Интербелсенді педагог

1 слайд
КІРІСПЕ

1 слайд

2 слайд
Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың жаңа педагогикалық технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты білгір маман болу мүмкін емес. Заман талабына сай білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істеп, оқытудың озық технологиялары мен инновациялық әдістерді сабақ үрдісінде тиімді пайдалана алатын білігі мен білімі жоғары ұлағатты ұстаз болу керек деген сөз.

2 слайд

3 слайд
Қазіргі таңда білім саласындағы басты талаптардың бірі білімді,сауатты шәкірт тәрбиелеу болып табылады. Бүгінгі күнде оқу процессі бұрынғыдан өзгешелеу. Өйткені техника, ақпараттық құралдар дамып келе жатыр. Оқушылар барлық мәліметті интернеттен алуға қызығады, қолына кітап алғысы, ізденгісі келмейді.Мұғалімнің алдындағы басты мәселе қайтсем оқушыны сабаққа қызықтыра аламын? деген сұрақ аясында болуы керек.

3 слайд

4 слайд
Қазіргі таңдағы технологиялардың дамыған кезеңінде интербелсенді әдістерді қолдану арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттырып, ізденушілігін дамыту өзекті мәселелердің бірі болып табылады.«Интербелсенді» дегеніміз диалог арқылы үйрену/үйрету, яғни «үйретуші – үйренуші», «үйренуші – үйренуші», «үйренуші — өзімен-өзі» форматтарында жасаған қарым-қатынас («әңгіме», «сұхбат», «бірлескен әрекеттер»). Интербелсенді оқу/оқыту бірінші мезетте білім игеру процесіне қатысушылардың тиімді қарым-қатынасына негізделеді. Ағылшын тілінен келген «интерактив» сөзі де осы ұғымды білдіреді: « inter» дегеніміз «өзара» мағынасында, ал « akt»-« әрекет жасау» дегенді білдіреді. Сонымен  «интербелсенді» дегеніміз біреумен қоян-қолтық қарым-қатынаста болу, онымен бірлесе әрекет жасау, диалог құру.  Басқаша сөзбен айтқанда, бүгінгі күні білім беру жүйесінде мәселені тіпті келесідей төтесінен қоюға болады:«Үйрену мен үйрету тек  өзара белсенді әрекеттерге негізделген  қарым-қатынас арқылы жүзеге асырылады» және «Тек әрекеттесу арқылы ғана үйренуге  үйретуге болады».

4 слайд

5 слайд
Міне, осы себептерге байланысты жоғары мектепте оқу процесінің негізін интербелсенді (интерактивті) әдістемелер құрауы керек, әрбір оқытушы интербелсенді (бұдан әрі қарай «интербелсенді» термині қолданылады – А.Ә.) құралдар мен тәсілдерді өзінің әдістемесінің төрінен көруі қажет.

5 слайд

6 слайд
Сабақта берілген білімді нақты түсіну және білімді меңгеру  үшін қажетті интербелсенді әдістерді  таңдап алу  және  оларды тәжірибе жүзінде  пайдалану қажет.

6 слайд

7 слайд
Интербелсенді әдіс-тәсілдерді  қолдану кезінде  білімді игеру екі жақтың да (шәкірт пен ұстаздың) белсенділігін қажет етеді. Бұл үшін ұстаз дәстүрлі сабақ түрінен бас тартып, бас рөлді шәкіртке ұсынуы қажет. Дәстүрлі өткізілген сабақпен интербелсенді әдістерді қолдану арқылы өткізілген сабақтардың  айырмашылықтарын көруге болады

7 слайд

8 слайд
II. Негізгі бөлім.

