Жылу құбылыстары тарауы бойынша есептер шығару
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Пән/Сынып: 8 сынып Физика
Қай аптаның
нешінші сабағы 3 апта 3 сабақ (№ 10 сабақ)
Тарау немесе
бөлім атауы: Жылу құбылыстары
Сабақтың
тақырыбы: Жылу құбылыстары тарауы бойынша есептер шығару
Оқу мақсаты: 8.3.2.9 – жылулық тепе-теңдік теңдеуін есептер шығаруда қолдану.
Бағалау
критерийі: - Отынның жануы кезінде бөлінген жылу мөлшерінің формуласын есептер
шығаруда қолданады.
- Жылулық тепе-теңдік теңдеуін есептер шығаруда қолданып, жылулық тепе-теңдік
теңдеуін құрады
- Белгісіз шаманың формуласын жалпы түрде қорытып шығарады.
- Физикалық шамалардың мәндерін орнына қойып, дұрыс есептеулер жүргізеді.
1 слайд
Пән/Сынып: 8 сынып Физика Қай аптаның нешінші сабағы 3 апта 3 сабақ (№ 10 сабақ) Тарау немесе бөлім атауы: Жылу құбылыстары Сабақтың тақырыбы: Жылу құбылыстары тарауы бойынша есептер шығару Оқу мақсаты: 8.3.2.9 – жылулық тепе-теңдік теңдеуін есептер шығаруда қолдану. Бағалау критерийі: - Отынның жануы кезінде бөлінген жылу мөлшерінің формуласын есептер шығаруда қолданады. - Жылулық тепе-теңдік теңдеуін есептер шығаруда қолданып, жылулық тепе-теңдік теңдеуін құрады - Белгісіз шаманың формуласын жалпы түрде қорытып шығарады. - Физикалық шамалардың мәндерін орнына қойып, дұрыс есептеулер жүргізеді.
2 слайд
Талқылау үшін сұрақтар беріледі
1. Жылу балансының теңдеуі?
2. Энергияның сақталу және айналу заңының тұжырымдамасы.
2 слайд
Талқылау үшін сұрақтар беріледі 1. Жылу балансының теңдеуі? 2. Энергияның сақталу және айналу заңының тұжырымдамасы.
3 слайд
Топтық жұмыс
Жылу өткізгіштік
1. Жылу өткізгіштік дегеніміз не?
Ішкі энергияның дененің көбірек қызған бөлігінен дененің азырақ қызған бөлігіне тікелей байланыс арқылы немесе
аралық денелер арқылы көбірек қыздырылған денеден азырақ қыздырылған денеге берілу құбылысы жылуөткізгіштік деп
аталады.
2. Жылу өткізгіштігі нашар қандай заттарды білесіңдер?
Сұйықтар, газдар жылуды нашар өткізеді.
3. Қандай заттар жылуды жақсы өткізеді?
Металдар жылуды жақсы өткізеді
4. Заттардың жылу өткізгіштігінің әр түрлі болу себептері неде?
Түрлі заттардың ішкі құрылысына қарай олардың жылу өткізгіштігі әр түрлі болып келеді.
5. Жылу өткізгіштігі нашар заттар қайда қолдаланылады?
3 слайд
Топтық жұмыс Жылу өткізгіштік 1. Жылу өткізгіштік дегеніміз не? Ішкі энергияның дененің көбірек қызған бөлігінен дененің азырақ қызған бөлігіне тікелей байланыс арқылы немесе аралық денелер арқылы көбірек қыздырылған денеден азырақ қыздырылған денеге берілу құбылысы жылуөткізгіштік деп аталады. 2. Жылу өткізгіштігі нашар қандай заттарды білесіңдер? Сұйықтар, газдар жылуды нашар өткізеді. 3. Қандай заттар жылуды жақсы өткізеді? Металдар жылуды жақсы өткізеді 4. Заттардың жылу өткізгіштігінің әр түрлі болу себептері неде? Түрлі заттардың ішкі құрылысына қарай олардың жылу өткізгіштігі әр түрлі болып келеді. 5. Жылу өткізгіштігі нашар заттар қайда қолдаланылады?
4 слайд
Конвекция
1. Конвекция құбылысы дегеніміз не?
Конвекция дегеніміз-сұйықтың немесе газдың ағыны арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасу процесі.
2. Конвекцияның жылу өткізгіштіктен айырмашылығы неде?
Конвекция сұйықтың немесе газдың ағысы арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасынады,
жылуөткізгіштікде ішкі энергияның дененің көбірек қызған бөлігінен дененің азырақ қызған бөлігіне тікелей байланыс
арқылы немесе аралық денелер арқылы беріледі.
3. Қай жерде конвекция болмайды?
Қатты денелер мен вакуумда конвекция болмайды.
4. Атмосферадағы конвекциялық ағынның рөлі қандай?
Атмосферадағы конвекциялық ағын тек жылу берілуде ғана үлкен рөл атқарып қоймай, сонымен қатар жел тұрғызады.
Олар ауаның үнемі араласуын тудырады, соның арқасында жер бетінің әр түрлі бөліктерінде ауаның құрамы бірдей болады.
5. Табиғи және еріксіз конвекциясина мысалдар келтіріңдер?
Тұрмыста және техникада кеңінен қолданылатын табиғи конвекция жеткіліксіз болғанда, еріксіз конвекцияны пайдаланады.
