"Ғаламтордың пайдасы мен зияны" ғылыми жобасы, 6 сынып оқушысы Избай Нурсая

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауындағы алдыңғы бағыттарының бірі - ақпараттық технологиялар саласы қоғамның барлық салаларына етене еніп, компьютерлік сауаттылық өсуі керектігін атап өтті.

2 слайд

3 слайд
Тақырыбы «Ғаламтордың пайдасы мен зияны»

3 слайд

4 слайд
Ізбай Нұрсая 6 «ғ»сынып оқушысы

4 слайд

5 слайд
Мақсат: 1. Компьютердің, ғаламтордың бала денсаулығына тигізетін әсерлерін зерттеп, айтып жеткізу. 2. Оқушыларға жұмыс орнын дұрыс әзірлеуді үйрету. 3. Ғаламтордың зиянынан сақтандыру шараларын айқындау

5 слайд

6 слайд
«21 ғасыр- ғаламтор ғасыры» деп атап, айдар тағуымыздың өзі осыны дәлелдеп отыр. Өкінішке орай, кез келген өркениеттің екі жағының болатыны бар. Біріншіден, біздің қоғамымыздың алға жылжуы болса, екінші жағынан рухани құндылықтарға кері әсерін тигізеді. Қазіргі таңда мектеп жасына дейінгі баланың өзі жазу – сызуды білмесе де, компьютердің не екенін жақсы біледі. Демек, бала заманына қарай өседі. Технология тілін жатық біле бермейтін әке – шешелері «қазіргі балалар іштен біле туады» деп те айтып жатады. Компьютерге осыдан 10 жыл бұрын тек қалталылардың ғана қолы жетсе, бүгінгі күні оны әрбір үйден көруімізге болады. Сондықтан болар компьютерлік ойындар балалардың құмартып ойнайтын ойындарының біріне айналды. Қазіргі балалардың досы – компьютер, осы бір жансыз темірдің алдында кешке дейін отырса да жалықпайды. Бұндай балаларды компьютерден басқа еш нәрсе қызықтырмайды. Өзектілігі

6 слайд

7 слайд
Дүние жүзі бойынша халықтың 89 пайызы ғаламторды пайданады, соның ішінде 66 пайызы ғаламторды пайдалы десе, ал 23 пайызы зияны да бар деп отыр. 

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд
Интернетке қосылу үшін әрине бізге компьютер керек. Ал, әр күнін компьютер алдында өткізу денсаулыққа зиян екенін білесіздер ме? Ол адам ағзасына қауіп төндірумен қатар, сананы улаумен шектесетіні белгілі. Компьютер алдында ұзақ отырса адамның көзі, жотасы ауырады және қимыл- қозғалысына, адам психологиясына да әсер етеді.

9 слайд

10 слайд
Сезімдік, нерв жүйесі ауруларына шалдығады. Интернетке жүгініп, үйреніп кеткен бала, яғни интернет арқылы хат алысып, сөйлесу- баланың айналасындағы адамдармен бетпе- бет сөйлесуіне де әсер етеді, сөйлеу мәдениетінен айырылады. Компьютерден бөлінетін ультра-күлгін сәулесі көзге кері әсер етеді. Ал одан сорақысы- ұлттық, адами қасиеттерге нұқсан келтіретін материалдардың интернет бетінен орын алуы.

10 слайд

11 слайд
Ғаламтордың пайдасы Электронды оқулық арқылы оқушы көптеген қосымша материал ала алады, осы алған мәліметтерін компьютерден көргендіктен есінде жақсы сақтайды, өз бетінше жұмыс жасау қабілеті қалыптасады. Жастарды ғаламтордың зиянынан сақтандыру үшін кез келген ата-ана баласына оны пайдаланудың шарттарын айтып түсіндіруге, ондағы ақпараттардың үнемі шындыққа жанаспайтынын, оған сын көзімен қарау қажеттігін, ол ақпараттарды кітаптағы, энциклопедиядағы ресми газет- журналдардағы ақпараттармен салыстырып, қабылдау керектігін ескертуге тиіс

11 слайд

12 слайд
Ең алдымен, баланың көру қабілеті төмендейді, себебі, бұлшық еттері қатаймаған жасөспірімнің көздері шаршайды.   Компьютер алдында көп отыру жас балдырғанның омыртқа сүйегін зақымдайды. Қозғалыссыз отыру, қолмен ғана бірыңғай жұмыс істеу, содан ағзаға салмақ түсуі баланың жүйке қызметін бұзып, мойнына тұз бен суықтың жиналуына (остеохондроз) әсер етеді.  Жамбас сүйектің үнемі қозғалыссыз қалуы қабынуы (простатит) мен тоқ ішектегі тамырдың кеңеюі (геморрой) ауруына ұшыратады. Ми қызметіне де кері әсер етеді, ойлау қабілетінің төмендейді, көңіл бөлу мен есте  сақтаудың кемиді, бас ауруы мен ұйқысыздық, көңіл күйдің құлазуы жиі байқалады.   Гормональдық тепе-теңдікті бұзады, иммунитетті нашарлайды.   Әр түрлі құмар ойындары, зиянды бағдарламалардың көптігі. Алаяқтар мен хакерлер жастарды ғаламторға тәуелді етіп, бұлыңғыр қарым-қатынас, жыныстық байланыс жасауға шақырып, виртуальды әлемге қызықтырып, ақыл-ойы әлі қалыптаспаған ұл- қыздарымызды еліктіріп, есінен айырады.             Компьютерлік сырқат белгілері