8 слайд

9 слайд
«Маған айтып берсең-ұмытып қаламын, көрсетсең – есте сақтармын, ал өзіме жасатсаң -үйренемін!» көне қытай ғұламасы Конфуций (Кун-цзы) ХХІ ғасыр оқыту процесінде жаңа педагогикалық технологияны пайдалануды талап етеді. Бұл тәсіл оқытудың мазмұнын жетілдіреді, олардың әдістері мен құралдарының бірлігін қамтамасыз етеді. Бұл заңды процесс, себебі елде болып жатқан саяси, экономикалық, әлеуметтік және басқа да өзгерістер білім жүйесін сол өзгерістер тұрғысында дамытуды талап етеді[1]. Жаңа педагогикалық технология балаларды сабақ процесіндегі белсенділігін арттыруға тікелей әсер етеді. Міне осы талап тұрғысынан алғанда «Оқытудың интерактивті әдісі» шешуші орын алады. Егерде сабақ үстінде оқушылар мен мұғалімнің арасында тығыз қарым – қатынас орнатылса және ұтымды нәтижеге жетсе, бұлайша оқытуды интерактивті деп атаймыз. Мұндай қарым – қатынас оқушылар өз ойларын талқылап, шешімін табуға тырысқан кезде байқалады. Тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің қазіргі даму кезеңіндегі қоғамның түрлі сфераларының құрылуы мен тұлғаның белсенділігінің жоғарылауы арасында байланыс айқындала түсуде. Осыған байланысты бастауыш сынып оқушыларының танымдық әрекетін белсенді, оны тиімді басқару және дамыту тұрғыдан қамтамасыз ету күрделі мәселе ғана емес, маңызды әлеуметтік міндет болып табылады. Қазақстан Республикасында білім беруді 2011-2020 жылдарында дамытудың мемлекеттік бағдпрламасы ауқымында білім алушылардың оқуды аяқтағанда қандай құзыреттіліктерді меңгеруі қажет екендігін былайша көрсетуге болады.

9 слайд

10 слайд
 Проблемаларды шешуге дайын болуы;

10 слайд

11 слайд
 Ақператтық-коммуникациялық технологияларды тұтынушы деңгейінде тиімді қолдану дайындығы ;

11 слайд

12 слайд
 Тұлға аралық қарым-қатынасқа ауызшажәне жазбаша түрде дайын болуы(қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде );

12 слайд

13 слайд


13 слайд

14 слайд
 Ақпараттың ішнен өзіне қажеттісін таңдап, оны пайдалану;  Проблемаларды шешу және шешім қабылдау;  Өзіндік пікір, идеялар, тұжырым, түсінік келтіру, оларды дәлелдей және қорғай білу;  Ауызша және жазбаша түрде қарым-қатнас құра білу, бірлесе жұмыс жасай білу, жан-жалдпрды болдырмау;  Өмірге деген көзқарасын, ұстанатын сенімдерін, қажеттіліктерін құндылықтарын жалпы адами құндылықтармен байланыстыру ;  Өздігімен үйрене білу, өз білімін әрқашан да дамытып отыру. Сол себепті де тұлғалық даму ұстанымы білім игеру процесіне қатысушылардың (үйренуші мен үйретуші) бұрынғы аваторитарлыкоммуникативтік қарым-қатынасын гуманитарлы- коммуникативтік қарымқатынасқа өзгертуді талап етеді. Бұл ұстаным таным процесінің «білім беру», «оқыту», «үйрету» деген кешегі күнгі түсініктерін енді екі жақты процесс ретінде қарастырып, оларды «білім алу/игеру», «оқу», «үйрену» деп өзгертеді, бұл процесте үйренуші негізгі рөл атқарып білімді өздігімен құрастыралы деп түсінеді.

