Жай механизмдер

1 слайд
Қош келдіңіздер!

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд
Жұмбақ шешу: 1. Екі басты айдаһар Бәрін қырып жояды. Екі аяқпен жер тіреп. Қағазды жеп қояды. 2. Артық кемдi теңестiрер, Дәндi де өзi жемес бiрер. 3. Жансыз жарады, Жанды ұрады. 4. Жетпіс аяқ бауырында, Екі қолы жауырында, Тындырады істі ол, Жеңілін де, ауырын да.

3 слайд

4 слайд
Жай механизмдер Ұқсастықты табыңдар?

4 слайд

5 слайд
Жай механизмдер 7.2.4.1 – «Механиканың алтын ережесін» тұжырымдау және қарапайым механизмдердің қолданылуына мысалдар келтіру; 7.2.4.2 – күш моменті ұғымынының мағынасын түсіну .

5 слайд

6 слайд
Күтілетін нәтиже:  жай механизм түрлерін біледі;  жай механизмдердің жұмыс істеу принципін түсінеді;  табиғаттағы, тұрмыс пен техникадағы жай механизмдердің қолданылуына мысалдар келтіре алады.  механиканың «алтын ережесін» тұжырымдай алады.

6 слайд

7 слайд
Физикалық терминдер • Жай механизмдер, рычаг, күш моменті, тіреу нүктесі, күш иіні, моменттер ережесі, и індік (рычаг), жылжымайтын блок, жылжымалы блок, шығыр, иінді таразылар, көлбеу жазықтық.

7 слайд

8 слайд
Физикалық сөздік

8 слайд

9 слайд
3 топқа бөлу Тұрмыстық құралдар арқылы: 1- топ - “Бұрауыш”, 2- топ - “Тістеуік”, 3-топ - ”Қайшы “.

9 слайд

10 слайд
Үй тапсырмасын қайталау : Оқушылар өткен тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Өтілген тақырыптар бойынша парақта семантикалық карта беріледі. Бұл сұрақтарға ИЯ немесе ЖОҚ деп жауап береді.

10 слайд

11 слайд
Сұрақтар Жауабы 1. Энергия деп дененің жұмыс істеу қабілетін нақты көрсететін физикалық шаманы айтады. Ия 1. Дененің қозғалу салдарынан туындайтын энергия потенциалдық энергия деп аталады Жоқ 3. Жерге тартылу күшін ауырлық күші деп атайды. Ия 3. Денелердің әрекеттесуінен туындайтын физикалық шама -күш Ия 3. - Кинетикалық энергияны есептеу 4. формуласы ИЯ 3. 1 киловатт (1кВт)=1000 Вт=10 3 Вт-қа тең. Ия 3. - Деформацияланған серіппенің 4. кинетикалық энергиясы. Жоқ 3. Дененің тірекке түсіретін күшті салмақ деп атйды. Ия 3. Күштің өлшем бірлігі – Джоуль ЖОҚ 3. Жұмыстың уақытқа қатынасы қуат деп аталады ИЯТексеру 2 2  m Е  2 2 k E п 

11 слайд

12 слайд
Механизмдер

12 слайд

13 слайд
Жай механизмдер • Құрылыс салуда, күнделікті өмірде күрделі техникалық қондырығылар көп болғанмен олар жекелеген қарапайым бөліктері ретінде жай механизмдер деп аталатын көптеген құралдар қолданады. Олар – иіндік , көлбеу жазықтық, блок.

13 слайд

14 слайд
Тапсырмалар 1- топ - “Бұрауыш”- негізгі мәлімет: күш моменті, иіндік. 2- топ - “Тістеуік” – блок, және оның түрлері. 3-топ - ”Қайшы “ – көлбеу жазықтық.

14 слайд

15 слайд
1 - топ. Негізі мәлімет. • Қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің (осьтің) төңірегінде айнала алатын кез келген дене иіндік (рычаг) деп аталады. Тіреу нүктесінен күштер орналасқан түзулерге түсірілген перпендикулярдың ұзындығын күш иіні деп атайды. Түсетін күштің өз күш иініне көбейтіндісі күш моменті деп аталады: M=F*d. Өлшем бірлігі:1 Ньютон*1 метр=1Н*1м=1Н*м

15 слайд

16 слайд
Оңай жұмыс істеу үшін, аз күш жұмсау керек. Жай механизмдер – күшті түрлендіріп, қозғалыс бағытын өзгерту үшін қолданылатын құралдар.

16 слайд

17 слайд
Күшті түрлендіріп, қозғалыс бағытын өзгерту үшін қолданылатын құралдар жай механизмдер деп аталады.

