Магнитті дискімен жұмыс атқаруға арналған MS-DOS утилиттері. MS-DOS командалық файлы

1 слайд
LOGO2.2 тақырып Магнитті дискімен жұмыс атқаруға арналған MS-DOS утилиттері. MS- DOS командалық файлы

1 слайд

2 слайд
LOGO MS DOS операциялық жүйесін  1981 ж. Microsoft  фирмасы IBM PC компьютерлері үшін  IBM фирмасының тапсырысымен дүниеге әкелді. DOS – дискiлiк операциялық жүйе. MS DOS операциялық жүйесi пайдаланушылармен компьютер арасындағы байланысты орнатуға, компьютердiң құрылғысынан өнiмдi пайдалануға жағдай жасайды.MS DOS жүйесін осы күнгі кең таралған UNIX, Windows операциялық жүйелерінің негізі деп атауға да болады.

2 слайд

3 слайд
LOGO MS DOS-тың барлық командалары резидентті және транзитті болып екі үлкен топқа бөлінеді. 1 Резидентті (ішкі, бірге құрылған) командалар қосымша COMMAND.COM файлының құрама бөлігі болып табылады. Олар – қарапайым және жиі колданылатын командалар. Бұл топқа: DIR, MD, CD, RD, TIME, DATE, REN, DEL, TYPE, COPY және т.б. командалар жатады 2 Транзитті (сыртқы, жүктелінетін) командаларға дискідегі бағдарламалық файлдар жатады. Оларды іске қосып орындаудан бұрын дискіден оқу керек. Бұл топқа мына командалар жатады: FARMAT, ATTRIB, TREE, MODE, DISKCOPY және т.б .

3 слайд

4 слайд
LOGO MS-DOS-тың магниттік дискілермен жұмыс жасау командалары Title DISCOPY. FORMAT DISKCOMP (DISK COMPARE) ASSIGNSYS ATTRIB

4 слайд

5 слайд
LOGO FORMAT  Магниттік дискіні пішімдеу (форматтау) оның жұмыс істеу командасы  Пішімі: FORMAT [диск:] [\кілттер] – бұл командамен дискінің атын өзгертуге, логикалық және физикалық қателерді түзеуге, дискіні пішімдеуге болады.

5 слайд

6 слайд
LOGO /S/Q /U Кілттері: Кілтсіз – егер кілт көрсетілмесе, онда жұмыс істейтін диск құрылады. – дискті пішімдегеннен соң, жүйелік файлдарды дискінің жүктелу секторына көшіріледі, яғни жүйелік диск құрады/В M S D O S о.ж -не, д искте оры н қал д ы ру қателерді тексерм ей ди скін і ж едел п іш ім деу ешқандай шартсыз пішімдеу (барлық мәліметтер өшірілуі мүмкін, физикалық қателер блокқа түседі) (блокировка).

6 слайд

7 слайд
LOGO /V/t /n Кілттері: Кілтсіз – егер кілт көрсетілмесе, онда жұмыс істейтін диск құрылады. – егер бұл кілт белгіленбесе, онда диск форматталғаннан кейін утилита диск таңбасын енгізуді сұрайды/1 - д искінің б ір ж ағы н піш ім д еу. - Б ұл кіл т бел гіл енбесе д искінің екі ж ағы нд а піш ім д ейд і н ом ер (t (trek) - ж ол) – д и скід егі ж олд ар сан ы н белгілей д і номер (n - сектор) – дискідегі секторлар санын белгілейді, дискіні стандарттсыз пішімдейді

7 слайд

8 слайд
LOGO ASSIGN  Диск жетектердің логикалық аттарын өзгерту  ASSIGN [1 диск жетек аты] [2 диск жетке аты] – бұл команда бірінші диск жетекке арналған барлық командаларды екінші диск жетек арқылы жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Параметрсіз ASSIGN командасы диск жетектерге бұрынғы аттарын қайтадан қояды.

8 слайд

9 слайд
LOGO SYS ОЖ. дискіге көшіру командасы. Команда аты - SYS. Бұл команда егер дискіде арнайы орын қалдырса, онда о.ж. секторына көшіреді. Жүйелік диск жасайды.  Диск1 – ОЖ бар диск;  Диск2 – ОЖ тасымалдайтын диск.  Егер диск1 көрсетілмесе онда команда ағымдық дискідегі о.ж. диск2 көшеді

9 слайд

10 слайд
LOGO DISCOPY  Дискілердің көшірмесін алу. Команда аты – DISCOPY.  Пішімі:  DISCOPY [диск 1:\] [диск 2:\] – бұл команда бірінші дискіні екінші дискіге жолдарды сәйкестендіре отырып көшіреді. (пішімдеу процесі қоса жүреді).  Көшіру процесі кезінде утилит диск жеттекке бір дискіні салуды сұрайды. Дискіні салып Enter пернесін басу керек. Сонан соң команда жол-жолмен дискінің мазмұнын оқиды да, оперативті жадыға орналастырады. Енді утилит екінші дискіні салуды сұрайды. Екінші дискіні салып Enter пернесін басқан соң утилит оперативті жадыға орналасқан ақпаратты екінші дискіге көшіреді.Көшіру процесі аяқталғаннан кейін бірінші дискінің тағы бір көшірмесін жасауды сұрайды. Егер көшірме жасаған кезде қателер кетпейтін болса, онда экранға мынандай мәліметтер шығады:  READING ERROR ON SIDE xxtrackxx – оқи алмау жөніндегі мәлімет  WRITING ERROR ON SIDE xxtrackxx – жазалмау жөніндегі мәлімет.