14 слайд

15 слайд
Интербелсенді оқыту барысында үйренушілер әрқашанда белсенді болып, өзіндік пікір қалыптастырып, өз ойларын дұрыс жеткізе біілуге, өз көзқарасын дәлелдеуге, пікірталас жүргізуге, басқаларды тыңдауға, өзғе пікірді сыйлауға және онымен санасуға үйренеді. Мұндай сабақтарда бір ғана дұрыс жауап болмайды, өйткені басты мәселе дұрыс жауапты табуда Әдістемелік ұстаным Білім дайын күйде беріледі, шығармашылыққа жол берілмейді. Оқу/оқыту – есте сақтау деп түсініледі. Білім дайын түрде берілмейді, білімді күмәнданып қабылдау: бұл ұстаным диалогтық қарым-қатынас, сыни көзқарас пен шығармашылық белсенділікке негізделеді. Әдістемелік тәсілдер Монолог, авторитаризм, қысым жасау, жасандылық, ұрандар, «мәдени жаншу (диктат)». Диалог, еркіндік, қысымнан арылу, өзіндік, мәдени ықпал. Проблемаларға қатынас Проблемалардың пайда болуы жеңіліс деп түсініледі. Проблемалардың пайда болғаны оларды шешу жолдарын іздестіруге бастайды. Негізгі мақсаты Адамдардың күнделікті болмысқа бейімделуі, «біліктілік» тұжырымы бойынша білім, білік, дағды «беру». Күнделікті болмысты адам мұқтаждарына сәйкес түбегейлі өзгерту, «құзіреттілік» тұжырымы бойынша құзырлардың қалыптасуына тиімді орта мен жағдай жасау. 12 емес, керісінше үйренушінің жеке тәжірибесіне негізделген іздену процесінің өзі болып табылады. Интербелсенді оқыту мектепте мынандай жұмыс түрлері мен әрекеттер арқылы жүзеге асырылады:  Бірлескен жұмыстар (жұптық, топтық, бүкіл сыныппен)  Жеке және бірлескен зерттеу жұмыстары  Оқу, рөлдік және өндірістік (іскерлік) ойындар  Пікірталастар  Ақпараттың әртүрлі көздерімен жүмыс жасау (кітап, интернет, мұражай т.б.)

15 слайд

16 слайд
Шығармашылық жұмыстар

16 слайд

17 слайд
 Жағдайаттар (ситуатциялар) арқылы үйрену нақты сетуацияларды  талдау, кейс-стади

17 слайд

18 слайд
 Презентациялар  Компьютерлік оқыту бағдарламалары  Тренингтер

18 слайд

19 слайд
 Интервью

19 слайд

20 слайд
 Сауалнама өткізіп, оның қорытындыларын талқылау мен талдау

20 слайд

21 слайд
 Кезкелген оқу әрекеттерін кері байланыспен аяқтау т.б

21 слайд

22 слайд
 Интербелсенді оқыту бірлесе үйрену идеяларын ұстанғандықтан, бұл жерде әсіресе бірлескен топтық жұмыс әдістерінің маңызын баса айту керек. Топтық жұмыс өзін- өзі мен басқаадамдарды танудың тиімді құралы болып табылады, дүниетаным қалыптастырып, тұлғаның өзіндік дамуы мен басқалардың іс-әрекеттері мен олардың себептрін түсінуге ықпал жасайды. Топтық жұмыстар барлық үйренушілердің жұмысқа белсене қатысуын қамтамасыз етеді. Мұндай жұмысқа шәкірттер өздерінің коммуникативтік дағдыларын(тыңдай білу, әр пікірді ескеру, ортақ шешім қабылдау, жанжалдардыболдырмау) іс жүзінде қолданады, өздері «ойнап шығады». Бірлесе үйренуде әрбір үйренуші танымның (оқу, үйренудің) ортақ мағынасына және қорытынды нәтежиесіне өз үлесін қосып, басқалармен өзінің білгенімен, идеяларымен, ойламен алмасады, тиімді нәтижеге (білімге) қандай бірлескен үйрену әрекеттері арқылы жете алатындығын анықтайды. Мұндай қарым-қатынастағы бірлескен әрекеттер бірін-бірі жжақтыру, өзара сыйласымдық пен қолдау атмосферасында өтіп, тек қана жаңа білім игеруге жағдай жасап қана қоймай, сонымен бірге таным процесін ынтымақтастық пен бірлесу денгейлеріне көтереді, яғни қарымқатынас пен оның негізг нысаны диалогты танымның басты құндылығына айналдырады. Сонымен интербелсенді оқытудың мынандай идеялары мен қағидаларын келтіруге тұрарлық: Үйрету мүмкін емес, тек үйрену ғана ықтимал.

22 слайд

23 слайд
 Білім дайын күйде берілмейді, ол тек өздігімен игеріледі

23 слайд

24 слайд
 Білім игеру үйренушілердің белсенді әрекеттері арқылы жүзеге асырылады.

24 слайд

25 слайд
 Өмір бойы өздігімен үйрену.

