'Eight Plus Four Is:' , sum( 8 , 4 ) )

23 слайд
def add_two_nums(a, b):
c = a + b
print(c)
add_two_nums(3, 5)
Жоғарыдағы мысалда a мен b функция аргументтері болып
табылады.
Бұл функция a мен b сандарын бір біріне қосады. Біз
соңында функцияны шақырғанда, a мен b аргументтеріне 3
пен 5 мәндерін бердік, сондықтан нәтижесінде 8 шықты.
23 слайд
def add_two_nums(a, b): c = a + b print(c) add_two_nums(3, 5) Жоғарыдағы мысалда a мен b функция аргументтері болып табылады. Бұл функция a мен b сандарын бір біріне қосады. Біз соңында функцияны шақырғанда, a мен b аргументтеріне 3 пен 5 мәндерін бердік, сондықтан нәтижесінде 8 шықты.

24 слайд
Әдетте return операторы функция блогының ең соңында
пайда болады және функция денесінде операторлар
жүргізген барлық есептеулердің соңғы нәтижесін береді.
Алайда, ол белгілі бір функцияның командалар блогының
басында орналасуы мүмкін, осы блоктың барлық келесі
командаларының орындалуын тоқтатады. Содан кейін
функцияны шақыратын оператордағы бағдарламаның
орындалуы бірден тоқтайды. Тағы да, return операторы
функцияны шақырған операторға қайтаратын мәнді
көрсете алады немесе return көрсетілмесе None, яғни еш
мән қайтарылмайды. Әдетте, бұл әдіс белгілі бір шарт
орындалмағаннан кейін функция нұсқауларының
орындалуын өткізіп жіберу үшін қолданылады. Мысалы,
қабылданған аргументтің мәні көрсетілген саннан аз
болатын мына кодта:
24 слайд
Әдетте return операторы функция блогының ең соңында пайда болады және функция денесінде операторлар жүргізген барлық есептеулердің соңғы нәтижесін береді. Алайда, ол белгілі бір функцияның командалар блогының басында орналасуы мүмкін, осы блоктың барлық келесі командаларының орындалуын тоқтатады. Содан кейін функцияны шақыратын оператордағы бағдарламаның орындалуы бірден тоқтайды. Тағы да, return операторы функцияны шақырған операторға қайтаратын мәнді көрсете алады немесе return көрсетілмесе None, яғни еш мән қайтарылмайды. Әдетте, бұл әдіс белгілі бір шарт орындалмағаннан кейін функция нұсқауларының орындалуын өткізіп жіберу үшін қолданылады. Мысалы, қабылданған аргументтің мәні көрсетілген саннан аз болатын мына кодта:

25 слайд
def sum( a , b ) :
if a < 5 :
return
return a + b
Бұл жағдайда бірінші аргумент беске жетпегенде,
функция None мәнін қайтарады, ал соңғы нұсқа
орындалмайды.
25 слайд
def sum( a , b ) : if a < 5 : return return a + b Бұл жағдайда бірінші аргумент беске жетпегенде, функция None мәнін қайтарады, ал соңғы нұсқа орындалмайды.

26 слайд
def max(a, b):
if a > b:
return a
else:
return b
print(max(3, 5))
print(max(5, 8))
def max(a, b):
if a > b:
return a
else:
return b
def max3(a, b, c):
return max(max(a, b),
c)
print(max3(3, 5, 4))
def factorial(n):
res = 1
for i in range(1, n + 1):
res *= i
return res
print(factorial(5))
26 слайд
def max(a, b): if a > b: return a else: return b print(max(3, 5)) print(max(5, 8)) def max(a, b): if a > b: return a else: return b def max3(a, b, c): return max(max(a, b), c) print(max3(3, 5, 4)) def factorial(n): res = 1 for i in range(1, n + 1): res *= i return res print(factorial(5))

27 слайд
Функциядағы арифметикалық амалдарды орындау кезінде
кіріктірілген isdigit () функциясын қолданып, сандар үшін
пайдаланушы енгізген мәндерді тексеру өте пайдалы.
num = input( 'Enter An Integer:' )
def square( num ) :
if not num.isdigit():
return 'Invalid Entry'
num = int(num)
return num * num
print( num , 'Squared Is:' ,
square( num ) )
27 слайд
Функциядағы арифметикалық амалдарды орындау кезінде кіріктірілген isdigit () функциясын қолданып, сандар үшін пайдаланушы енгізген мәндерді тексеру өте пайдалы. num = input( 'Enter An Integer:' ) def square( num ) : if not num.isdigit(): return 'Invalid Entry' num = int(num) return num * num print( num , 'Squared Is:' , square( num ) )

28 слайд
Бағдарламалау
Python тілінде бағдарламалау үшін веб-браузерді іске
қосып, python.org/download сайтына кіріп, операциялық
жүйеңіздің нұсқасына сәйкес орнатушыны жүктеп алыңыз.
28 слайд
Бағдарламалау Python тілінде бағдарламалау үшін веб-браузерді іске қосып, python.org/download сайтына кіріп, операциялық жүйеңіздің нұсқасына сәйкес орнатушыны жүктеп алыңыз.

29 слайд
Тапсырма 1.
Функция көмегімен екі санның максимумын табатын
программа құрыңыз.
Тапсырма 2.
Функция көмегімен факториалды шығаратын программа
құрыңыз.
29 слайд
Тапсырма 1. Функция көмегімен екі санның максимумын табатын программа құрыңыз. Тапсырма 2. Функция көмегімен факториалды шығаратын программа құрыңыз.

30 слайд
Тапсырма 3.
Функция көмегімен екі санның көбейтіндісін табатын
программа құрыңыз.
30 слайд
Тапсырма 3. Функция көмегімен екі санның көбейтіндісін табатын программа құрыңыз.

31 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАҚМЕТ!
31 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!