Кескіндердің түрі мен құрамын түрлендіру (графикалық жұмыс).10-сынып

1 слайд
Мектеп: Қ.Рысқұлбеков атындағы №33ЖОББМ Мұғалімнің аты-жөні : Субебаева Нуржаныл Маликовна

1 слайд

2 слайд
1. Қима туралы жалпы түсінік беріңдер? 2. Қималарды орындау және белгілеу ережелері айтыңдар? 3. Қималардың орналасуының неше түрі бар? 4. Қималарды орындау ерекшеліктері ? 5. Қима мен тіліктің арасындағы айырмашылық? Өткен тақырып бойынша сұрақ-жауап

2 слайд

3 слайд
 Қима туралы жалпы түсінік  Сызуда бөлшектің ішкі көлденең формасын анықтау үшін қима қолданылады. Негізінен, қималарды цилиндрлі формалы бұйымдар үшін пайдаланады, мысалы, валик. Көбінесе қималар бөлшектің бітеу немесе тесіктері, ұңғыма мен бөлшек түрі бойынша түсінуге келмейтін элементтері бар кезде қолданылады. Алдымен қимаға нақты анықтама берейік.  Қима – бұйымды жазықтықпен ойша тілгенде пайда болатын фигураның кескіні. Қима тек тілінген жазықтықтағы бар нәрсені көрсетеді.  Қималарды орындау және белгілеу ережелері  Тіліктер сияқты қималар да бір принциппен жүзеге асырылады, яғни тілік жазықтығы бойынша, бірақ әрі қарай тереңірек қарастыратын өзгешеліктері де бар.  Біріншіден, бөлшекті екі қалың штрихталған ашық сызықпен белгіленетін қима жазықтығымен ойша бөлу керек. Тіліктердегі сияқты оларды А-А әріптерімен белгілейді, алайды қималар бірнеше болса, онда әріптер 1-суретте көрсетілгендей, алфавит бойынша қойылады. Сондай-ақ, қарау бағытын көрсететін белгіленулер қойылады. Әрі қарай фигураны алғаннан кейін оны проекция жазықтығына параллель болатындай етіп төңкеру керек. Алынған фигураны 45° бұрышпен біртұтас жіңішке сызықтармен штрихтау тиіс. Жауаптары

3 слайд

4 слайд
 Қималардың екі түрі бар: қабаттасқан және оңашаланған. Оңашаланған қималар бөлшектің контурының сыртында және сызбаның кез келген жерінде орналасуы мүмкін. Қабаттасқан қималар бөлшектің өзінде орналасады және де қима фигуралары Қималардың орналасуы

4 слайд

5 слайд
 Кейде қималарды тіліктер сияқты белгілейді. Бұл, ең алдымен, бөлшектің формасымен байланысты. Егер бөлшектің ойық немесе тесіктері цилиндрлі не канондық формада болса және де қима жазықтығы олардың осі бойымен өтсе, онда қима 6-суретте(а) көрсетілгендей тілік ретінде көрсетіледі. Басқа жағдайлардың бәрінде ойықтар жоқ кезде қима 6-суретте(б) көрсетілгендей, қарапайым әдіспен орындалады (призмалы ойық). Қималарды орындау ерекшеліктері

5 слайд

6 слайд
 Қима мен тіліктердің басты айырмашылығы тіліктер заттың бөлінген жазықтығын ғана емес, оның артындағы бейнені де көрсете алады. Сондықтан қималар, әдетте, бөлшектің көлденең формасын айқындауға қолданылады. Қима мен тіліктің арасындағы айырмашылық

6 слайд

7 слайд
Графика және жобалауКескіндердің түрі мен құрамын түрлендіру (графикалық жұмыс)

7 слайд

8 слайд
Сабақ мақсаты: - 10.3.1.1 Проекциялау әдістерін өзгерту арқылы заттардың (денелердің) сызбаларың орындау. -10.3.1.2 Кескіннің түрі мен құрамын өзгерту (кескінді ауыстыру) арқылы немесе кескіннің масштабын өзгерту арқылы заттардын (денелердін) сызбаларын орындау.