12 слайд

13 слайд
Бүгінде Қазақстан қоғамында білімді ақпараттандыру ісі қарқынды жүріп жатыр. Компьютерді және басқа да ақпараттық технологияларды пайдалану дағдысын меңгеру қазіргі өмірдің ажырамас бөлігі болып тұр. Кешегі Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауындағы алдыңғы бағыттарының бірі - ақпараттық технологиялар саласы қоғамның барлық салаларына етене еніп, компьютерлік сауаттылық 2012 жылы 60%-ға дейін өсуі керектігін атап өтті. Қазір адамдар қызмет орнында да, үйде де компьютермен жұмыс істей береді. Оның өмірімізге, кеңінен енгені соншалықты, бала біткен ойыншықпен емес, компьютермен ойнап, өзінің өміртанымын ғаламтордағы желі ішінде қалыптастырады. Ғылыми жұмыстың зерттелу әдісі

13 слайд

14 слайд
 Шектен шыққан ойынпаздық дерті – «лудомания» деп аталады. Лудамания- психологиялық ауру.Лудомания адамды барынан айыруы мүмкін.Компьютер құмаралық «аддикцияға» шалдықтырады. Бала күнінен бастап,маңызды бір істерге, жауапкершілікке, өз өмірі үшін өзі жауап беретінін сезіндіруге дағдыландырғанымыз дұрыс. Құмар ойын есірткіден де жаман кесапат екенін түсіне тұра, тоқтау қиын. Бұдан шығатын жол қандай? «Компьютерге байлану» сырқатынан арылудың қандай жолдары бар? Не себеп? Көптеген ата-аналар неге оның баласы компьютерлік ойындарға көп әуес болды деген сұрақ қояды? Ол өз уақытын неге зая кетіреді?Уақыты бос болса неге компьютер алдына отыра қалады? деген көптеген сұрақтар туындайды . Ғаламтордың адам психологиясына кері әсері

14 слайд

15 слайд
Санкт-Петербургтегі В.М. Бехтерев атындағы Психоневрологиялық институтының ғалымдары компьютерге үйірсектіктің он белгісін көрсетіп берді. Олар: 1)компьютер алдында бір ойынды ойнап бірнеше сағат отыру; 2) ата-аналарымен кикілжіңге бару, 3)үйге кешігіп келу; 4)сабаққа үлгерімі нашарлап, 5)сабаққа жиі бармай қалу; 6) баланың бұрынғы достарымен қарым-қатынасы азаяды; 7) өзі сияқты компьютерге үйірсектермен ғана араласады; 8)күнделікті ақшаға сұранысы көбейеді; 9) берген уәдесін орындамайды; ашуланшақ, мазасыздану мінездері пайда болады; 10)ұйқысы бұзылып, зейіні мен есте сақтау қабілеті нашарлайды; көз жанары төмендейді, басы ауырады,омыртқасы бұзылуы басталады. Осы белгілердің бесеуі бала бойында анықталса, «компьютер ойынына тәуелділік ықтимал» деген анықтама қойылады. Ал егер жеті немесе одан да көп белгі байқалса, ол тәуелділіктің құлы деп саналады,

15 слайд

16 слайд
Жастарды ғаламтордың зиянынан сақтандыру үшін кез келген ата-ана баласына оны пайдаланудың шарттарын айтып түсіндіруге, ондағы ақпараттардың үнемі шындыққа жанаспайтынын, оған сын көзімен қарау қажеттігін, ол ақпараттарды кітаптағы, энциклопедиядағы ресми газет-журналдардағы ақпараттармен салыстырып, қабылдау керектігін ескертуге тиіс. Және де ғаламтордағы зорлық-зомбылыққа, қылмысқа, жыныстық бұзылуға тәрбиелейтін бағдарламалардан, діншілдік, нәсілшілдік туралы ақпарттардан сақтандыру – ата-аналар мен ұстаздардың да негізгі міндеттерінің бірі.  

