Коррекциялық педагогика

1 слайд
Дамуында ауытқушылығы бар балалар туралы Орындаған: Ахметова Нуршат

2 слайд
 1. Коррекциялық педагогика ұғымы.  2. В.П. Кащенко – коррекциялық педагогиканың негізін салушы.  3. Л.С. Выготский «Бала дамуындағы жас ерекшелікке байланысты дағдарыстар».  4. Бала дамуындағы ауытқушылықтардың түрлері: а) В.А. Лапшин және Б.П. Пузанов «Дамуындағы ауытқуларға байланысты балалар тобы». б) О.Н. Усанова «Дамудағы ауытқушылықтың жіктемесі».Жоспар:

3 слайд
Коррекциялық педагогика – психофизикалық дамуында түрлі ауытқушылықтары бар балаларды оқыту және тәрбиелеу мәселесімен айналысатын педагогиканың арнайы бір саласы. Коррекциялық педагогика мінез-құлқында, психикалық дамуында ауытқушылығы бар балаларды тәрбиелеу және оларға психологиялық- педагогикалық тұрғыдан білім беру мен оқыту заңдылықтарын қарастырады. Ауытқушылығы бар балалар категориясына оқу бағдарламаларын жалпыға бірдей талаппен меңгеруі күрделі мәселе болатын балалар жатады. Бұған олардың ақыл-ойында (интеллектісінде), естуінде, көру қабілетінде және жүріп- тұруында биологиялық, әлеуметтік түрлі себептерге байланысты кейбір кемістіктер, бұзылулар мүмкіндік бермейді КОРРЕКЦИЯЛЫ Қ ПЕДАГОГИКА Бұл категорияға кейбір балалардың орталық жүйке жүйесінің қызметінде шамалы ғана ауытқушылығы бар болса да, сондай-ақ, кейбірінің мектепке және әлеуметтік ортаға бейімделу мүмкіндігі төмен болса да жатады. [ 7,1 ]

4 слайд
В.П. Кащенко – коррекциялық педагогиканың негізін салушы, дәрігер әрі педагог, кеңестік дефектологияның негізін салушылардың бірі. 1870 жылдың 21 жұлдызында Ейск қаласында көпбалалы отбасында дүниеге келген. Әкесі әскери дәрігер қызметін атқарған. 1897 жылы Киевтегі университетті жақсы оқып, бітіреді. Дәрігерлік жұмыспен қатар А.Н. Бернштейн мен Г.И. Россолимоның жеткшілігімен психология саласында жан-жақты білім меңгереді. Өткен ғасырдың 20-шы жылдары В.П. Кащенко жеке адамның даму барысындағы кемшіліктердің коррекциясын маңызы зор әлеуметтік мәселе ретінде анықтап, оны мемлекеттік саясат деңгейінде қарастыру керектігін айтқан. Бұл ұстаным бүгінгі күнге дейін маңызын жоғалтқан жоқ.

5 слайд
В.П. Кащенко 1909 жылы Мәскеуде жалға алынған үйде дамуында кемістігі бар балаларға арнап мектеп-санаторий ашады. Бұл мектеп-санаторий педагогикалық, емдеу және зерттеу қызметтерін атқарған еді. Әлеуметтік маңызы аса зор мақсат-міндеттерді шешу үшін жарымжан балаларға арналған мұндай мекеме тек Ресейде ғана емес, бүкіл әлемде алғашқы болды. Бұл мекемеде орталық жүйке жүйесінде бұзылуы бар және дамуы артта қалған балалар оқып, тәрбиеленген. 1918 жылы В.П. Кащенконың мектеп-санаториы Халық ағарту Комитетінің жүйесіне енді. Енді бұл мекеме оқушылардың жеке-дара ерекшеліктерін кешенді зерттеу үйіне айналды. Зерттеумен қатар, жарымжан балаларды оқытып, тәрбиелеуге байланысты медициналық- педагогикалық кеңес беруге арналған педагогикалық клиника дамыды. Бұл дамуында ауытқушылығы бар балаларды жан-жақты зерттеп, дамытатын, тәрбиелейтін, медициналық кеңес беретін әлемдегі алғашқы педагогикалық клиника еді . В.П. Кащенконың мектеп-санаториы, оның ұстанымы мен идеялары кеңестік дефектология ғылымының жеке психологиялық-педагогикалық бағыты ретінде көптеген түзетуші, тәрбиелеуші, дамытушы іс-шаралардың мемлекет деңгейінде мақсат-бағдарлы ұйымдастырылуына көптеп септігін тигізді.