8 слайд

9 слайд
 Сабаққа шолу  Сенің білетінің:  фигура пішінің өзгертпей кескіндерді түрлендіру;  сызбада геометриялық дененің формасының өзгеруіне байланысты кескіндерді түрлендіру;  фигураның кеңістіктік орналасуының өзгеруіне байланысты кескіндерді түрлендіру.  Сенің меңгеретінің:  түрлендірудің түрлерін анықтау және кескіндердің өзгеруімен заттардың сызбаларын орындау.  Сабақтың мазмұны  Кескіндердің түрі мен құрамын түрлендіру (графикалық жұмыс). 1-сабақСабақ тақырыбы : Кескіндердің түрі мен құрамын түрлендіру (графикалық жұмыс). 1- сабақ

9 слайд

10 слайд
Бағалау критерийлері: Білу • Түрлендірудің не екенін біледі Түсіну • Түрлендіру үдерісін түсінеді Қолдану • Түрлендіру үдерісін өзінің сызбаларында қолданады • Түрлі тапсырмаларды орындайды Талдау • Сызбаны талдайды • Орындалатын жұмыстарды талдайды, рефлексия жүргізеді Синтездеу • Бөлшектің сызбасын жасайды Бағалау Өз жұмысын және сыныптастарының жұмысын бағалайды.

10 слайд

11 слайд
 Кескіндердің түрі мен құрамын түрлендіру (графикалық жұмыс). 1-сабақ Өндірісте әртүрлі геометриялық фигураларды түрлендіруді талап ететін сызбалар кездесуі мүмкін. Түрлендірулер, ең алдымен, белгілі ережелерге сай орындалатын бір кескіндердің басқа бір кескіндермен алмастырылуымен байланысты. Олардың әрқайсысына тоқталып өтейік

11 слайд

12 слайд
 Кескіндерді жетіспейтін сызықтармен толықтыру  Көп жағдайда сызба соңғы нақтылайтын тексеріс кезеңінен өтетін кезде қандай да бір сызықтардың болмауы немесе өнімнің элементтерін көрсететін қандай да бір белгілердің болмауы сияқты жағдайлар туындап жатады. Керісінше, сызбаның деталі жайлы ешқандай ақпарат тасымалдамайтын артық сызықтарды алып тастау қажеттілігін тудыратын жағдайлар болады. Қалай болғанда да, қима, тіліктерді және т.б. орындау кезінде екі әдісті де ескеру қажет.  1 - суретте (а) келтірілген бөлшектің сызбасының мысалында қарастырайық. Жоғарғы көріністе кейбір сызықтардың жоқ екенін байқаймыз. Қисынды түрде талқылайық. Егер бөлшектің тесік бөлігі болатын болса, онда сызбаны белгілеу ережелері бойынша оны барлық көріністе штрихты сызықпен белгілеу керек (сурет 1,б). Осылайша, сызбаны жетіспейтін штрихты сызықтармен толықтыру қажет, мұндай процессті кескінді қайта жаңарту деп атайды.

12 слайд

13 слайд

13 слайд

14 слайд
 1-сурет. Кескінді жетіспейтін сызықтармен толықтыру  Кескінді түрлендірудің келесі әдісі -  өнімнің үшінші көрінісін екі берілгені бойынша тұрғызу.  Бөлшектің жетіспейтін көрінісін тұрғызу үшін, ең алдымен, оның көрнекті бейнесін көрсету керек, яғни аксонометриялық проекция бойынша орындалған бөлшек, содан кейін байланыс сызығы көмегімен жетіспейтін көріністі тұрғызу қажет.  2-суретте (а) бұранда (болт) дайындамасының екі көрінісі келтірілген, үшінші көрінісін салу қажет.  Ең алдымен, бұранданың анализін жүргізу қажет. Суреттен көріп тұрғандай, бұранда дайындамасы алтыбұрышты призмадан, тікбұрышты параллелепипедтен, екі цилиндр мен қиық конустан (2 - сурет, б) тұрады.  Барлық бөліктерді ойша біріктіре отырып, 2-суретте (в) көрсетілген бұранда формасы салынады. Бұранда дайындамасын құрайтын барлық бөліктердің профильді проекциясы белгілі. Осы геометриялық денелердің тек сол жақ көрінісін салу ғана қалады.  Бұранданың профильді проекциясы байланыс сызықтары мен 45° бұрышпен сызылатын қосалқы түзу арқылы тұрғызылады (2-сурет, г).

