#1 слайд
Жай, бинарлы және күрделі бейорганикалық заттардың қатысуымен тотығу –тотықсыздану реакциялары 10 сынып ҚГБ химия

1 слайд

#2 слайд
Оқу мақсаты 1 10.2.3.1 зат формуласы бойынша элементтің тотығу дәрежесін анықтай алу;

2 слайд

#3 слайд
Миға шабуыл: Қандай процестер?

3 слайд

#4 слайд
Тотығу – тотықсыздану реакциялары Тотығу - тотықсыздану процесі ең кеңінен тараған және теориямен практикада маңызды роль атқаратын реакция болып табылады. Тірі ағзаларда жүретін зат алмасу, шіру, ашу, фотосинтез процестері тығыз байланысты. Тотығу - тотықсыздану процесі табиғаттағы заттар айналымын жүзеге асырады. Отынның жануы, металдар коррозиясы, металдар құймаларын дайындау және электролиз процестерінде жүзеге асырады. Олардың көмегімен сілті, қышқыл және бағалы өнімдер алынады. Тотығу - тотықсыздану реакциялары әрекеттесуші химиялық заттарда гальвани және отын элементтерінде пайда болатын электр энергиясын тудырады. Адамзат баласы тотығу – тотықсыздану реакциясының мәнін толық түсіне алмаса да, оны кеңінен пайдаланды.

4 слайд

#5 слайд
Химиялық реакцияларда әрекеттесуші заттардың құрамына кіретін атомдардың тотығу дәрежесінің өзгеруі. Тотығу - тотықсыздану реакциялары (ТТР) •Жай заттардың құрамына кіретін элемент атомының тотығу дәрежесі нөльге тең. • Сутектің тотығу дәрежесі гидридтерден басқа қосылыстарды +1 тең. •Оттектің тотығу дәрежесі пероксидтер мен фтор қосылыстарынан басқа қосылыстарында -2 тең. •Қосылыстың құрамындағы барлық атомдардың тотығу дәрежесінің қосындысының жиынтығы нөльге тең. •Иондағы атомдардың тотығу дәрежесінің жиынтық қосындысы ион зарядына тең болады. Mgº, Cl 2 º, O 2 º +1 +1 -1 HCl, H 2 O, NaH -2 -1 +2 H 2 O, Н 2 О 2 , OF 2 +1 +6 -2 H 2 SO 4 2(+1)+6+4(-2)=0 +6 -2 SO 4 6+4(-2)=-2

5 слайд

#6 слайд
•Реакция теңдеуіндегі барлық элементтердің тотығу дәрежесінің мәнін жазу. Элемент атомының тотығу дәрежесі өзгеріске ұшырауын анықтаймыз. +2 -2 +1 -1 +2 -1 +1 -2 PbO + 2HCl → PbCl 2 + H 2 O •Тотығу дәрежесі өзгерімесе => реакция тотығу - тотықсыздану реакциясы болмайды +4 -2 +1 -1 +2 -1 0 +1 -2 PbO 2 + 2HCl → PbCl 2 + Cl 2 + 2H 2 O •Тотығу дәрежесі өзгеретін болса > реакция тотығу - тотықсыздану реакциясы болып табылады Қышқылды ортада: 2KMnO 4 + 5Na 2 SO 3 +3H 2 SO 4 = 2MnSO 4 + 5 Na 2 SO 4 + 3H 2 O + K 2 SO 4 2 Mn +7 + 5e - = Mn +2 5 S +4 -2e - = S +6

6 слайд

#7 слайд
Бейтарап ортада: 2KMnO 4 + 3Na 2SO 3+H 2O= 2MnO 2 + 3Na 2SO 4 + 2KOH 2 Mn +7 +3e - =Mn +4 3 S +4 -2e - = S +6 Сілтілік ортада: 2KMnO 4 + Na 2 SO 3 +2KOH= K 2 MnO 4 + Na 2 SO 4 + H 2 O 2 Mn +7 + e - =Mn +6 3 S +4 -2e - = S +6

7 слайд

#8 слайд
№ Реакция Реакцияның типі және тотығу –тотықсыздану реакциясына жатады 1 2CO+O 2 → 2CO 2 2 CaCO 3 →CaO+CO2 3 Mg(OH) 2 +HCl→ MgCl 2 +2H 2 O 4 Fe+S→ FeS 5 Zn+ 2HCl→ZnCl 2 +H 2 6 2NaOH+ H 2 SO 4 →Na 2 SO 4 +2H 2 O Жұптық жұмыс тапсырмасы: Дескриптор: зат формуласы бойынша элементтің тотығу дәрежесін анықтай алады-2 балл

8 слайд

#9 слайд
Топтық жұмыс тапсырмасы Тотығу - тотықсыздану реакцияларын жазыңдар, маңызын түсіндіріңдер Ормандағы өрт фотосинтез Металдар коррозиясы І топ ІІ топ ІІІ топ Дескриптор: зат формуласы бойынша элементтің тотығу дәрежесін анықтай алады-2 балл

9 слайд

#10 слайд
Жеке жұмыс тапсырмасы: Деңгейлік тапсырмалар А-деңгей 1.Тотығу тотықсыздану деп қандай реакцияны айтамыз В-деңгей 1.Мына заттардың қайсылары: CrO 3 , MnO 2 , KClO 3 , NaI, H 2 O 2 , (NH 4 ) 2 S, Cu, Ca 3 P 2 , K 2 CrO 4 , CO  а) тек қана тотықтырғыш; ә) тек тотықсыздандырғыш; б) әрі тотықтырғыш, әрі тотықсыздандырғыш бола алады; С-деңгей 6Fe(OH) 2 +2 KMnO 4 + 4 H 2 O → 6Fe (OH) 3 + 2KOH + 2MnO 2 Мына реакция теңдеуінде тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты анықта және тотығу дәрежелерін көрсет Дескриптор: А деңгей-1 балл В деңгей-2 балл С деңгей -3 балл

10 слайд

#11 слайд
ЕББҚ-тапсырма: химиялық диктант Тотығу - ........... процесі ең кеңінен тараған және теориямен практикада маңызды роль атқаратын ....... болып табылады. Тірі ............жүретін зат алмасу, шіру, ашу, фотосинтез .......... тығыз байланысты. 1-10балл

11 слайд

#12 слайд
Үйге тапсырма: Тотығу- тотықсыздану реакциялары,№5 тапсырма

12 слайд