4 слайд
Конвекция 1. Конвекция құбылысы дегеніміз не? Конвекция дегеніміз-сұйықтың немесе газдың ағыны арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасу процесі. 2. Конвекцияның жылу өткізгіштіктен айырмашылығы неде? Конвекция сұйықтың немесе газдың ағысы арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасынады, жылуөткізгіштікде ішкі энергияның дененің көбірек қызған бөлігінен дененің азырақ қызған бөлігіне тікелей байланыс арқылы немесе аралық денелер арқылы беріледі. 3. Қай жерде конвекция болмайды? Қатты денелер мен вакуумда конвекция болмайды. 4. Атмосферадағы конвекциялық ағынның рөлі қандай? Атмосферадағы конвекциялық ағын тек жылу берілуде ғана үлкен рөл атқарып қоймай, сонымен қатар жел тұрғызады. Олар ауаның үнемі араласуын тудырады, соның арқасында жер бетінің әр түрлі бөліктерінде ауаның құрамы бірдей болады. 5. Табиғи және еріксіз конвекциясина мысалдар келтіріңдер? Тұрмыста және техникада кеңінен қолданылатын табиғи конвекция жеткіліксіз болғанда, еріксіз конвекцияны пайдаланады.
5 слайд
Сәуле шығару
1. Сәулелік жылу алмасу дегеніміз не?
Сәулелік жылу алмасу деп бір денеден келесісіне электромагниттік сәуле шығарудың
жәрдемімен энергияның тасымалдану процесін айтады.
1. Жылу алмасудың қандай түрлері вакуумда болуы мүмкін?
Сәулелену арқылы энергияның берілуі — ортаны қажет етпейді: жылу сәулелері вакуум арқылы
да таралады.
1. Қандай денелер сәулені жақсы жұтады?
Қара денелер – сәулені жақсы жұтады және жақсы шығарады
1. Өрт сөндірушілер неге бастарына жылтыр металл дулыға киеді?
Өрт сөндірушілер өрт саулесін артқа қайтару үшін бастарына жылтыр металл дулыға киеді
1. Кун сәулесінің табиғат жә не техникаға ролі қандай? Мысал келтіріңіз.
5 слайд
Сәуле шығару 1. Сәулелік жылу алмасу дегеніміз не? Сәулелік жылу алмасу деп бір денеден келесісіне электромагниттік сәуле шығарудың жәрдемімен энергияның тасымалдану процесін айтады. 1. Жылу алмасудың қандай түрлері вакуумда болуы мүмкін? Сәулелену арқылы энергияның берілуі — ортаны қажет етпейді: жылу сәулелері вакуум арқылы да таралады. 1. Қандай денелер сәулені жақсы жұтады? Қара денелер – сәулені жақсы жұтады және жақсы шығарады 1. Өрт сөндірушілер неге бастарына жылтыр металл дулыға киеді? Өрт сөндірушілер өрт саулесін артқа қайтару үшін бастарына жылтыр металл дулыға киеді 1. Кун сәулесінің табиғат жә не техникаға ролі қандай? Мысал келтіріңіз.
6 слайд
Жеке жұмыс
1. Көлемі 5м 3
құрғақ қайың толық жанғанда қанша жылу бөлініп шығады? q=13 10 6
Дж/кг, 0,7 10 3
кг/м 3
.
2. Массасы 10г керосин толық жанғанда бөлініп шығатын барлық жылу мөлшері массасы 22кг суды
ысытуға жұмсалса, судың температурасы неше градусқа өзгереді? с 4200 Дж/кг 0
С, q=4,6 10 7
Дж/кг
3. Газ плитасының үстінде тұрған массасы 2кг алюминий ыдыстың ішіндегі массасы 1кг суды 20 0
С-тан
80 0
С-қа дейін қыздыру үшін қанша табиғи газ жағу қажет? (Шығын ескерілмесін). с 4200 Дж/кг 0
С,
q=44 10 6
Дж/кг, с
а 920 Дж/кг 0
С.
4. Температурасы 20 0
С болатын 400л су температурасы 70 0
С, 100л сумен араластырылған. Қоспаның
температурасы қандай?
5. Массасы 200 кг, температурасы 25 0
С-ғы суды қайнау температурасына дейін жеткізу үшін, қанша
спирт жағу қажет? (Шығын ескерілмесін). с 4200 Дж/кг 0
С, q=27 10 6
Дж/кг.
6 слайд
Жеке жұмыс 1. Көлемі 5м 3 құрғақ қайың толық жанғанда қанша жылу бөлініп шығады? q=13 10 6 Дж/кг, 0,7 10 3 кг/м 3 . 2. Массасы 10г керосин толық жанғанда бөлініп шығатын барлық жылу мөлшері массасы 22кг суды ысытуға жұмсалса, судың температурасы неше градусқа өзгереді? с 4200 Дж/кг 0 С, q=4,6 10 7 Дж/кг 3. Газ плитасының үстінде тұрған массасы 2кг алюминий ыдыстың ішіндегі массасы 1кг суды 20 0 С-тан 80 0 С-қа дейін қыздыру үшін қанша табиғи газ жағу қажет? (Шығын ескерілмесін). с 4200 Дж/кг 0 С, q=44 10 6 Дж/кг, с а 920 Дж/кг 0 С. 4. Температурасы 20 0 С болатын 400л су температурасы 70 0 С, 100л сумен араластырылған. Қоспаның температурасы қандай? 5. Массасы 200 кг, температурасы 25 0 С-ғы суды қайнау температурасына дейін жеткізу үшін, қанша спирт жағу қажет? (Шығын ескерілмесін). с 4200 Дж/кг 0 С, q=27 10 6 Дж/кг.