Кәсіпорын, кәсіпорын қызметінің негізгі ерекшеліктері.

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Кәсіпорын, кәсіпорын қызметінің негізгі ерекшеліктері.

1 слайд

2 слайд
Біздің еліміздің болашағы — оны, интеллектуалды қоры, ғылым және инновация жетістіктерінде. Бұл сөздер Президент Н.Ә. Назарбаевтың халыққа арналған жолдауында айтылған болатын. Өмір өз i көрсеткендей, шикізат сатуға бейімделген экономика құлдырауға бағытталған. Тек жоғары сапалы, ең co ңғы ғылым жетістіктеріне сай техника мен технологиялар ғана экономиканы көркейтіп, халық өмірін жақсартуға қабілетті. Сондықтанда, ғылымға жене ғылыми-техникалық және инновациялық саясатқа ерекше көңіл бөлінуі ти ic Шағын кәсіпкерлік кез келген мемлекет экономикасының негізгі саласының, б ipi. Шағын және орта кәсіпкерлікке кез келген рынокты дамыған елдерде 10 кәсіпорынның 9-ы к ipin отырады. Егер, Европа елдерінде әр мың тұрғынға шаққанда 45—50 шағын кәсіпорын болса, АҚШ-та ол көрсеткіш 75 кәсіпорын шамасында, ал Қазақстанда не бары 7—8 кәсіпорын ғана кұрайды екен.

2 слайд

3 слайд
Нарықтық экономиканың субъектілері болып жекеленген меншік иелері саналады. Меншік иесінің өз мүліктерін пайдалануға, иеленуге құқығы бар. Меншіктің көптүрлі формалы болуы кәсіпорынның әртүрлі ұйымдық-құқылық формасын құруға негіз болып табылады.

3 слайд

4 слайд
K ә ci порын қоғамдық өндірістің бастапқы, басты буыны болып саналады. Тікелей кәсіпорындарда өнім шығарылып, жұмыстар атқарылады, қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру және таза табыс алу мақсатындағы игі қызметтер көрсетеді. Кәсіпорын өз алдына шаруашылық етуші субъекті болып табылады. Кәсіпорын — нарықтық экономиканың н e г i з i . Шет елдерде оның дамуы үшін 50- ш i жылдардан бастап орталық және аймақтық мемлекеттік басқару органдарының мамандандырылған жүйелері мен тікелей және жанама қаржылық қолдау жүйелері құрыла бастады. Кәсіпкерлік дамыған рыноктық экономикада кәсіпорын ұйымдарының, жеке кәсіпкерлердің жиынтығы ретінде келісідей қызметтерді атқарады: жалпы экономикалық, шығармашылық ізденіс (инновациялық), ресурстық, әлеуметтік, ұйымдастырушылық.

4 слайд

5 слайд
Кәсіпорын - белгілі бір өнім өндіретін немесе халыққа қызмет көрсететін тұлға. Кәсіпорындар белгілі бір өндіріс өнімін шығару үшін, не болмаса жұмыс атқару үшін, әртүрлі қызметтер көрсетулер арқылы қоғамның қажеттілігін қанағаттанадыру және пайда табу мақсатында құрылады.

5 слайд

6 слайд
Өндірістік жүйе ретінде кәсіпорынның ортасы Ішкі Сыртқы Еңбек ресурстары, техника және технология, бәсекелестік, маркетинг және т.б. жатады Экономикалық саясат, құқықтық жағдай, экономикалық, әлеуметтік, экологиялық және технологиялық жағдайлар жатады.

6 слайд

7 слайд
Кәсіпорынның нарықтық экономикадағы негізгі мақсаты - бәсекелесуге қабілетті өнім шығару арқылы неғұрлым көп пайда табу және ең аз шығынмен ең жоғарғы пайда табу негізінде сұранысқа ие және бәсекелесуге қабілеті бар өнім шығару болып табылады.

7 слайд

8 слайд
1. Жер 2. Жұмыс күші 3. Еңбек заты және еңбек құралдары 4. Кәсіпкерлік 5. Капитал Кәсіпорын қызметінің негізгі факторлары

8 слайд

9 слайд
Қазақстанда «Меншік туралы» заңға байланысты мемлекеттік меншіктегі, жеке меншіктегі және аралас меншіктегі кәсіпорындар құрыла алады .

9 слайд

10 слайд
Мемлекеттік кәсіпорындар – бұл негізгі қорлары мемлекет меншігінде болатын және басқару органдарын мемлекет тарапынан ұйымдар тағайындайтын кәсіпорындар болып табылады. Егер мемлекеттік кәсіпорын бюджеттік болса, ол мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылады. Ал, егер кәсіпорын мемлекеттік ұйымдардың қарамағында болса, ол кәсіпорын қазыналық болып есептелінеді.

10 слайд

11 слайд
Кәсіпорындар түрлі белгілеріне қарай бөлінеді : - сала түріне байланысты; - шаруашылық іс-әрекетінің түріне байланысты; - құқықтық жағдайына байланысты; - меншік жағдайына байланысты

11 слайд

12 слайд
Меншік формасына байланысты кәсіпорындардың түрі: - Мемлекеттік - Кооперативтік - Ұжымдық - Жеке

12 слайд

13 слайд
Кәсіпорынға қажет заттар: - материал шикізат; - қосалқы бөлшектер, құрал- жабдықтар, есептеу құралдары, ақпарат, отын, - отын-энергия, жер ресурстары, ғимараттар, көлік құралдары, өндірістік және шаруашылық құрал- жабдықтар, ақша қаражаттары.

13 слайд

14 слайд
Кәсіпорынның шығаратын заттары: - белгілі бір ассортименттегі, номенклатурадағы, көлемдегі дайын өнім - өндіріс қалдықтары; - өндіріс шығындары: - ақша қаражаттары;

14 слайд

15 слайд
Кәсіпорынның құрылымы: - негізгі өндіріс - көмекші өндіріс - қызмет етуші және қосалқы бөлімдер

15 слайд

16 слайд
Бақылау сұрақтары: 1. K ә ci порын дегеніміз не? 2. Кәсіпорындарда қандай жұмыстар атқарылады? 3. Кәсіпорындар қандай мақсаттармен құрылады? 4. Кәсіпорын қандай ортадан тұрады? 5. Кәсіпорынның нарықтық экономикадағы негізгі мақсаты неде? 6. Кәсіпорын қызметінің негізгі факторлары? 7. Егер кәсіпорын мемлекеттік ұйымдардың қарамағында болса, ол кәсіпорын қандай болып есептелінеді? 8. Батыс Қазақстан облысы бойынша қандай ірі кәсіпорындарды білесіз? 9. Кәсіпорындар түрлі белгілеріне қарай қалай бөлінеді: 10. Меншік формасына байланысты кәсіпорындардың түрі?

16 слайд