#1 слайд
ХИМИЯ ПӘНІ МҰҒАЛІМІ СЕЙДАЗІМ АЙЖАН 10 СЫНЫП САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:ХИМИЯЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫҢ ТИПТЕРІ. КОВАЛЕНТТІ ХИМИЯЛЫҚ БАЙЛАНЫС. КОВАЛЕНТТІ БАЙЛАНЫСТЫҢ ҚАСИЕТІ. КОВАЛЕНТТІ БАЙЛАНЫС ТҮЗІЛУІНІҢ ДОНОРЛЫ АКЦЕПТОРЛЫ МЕХАНИЗМІ “Еңбек” жалпы орта мектебі

1 слайд

#2 слайд
Ұйымдастыру кезеңі Сәлемдесу Оқушыларды түгелдеу Оқушыларды топқа бөлу Сәттілік

2 слайд

#3 слайд
Үй тапсырмасын сұрау Электртерістілік дегеніміз не? Тотығу дәрежесі дегеніміз не? Валенттілік дегеніміз не?

3 слайд

#4 слайд
Электртерістілік - элементтің сыртқы электрон қабатын толықтыруға ұмтылысын сипаттайтын шаманы айтады. Заттардың формулаларын жазғанда электртерістілігі төмен элемент алдымен, ал электртерістілігі жоғары элемент соңынан жазылады.

4 слайд

#5 слайд
Тотығу дәрежесі, тотығу саны – химиялық қосылысты тек иондардан тұрад ы деп қарастырғанда әр атомда болатын шартты зарядтың сан шамасы.

5 слайд

#6 слайд
Валенттілік дегеніміз – берілген элемент атомының басқа элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қабілеті.

6 слайд

#7 слайд
Ой қозғау  «Жедел жауап» • Фтордағы протон саны • Периодтық жүйедегі элементтер саны  Магнидің валенттілігі • Периодтық жүйені ұсынған • Бейорганикалық қосылыстардың класс саны • Оттегіндегі нейтрон саны

7 слайд

#8 слайд
Жаңа сабақ  Иондық байланыс деп – иондар арасындағы байланысты айтады. Металл мен бейметалл арасында түзіледі. Ион – бұл электрон беру немесе алу нәтижесінде түзілетін зарядталған бөлшек.  Мысалы: Ас тұзы NаСІ.  1916 жылы неміс ғалымы Коссель ұсынды. Өзінің сыртқы валенттік электрондарына сай электрон бұлтын берген атомдар оң зарядты катиондарға, ал осы электрондарға сай бұлтты қосып алған атомдар терісзарядты анионындарға айналады.

8 слайд

#9 слайд
Коссель Вальтер (1888-1956жж)

9 слайд

#10 слайд
Көптеген қатты заттар кристалдық құрылысты болады(тұз, қант) мұндай заттарды кристалдық заттар деп атайды. Кристалдарда, атомдар, молекулалар белгілі ретпен орналасады, осындай аралықта кезектесіп келетін бөлшектер Кристалдық тор түйінділері деп атайды. Кристалдық торлар: 1)Иондық; 2)Молекулалық; 3)Атомдық; 4)Металдық болып бөлінеді.

10 слайд

#11 слайд
иондық 1). Иондық кристал торда: + және - иондардың кезектесіп орналасуынан түзіледі. Мысалы: қатты зат ас тұзы Na + Cl - иондарынан тұрады. Ме+БейМе, гидроксидтер, тұздар

11 слайд

#12 слайд
Атомды 2). Атомды кристалдық торлардың түйінінде атомдар орналасқан. Олар бір- бірімен ковалентті полюссіз байланысқан оларға B, C, Si жатады.

12 слайд

#13 слайд
Молекулалық 3). Молекулалық кристалдық торға түйінділерінде полюсті және полюссіз байланысты молекулалар болатын тор жатады. Барлық газдар, жай заттар, І 2, Вr 2, қышқылдық оксидтер, қышқылдар, органикалық заттар

13 слайд

#14 слайд
Металдық 4)Металдық ,түйіндерінде атомдар мен иондар орналасқан Ме+Э

14 слайд

#15 слайд
Түсіндіріп баяндау 1-топ: иондық байланыс  2-топ: металдық байланыс 

15 слайд

#16 слайд
Топтар арасында тапсырмалар

16 слайд

#17 слайд
№ 1 Химиялық пирамиданың шыңына шығу жолы – қосылыстардағы ионды химиялық байланыс. Осы заттардағы байланыстың түзілу сызбасын сызыңдар.   

17 слайд

#18 слайд
Са(ОН) 2 НCl H 2 H 2 O NaF HF N 2 Cl 2 BaBr 2 F 2

18 слайд

#19 слайд
№ 2 «Крестиктер-ноликтер» ойынын ойнаңдар. Барлығы ионды байланыспен түзілген заттардан тұратын тік, көлденең немесе қиғаш жолақты табыңдар. Осы заттардағы ионды байланыстың түзілу жолын сызыңдар.

19 слайд

#20 слайд
Na 2 S Br2 CH4 NH 3 MgO HBr H 2 O PH 3 O 2

20 слайд

#21 слайд
Өзіндік жұмыс Химиялық байланыс түрлері мен бейорганикалық қосылыстардың кластарына ажыратыңдар:  NO, HF,O 2, CO 2, CI 2, FeCI 3, NaCI, KBr, CaO, C 3N, AlCI 3, NH 3, CaF 3, H 2, CH 4

21 слайд

#22 слайд
Оқушылар сабақтың алған әсерін бір сөйлеммен жеткізеді: Бүгін мен білдім ---------------------- Қызықты болды --------------------- Қиын болды ------------------------- Мен тапсырмаларды орындадым ------------- Мен мынаны түсіндім --------------------------- Енді мен --------------------------------------------- Мен мынаны сездім ------------------------------ Мен үйрендім --------------------------------------- Мен мынаны жасағым келеді ----------------

22 слайд

#23 слайд
Кері байланыс  түсінген жоқпын  толық түсінген жоқпын  бәрін түсіндім

23 слайд

#24 слайд
Үйге тапсырма § 9

24 слайд