Ғылыми жоба «Пайыз»
Ғылыми жоба «Пайыз»

#1 слайд
8 СЫНЫП ОҚУШЫСЫ
ЖАМБЫЛ ҚУАНЫШБЕК
ПӘН МҰҒАЛІМІ:
А.Т.ЛАУБАЕВА
Ақшаулі ауылы 2018 ж
“Ақшаулі жалпы білім беретін орта
мектеп”КММ
Зерттеу жұмысы
“Пайыз”
1 слайд
8 СЫНЫП ОҚУШЫСЫ ЖАМБЫЛ ҚУАНЫШБЕК ПӘН МҰҒАЛІМІ: А.Т.ЛАУБАЕВА Ақшаулі ауылы 2018 ж “Ақшаулі жалпы білім беретін орта мектеп”КММ Зерттеу жұмысы “Пайыз”
#2 слайд
Мазмұны
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1.«Пайыз» ұғымы
2. Пайыз туралы тарихи деректер
3. «Пайыз» дегеніміз не? (сауалнама
алу)
4. Пайызға берілген есептер және
оларды шешу жолдары
5. Пайыз біздің айналамызда
ІІІ.Қорытынды
2 слайд
Мазмұны І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім 1.«Пайыз» ұғымы 2. Пайыз туралы тарихи деректер 3. «Пайыз» дегеніміз не? (сауалнама алу) 4. Пайызға берілген есептер және оларды шешу жолдары 5. Пайыз біздің айналамызда ІІІ.Қорытынды
#3 слайд
Пайыз жайында ақпараттар
3 слайд
Пайыз жайында ақпараттар
#4 слайд
Пайыз жайында ақпараттар
4 слайд
Пайыз жайында ақпараттар
#5 слайд
Зерттеу тақырыбының
өзектілігі
Пайыз кездеседі:
Жарнамаларда;
Жұмыста,мектепте;
Банкте;
Сауда орындарында
Қазіргі таңда пайызды білмеу
мүмкін емес!
5 слайд
Зерттеу тақырыбының өзектілігі Пайыз кездеседі: Жарнамаларда; Жұмыста,мектепте; Банкте; Сауда орындарында Қазіргі таңда пайызды білмеу мүмкін емес!
#6 слайд
Зерттеу жұмысының мақсаты
Адам өмірінің түрлі
салаларында
кездесетін пайыздық
есептер жөнінде
білімді кеңейту.
6 слайд
Зерттеу жұмысының мақсаты Адам өмірінің түрлі салаларында кездесетін пайыздық есептер жөнінде білімді кеңейту.
#7 слайд
Зерттеу жұмысының міндеттері
•Пайыздың шығу тарихын
анықтау
•Пайызды шешу тәсілдерін
қарастыру
•Пайыз туралы сауалнама алу
•Пайыздық есептердің түрлі
салаларда қолдану аясын ашу,
дәлелдеп көрсету
•Қорытынды жасау
7 слайд
Зерттеу жұмысының міндеттері •Пайыздың шығу тарихын анықтау •Пайызды шешу тәсілдерін қарастыру •Пайыз туралы сауалнама алу •Пайыздық есептердің түрлі салаларда қолдану аясын ашу, дәлелдеп көрсету •Қорытынды жасау
#8 слайд
Пайыз туралы тарихи деректер
«Процент»сөзі
латынның «pro
centum» сөзінен
шыққан.Ол дәлме-дәл
аударғанда «жүзден»
дегенді
білдіреді.Проценттер
тұтас нәрсенің
бөліктерін өзара оңай
салыстыруға мүмкіндік
береді,есептеулерді
оңайлатады.Сондықтан
да кеңінен таралған.
8 слайд
Пайыз туралы тарихи деректер «Процент»сөзі латынның «pro centum» сөзінен шыққан.Ол дәлме-дәл аударғанда «жүзден» дегенді білдіреді.Проценттер тұтас нәрсенің бөліктерін өзара оңай салыстыруға мүмкіндік береді,есептеулерді оңайлатады.Сондықтан да кеңінен таралған.
