Жас ұстаздар мектебі баяндама "Ұрпақ тәрбиесіндегі халықтық педагогиканың ролі"

1 слайд
БаяндамаБаяндама :: «« Ұрпақ Ұрпақ тәрбиесіндегі тәрбиесіндегі халықтық халықтық педагогиканың педагогиканың ролі”ролі”

1 слайд

2 слайд
Өзекжарды мәселе:Өзекжарды мәселе:  1.     Оқу орнында тәрбие жұмысының негізгі бағыты ретінде ұлттық тәрбиені енгізу;  2.     Халықтық педагогиканы әр сабақта тиімді қолдануын қалыптастыру.  3.     Ұлттық тәрбиені оқу үрдісінде қолдану. Мақсаты:Мақсаты: Ұлттық сана-сезімі қалыптасқан, ұлттық мүдденің өркендеуіне үлес қоса алатын ұлттық құндылықтар мен жалпы адамзаттық құндылықтарды өзара ұштастыра алатын ұлтжанды тұлғаны тәрбиелеу.

2 слайд

3 слайд
Міндеттері: • 1)Ана тілі болып қалатынын негіздеу, қазақ тілі мен тарихын, мәдениеті мен тілін, салт-дәстүрі мен дінін құрметтеуде жастардың ұлттық интеллектуалдық мінез-құлқын қалыптастыру, бүгінгі қазақ елінің индустриалық-инновациялық жүйесінің дамуын қамтамасыз ететін парасатты, ұлттық сипаттағы белсенді іс-әрекетке тәрбиелеу. • 2) Білім және мәдени-рухани тұрғыда басқа өркениеттермен бәсекеге қабілетті болуын қамтамасыз ету. • 3)  Қоғам мен адам, адам мен табиғат қарым-қатынасының өркениеттілік сана-сезімін ұлттық рухта қалыптастыру.

3 слайд

4 слайд
• Жоспар: • І. Кіріспе:  «Халық педагогикасы – ұлттық қазына» •   • ІІ. Негізгі бөлім: «Ұрпақ тәрбиесіндегі халықтық педагогиканың ролі» • а) Халық педагогикасы арқылы оқушылардың таным  үрдістерін дамыту жолдары •   ә) Халық педагогикасын сыныптан тыс шараларда қолдану •   • ІІІ. Қорытынды:  Халықтық педагогика ұғымына сәйкес оқушының моделі • «Әрбір тәрбиеші сөз жоқ ұлт тәрбиесімен таныс болуға тиісті және әрбір ұлттың баласы өз ұлты үшін қызмет қылатын болғандықтан, тәрбиені сол ұлт тәрбиесімен  тәрбие  қылуға міндетті» • М.Жұмабаев.

4 слайд

5 слайд
Қай заманда, қандай қоғамда болсын алдында тұрған зор міндеттердің бірі – болашақ ұрпағын тәрбиелеу . Жан – жақты жетілген, ақыл парасаты мен мәдениеті мол, саналы ұрпақ тәрбиелеуде әр халықтың салт – дәстүрінен дамуындағы бағалы байлықтың нәрін біртіндеп сіңіру арқылы ғана жүзеге асыруға болады. Басқа халықтар сияқты қазақ елінің де ұрпақ тәрбиелеуде мол тәжірибесі, жиған – тергені, озық ойлары мен өзіндік ерекшеліктері бар. Осындай мол мұраның «дәнегін мәпелеп екпейінше» жастарды ізгілік пен парасаттылықты тәрбиелеу мүмкін емес. Халықтың жазбаша жазылмаған, бірақ ұрпақ есінде мәңгілікке сақталып, бір ұрпақтан бір ұрпаққа ауызша жалғасып келген нақыл – өсиет, өнеге қағида болып таралып келген тәлім – тәрбие тағылымының бай мұрасы бар. Ол халықтық педагогика деп аталады. Халықтық педагогика отбасылық тәрбиеден басталып, ел – жұрт, ауыл – аймақ, тіпті бүкіл халықтық қарым қатынастан берік орын алған тәлім – тәрбиенің түрі. Ендеше халық педагогикасы қоғам дамуының барлық сатыларынан өтіп, тәжірибеде жүйеленіп, ғылыми педагогикалық дәрежеге жеткенше ұрпақ тәрбиесінің қайнар көзі, алтын діңгегі болып келгені даусыз.  