25 слайд

26 слайд
 Білім тек өзіндік тұрғыдан игеріледі, өйткені «білім» дегеніміз жеке адамның қандай да болмасын мәселе мен проблема, ақпарат пен мәлімет бойынша құрастырған ойы, идеялары, пікірі, көзқарасы, түсінігі, дәлелдері, уәждері, тұжырымы. Ал оқу/оқыту – үйренушінің «МЕН-і» бірінші орынға қойылатын процесс. Білім бірлескен әрекеттер арқылы игеріледі: үйрену/оқу – коммуникативтік процесс, бірлесе үйренудің тиімділігі жалғыз үйренуден анағұрлым жоғары. Білім дегеніміз өмірде қажетті және қолданбалы мәселелер болғандықтан, білім игеру процесі тәжірибеге, практикаға (күнделікті өмірге) негізделеді. Оқытудың негізі – өмір сүруге үйрену/үйрету.

26 слайд

27 слайд
 Оқытудың негізгі мақсаты – адам болуға үйрену/үйрету.

27 слайд

28 слайд
 Оқыту дегеніміз диалог, ал диалог – адамгершілікке үйренудің ең

28 слайд

29 слайд
тиімді әдісі.

29 слайд

30 слайд

30 слайд

31 слайд

31 слайд

32 слайд

32 слайд

33 слайд

33 слайд

34 слайд

34 слайд

35 слайд

35 слайд

36 слайд

36 слайд

37 слайд

37 слайд

38 слайд

38 слайд

39 слайд

39 слайд

40 слайд

40 слайд

41 слайд

41 слайд

42 слайд

42 слайд

43 слайд
Қортынды

43 слайд

44 слайд
Ұстаз — ақылдың тозбайтұғын асылы.  Шындығында, мұғалім — барлық  мамандық иесін тәрбиелейтін, асыл жандар. «Мұғалім  мамандығы — барлық мамандықтың анасы» деп қалай дәл тауып айтқан. «Мұғалім өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, оқуды, ізденуді тоқтатысымен оның мұғалімдігі де жойылады» деп К.Д .Ушинский айтқандай оны жүзеге асырудың бір жолы ол интербелсенді әдістерді сабаққа қолдану.

44 слайд

45 слайд
Қазіргі уақытта  оқушылардың белсенд i л i г i н арттыруға мүмк i нд i к берет i н, қарым-қатынасқа жағдай жасайтын жаңа тәсілдер  и н т е р б е л с е н д i деп аталып жүр. Бұл әд i стерд i қолдану сырттай өте жең i л көр i нгенімен, өзіндік ерекшеліктері мен қиындықтары да бар. Интербелсенді — ағылшынның «өзара әрекет” деген сөзі.  Интербелсенді оқу/оқытуға келсек — әрекет көмегімен және әрекет арқылы, яғни әрекет жасай отырып үйрену/үйрету.

45 слайд

46 слайд
Бұл әдіс — “ бірлесе үйрену немесе бірлескен әрекеттер” идеясын басты назарда ұстайды. Яғни:  топтық жұмыс және жұптық жұмыс арқылы іске асады.

46 слайд

47 слайд
Оқудың интербелсенді әдістерінің артықшылығы: — оқушылардың қызығушылығын туғызады; — әрқайсысының оқу үрдісіне қатысу белсенділігін кеңейтеді; — әрбір оқушының сезіміне назар аударады; — оқу материалдарын тиімді меңгеруге бейімдейді; — оқушыларға көпжоспарлы әрекет етуге әсер етеді; — кері байланысты (аудиторияның жауап беру реакциясын) жүзеге асырады; — оқушылардың пікірлері мен қарым-қатынастарын қалыптастырады; — өмірлік машықтарды қалыптастырады; — мінез-құлықтың өзгеруіне көмектеседі.

47 слайд

48 слайд
Интербелсенді әдістерді тиімді пайдалану үшін мұғалім өз жұмысын  жан-жақты жоспарлауы тиіс:

48 слайд

49 слайд
— бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне, олардың иетербелсенді әдістемелермен жұмыс тәжірибесіне сәйкес келетін тәсілдерді пайдалану;

49 слайд

50 слайд
— оқушылар үшін тақырыпты игерудің «кілті» болатын интербелсенді жаттығула...

50 слайд