#9 слайд
Пайыз туралы тарихи деректер
•Вавилон Үндістан Ежелгі Рим
•Ресейде пайыз 18 ғасырда пайда болған
9 слайд
Пайыз туралы тарихи деректер •Вавилон Үндістан Ежелгі Рим •Ресейде пайыз 18 ғасырда пайда болған
#10 слайд
Пайыз туралы тарихи
деректер
Нидерландық
инженер,
Брюгге
қаласының
тумасы,тұрғыны
Симон Стевин
1584 жылы
тұңғыш рет
пайыздық кесте
ойлап тапты.
10 слайд
Пайыз туралы тарихи деректер Нидерландық инженер, Брюгге қаласының тумасы,тұрғыны Симон Стевин 1584 жылы тұңғыш рет пайыздық кесте ойлап тапты.
#11 слайд
Пайыз туралы тарихи
деректер
1685 жылы Парижде коммерциялық арифметика жөніндегі
нұсқау-кітап басылып шыққан.Онда әріп теруші қателесіп,cto –
ның орнына % –ті терген.Осы қатеден кейін көптеген
математиктерде проценттерді белгілеу үшін % белгісін қолдана
бастайды.Сөйтіп бірте-бірте жаппай қолданылатын болған.
11 слайд
Пайыз туралы тарихи деректер 1685 жылы Парижде коммерциялық арифметика жөніндегі нұсқау-кітап басылып шыққан.Онда әріп теруші қателесіп,cto – ның орнына % –ті терген.Осы қатеден кейін көптеген математиктерде проценттерді белгілеу үшін % белгісін қолдана бастайды.Сөйтіп бірте-бірте жаппай қолданылатын болған.
#12 слайд
Пайыз ұғымы
Пайыз-жүзден бір бөлік
12 слайд
Пайыз ұғымы Пайыз-жүзден бір бөлік
#13 слайд
Пайыз кестесі
Жай
бөлшек
1/21/43/41/52/53/5
1/1
0
1/2
0
1/5
0
Ондық
бөлшек 0,5
0,2
5
0,7
5
0,20,40,60,1
0,0
5
0,0
2
Пайыз
50
%
25
%
75
%
20
%
40
%
60
%
10
%
5%2%
13 слайд
Пайыз кестесі Жай бөлшек 1/21/43/41/52/53/5 1/1 0 1/2 0 1/5 0 Ондық бөлшек 0,5 0,2 5 0,7 5 0,20,40,60,1 0,0 5 0,0 2 Пайыз 50 % 25 % 75 % 20 % 40 % 60 % 10 % 5%2%
#14 слайд
Сауалнама
Пайыз дегеніміз не?
Жауап нұсқалары Жауап
бергендер
саны
%
Жүзден бір бөлік 25, с.і17 оқушы 62,5
Математиканың
бірдеңесі
8 20
Пайда 2 5
Банктік есептеулер 3 7,5
Жауап беруге
қиналамын
2 5
Қорытынды: Сауалнамадан
көргендеріңіздей,адамдардың басым көпшілігі
пайызды біледі.
14 слайд
Сауалнама Пайыз дегеніміз не? Жауап нұсқалары Жауап бергендер саны % Жүзден бір бөлік 25, с.і17 оқушы 62,5 Математиканың бірдеңесі 8 20 Пайда 2 5 Банктік есептеулер 3 7,5 Жауап беруге қиналамын 2 5 Қорытынды: Сауалнамадан көргендеріңіздей,адамдардың басым көпшілігі пайызды біледі.
#15 слайд
Пайызды табу тәсілдері
.
•Санның
пайызын табу;
•Пайызы
бойынша санды
табу;
•Бірінші сан
екінші санның
қанша пайызын
құрайтынын табу;
15 слайд
Пайызды табу тәсілдері . •Санның пайызын табу; •Пайызы бойынша санды табу; •Бірінші сан екінші санның қанша пайызын құрайтынын табу;
#16 слайд
Санның пайызын табуға есептер
Есеп: Біздің ауылда айына
телефон төлемақысы 2500
теңгені құрайды.Келер жылы ол
7%-ға арзандаса,төлемақы қанша
теңге болады?
Шешуі: 2500/100=25
25·7=175 2500-175=2325 .
