Көркем әдебиет стилі

1 слайд
                   Тақырыбы: Көркем әдебиет стилі                      

1 слайд

2 слайд
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.  Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу.  Психологиялық ахуал туғызу. “Тілек шоғы” тренингі

2 слайд

3 слайд
 Оқушыларды топқа бөлу: “ Ай ” , “ Күн ” , “ От ” , “ Су ”

3 слайд

4 слайд
ІІ.Үй жұмысын сұрау Өткен сабақты пысықтау 1/ Стиль дегеніміз не? 2/ Стильдің қанша түрі бар? 3/ Ауызекі сөйлеу стилі дегеніміз не? 4/ Ауызекі сөйлеу стилінің түрлері/формалары қандай? 34-жаттығу Бір қызықты оқиғаны (басыңнан кешкен, кітаптан оқыған, кинодан көрген т.б.) алдымен жазып, содан кейін ауызша айтып беріңдер. 35-жаттығу Газет-журналдардан (қазақша, орысша, ағылшынша) сыпайы, күлкілі анекдоттарды оқып, мазмұнына сай мәнерлеп ауызша айтып беріңдер.

4 слайд

5 слайд
Адасқан әріптер Ө М Д К Б Т И Е Ә С І Е Т Е К И Л Р

5 слайд

6 слайд
Қарашаның жиырма бірі Көркем әдебиет стилі Сабақтың мақсаты: 1/ Көркем әдебиет стиліне тән ерекшеліктерді меңгеру; 2/ Көркем әдебиет стилінің қоғамдық- әлеуметтік мәнін түсініп, әдеби шығармалардың көркемдік сипатын тану, мәтіндегі көркем образдар мен бейнелі сөздерді, троп түрлерінің мағынасын ажырату.

6 слайд

7 слайд
ІІІ. Жаңа сабақ. «Қазақ тілі – жақұт моншақ тәрізді, жіпке тізіп, жарқырата таққандай». Сөз – өз бойына биологиялық (сөз тию, көз тию ғылымда дәлелденген), физикалық (сөздің салмағы, адамға әсер етер сөз жылдамдығы, үдеме күші), химиялық (адам жанын қанаттандыру немесе күйдіріп, күйрету) қасиеттерді жинаған жанды құбылыс. Жазушы осындай бейнелі сөздермен шығармаға жан бітіреді. Мысалы, «қар жауды» дегеннен гөрі «қар жапалақтап жауып тұр» деген сөз тіркесі көз алдымызға басқаша сурет береді.

7 слайд

8 слайд
Көркем әдебиет оқиғаны сурет бейнесінде баяндайды, танытады: оқиға, кейіпкерлердің іс- әрекеті, сөзі, мінезі, келбеті қатысып баяндалады. Көркем әдебиет стиліне тән ерекшеліктер мынадай:  Образды сөздер мол қатысады;  Экспрессивті сөздер мол болады;  Мәтінге ритм, интонация әсерлілік құру үшін көп жұмсалады;  Шығарма тартымды болуүшін синоним сөздер, грамматикалық амалдар көп жұмсалады.

8 слайд

9 слайд
 Дәптермен жұмыс 1-тапсырма (кеспе қағаздағы тапсырманы орындау) 1-топқа: Берілген сөздерден синонимдік қатар құру. 1/ Қабанбай, атақты, арлы-берлі, ойын-сауық, жабайы, белгілі, тым-тырақай, жүйрік, қара, қалың, әйгілі, Ерасыл; 2/ Күлу, зат, сықылықтау, жаңа, мүлік, жылау, бұйым, көне, нәрсе, ескі; 3/ Адам, өң, сары, түр, Жанерке, Көкшетау, түс, қала, тау, келбет, сарқырама, көкжиек, пішін, Алатау, Қарағанды, ажар, қалам, сия, көрік, доп, әлпет, парта, ағаш, кескін, жүзім, қияр, рең, шалқан, таңқурай, дидар, Алматы, Астана, шырай; 4/ Салмақты, бала, қыз, сабырлы, қарындаш, Айкөркем, байыпты, тұлпар, тағдыр, ұстамды; 5/ Қазақ тілі, тез, тоғыз, сынып, жылдам, гүл, май, шапшаң, аспан, лезде, мұз; /атақты, белгілі, әйгілі/. /зат, мүлік, бұйым, нәрсе/. /өң, түр, түс, келбет, пішін, ажар, көрік, әлпет, кескін, рең, дидар, шырай/. /салмақты, сабырлы, байыпты, ұстамды/. /тез, жылдам, шапшаң, лезде/.

