Мағжан Жұмабаев




1 слайд
Мағжан
Жұмабаев
(1893-1938)
1 слайд
Мағжан Жұмабаев (1893-1938)

2 слайд
Өмірбаяны
•
Мағжан Жұмабаев қаз. Мағжан Бекенұлы Жұмабай
(25 маусым 1893, Сасықкөл шатқалы, Сарыайғыр
облысы, Петропавл уезі, Ақмола облысы, Ресей
империясы — 19 наурыз 1938, Алматы, Қазақ КСР)-
қазақ жазушысы, публицист, педагог, жаңа қазақ
әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі. Мағжан
Жұмабаев бай көпбалалы қазақ отбасында туып-
өскен. Оның әкесі Бекен, ата-бабалары Жұмабай-
қажы, Шонай, Өтеген, Өтеміс-Атығай тайпасының
атақты, асыл адамдары. Бекен өзінің бірінші әйелі-
өзбек Гүлсім - жеті ұл және екі қыз болды: Мусилим,
Кахарман, Мағжан, Мұхаметжан, Салтай, Галижан,
Сабыржан, Гүландан, Гүлбарам.
2 слайд
Өмірбаяны • Мағжан Жұмабаев қаз. Мағжан Бекенұлы Жұмабай (25 маусым 1893, Сасықкөл шатқалы, Сарыайғыр облысы, Петропавл уезі, Ақмола облысы, Ресей империясы — 19 наурыз 1938, Алматы, Қазақ КСР)- қазақ жазушысы, публицист, педагог, жаңа қазақ әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі. Мағжан Жұмабаев бай көпбалалы қазақ отбасында туып- өскен. Оның әкесі Бекен, ата-бабалары Жұмабай- қажы, Шонай, Өтеген, Өтеміс-Атығай тайпасының атақты, асыл адамдары. Бекен өзінің бірінші әйелі- өзбек Гүлсім - жеті ұл және екі қыз болды: Мусилим, Кахарман, Мағжан, Мұхаметжан, Салтай, Галижан, Сабыржан, Гүландан, Гүлбарам.

3 слайд
Білімі
12 жасында болашақ ақын Қызылорда қаласында
орналасқан мұсылмандар мектебіне түсті. Мұнда ол
орта мұсылмандық білім алды. "Галия" медресесі-жас
жігіттің білім алуының келесі кезеңі. Ол мұнда 17
жасында келді. Мұсылмандық жоғары білім алу үшін
Жұмабаев Уфаға көшті. Мұнда жас жігіттің талантын
татар әдебиетінің болашақ классигі Ғалымжан
Ибрагимов байқады. Оның басшылығымен Мағжан
әдеби тәжірибені бастайды.
3 слайд
Білімі 12 жасында болашақ ақын Қызылорда қаласында орналасқан мұсылмандар мектебіне түсті. Мұнда ол орта мұсылмандық білім алды. "Галия" медресесі-жас жігіттің білім алуының келесі кезеңі. Ол мұнда 17 жасында келді. Мұсылмандық жоғары білім алу үшін Жұмабаев Уфаға көшті. Мұнда жас жігіттің талантын татар әдебиетінің болашақ классигі Ғалымжан Ибрагимов байқады. Оның басшылығымен Мағжан әдеби тәжірибені бастайды.

4 слайд
•
Медреседе оқуды аяқтағаннан кейін бір жыл
өткен соң Мағжан Жұмабаевтың "Шолпан"
атты дебюттік поэзия жинағы шығады.
•
Мағжан 1913 жылы түсетін Омбы мұғалімдер
семинариясында оның талантын академик
Григорий Потанин мен оқу орнының
директоры Александр Сидельников
байқайды. Олар оны өз қамқорлығына алады,
өйткені жас жігіттің таланты сөзсіз. Жас
талантта екінші Шоқан Уәлихановты көреді.
4 слайд
• Медреседе оқуды аяқтағаннан кейін бір жыл өткен соң Мағжан Жұмабаевтың "Шолпан" атты дебюттік поэзия жинағы шығады. • Мағжан 1913 жылы түсетін Омбы мұғалімдер семинариясында оның талантын академик Григорий Потанин мен оқу орнының директоры Александр Сидельников байқайды. Олар оны өз қамқорлығына алады, өйткені жас жігіттің таланты сөзсіз. Жас талантта екінші Шоқан Уәлихановты көреді.

5 слайд
Қоғамдық
өмірге қатысу
1913 жылы "Алаш" қозғалысы
ашылып, күшіне енеді, оның
қанатының астына қазақ халқының
ұлттық саналы өкілдері жиналады.
Жұмабаев - "бірлік" қоғамының
белсенді қатысушысы және
"Балапан"журналының
редакторы.1918 жыл-большевиктер
мен патриоттардың азаматтық
қақтығыс кезеңі. "Үш жүз" —
қарсыластар партиясы басшыларының
бұйрығымен Мағжан Жұмабаев
қамауға алынды. Жеті ай бойы
Жазушы Омбы қалалық түрмесінде
отырды. Ғажайыппен құтқарылды.
Революцияның жазалаушы қылышы
түсініксіз себептермен Мағжанға
мейірімділік танытты.
5 слайд
Қоғамдық өмірге қатысу 1913 жылы "Алаш" қозғалысы ашылып, күшіне енеді, оның қанатының астына қазақ халқының ұлттық саналы өкілдері жиналады. Жұмабаев - "бірлік" қоғамының белсенді қатысушысы және "Балапан"журналының редакторы.1918 жыл-большевиктер мен патриоттардың азаматтық қақтығыс кезеңі. "Үш жүз" — қарсыластар партиясы басшыларының бұйрығымен Мағжан Жұмабаев қамауға алынды. Жеті ай бойы Жазушы Омбы қалалық түрмесінде отырды. Ғажайыппен құтқарылды. Революцияның жазалаушы қылышы түсініксіз себептермен Мағжанға мейірімділік танытты.