Жауабы: 2325 тг.
16 слайд
Санның пайызын табуға есептер Есеп: Біздің ауылда айына телефон төлемақысы 2500 теңгені құрайды.Келер жылы ол 7%-ға арзандаса,төлемақы қанша теңге болады? Шешуі: 2500/100=25 25·7=175 2500-175=2325 . Жауабы: 2325 тг.
#17 слайд
Пайызы бойынша санды
табу
Есеп:Жасұланның салмағы 45
кг.Бұл онымен жасты ұлдар
салмағының 90%-ын құрайды.?
Жасұлан құралыптас ұлдардың
орташа салмағы қандай ?
Шешуі:45/90=0,5
0,5·100=50 Жауабы:
Ұлдардың салмағы 50 кг
17 слайд
Пайызы бойынша санды табу Есеп:Жасұланның салмағы 45 кг.Бұл онымен жасты ұлдар салмағының 90%-ын құрайды.? Жасұлан құралыптас ұлдардың орташа салмағы қандай ? Шешуі:45/90=0,5 0,5·100=50 Жауабы: Ұлдардың салмағы 50 кг
#18 слайд
Бірінші сан екінші санның қанша пайызын құрайтынын табу
Есеп:Желтоқсан айында
сатылымға түскен ұялы
телефонның бағасы 50000 тг
еді.Сәуір айында телефон бағасы
арзандап,45000 тг болды.Соңғы
баға бастапқы бағаның қанша
пайызын құрайтынын есепте .
Шешуі:45000/50000=0,9
0,9·100=90 %
Жауабы:90%
18 слайд
Бірінші сан екінші санның қанша пайызын құрайтынын табу Есеп:Желтоқсан айында сатылымға түскен ұялы телефонның бағасы 50000 тг еді.Сәуір айында телефон бағасы арзандап,45000 тг болды.Соңғы баға бастапқы бағаның қанша пайызын құрайтынын есепте . Шешуі:45000/50000=0,9 0,9·100=90 % Жауабы:90%
#19 слайд
Салым есептері
Есеп: Салымшы өз шотына 5000 тг
салды.Банктың жылдық үстемесі 9 %. Жыл
соңында салымшының шотында қанша ақша
болады?
Шешуі: 9% = 0,09;
5 000 • 0,09 = 450 тг.,
Жыл соңында:
5000 + 450 = 5450
(тг.).
Жауабы: 5450 тг.
19 слайд
Салым есептері Есеп: Салымшы өз шотына 5000 тг салды.Банктың жылдық үстемесі 9 %. Жыл соңында салымшының шотында қанша ақша болады? Шешуі: 9% = 0,09; 5 000 • 0,09 = 450 тг., Жыл соңында: 5000 + 450 = 5450 (тг.). Жауабы: 5450 тг.
#20 слайд
Салым есептері
Есеп: Қазақстанның тұрғын үй құрылыс
жинақ банкіне келісім-шарт бойынша
салымшы 1 жыл көлемінде 475000 теңге
жинаса ,сыйақы мөлшерлемесі 20% үстем
қосылады.Салымшының жыл соңындағы
ақшасы?
Шешуі: 20% = 0,2;
475000 • 0,2 = 95000
тг.,
Жыл соңында:
475000 + 95000 =
570000 (тг.).
Жауабы:570000тг.
20 слайд
Салым есептері Есеп: Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкіне келісім-шарт бойынша салымшы 1 жыл көлемінде 475000 теңге жинаса ,сыйақы мөлшерлемесі 20% үстем қосылады.Салымшының жыл соңындағы ақшасы? Шешуі: 20% = 0,2; 475000 • 0,2 = 95000 тг., Жыл соңында: 475000 + 95000 = 570000 (тг.). Жауабы:570000тг.
#21 слайд
Денсаулық сақтау
Есеп:Темекі шегетіндердің 80%-ы
өкпе ауруына шалдығатыны
белгілі.Егер зерттеуге темекі шегетін
500 адам қатысса,ауруға
шалдыққандар саны қанша?
Шешуі: 80%=80/100=0,8
500·0,8=400 адам
Қорытынды: Әрбір 500 адамның
400-і өкпе ауруына шалдыққан!!!