9 слайд

10 слайд
2-топқа: Берілген тұрақты тіркестердің мағынасын ашу. Аймандай қылды – Жалғанды жалпағынан басу – Жынынан айрылған бақсыдай – Күлге аунаған түйедей – Қысқа жіп күрмеуге келмейді – әшкереленді, ұятты болды молшылықта өмір сүру не істерін білмеу, абдырап сасу шаң-шаң кедейлік

10 слайд

11 слайд
3-топқа: Берілген өлең шумағынан теңеу, эпитет сөздерді табу. *** кекілі бар, , , Ой желке, үңірейген болса сағақ. , Қабырғалы, жотасы болса күшті. Ойынды еті бөп-бөлек, омыраулы, Тояттаған . Жуан, тақыр бақайлы, , Шынтағы қабырғадан тұрса аулақ. Жерсоғарлы, сіңірлі, аяғы тік, Жаурыны етсіз, жалпақ -ақ. (А.Құнанбайұлы)Шоқпардай бүркіттей тақтайдай қамыс құлақ Қой мойынды, қоян жақ, бөкен қабақ Ауыз омыртқа шығыңқы, майда жалды Теке мұрын, салпы ерін, ұзын тісті салқы төсті жұмыр тұяқ

11 слайд

12 слайд
4-топқа: Берілген өлең жолдарынан кейіптеуді табу. Қыс Ақ киімді, денелі, ақ сақалды, Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды. Үсті-басы ақ қырау, түсі суық, Басқан жері сықырлап, келіп қалды. Дем алысы - үскірік, аяз бен қар, Кәрі құдаң - қыс келіп, әлек салды. (А.Құнанбайұлы)

12 слайд

13 слайд
 Оқулықпен жұмыс 56-жаттығу 1-топқа: Өлеңді мәнерлеп оқу және Абайға еліктеп бір шумақ өлең жазу. 56- жаттығу 2-топқа: Ақын қысты қандай образда бейнелейді? Алған әсерлеріңді айтып беріңдер. 56-жаттығу 3-топқа: Өлеңнен теңеу мен эпитетті тауып жазу. 56-жаттығу 4-топқа: Өлеңнің құрылысына талдау жасау.

13 слайд

14 слайд
К өктем

14 слайд

15 слайд
Қыс

15 слайд

16 слайд
Күз

16 слайд

17 слайд
Жаз

17 слайд

18 слайд
58-жаттығу /Сүгірдің күйі «Кертолғау» қосып,тыңдату/. 1-топқа: Күйдің үнін бейнелеген сөздерді атаңдар. 2-топқа: Күйшінің күй тарту шеберлігі қандай бейнелі сөз арқылы берілген? 3-топқа: Мәтіннен тұрақты тіркестерді теріп жазу. 4-топқа: Мәтінді қысқаша әңгімелеу.

18 слайд

19 слайд
ІV. Сабақты бекіту Берілген сұрақтарға мақал-мәтелмен жауап беріңіздер. 1. Білетін кім, білмейтін кім? (Көп жасаған білмейді, көпті көрген біледі.) 2. Жібек қалайша жүн болады? (Жібекті түте алмаған жүн етеді.) 3. Адам баласына неліктен көз бен сөз тиеді? (Елдің алдында болсаң – көз тиер, Елдің соңында болсаң – сөз тиер.) 4. Аурудың жақсысы бар ма? (Аурудың жақсысы жоқ, Дәрінің тәттісі жоқ.) 5. Ауызды қашан тыю керек? (Көзің ауырса қолыңды тый, Ішің ауырса аузыңды тый.) 6. Кімнің көзінен жас шығады? (Жаңа дос келгенде, Ескі достың көзінен жас шығады.) 7. Кім құлақ шығара алады? (Қазаншының еркі бар, Қайдан құлақ шығарса.)

19 слайд

20 слайд
V. Үйге тапсырма: М.Әуезовтің «Абай жолы» романынан бейнелі сөздерге мысал жазу. 1 - топ: пейзажды табу 2-топ: портретті табу 3-топ: мақал-мәтелдерді табу 4- топ: теңеуді табу.

20 слайд

21 слайд
Назарлары ңызға ! рахмет

21 слайд