6 слайд
Еңбектері
"Шолпан" - алғашқы өлеңдер жинағы (1912ж.)"Көктем"
циклінің лирикалық пейзаждары, "Көктешау", "Бұлбұл",
"қайың", "күннің батуы" өлеңдері және басқалары
ақынның туған жерімен жақын әңгімесін ұсынады.Ақын
Қазақстан туралы көшпенділердің ата-бабасы ретінде
айтады: "Батыр-Баян" поэмасында және "домбыра"
поэзиясында Жұмабаев Тұранның аңызға айналған
жерінің бейнесін жасайды. Автор Ар — намыс пен добікті,
батырлықты-түріктердің ұрпақтарында көрінетін
қасиеттерді ұмытпауға шақырады. Сол ойды ақын "өткен"
өлеңінде жүзеге асырады, онда жоңғар құлдығының
тарихына жүгінеді. Жұмабаев халықты тұтқынға түсуге
шақырады.
6 слайд
Еңбектері "Шолпан" - алғашқы өлеңдер жинағы (1912ж.)"Көктем" циклінің лирикалық пейзаждары, "Көктешау", "Бұлбұл", "қайың", "күннің батуы" өлеңдері және басқалары ақынның туған жерімен жақын әңгімесін ұсынады.Ақын Қазақстан туралы көшпенділердің ата-бабасы ретінде айтады: "Батыр-Баян" поэмасында және "домбыра" поэзиясында Жұмабаев Тұранның аңызға айналған жерінің бейнесін жасайды. Автор Ар — намыс пен добікті, батырлықты-түріктердің ұрпақтарында көрінетін қасиеттерді ұмытпауға шақырады. Сол ойды ақын "өткен" өлеңінде жүзеге асырады, онда жоңғар құлдығының тарихына жүгінеді. Жұмабаев халықты тұтқынға түсуге шақырады.

7 слайд
Соңғы жылдары
•
1929 жылы жалған айыппен Жұмабаев 10 жылға бас
бостандығынан айырылды, ол жазасын солтүстікте өтеді, содан
кейін 1935 жылы М.Горькийдің өтініші бойынша мерзімінен
бұрын босатылды. Алайда, бостандықта болу ұзаққа созылмады.
Орта мектепте орыс тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болып
жұмыс істегеннен кейін Жұмабаев С. Сейфуллиннің шақыруымен
Алматыға келді. 1937 жылы 30 желтоқсанда қаскүнемдікпен
ақын қайтадан қамауға алынды. 1938 жылы 19 наурызда
ежовский застенкаларында Жұмабаев атылды. Қазақ
Академиясының Әдебиет және өнер институты дайындаған және
1989 жылы жарық көрген "шығармалары" ("шығармалары")
басылымында Мағжан Жұмабаевтың поэтикасы туралы
Ж.Аймауытовтың мақаласы бар қосымша бар. Мақала 1923 жылы
Ташкент студенттерінің алдында сөйлеген сөзінің мәтіні.
Мағжанның шығармашылығын бағалай отырып, Аймауытов оны
қорғауға тырысады, қандай да бір жолмен өзін-өзі сүйсіну, ой
жүгірту, идеализм, ежелгі дәуірге табыну және т.б. үшін
айыптауларды ақыннан алып тастауға тырысады, Аймауытовтың
Жұмабаев туралы мақаласындағы уақыт мөрі тек жағымсыз
дәмге ие емес.
7 слайд
Соңғы жылдары • 1929 жылы жалған айыппен Жұмабаев 10 жылға бас бостандығынан айырылды, ол жазасын солтүстікте өтеді, содан кейін 1935 жылы М.Горькийдің өтініші бойынша мерзімінен бұрын босатылды. Алайда, бостандықта болу ұзаққа созылмады. Орта мектепте орыс тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болып жұмыс істегеннен кейін Жұмабаев С. Сейфуллиннің шақыруымен Алматыға келді. 1937 жылы 30 желтоқсанда қаскүнемдікпен ақын қайтадан қамауға алынды. 1938 жылы 19 наурызда ежовский застенкаларында Жұмабаев атылды. Қазақ Академиясының Әдебиет және өнер институты дайындаған және 1989 жылы жарық көрген "шығармалары" ("шығармалары") басылымында Мағжан Жұмабаевтың поэтикасы туралы Ж.Аймауытовтың мақаласы бар қосымша бар. Мақала 1923 жылы Ташкент студенттерінің алдында сөйлеген сөзінің мәтіні. Мағжанның шығармашылығын бағалай отырып, Аймауытов оны қорғауға тырысады, қандай да бір жолмен өзін-өзі сүйсіну, ой жүгірту, идеализм, ежелгі дәуірге табыну және т.б. үшін айыптауларды ақыннан алып тастауға тырысады, Аймауытовтың Жұмабаев туралы мақаласындағы уақыт мөрі тек жағымсыз дәмге ие емес.

8 слайд
».
Өмір
жылдары:
1893 жылғы 25
маусым-1938
жылғы 19
наурыз
8 слайд
». Өмір жылдары: 1893 жылғы 25 маусым-1938 жылғы 19 наурыз