21 слайд
Денсаулық сақтау Есеп:Темекі шегетіндердің 80%-ы өкпе ауруына шалдығатыны белгілі.Егер зерттеуге темекі шегетін 500 адам қатысса,ауруға шалдыққандар саны қанша? Шешуі: 80%=80/100=0,8 500·0,8=400 адам Қорытынды: Әрбір 500 адамның 400-і өкпе ауруына шалдыққан!!!
#22 слайд
Мектеп өмірінен
•Есеп:Мен оқитын мектепте жиыны-143
оқушы бар.Соның -59-ы қыз бала,84-і ұл
бала.Пайызға есептегенде кыз бен ұл
саны қанша?
Есепті екі тәсілмен шығаруға болады.Мен
бір тәсілді көрсетемін.
Шешуі: 59/143=0,41
0,41·100=41%
100%-41%=59%
Жауабы:41%-ы қыздар,59%-ы ұлдар
22 слайд
Мектеп өмірінен •Есеп:Мен оқитын мектепте жиыны-143 оқушы бар.Соның -59-ы қыз бала,84-і ұл бала.Пайызға есептегенде кыз бен ұл саны қанша? Есепті екі тәсілмен шығаруға болады.Мен бір тәсілді көрсетемін. Шешуі: 59/143=0,41 0,41·100=41% 100%-41%=59% Жауабы:41%-ы қыздар,59%-ы ұлдар
#23 слайд
Мектеп өмірінен
•Есеп:Мен 8 сынып оқимын.Менің сыныбымда 11 оқушы бар.Егер
сабақта (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10)оқушы жоқ болса,пайыбен есептегенде
қалай болар еді?
Есепті үш тәсілмен шығаруға болады.
•Пропорция;
•Ережемен
Шешуі:
11 оқушы ----100%
1 оқушы-------х%
11х=100
Х=9%
9%·2=18% 9%·3=27%
9%·4=36% 9%·5=45%
9% ·6=54% 9%·7=63%
9%·8=72% 9%·9=81%
Жауабы: 9%,18%,27%,36%,45%,54%,63%72%,81%
23 слайд
Мектеп өмірінен •Есеп:Мен 8 сынып оқимын.Менің сыныбымда 11 оқушы бар.Егер сабақта (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10)оқушы жоқ болса,пайыбен есептегенде қалай болар еді? Есепті үш тәсілмен шығаруға болады. •Пропорция; •Ережемен Шешуі: 11 оқушы ----100% 1 оқушы-------х% 11х=100 Х=9% 9%·2=18% 9%·3=27% 9%·4=36% 9%·5=45% 9% ·6=54% 9%·7=63% 9%·8=72% 9%·9=81% Жауабы: 9%,18%,27%,36%,45%,54%,63%72%,81%
#24 слайд
Бұл зерттеу жұмысындағы айтылғандарды негізге ала отырып,мен
мынадай қорытынды жасадым.
Пайыз-
Тиімді сауда жасауға;
Үнемдеуге;
Кредитідұрыс таңдап,салымды тиімді салуға;
Математикалық есептеулерге
көмектеседі.
Пайыз-ғажайыптар орнатады.Кедейді байытып,саудада ұтылмауды
үйретеді.Пайызды толықтай қарастыру күрделі.Бұл зерттеу жұмысы –
пайызды бұдан да кеңірек қарастыруға мүмкіндік береді.
Қорытынды
24 слайд
Бұл зерттеу жұмысындағы айтылғандарды негізге ала отырып,мен мынадай қорытынды жасадым. Пайыз- Тиімді сауда жасауға; Үнемдеуге; Кредитідұрыс таңдап,салымды тиімді салуға; Математикалық есептеулерге көмектеседі. Пайыз-ғажайыптар орнатады.Кедейді байытып,саудада ұтылмауды үйретеді.Пайызды толықтай қарастыру күрделі.Бұл зерттеу жұмысы – пайызды бұдан да кеңірек қарастыруға мүмкіндік береді. Қорытынды
#25 слайд
Назарларыңызға
рахмет!!!
25 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!
шағым қалдыра аласыз