16 слайд

17 слайд

17 слайд

18 слайд
Күн сайын ғаламторды қарап отырып не бір түрлі келеңсіз жағдайларға кезігесің. Отбасымен ажырасу, жаман әрекеттерге бару. Қорлық-зомбылық, зорлық бұның бәрі қайдан шықты дейсіз? Әрине қазір заман ауқымы, талабы әр үйде компьютер, интернет желісі бар. Жаңағы өздерің айтқандай компьютерге қол жеткізбесе де ұялы телефон арқылы интернетке де шығуға болады дейсіңдер. Міне, сол арқылы не бір ұятсыз көріністер көреді, интернет арқылы танысады. Мектеп жасындағы баланың сабаққа дайындалғаннан гөрі көп уақытын ұялы телефонына үңілумен өткізеді. Ол неге үңіле береді десең, әрине ол ішіне сабағын жазып алған жоқ. Небір түрлі қырғын атыс-шабыс ойынын, өзгелермен танысу,ұятты көріністер қарайды. Міне, содан барып, ол баланың өмірге көз-қарасы психологиясы өзгереді. Ұрлық-зорлық көбейеді. Жас бала еліктегіш келеді. Әр жаман затты көрген сайын, естіген сайын оның бір ұшқыны адам бойында ұялап қалмай ма?

18 слайд

19 слайд
Ғаламтор желісіне жүгініп, үйреніп кеткен бала, яғни интернет арқылы хат алысып, сөйлесу-баланың айналасындағы адамдармен бетпе-бет сөйлесуіне де әсер етеді, сөйлеу мәдениетінен айырылады. Компьютерден бөлінетін ультра-күлгін сәулесі көзге кері әсер етеді. Ал одан сорақысы- ұлттық, адами қасиеттерге нұқсан келтіретін материалдардың интернет бетінен орын алуы. Қазірде шығарма, эссе жаза алмайтын оқушылар бар. Бұның бәрі көп уақытын кітап оқумен емес, интернетке кіріп түрлі ойындар ойнап, уақытын тиімсіз өткізудің зардабы

19 слайд

20 слайд
Мамандардың айтуынша, бала компьютерлік ойындардың қызығына 4-5 жасынан бастап үйренеді. Егер, осы бастан жүгендемесе, бұл есейгенде  құмар ойындарына түбегейлі тәуелділікке апарады. Олай дейтін себебіміз, бұл орталыққа «тәуелділіктен» арылуға жәрдем сұрап келгендердің қатарында жоғары сынып оқушылары, студенттер, тіпті букмекерлік кеңседен қалай құтылудың жолын сұраған атпалдай азаматтар да бар. Яғни, ХХІ ғасырдың «жетістігі» барлық жастағыларды өзіне баурап алған. Бұл өз кезегінде бүлдіршіндердің психологиясына кері әсер етсе, мектеп оқушылары қажетті білімді игеруде артта қалғаны былай тұрсын, тәрбиесі тым төмендейді. Ал ересектер соңында ақшасынан, жұмысынан, тіпті отбасынан да айырылып жатады.

20 слайд

21 слайд
Сауалнама Компьютерде жұмыс істеу мүмкіндіктерің бар ма? Компьютерлік клубтарға жиі барасыз ба? Бір күнде қанша сағат компьютердің алдында отырасыз? Компьютерде немен айналысасыз? Компьютерде жұмыс істеуді басқа жұмыстармен ұштастырасыңдар ма? Компьютерде жұмыс жасауда қанша уақыт аралығында үзіліс жасайсыңдар? Үйіңізде компьютер бар ма? Арнаулы компьютер үстөліңіз бар ма? Арнаулы компьютер орындығыңыз бар ма? Жарық саулелері компьютерге қай жақтан түседі?

21 слайд

22 слайд
Түскен суреттер

22 слайд

23 слайд
Ұсыныс 1. Оқушылардың шығармашылық ізденісін жетілдіретін шығармашылық аудитория ашылып, «Жас бағдарламашы» атты үйірме ұйымдастырылса; 2. Тәжірибелі мұғалімдер оқушыларды өз бетінше ізденуге, өзіндік ой-тұжырымын жеткізе білуге, шығармашылықпен жұмыс істеуіне мұрындық болып, мектепте қосымша факультативті курс ашылса; 3. Ғаламтордың пайдасы және зияны жайлы насихаттау үшін компьютерлік сауаттылық курсы ашылып, халыққа тиімді ақпарат берілсе; 4. Ел арасында жүргенде «Ғаламтордың пайдалы және зиянды тұстарын насихаттап, бағдарламашылар мен информатиктерді мектебімізге шақырып, кездесу ұйымдастырып, уағыз айтылса, сонда ғана ғаламтордан тек өзімізге қажетті ақпараттарды аламыз деп білемін.

23 слайд

24 слайд
Қорытынды ХХІ ғасырдың басы адамзаттың индустриялық  эрадан информациялық ерекшеленеді. Осыған байланысты информацияны ала білу, оны өңдеу және күнделекті істе пайдалану  өркениетті дамудың қажетті шарты болып табылады.         Қазіргі заман адамының денсаулығы тек сыртқы орта әсерлеріне ғана тәуелді емес, оның өз дене тәрбиесіне деген қатынасына да тығыз байланысты екені белгілі. Денсаулықты сақтау мен жақсартудағы мектептің ролі жоғары екені ешқашан да талас тудырмайды. Сондықтан да  кіші жастан балалардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру барысында олардың денсаулықтарына зиян келтірмеу, тиісті ережелерді сақтау басты міндетіміз.

24 слайд

25 слайд

25 слайд