14 слайд

15 слайд

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд
 3 - сурет (а) екі проекция және төрт тік және үш көлденең жазықтықтармен шектелген кесінділі цилиндрдің нақты көрінісі келтірілген.  Кесіндіні шектейтін нүктелерді алдын ала берілген деп қарастыруға болады (3,а суретінде олар шеңбер түрінде көрсетілген). Алдымен кесінді нүктелерінің тік проекциясын тауып алады. Цилиндрдің профильді проекциясын сызып (3-сурет,б), байланыс сызықтары арқылы кесінді проекциясын анықтайды. 2-сурет. Екі берілгені бойынша үшінші көріністі салу Кесінді, қима және т.б. қолдана отырып бөлшектің геометриялық формасын сызбада өзгертуді Т-тәрізді кесінділі цилиндр мысалында қарастырайық .

17 слайд

18 слайд
3-сурет. Цилиндр сызбасында кесінді проекциясын тұрғызу

18 слайд

19 слайд
 Әдетте проекциялау кезінде текшенің (куб) оның шектері проекция жазықтықтарына параллель болатындай етіп орналастырады. Бұл жағдайда текше (куб) проекция болып үш бірдей шаршы (квадрат) болып саналады (4-сурет, а).  Тікбұрышты параллелепипед текше (куб) сияқты проекцияланады. 4-суретінде (б) оның үшін проекциясы келтірілген. Алайда, екі проекция текше (куб) немесе параллелепипедтің формасын нақты анықтауға мүмкіндік бермейді. Проекция жазықтықтарына қатысты фигураның кеңістіктік орналасуының өзгеруімен байланысты сызбаны түрлендіру

19 слайд

20 слайд
4-сурет. Текше (куб) және параллелепипед проекциялары

20 слайд

21 слайд
 Егер көпбұрыштарды симметрияның тік осі бойымен кішкене бұрса, яғни, олардың шектерін проекция жазықтықтарына параллель емес етіп орналастырса, онда текше (куб) немесе параллелепипед формасы екі бейне арқылы берілуі айқындалады (5-сурет, а, б).  Тікбұрышты проекциялардың бұл қасиеті техникалық сызуда кеңінен қолданылады. Мысалы, қосымша көріністі орындау кезінде бейненің бұрылуын қолданғанда немесе қиманы орындау кезінде. 5-сурет. Көпбұрыштардың өзгерген позициялары

21 слайд

22 слайд
5-сурет. Көпбұрыштардың өзгерген позициялары

22 слайд

23 слайд
 Дескрипторлар:  Т үрлендіру дің не екенін біледі  Түрлендіруді орындау үдерісін біледі  Түрлендіруді орындау үдерісін өз сызбасында қолданады  Түрлі тапсырмаларды орындайды  Сызбаны талдайды  Орындалған жұмысты талдайды және рефлексия жүргізеді  Бөлшектің сызбасын жасайды     Бағалау:  Өзара бағалау және өзін-өзі бағалау    Саралау:  Күрделі және жеңіл тапсырмалар Тапсырмалар

23 слайд

24 слайд

24 слайд

25 слайд

25 слайд

26 слайд

26 слайд

27 слайд
Практикалық тапсырма  Ортасында ойығы бар алтыбұрышты дұрыс призманың берілген екі көрінісі бойынша үшінші көрінісін салыңыз

27 слайд

28 слайд
1. Кескінді түрлендіру дегеніміз не? 2. Қандай көмекші элементтің көмегімен бөлшектің жаныңнан көрініс жасалады? 3. Кубтың тікбұрышты проекциялау кезінде қандай фигуралар пайда болады? Жа ңа сабақты бекіту

28 слайд

29 слайд
Онлайн мектеп тапсырмаларын орындау. Практикалық тапсырмалар.31-бет Үй тапсырмасы

29 слайд

30 слайд
 - не түсініксіз болды?  - неге уақыт жетпеді?  - немен жұмыс жасауым қажет? Сабақтың соңында рефлекция жүргізу:

30 слайд