6 слайд
1909 жылы В.П Кащенко Мәскеуде жалға алынған үйде дамуында кемістігі бар балаларға арнап мектеп-санаториін ашады. 1918 ж В.П. Кащенконың мектеп-санаториы Халық ағарту Комитетінің жүйесіне енді. 1920 ж балалар кемістігіне арналған І Бүкілресейлік съезд В.П. Кащенко бала дефектологиясы бойынша педагогикалық институт ашты. Одан кейін әр жерде бала дамуындағы кемістікті түзету, жарымжан балаларды тәрбиелеп, білім беру мәселесін шешуге арналған жоғары оқу орындары, арнайы бөлімдер, ғылыми зерттеу ұйымдары құрыла бастады. 1924 ж Мәскеу мемлекеттік университетінің педагогика факультетінде дефектология бөлімі ашылды. Бұл жоғары оқу орын-дарымен бір уақытта Петроград қаласында «қалыпты» және «дамуы кем» бала педагогикалық институты ашылды. Бұл жоғары оқу орындары арнайы білімі бар, педагог-дефектолог мамандары даярлауға негіз болды. 1928-1932 жылдары В.П. Кащенко мен Н.А. Семашко профессор Каннабихпен бірге «Ашуланшақ бала – жалғыз бала» тақырыбында клубтар мен радио желісі бойынша топтық формадағы, көпшілікке арналған дәрістер өткізді. 1928 жылдан бастап «Дефектологиядағы сұрақтар» журналы жарық көре бастады.

7 слайд
 Даму түрлері:«Даму – ішкі жүйке үрдістерінің және қоршаған шындық өмірдің адамға үздіксіз көрсетіп отырған сыртқы ықпалдарының өзара әрекеттесуі, айналадағы  шындықтың адамға ықпал етуі» И.П. Павлов Дененің дамуы бойдың, салмақтың, күштің, дене пропорциясының өзгерістері. Физиологиялық даму жүрек-қан айналымындағы, жүйке жүйесіндегі,ас қорыту қызметіндегі өзгерістер. Психикалық даму адамның ақиқатты бейнелеу үдерістерінің, яғни,түйсіктің, қабылдаудың, ойлаудың, естің, сезімнің, қиялдың, сондай-ақ, психиканың жоғары қызметінің күрделенуіндегі, қажеттіліктің, әрекет мотивтерінің, қабілеттіліктің, қызығушылықтың, құндылық-бағыттылықтың өзгерістері. Әлеуметтік даму қоғамдық, идеологиялық, экономикалық, өндірістік, құқықтық т.б. қатынастар жүйесіне қамтылу. Рухани даму адам баласының өмірде өз орнын сезінудегі, қазіргі және болашақ ұрпақ алдында жауапкершілік сезіміндегі, әлем табиғатының күрделілігін түсінудегі, адами жетілу деңгейіне ұмтылудағы өзгерістер.

8 слайд
Бала дамуының кезеңдері Дағдарыс кезеңі Нәресте кездегі дағдарыс 0-1 жас аралығы Бала үшін өмірге келудің өзі дағдарыс. Бала жаңа жағдайға түседі. Іштегі ана құрсағынан сыртқы ортаға орын ауыстыру – баладағы бүкіл физиологиялық механизмді өзгертеді. Нәресте бұрынғы ортасынан температурасы төмен және ашық ортаға түседі, қоректенудің жаңа түріне көшеді. Нәрестеде шартты рефлекстер пайда болады. Ол салмақ жинайды, ортамен өзара байланысы басталады. Бір жастағы дағдарыс Балада әр нәрсеге деген қызығушылық пайда бола бастайды. Ересектермен нақты бір қатынас түрлері жүзеге асырылады. Баланың былдырлап, уілдеп, өзінше сөйлеуі, дауысқа деген реакциясы дами бастайды. Өз бетінше жүру қабілеті толық қалыптаспаса да, сәби ересектердің көмегімен тік тұра алады. Вербальды емес қарым-қатынасты меңгере бастайды. Үш жастағы дағдарыс Сәби өз бетінше тік жүре алады. Оның сөзі ұғынықты болып, ересектермен қарым-қатынас жасай алады. Көбінесе бұл жастағы сәбиді сипаттайтын қылықтар мен қасиеттерге Жеті жастағы дағдарыс Баланың мектепке келіп, «оқушы» атануы, белгілі бір ережелерге бағынып, ойын әрекетінен оқу әрекетіне көшуі оған бірқатар қиындықтар әкеледі. Жеті жастағы баланың бойы тез өсіп, едәуір физикалық, психологиялық, физиологиялық өзгерістер орын алады. Бұл кезеңде баланың тісі түсіп, оның орнына жаңа тістер шығады. Жеті жастағы баланың дағдарысы үш жастағы дағдарыстан әлдеқайда күрделі сипатта болады. Бала көбінесе қырсығып, айтқанға көне кетпейді. Оның жүріс-тұрысында анық байқалатын өзгерістер пайда болады. Мінез- құлқында, жүріс-тұрысында ерекше қылықтар пайда болады: бала ұшқалақтық, қылжақбастық, күлдіргі қылықтар танытып, өзін сайқымазақ ретінде көрсетеді. Он үш жастағы дағдарыс Бұл кезеңде баланың ересек өмірге біршама жақындауы басталады. Оның қарым-қатынас жасау ортасы өзгереді. Бұл жастағы жеткіншек үшін құрбы-құрдастары өмірінің бір бөлшегі іспеттес болады. Жеткіншекке ата-ананың іс-әрекетіне, сөзіне қарсы шығу жиі орын ала бастайды. Сонымен қатар, өздегенін жүзеге асыру, өз үйінен безіп, қашқақтау сияқты қылықтары белең алады.Л.С. Выготский бала дамуындағы жас ерекшелікке байланысты дағдарыстарды анықтаған және сол дағдарыс салдары ретіндегі даму үрдісін сипаттаған.

