#1 слайд
Компьютерлік желілер мен олардың жіктелуі

1 слайд

#2 слайд
Компьютерлік желі дегеніміз не? Компьютерлік желі – коммуникациялық құрылғыларды (дискілер, файл, принтер) тиімді пайдалану мақсатында бірыңғай деректерді алмасу арнасына біріктіретін компьютерлік желілер тобы.

2 слайд

#3 слайд
Желілер таралу ерекшелігіне қарай 4 түрге бөлінеді: аумақтық таралуына тиістілігіне деректерді тарату ортасына байланыстыдеректерді тасымалдау жылдамдығына;

3 слайд

#4 слайд
Аумақтық таралуына қарай бөлінуі: Жергілікті желі Дүниежүзілік желіКорпоративтік немесе аймақтық желі

4 слайд

#5 слайд
Жергілікті желі шектеулі аймақта (бір бөлмеде, мекемеде, зауытта т.с.с.) орналасқан компьютерлерді біріктіреді. Жергілікті желі құрудың негізгі мақсаты – өндірістік процестерді автоматтандыру, қажетті құжаттарды жедел өңдеу мен ақпарат алмасуды жылдамдату. Жергілікті желіге қосылған әрбір компьютер кабельдер арқылы желілік бейімдеуіш (адаптер) көмегімен байланысқа түседі.

5 слайд

#6 слайд
Корпоративтік немесе аймақтық желі – бір қала немесе аймақ көлемінде компьютерлердің бір жүйеге бірігуінен пайда болатын желі. Корпоративтік желі ірі компаниялар мен банктер сияқты құрылымдардың пайдалануы үшін өте ыңғайлы. Белгілі бір ұйым немесе мекеме де өзара электрондық құжат алмасулар үшін аймақтық желіні қолданады. Аталған желі арқылы олар өзара байланысқа түседі.

6 слайд

#7 слайд
Дүниежүзілік желі – дүниежүзі бойынша компьютерлерді ортақ бір арнаға біріктіру арқылы байланыс жасау желісі. Қазіргі кезде мұндай желінің қызметін интернет атқарады. Интернет желісі арқылы бір уақытта, бір мезетте миллиондаған пайдаланушы байланыса алады. Желідегі компьютерлер жұмысын арнайы программа басқарады. Олар бір-бірімен ақпарат алмасу кезінде бәріне ортақ ережемен байланыс жасауы керек. Осы ортақ ережені «желілік хаттама» деп атайды.

7 слайд

#8 слайд
Proposed Timeline Ведомстволық желі Бір ұйымға немесе мекемеге тиісті болады. • Банкоматтар, теміржол кассалары; • Театр кассасы т.б. Мемлекеттік желі Ішкі істер органдары, Ұлттық қауіпсіздік комитеті, Кеден қызметі сияқты мемлекеттік мекемелерге қарасты желілер. Желілердің тиістілігіне қарай бөлінуі

8 слайд

#9 слайд
Proposed Timeline төмен жылдамдықта (10 Мбит/с дейін); орташа жылдамдықта (100 Мбит/с дейін);Желілердің деректерді тасымалдау жылдамдығына қарай бөлінуі: жоғары жылдамдықта (1 Гбит/с дейін); өте жоғары жылдамдықта (10 Гбит/с дейін).

9 слайд

#10 слайд
Деректерді тарату ортасына байланысты бөлінуі: кабельдік арналар арқылы ; сымсыз арналар арқылы таратылады;

10 слайд

#11 слайд
Радиотехника дамуының алғашқы кезеңінде радиобайланысты түсіндіруде «сымсыз» ( wireless) термині қолданылған, яғни деректерді сымсыз тасымалдайтын жағдайларға қатысты пайдаланылған. Wi- Fi ( ағыл. Wireless Fidelity – сымсыз дәлдік) технологиясы – қазіргі таңда болашағы зор технологиялардың бірі.

11 слайд

#12 слайд
Жергілікті желідегі компьютерлердің бір- бірімен байланысу тәсілі топология деп аталады.

12 слайд

#13 слайд
Желілер топологиясы Шина желі топологиясы Сақина желі топологиясыЖұлдыз желі топологиясы Иерархиялық желі топологиясы

13 слайд

#14 слайд
Шина желі топологиясы Мұнда негізгі байланыс ретінде бір ғана кабель қолданылады. Осы кабельге жеке-жеке бірнеше компьютер жалғанады. Шина ретінде коаксиалды кабельдер қолданылады. Желінің құрылысы қарапайым, алайда мұндай желінің кемшілігі –шинаның бір жері үзілсе, компьютерлер өзара байланысын жоғалтады.

14 слайд

#15 слайд
Сақина желі топологиясы Сақина тәріздес желі топологиясы бірбіріне тізбектеліп жалғанып, жабық шеңбер құрайтын бірнеше компьютерден тұрады. Желіде сигналдар бір бағытта беріледі. Компьютер көрші компьютерден алған сигналды күшейтіп, өзінен кейінгі компьютерге жеткізеді. Орнатылуы өте қарапайым. Кемшілігі – желідегі компьютердің біреуі істен шықса, желі де жұмысын тоқтатады.

15 слайд

#16 слайд
Жұлдыз желі топологиясы Желіні бұлай ұйымдастыруда компьютерлер бір-біріне тікелей жалғанбай, желілік бейімдеуішке (адаптер) жалғану арқылы байланысады. Желідегі бір компьютер істен шыққанмен, басқалары Өзара байланысын жоғалтпайды. Желіні осылай жалғау арзан әрі тиімді. «Жұлдыз» желі топологиясы – бүгінде ең көп қолданылатын әдіс.

16 слайд

#17 слайд
Иерархиялық желі топологиясы Бұл желі түрін ұйымдастырудың өзіндік ерекшелігі бар. Оны ұйымдастыру үшін бірнеше бейімдегіш қолданылады. Егер жоғарыда танысқан «Жұлдыз» желі топологиясына тағы бір бейімдегіш қоссақ, ол «Иерархиялық» желі топологиясына айналады. Бұл топология да қазіргі кезде көп қолданылады. Бұл топология желідегі қателіктерді анықтауға қолайлы.

17 слайд