ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Жасушалық құрылымдар 9 сынып
02 Қырқүйек 2024
325
0 рет жүктелгенберіледі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
сертификат алыңыз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Прокариоттар және эукариот жасушасы
•Жасуша – тіршіліктің негізгі құрылымдық және қызметтік
бірлігі. Барлық ағзалар жасушалардан тұрады. Әрбір жасушаға
тірі ағзалардың қасиеттері: көбею, өсу, зат алмасу, тұқым
қуалаушылық пен өзгергіштік, қартаю және т.б. тән.
эукариоттық
жасушасы
Цитоплазма
ядродан
Қабықша
2 слайд
Прокариоттар және эукариот жасушасы •Жасуша – тіршіліктің негізгі құрылымдық және қызметтік бірлігі. Барлық ағзалар жасушалардан тұрады. Әрбір жасушаға тірі ағзалардың қасиеттері: көбею, өсу, зат алмасу, тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік, қартаю және т.б. тән. эукариоттық жасушасы Цитоплазма ядродан Қабықша
3 слайд
3 слайд
4 слайд
Мембранасыз
•Рибосома
•Жасуша
орталығы
•Талшықтар
•кірпікшелер
Бір
мембраналы
•ЭПТ
•Гольджи
аппараты
•Лизосомалар
•Вакуольдер
Екі
мембраналы
•Ядро
•Пластид
•митохондрия
4 слайд
Мембранасыз •Рибосома •Жасуша орталығы •Талшықтар •кірпікшелер Бір мембраналы •ЭПТ •Гольджи аппараты •Лизосомалар •Вакуольдер Екі мембраналы •Ядро •Пластид •митохондрия
5 слайд
Жасуша органоидтері
•Ядро – цитоплазмадан саңылауы бар екі мембрана арқылы
бөлінген органоид. Ядроның ішінде хромосомалар мен ядрошық
жүзіп жүретін ядро шырыны – кариоплазма болады.
Хромосомаларда нәруыздың құрылысы туралы
тұқымқуалаушылық ақпарат сақталады.
•Жасуша мембранасы мен жасуша қабырғасы қорғаныш қызметін
атқарады. Саңырауқұлақтар мен өсімдіктерде және көптеген
бактерияларда мембранадан басқа сыртында жасуша қабырғасы
да болады. Саңырауқұлақтардың жасуша қабырғасы хитиннен,
өсімдікте целлюлозадан, ал бактерияларда муриннен тұрады.
5 слайд
Жасуша органоидтері •Ядро – цитоплазмадан саңылауы бар екі мембрана арқылы бөлінген органоид. Ядроның ішінде хромосомалар мен ядрошық жүзіп жүретін ядро шырыны – кариоплазма болады. Хромосомаларда нәруыздың құрылысы туралы тұқымқуалаушылық ақпарат сақталады. •Жасуша мембранасы мен жасуша қабырғасы қорғаныш қызметін атқарады. Саңырауқұлақтар мен өсімдіктерде және көптеген бактерияларда мембранадан басқа сыртында жасуша қабырғасы да болады. Саңырауқұлақтардың жасуша қабырғасы хитиннен, өсімдікте целлюлозадан, ал бактерияларда муриннен тұрады.
6 слайд
Пластид
Лейкопласт
Ақ немесе түссіз
пластидтер. Крахмалда
қоректік қор заттарын
жинайды.
Хромопласт
Қызыл, сары, сары
қызыл түс береді.
Гүлге түс беріп,
жәндіктерді
еліктіреді.
Хлоропласт
Құрамында жасыл
пигмент хлорофилл
болады.
6 слайд
Пластид Лейкопласт Ақ немесе түссіз пластидтер. Крахмалда қоректік қор заттарын жинайды. Хромопласт Қызыл, сары, сары қызыл түс береді. Гүлге түс беріп, жәндіктерді еліктіреді. Хлоропласт Құрамында жасыл пигмент хлорофилл болады.
7 слайд
Митохондриялар жасушаның энергетикалық стансысы. Органикалық
заттардан (нәруыздар, майлар немесе көмірсулар) оттек
әсерінен су мен көмірқышқыл газы түзіледі, ал бөлінген
энергия АТФ түрінде қорға жиналады. үдеріс
кристаларда – ішкі мембрана өсінділерінде жүреді.
Рибосомалар нәруыз биосинтезін жүзеге асырады – аминқышқылдарын
нәруыздарға біріктіреді.
Гольджи
ж иы нты ғы
заттардың жасушаішілік тасы малын, майлар мен
көмірсулардың модификациясы мен синтезін,
лизосомалардың түзілуін жүзеге асырады. Ол ядроның
қасында қуыстар мен цистерналар түрінде ретті орналасқан
мембраналардан тұрады.
ЭПТ
(эндоплазмалы қ
тор)
цитоплазманың ішіндегі мембрана түтікшелері (өзекшелері).
Тегіс ЭПТ (рибосомасы жоқ) майлар мен көмірсулардың
синтезін, ал бұдыр ЭПТ (рибосомалары бар) – күрделі
нәруыздар биосинтезін жүзеге асырады.
Нағыз вакуоль тек өсімдіктер мен саңырауқұлақтарда болады. Онда зиянды
немесе қоректік заттар концентрлі ерітінді түрінде
сақталады. Сонымен қатар вакуольдер өсімдік жасушасында
жасушаішілік қысымды сақтайды.
7 слайд
Митохондриялар жасушаның энергетикалық стансысы. Органикалық заттардан (нәруыздар, майлар немесе көмірсулар) оттек әсерінен су мен көмірқышқыл газы түзіледі, ал бөлінген энергия АТФ түрінде қорға жиналады. үдеріс кристаларда – ішкі мембрана өсінділерінде жүреді. Рибосомалар нәруыз биосинтезін жүзеге асырады – аминқышқылдарын нәруыздарға біріктіреді. Гольджи ж иы нты ғы заттардың жасушаішілік тасы малын, майлар мен көмірсулардың модификациясы мен синтезін, лизосомалардың түзілуін жүзеге асырады. Ол ядроның қасында қуыстар мен цистерналар түрінде ретті орналасқан мембраналардан тұрады. ЭПТ (эндоплазмалы қ тор) цитоплазманың ішіндегі мембрана түтікшелері (өзекшелері). Тегіс ЭПТ (рибосомасы жоқ) майлар мен көмірсулардың синтезін, ал бұдыр ЭПТ (рибосомалары бар) – күрделі нәруыздар биосинтезін жүзеге асырады. Нағыз вакуоль тек өсімдіктер мен саңырауқұлақтарда болады. Онда зиянды немесе қоректік заттар концентрлі ерітінді түрінде сақталады. Сонымен қатар вакуольдер өсімдік жасушасында жасушаішілік қысымды сақтайды.