9 слайд
В.А. Лапшин және Б.П. Пузанов дамуындағы ауытқуларға байланысты балалар тобын төмендегідей бөліп көрсетеді Дамуындағы кемістік кешенді сипаттағы балалар. Сенсорлық дамудағы кемістігі бар (есту және көру қабілеттері кем) балаларТілінде мүкістігі бар балалар. Тірек-қимыл аппаратының қызметі қалыпты деңгейде жетілмеген балалар. Ақыл-ой дамуы кем балалар (ақыл-есі кем және психикалық дамуы кешқалған балалар).Анатомиялық- физиологиялық, психофизиологиялық жағынан дамуында үйлесімсіздік орын алған балалар.

10 слайд
О.Н. Усанова дамудағы ауытқушылықтың жіктемесін ықшамдап ұсынады: Түрлі ағзалардың қызметіндегі бұзылуларға байланысты бала дамуындағы ауытқулар. Балалардың дене бітісіндегі, ішкі ағзаларындағы жетілмеушіліктің салдарынан дамудағы ауытқулардың болуы. Психикалық ауруларға шалдыққан бала дамуындағы ауытқулар

11 слайд
 Тұрғанбаева Б.Ш – “Коррекциялық педагогика”, Семей-2014 жыл Пайдаланылған әдебиет

12 слайд
 Бүгінгі таңда мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алуына оңтайлы психиологиялық- педагогикалық, әлеуметтік жағдай жасау мемлекеттің ең маңызды міндеті деп санаймын. Менің ойымша білім беру жағдайы ендігі мүмкіндігі шектеулі, дамуында ауытқушылығы бар ерекше балалардың денсаулығы мен ішкі жан дүниесін қатаң ескеріп, заман талабына сай технологиялар мен әдіс-тәсілдер арқылы түзету жұмыстарын және білім алуын қамтамасыз ету керек. В.П Кащенко өзінің тәжірибесінде және ғылыми жұмысында дамуында ауытқушылығы бар ерекше балалрды оқыту-тәрбиелеу процесінің әдістемелік жағына көп көңіл бөлгенін байқаймыз. Оған дәлел: - Ең алғаш дамуында ауытқушылығы бар ерекше балалрға арнап мектеп санаториін ашты; - Бұл мекеме уақыт өте келе оқушылардың жеке-дара ерекшеліктерін кешенді зерттеу үйіне айналады. Ол дамуында ауытқушылығы бар балаларды жан-жақты зерттеп, дамытатын, тәрбиелейтін, медициналық кеңес беретін әлемдегі алғашқы педагогикалық клиника болады; - Дефектология саласын арнайы зерттеп, бала дефектологиясы бойынша педагогикалық институт ашады. Нәтижесінде әр жерде бала дамуындағы кемістікті түзету, жарымжан балаларды тәрбиелеп, білім беру мәселесін шешуге арналған жоғары оқу орындары, арнайы бөлімдер, ғылыми зерттеу ұйымдары құрыла бастады. Бүгінде елімізде осыған сай саусақпен санарлы оңалту орталықтары бар. Егерде елімізде арнайы дефектолог мамандарын даярлайтын, дамуында ауытқушылығы бар баларды арнайы технологиялардың көмегімен түзету жұмыстарын жүргізіп дені сау тұлға қалыптастыратын және тағы да басқа мамандар даярлайтын арнайы оқу орындары болса, мүскіндігі шектеулі балалар саны азайып, бұл сала қарқынды дамушы еді.Менің көзқарасым: