"Мәдениетті адам" ақпараттық дәріс

1 слайд
ДД әріс:әріс: «Мәдениетті адам» «Мәдениетті адам» ДД әріс:әріс: «Мәдениетті адам» «Мәдениетті адам»

1 слайд

2 слайд
«Мәдениетті адам»...«Мәдениетті адам»... Ол кім? Және қандай?Ол кім? Және қандай?

2 слайд

3 слайд
 «Мәдениетті адам»«Мәдениетті адам» деп айта деп айта салу оңай екен де, ал ол салу оңай екен де, ал ол туралы ой толғау оңай туралы ой толғау оңай шаруа емес екен. Жан-жақты шаруа емес екен. Жан-жақты ойлап, сарапқа салар болсақ, ойлап, сарапқа салар болсақ, «Мәдениетті адам» «Мәдениетті адам» ұғымының шарттары көп. ұғымының шарттары көп.

3 слайд

4 слайд
Қазіргі адам өміріне қажетті материалдық, және рухани игіліктер ғылым мен техниканың жетістігі жәтижесінде іске асып отырған адамзат қоғамының ХХІ ғасырға аяқ басқан шағында оқымаған адамды «Мәдениетті адам» деуге болмайды. Біріншіден ,

4 слайд

5 слайд
 Білімі бар адамды мәдениетті адам деп Білімі бар адамды мәдениетті адам деп тануы үшін дипломы (куәлігі, тануы үшін дипломы (куәлігі, сертификаты) болуымен қатар, өз сертификаты) болуымен қатар, өз мамандығын жақсы білетін, өз кәсібінің мамандығын жақсы білетін, өз кәсібінің шебері болуы тиіс. Ол өз ісімен, шебері болуы тиіс. Ол өз ісімен, білімімен, кәсіптік шеберлігімен, білімімен, кәсіптік шеберлігімен, ұжымында мәдениетті адам болудың бір ұжымында мәдениетті адам болудың бір шартын орындай алады және өз білімі шартын орындай алады және өз білімі арқылы ұжымда бедел жинайды. арқылы ұжымда бедел жинайды.

5 слайд

6 слайд
 Біліміне, ақылы сай Біліміне, ақылы сай парасаттылықпарасаттылық қажет. қажет. Сонда онымен ұжым Сонда онымен ұжым мүшелері санасып тұрады.мүшелері санасып тұрады.Екіншіден,Екіншіден,

6 слайд

7 слайд
 Білімі мен ақалына сай Білімі мен ақалына сай биязы мінездібиязы мінезді болғаны жөн. Қанша білімі болғнымен, болғаны жөн. Қанша білімі болғнымен, мінезі шадыр, мақтаншақ, тәкәппар мінезі шадыр, мақтаншақ, тәкәппар немесе жағымпаз, жалтақ болса, оны немесе жағымпаз, жалтақ болса, оны мәдениетті адам деп айта алмаймыз. мәдениетті адам деп айта алмаймыз.  Ұлы Абай: Ұлы Абай: «Мінез – ақылдың сауаты»«Мінез – ақылдың сауаты» дейді. Яғни, білім мен ақылды ұстап дейді. Яғни, білім мен ақылды ұстап тұратын, оған мән мағына беретін тұратын, оған мән мағына беретін ұстамды, әрі жайдары мінез адамды ұстамды, әрі жайдары мінез адамды көріктендірмек.көріктендірмек.Үшіншіден,Үшіншіден,

7 слайд

8 слайд
• Тіл мәдениеті – мәдениетті адам болудың басты шарттарының бірі. • Халқымыз: «Өнер алды- қызыл тіл» деп бекер айтпаса керек. Ана тілінде таза да мәнерлі, мағыналы, жүйелі сөйлейтін, өз ойын ортаға сай ғылыми тілде, қарапайым халық тілінде немесе әзіл-қалжыңмен ойын өрнектей білетін адам деп білеміз. Мәдениеттіліктің шегі не бір қалыбы болмайды. Ол адамның отбасы, ошақ қасында алған тәлім-тәрбиесі арқылы адамның бойына сіңіп, оқу орындарында, өскен ортасы арқылы одан әрі жетіледі. Ал, адам, өз алдына отау тігіп, жұмысқа орналасқанда, оның мәдени деңгейі қалыптасады. • Ұлы Абай атамыз 38-қара сөзінде: «Қашан баланың ғылым-білімге махаббаты оянғанда, ол адам бола бастайды, оның адам болуына 3 түрлі нәрсе себеп болады: жақсы ата-ана, жақсы ұстаз, жақсы құрбы-құрдас»,-дейді. Төртіншіден,

8 слайд

9 слайд
 Тәрбиелі, көрегенді, өнегеліТәрбиелі, көрегенді, өнегелі болуы керек.болуы керек.  Бұл қасиет адамға ана Бұл қасиет адамға ана сүтімен ұядан даритын қасиет. сүтімен ұядан даритын қасиет. Адамдарда болатын Адамдарда болатын зиялылық, тектілік болады, зиялылық, тектілік болады, осының бәрі оның туғаннан осының бәрі оның туғаннан бойына сіңген тәрбиеден.бойына сіңген тәрбиеден.Бесіншіден,Бесіншіден,

9 слайд

10 слайд
 Адамның деңгейі:Адамның деңгейі: бұл қасиетте ата- бұл қасиетте ата- анасы берген тәрбиемен, үлгі-анасы берген тәрбиемен, үлгі- өнегесімен адам бойына ана сүтімен өнегесімен адам бойына ана сүтімен сіңеді. Адамның қатігез, өзімшіл немесе сіңеді. Адамның қатігез, өзімшіл немесе мейірімді, жұмсақ болуы сәби кезінен мейірімді, жұмсақ болуы сәби кезінен жанұяда алған тәрбиесіне байланысты. жанұяда алған тәрбиесіне байланысты. Отбасында аялы алқан, мейірім-шапағат Отбасында аялы алқан, мейірім-шапағат көрмей өскен адамнан мейірбандық күту көрмей өскен адамнан мейірбандық күту қиын. Ал, жанұясында мейірім-қиын. Ал, жанұясында мейірім- шапағатқа бөленіп өскен адамнан шапағатқа бөленіп өскен адамнан қатігездік шықпайды.қатігездік шықпайды.Алтыншы,Алтыншы,

10 слайд

11 слайд
Жетіншіден,Жетіншіден,  Эстетикалық талғамЭстетикалық талғам мәдениетті мәдениетті адамның көзге ұрып тұрар адамның көзге ұрып тұрар белгісінің бірі: жұмысының ретіне, белгісінің бірі: жұмысының ретіне, ортасына, жыл мезгіліне, ауа-ортасына, жыл мезгіліне, ауа- райына, күн мезгіліне сай райына, күн мезгіліне сай талғаммен киінетін, киген киімі тал талғаммен киінетін, киген киімі тал бойына жарасып тұратын, бойына жарасып тұратын, үйлесімді болатын адамның үйлесімді болатын адамның мәдениеттілігі сырт көзге бірден мәдениеттілігі сырт көзге бірден байқалады.байқалады.

11 слайд

12 слайд
Сегізіншіден,Сегізіншіден,  Айтқан сөзінде тұру, екі Айтқан сөзінде тұру, екі сөйлемеу, өз сөзіне өзі жауап сөйлемеу, өз сөзіне өзі жауап беру, асып сөйлемеу – беру, асып сөйлемеу – мәдениеттіліктің бір белгісі мәдениеттіліктің бір белгісі болмақ.болмақ.

12 слайд

13 слайд
Тоғызыншы,Тоғызыншы,  Өзінің де, өзгенің де уақытын Өзінің де, өзгенің де уақытын бағалай білу, айтқан бағалай білу, айтқан уақытысында келу, айтқан уақытысында келу, айтқан уақытында уәдені орындау, уақытында уәдені орындау, кешікпеу, тиянақты, кешікпеу, тиянақты, тыңғылықты болу – тыңғылықты болу – мәдениетті адам болудың бір мәдениетті адам болудың бір шарты.шарты.

13 слайд

14 слайд
Оныншы,Оныншы,  Өз сөзін тыңдата білу мен Өз сөзін тыңдата білу мен кісіні де тыңдай білу – кісіні де тыңдай білу – білімділіктің, мәдениеттіліктің білімділіктің, мәдениеттіліктің белгісі.белгісі.

14 слайд

15 слайд
Он бірінші,Он бірінші,  Күнделікті баспасөзді оқып, радио, Күнделікті баспасөзді оқып, радио, теледидар хабарларын уақтылы теледидар хабарларын уақтылы тыңдап, оны осындай әдетке тыңдап, оны осындай әдетке айналдыру да мәдениеттіліктің айналдыру да мәдениеттіліктің белгісі. Көзі ашық, көкірегі ояу белгісі. Көзі ашық, көкірегі ояу адам сол арқылы өзіндік ой адам сол арқылы өзіндік ой қорытып, қоғамдық пікір қорытып, қоғамдық пікір қалыптастырады. Болып жатырған қалыптастырады. Болып жатырған оқиғалар мен өзгерістерге өз оқиғалар мен өзгерістерге өз бағасын береді.бағасын береді.

15 слайд

16 слайд
Он екінші,Он екінші,  Өз мамандығына сай Өз мамандығына сай әдебиеттерді жинап, ғылыми әдебиеттерді жинап, ғылыми методикалық журналдарға методикалық журналдарға жазылып, оларды жинап, жазылып, оларды жинап, оқып, жазып, өз білімі мен оқып, жазып, өз білімі мен кәсіптік шеберлігін жетілдіріп кәсіптік шеберлігін жетілдіріп отыру – мәдениет пен отыру – мәдениет пен білімділік болып табылады.білімділік болып табылады.

16 слайд

17 слайд
Он үшінші,Он үшінші,  Көркем әдеби кітап оқу, Көркем әдеби кітап оқу, ұлттық әдебиет пен өнердің ұлттық әдебиет пен өнердің және дүние жүзі және дүние жүзі классиктерінің шығармаларын, классиктерінің шығармаларын, қазіргі заманғы шығармалар қазіргі заманғы шығармалар оқу, мүмкіндігінше театр мен оқу, мүмкіндігінше театр мен концерттерге барып тұруы концерттерге барып тұруы маңызды.маңызды.

17 слайд

18 слайд
Он төртінші,Он төртінші,  Өнерді сүюі мен қатар, өзі де Өнерді сүюі мен қатар, өзі де өнерлі болуы, музыкалық өнерлі болуы, музыкалық аспапта ойнап, ән сала білу, аспапта ойнап, ән сала білу, күй тартып, би билеуі – күй тартып, би билеуі – мәдениеттіліктің бір қыры мәдениеттіліктің бір қыры болмақ.болмақ.

18 слайд

19 слайд
Он бесінші.Он бесінші.  Қолынан іс келеді, техниканы Қолынан іс келеді, техниканы білу (ерлерге); әйелдерге іс білу (ерлерге); әйелдерге іс тігіп, тамақ жасап, дастархан тігіп, тамақ жасап, дастархан мәзірін әзірлей білуі де – мәзірін әзірлей білуі де – мәдениеттілік белгісі. мәдениеттілік белгісі.

19 слайд

20 слайд
Он алтыншы.Он алтыншы.  Спортпен айналысу, дененің Спортпен айналысу, дененің ширақ болуы. ширақ болуы.  Денсаулығы мықты, жұмыста Денсаулығы мықты, жұмыста береке бірлік болмаса, басқа береке бірлік болмаса, басқа мәдениет те жетім қалмақ. мәдениет те жетім қалмақ.

20 слайд

21 слайд
• Адамның мәдени деңгейі оның отбасы, ошақ қасындағы мәдениеттілігімен, құдай қосқан қосағына деген ілтипатына, балаларына берген тәрбие мен оларға төккен мейірім шапағатымен, қамқорлығымен өлшенуге тиіс. Ал жанұясында берекесі жоқ адамды қанша оқып, білімді болса да, • «Мәдениетті адам» деп айтуға келмейді.

21 слайд