17 слайд

18 слайд
Пирамида құрылысында иіндіктің қолданылуы

18 слайд

19 слайд
Жай механизмдер

19 слайд

20 слайд
Иіндік дегеніміз- қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің төңірегінде айнала алатын кез- келген дене l 1 – P күшінің иіні l 2 – F күшінің иіні Иіндіктің айналу осі өтетін О нүктесін тіреу нүктесі деп атайды. Күш иіні дегеніміз- тіреу нүктесінен әрекет ететін күш орналасқан түзуге жүргізілген перпендикуляр ұзындығы.

20 слайд

21 слайд
Иіндік

21 слайд

22 слайд
Иіндіктер құрылыста, тұрмыста 22

22 слайд

23 слайд

23 слайд

24 слайд
Адам бойындағы иіндік

24 слайд

25 слайд
Жылжымалы блок күштен екі есе ұтыс береді. Блок Жылжымалы блок - жүкпен бірге блоктың айналу осі де көтеріліп немесе түсіп тұрады Жылжымайтын блок – жүк көтергенде айналу осі не жоғары не төмен қозғалмайды Блок дегеніміз өз осінің төңірегінен айнала алатын , шетінде науасы бар доңғалақ тегершік . Блок 25

25 слайд

26 слайд

26 слайд

27 слайд
Блок

27 слайд

28 слайд
Блокқа мысал

28 слайд

29 слайд

29 слайд

30 слайд
Көлбеу жазықтық

30 слайд

31 слайд

31 слайд

32 слайд

32 слайд

33 слайд
Көлбеу жазықтыққа мысал

33 слайд

34 слайд
Баспалдақ

34 слайд

35 слайд
Жай механизмдер • Күштен ұтыс береді • Қашықтықтан ұтыс береді • Күш әрекетінің бағытын өзгертеді.

35 слайд

36 слайд

36 слайд

37 слайд
Біліміңді тексер. сына иіндік иіндік иіндік

37 слайд

38 слайд
Біліміңді тексер бұранда иіндік сына иіндік

38 слайд

39 слайд
№ 1 сұрақl F M  2 1 F F M  Күш моментін қандай формуламен анықтайды? l F M   l F M   А DС В

39 слайд

40 слайд
№ 2 сұрақ м Н Н м м Н  Күштің моментінің өлшем бірлігі? Н А DС В

40 слайд

41 слайд
№ 3 сұрақF ОКүштің әрекетінен кейін рычаг қалай айналады? А DC төмен сағат тілімен бағыттас Сағат тіліне қарама-қарсы бағытталады оңға В

41 слайд

42 слайд
«Білекке сенген заманда ешкімге  есе бермедік, Білімге сенер заманда  қапы қалып жүрмейік» Есептер шығару 1 есеп Рычаг тепе – теңдікте болуы үшін А нүктесіне қандай күш түсіру керек? Берілгені: l 1 =4cм=0,04м F 1 l 1 = F 2 l 2 l 2 =0,01м F 1 =4 H F 2 -?

42 слайд

43 слайд
«Білекке сенген заманда ешкімге  есе бермедік, Білімге сенер заманда  қапы қалып жүрмейік» Есептер шығару 2 есеп Рычагтың иіндерінің қатынасы 10:1. Оның ұзын иініне әсер ететін күш 150Н- ға тең болса, онымен ауыр жәшікті 12 см биіктікке көтергенде қанша жұмыс істеледі? Берілгені: Ғ 1 =150Н һ=12 см =0,12м A=?

43 слайд

44 слайд
1 есеп Жауаптар Берілгені: формула: шешуі: l 1 =4cм=0,04м F 1 l 1 = F 2 l 2 F 2 =4H* l 2 =0,01м F 1 =4 H F 2 =F 1 l 1 / l 2 Ж ауабы: Ғ 2 =1Н F 2 -?

44 слайд

45 слайд
2 есеп10 1 1 2  l l 1 2 2 1 F l l F  h F A *2  1 2 1 2 * F l l F  h F l l A * * 1 2 1  Ғ 1 =150Н һ=12 см =0,12м А- ? A=150H *0 , 12 м *10 м =180 Дж l 1 l 2

45 слайд

46 слайд
Жай механизмдер табиғатта

46 слайд

47 слайд

47 слайд

48 слайд

48 слайд

49 слайд
Архимеда құрылығылары

49 слайд

50 слайд
«- Рычагпен мен тіпті жерді де көтере аламын, тек маған тіреу нүктесін ғана тауып беріңіз». (Прокл, V ғасыр)

50 слайд

51 слайд
Рефлексия «Өзіңді бағала» Маған бәрі түсінікті Сұрақтар пайда болды Мен есте сақтадым Түсінбедім

51 слайд

52 слайд
Бұранда – жай механизм. Бұранда қадамы негізі басқа жай механизмнің түрі: ол цилиндрге оралған көлбеу жазықтықтан тұрады.

52 слайд

53 слайд

53 слайд