5 слайд

6 слайд
Отан сүйгішті кке тәрбиеле уЕлжанды ұрпақ тәрбиелеу Ел тарихы мен мәдениетін зерттеу Мемлекеттік рәміздерде құрметтеу Азаматтық белсенділікті дамыту Тіл мәдениетін қалыптастыру Бейбітшілікті, халықтар дос- тығын нығайту

6 слайд

7 слайд
Құқықтық тәрбиені қалыптастыру Адам құқығы жайлы түсініктерін қалыптастыру Жалпы құқықтық білім беру Құқықтық сауат ашу сабақтарын жүргізу

7 слайд

8 слайд
Этномәдениетті қалыптастыру Әлемдік мәдениетпен таныстыру Ұлттық өнерді насихаттау Діни тағылымдар Салт–дәстүрді құрметтеу Ұлттық құндылықтар- ды кастерлеуӘлемдік мәдениетпен таныстыру Ұлттық өнерді насихаттау Діни тағылымдар Салт–дәстүрді құрметтеу Ұлттық құндылықтар- ды кастерлеу

8 слайд

9 слайд
Экономикалық тәрбие Кәсіби тұлға қалыптастыру Экономикалық білімдерін жетілдіру Экономикалық іс-әрекет- ке бейімдеу Мамандық таңдауға ықпал ету

9 слайд

10 слайд
Адамгершілік тәрбиесін қалыптастыру Имандылық сабақтарын жүргізу Өмір сүру қағидаларын ұстану Рухани құндылықтарды қалыптастыру Ізгі қасиет- терге баулуИмандылық сабақтарын жүргізу Өмір сүру қағидаларын ұстану Рухани құндылықтарды қалыптастыру Ізгі қасиет- терге баулу

10 слайд

11 слайд
Экологиялық тәрбиеЭкологиялық тәрбие Экологиялық көзқарасты қалыптастыру Экологиялық білімдерін жетілдіру Табиғат байлықтарын қорғау және сақтау Экологиялық мәселелерді шешуге ықпал етуЭкологиялық көзқарасты қалыптастыру Экологиялық білімдерін жетілдіру Табиғат байлықтарын қорғау және сақтау Экологиялық мәселелерді шешуге ықпал ету

11 слайд

12 слайд
• Халық педагогикасының мақсаты – оқушылардың бойында адамгершілік, отансүйгіштік, елжандылық, имандылық қасиеттерін қалыптастыра отырып, болашақта еліміздің тізгінін ұстайтын жастарды тәрбиелеп шығару. • Халық педагогикасы – ұрпақтан – ұрпаққа  жалғасып келе жатқан дәстүрдің өзегі, алтын діңгегі, халықтың ең берекелі, ең парасатты тәжірибесі.

12 слайд

13 слайд
• Ұлттық тәрбие – ұлт болашағы Тәуелсіздігімізді алып, өркениеттілікке құлаш сермеген бүгінгі таңда адамгершілігі мол,сапалы да салауатты ұрпақ тәрбиелеуде халықтық тәрбиенің алатын орны ерекше. Қазір оқу орындарында ұлттық тәрбиеге айрықша мән берілуде. «Жастар біздің болашағымыз» дейтін болсақ, сол жастарымызды ұлтын сүйетін ұлтжанды, Отанын сүйетін патриот, жоғары адамгершілік иесі, ұлттық рухы биік парасатты азамат етіп тәрбиелеу үшін оларға ұлттық тәрбие қажет екенін өмірдің өзі-ақ көрсетіп отыр. Сабақ үрдісінде оқушыларға тұрмыстық тәрбиеге байланысты салт-дәстүрлер, бала дүниеге келгеннен өскенге дейінгі аралықта қолданылатын салт-дәстүр, ырым-тыйымның рөлі, сәлемдесу әдебі, сыйластық, қонақ күту, ас ішу әдебі, инабаттылық дәстүрлері, сөйлеу әдебі және киім кию тәрбиесі, ұлттық тәрбиедегі еңбек тәрбиесінің орны, қазақ халқының озық мәдениет үлгілері мен олардың тәрбиелік мәні сияқты ұлттық құндылықтарымызды оқытуымыз керек.

13 слайд

14 слайд
• Ұлттық тәрбиенің мақсаты  – ұлттық сана-сезімі қалыптасқан, ұлттық мүдденің өркендеуіне үлес қоса алатын ұлттық құндылықтар мен жалпы адамзаттық құндылықтарды өзара ұштастыра алатын ұлтжанды тұлғаны тәрбиелеу. • Ұлттық тәрбиенің  міндеті – мәдени-әлеуметтік өзгермелі жағдайдағы ұлттық тәрбиенің діңгегі – ана тілі болып қалатынын негіздеу, қазақ тілі мен тарихын, мәдениеті мен ділін, салт-дәстүрі мен дінін құрметтеуде жастардың ұлттық интеллектуалдық мінез- құлқын қалыптастыру, бүгінгі қазақ елінің индустриалық-иннова циялық жүйесінің дамуын қамтамасыз ететін парасатты, ұлттық сипаттағы белсенді іс-әрекетке тәрбиелеу, білім және мәдени- рухани тұрғыда басқа өркениеттермен бәсекеге қабілетті болуын қамтамасыз ету, қоғам мен адам, адам мен табиғат қарым- қатынасының өркениеттілік сана-сезімін ұлттық рухта қалыптастыру. Тәрбиенің басты нысаны елдік сананы қалыптастырып, ұлттық рух пен ұлттық патриотизмді негіздеу, ұлтсыздықпен күресу болса керек. 

14 слайд

15 слайд
• Халқымыздың сан ғасырлар бойы ұстанған ұлттық салт-дәстүрлер мен рухани құндылықтарын әлем елдерінің озық дәстүрлері мен озық тәрбие үлгілерімен байытып, жаңа тәрбие тұжырымдамаларын жасауда. Осы арқылы білім беру ісі мен ұлттық тәрбие бірлігіне қол жеткізіп, жаңа ғасырдың жаңа сипаттағы интеллектуалды ұрпағын қалыптастыру ісі басты нысанаға алынып отыр. •   Ендеше, «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» демекші, ел болып, ұлт болып қаламыз десек,  «Ұлттық тәрбие»  балабақшалар мен мектептерден бастап қолға алғанымыз жөн  деп ойлаймын •   Ұлттық тәрбие: • 1.    «Отбасындағы ұлттық тәрбие» • 2.    «Балабақшадағы ұлттық тәрбие», • 3.  «Мектептегі ұлттық тәрбие»    деп бөліп талқыланады.

15 слайд

16 слайд
• 1. Ұлттық тәрбиенің көздері: Фольклор, халық ауыз әдебиеті, ұлттық әдебиет, әдет-ғұрып, салт- дәстүр, ұлағатты қағидалар, шешендік сөздер, мақал-мәтелдер, ұлы ойшылдардың еңбегінде жатыр. Мысалы:         Данагөй сөзі • Ауыл адамдары бір данагөй қартпен кездесіп, пікірлесіп отырғанда бір адам тәрбие туралы сұрайды. Сол кезде қария: • -         Осы ауылдарыңда балаларыңды кісі өлтіруге, ұрлық пен тонауды қалай жасау керектігін үйретіп жүрген жалмауыз бар,-дейді. • Адамдар: • -         Ол кім? Бізге көрсет, оны тез арада өлтіруіміз керек,-деп шулайды.

16 слайд

17 слайд
• -         Сонымен қатар қыздарыңды жалаңаш жүруге, зинақор жасап, ер адамды өзіне қаратуды, жаман, лас жолға түсуді үйретіп жүрген әйел бар,-дейді. • -         Олар қандай адамдар, көрсетші. Оларды өлтіріп, жоюдың амалын айтшы,- деген халыққа данагөй қария: • -         Қолдарыңнан келмейді, оны жоюға ешбіреулеріңнің арларың жібермейді,- дегенде: • -         Сонда кімдер? • -         Ол әрбіріңнің үйіңдегі теледидар,- деген екен.

17 слайд

18 слайд
• Отбасы тәрбиесінің ұлттық ерекшеліктері; туыстық қарым- қатынас, жеті ата   туралы түсінік, перзенттік парыз бен қарыз, ұлттық намыс, сана-сезім, отансүйгіштік, еңбексүйгіштік қасиеттер ұлттық тәрбиенің негізгі бағыттарына жатады.Тұрмыс – салтқа байланысты туған әдет-ғұрыптар мен салт- дәстүрлердің, бәрінде халықтың арман-тілегі, ой-пікірі, келешек ұрпаққа айтар өсиеті көрініс беріп отырады.     

18 слайд

19 слайд
Қазақта мынадай құнды өсиеттер бар.   Мысалы:  Жеті қазына                            Жеті ата                         Жеті жұт  Ер жігіт                                 1. Бала                         1. Құрғақшылық  Сұлу әйел                            2. Әке                            2. Жұт (мал қырылу)  Ақыл, білім                           3.Ата                              3.Өрт  Жүйрік ат                              4.Арғы ата                     4. Оба (ауру)  Қыран бүркіт                        5. Баба                           5. Соғыс  Берен мылтық                     6. Түп ата                       6. Топан су  Жүйрік тазы (ит)                  7. Тек ата                       7. Зілзала (жер сілкіну)

19 слайд

20 слайд
 Жеті күн                             Жеті ғалым                            Жеті әулие  Бүгін                               1. Шығыс                                     1. Меке шәріп  Ертең                              2. Батыс                                     2. Мәдина шәріп  Бірсүгіні                          3. Оңтүстік                                  3. Бұхар шәріп  Арғы күні                        4. Солтүстік                                 4. Шам шәріп  Ауыр күн                        5. Аспан (жоғары ғалым)            5. Қатым шәріп  Соңғы күн                      6. Жер орта                                  6. Құддыс (Мысыр) шәріп  Азына                           7. Жер асты( төменгі ғалым)        7. Кәләм шәріп (Құран)Қазақтың құнды өсиеттері

20 слайд

21 слайд
 Жеті жоқ                                                Жеті жетім  Жерде өлшеуіш жоқ                    1 . Тыңдамаған сөз жетім  Аспанда тіреуш жоқ                      2. Киюсіз тозған боз жетім  Таста тамыр жоқ                            3. Иесіз қалған жер жетім  Тасбақада талақ жоқ                     4. Басшысы жоқ ел жетім  Аққуда сүт жоқ                            5. Аққу – қазсыз көл жетім  Аллада бауыр жоқ            6. Жерінен айырылған ел жетім  Жылқыда өт жоқ                7. Замандасы болмаса  – бәрінен де сол жетімҚазақтың құнды өсиеттері

21 слайд

22 слайд
 Бес қару                     Бес өсиет                              Бес намаз  Садақ                     1. Топасқа сенбе                        1. Таң намазы  Мылтық                  2. Жауға иілме                            2. Бесін намазы  Найза                     3. Сақ жүр                                   3. Екінді намаз  Қылыш                   4. Аз үйге сенбе                          4. Ақшам намазы  Айбалта                 5. Жарлыдан сый алма              5. Жашиық намазыҚазақтың құнды өсиеттері

22 слайд

23 слайд
 Бес жаратылыс                         Бес қатер  Күн                                                1. От  Ай                                                 2. Жау  Жұлдыз                                       3. Борыш  Күндіз                                           4. Ауру  Түн                                               5. СөзҚазақтың құнды өсиеттері

23 слайд

24 слайд
 Үш даусыз              Үш арсыз                  Үш тәтті  Мінез                         1. Ұйқы арсыз                     1. Жан тәтті  Кәрілік                       2. Күлкі арсыз                     2. Мал тәтті  Ажа...

24 слайд