10 слайд

11 слайд
LOGO DISKCOMP (DISK COMPARE)  Дискілерді салыстыру командасы  Пішімі:  DISKCOMP – бұл команда DISCOPY командасынан кейін орындалады, яғни дискілерді жол-жолмен салыстырады. Салыстыру кезінде қателер болса:  COMPARE ERROR ON SIDE xxtrackxx – салыстыруда қате бар деген мәлімет шығады.  COMPEIR OK – қате емес деген мәлімет. 

11 слайд

12 слайд
LOGO ATTRIB  Файл атрибуттарын орнату немесе алып тастау командасы – ATTRIB { +,- } – файл атрибуты [диск:] [\жол] файл аты.  + - файл атрибутын орнату.  - алыптастау.  4 атрибут бар :  A (archive] – сығымдалған файл.  S (system] – жүйелік файл.  H (hidden] – жазылатын файл.  R (read only] – оқылытын файл.

12 слайд

13 слайд
LOGO ASSIGN  Диск жетектердің логикалық аттарын өзгерту.  ASSIGN [1 диск жетек аты] [2 диск жетек аты] – бұл команда бірінші диск жетекке арналған барлық командаларды екінші диск жетек арқылы жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Параметрсіз ASSIGN командасы диск жетектерге бұрынғы аттарын қайтадан қояды.

13 слайд

14 слайд
LOGO FIND  Файлдарда таңбалар жолын іздеу командасы – FIND.  FIND [/ кілттер ] “тізбек” [1 файл аты] [2 файл аты].  Егер іздеу процесі орындалған файл көрсетілмесе онда утилит пернетақтадан мәтін енгізуді талап етеді. (қашан мәтін енгізілгенше күтіп тұрады)

14 слайд

15 слайд
LOGO /С/N /V Кілттері: – екінші файлға табылған жолдар санын жазады/I- б а с ж ә н е к іш і ә р іп т е р а ж ы р ат ы л а д ы екін ш і ф ай лға таб ы лған ж олд ар н ом ерлерін ш ы ғарад ы тізбекті қамтымайтын, яғни тізбегі жоқ жолдарды экранға шығарады

15 слайд

16 слайд
LOGO SORT  Файл мазмұнын алфавит ретімен сұрыптау командасы – SORT.  SORT [/ кілт ] [+сан] [1 файл аты] [2 файл аты].  Кілтсіз – пернетақтадан енгізілген файлды ретімен сұрыптап нәтижені экранға шығарады  /R – файлды алфавит ретінің соңынан бастап сұрыптайды.  + сан – файл мазмұнын сан жазылған позициядан бастап алфатиттік ретпен сұрыптау.  SORT командасы DIR командасымен бірге қолданыла алады.  DIR: SORT = DIR/0

16 слайд

17 слайд
LOGO VERIFY  Дискіге жазу кезінде тексеру режимі. Ол көшіру командаларын дұрыс орындалуын қадағалайды және сол үшін қызмет етеді.  Мысалы: VERIFY - тексеру режимі қандай қалыпты тұрғанын анықтайды. VERIFY ON - тексеру режимін қосады. VERIFY OFF - тексеру режимін өшіреді.

17 слайд

18 слайд
LOGO LABEL  Дискіге белгі салу командасы. Команда орындалу форматы LABEL [диск]:  Мысалы: LABEL а: - «а» дискісінің белгісі қандай екенін айтады.

18 слайд

19 слайд
LOGO DISKCOPY  флоппи-дисктін ішіндегілерді басқа дискке көшіруге арналған команда. Команда орындалу форматы: DISKCOPY [диск1:] [диск2:] [/I]. Мындағы бірінші және екінші тік жақшадағы параметр, ал үшіншісі кілт.  Мысалы: DISKCOPY А: В: - «а» дискіндегіні «в» дискісіне көшіру.

19 слайд

20 слайд
LOGO CHKDSK  дискідегі коррекциялық қатені, файлдық структорыны тексеруге арналған команда. Команда орындалу форматы: CHKDSK [диск:] [/параметр]. CHKDSK командасының параметрлері: /F - дискідегі қателерді түзейді. /V - тексеріс кезіндегі әрбір каталогтагы файл атын экран бетіне шығарады.

20 слайд

21 слайд
LOGO RECOVER  дискідегі ақпараттарды қал ы п қа келтіруге арналған команда. Орындалу форматы: RECOVER [диск аты] [каталог жолы] [файл аты].

21 слайд

22 слайд
LOGO PARK  Қатты дискіні дербес компьютер жұмысын аяқтауға дайындау командасы – PARK  MS DOS дистрибутивті дискінде io.sys, msdos.sys файлдары, command.com командалық процессоры, ОЖ сыртқы командалар файлы (олар format.com, fdisk.exe және т.б), драйверлер және басқада файлдар орналасқан.

22 слайд

23 слайд
LOGO MS DOS операциялық жүйесі дискінің түпкі каталогында немесе С:\ дискісінде файлдар түрінде сақталады да, мынадай бөліктерден тұрады:  - BIOS - компьютердің тұрақты жадында жазылған мәліметтерді енгізу - шығарудың негізгі жүйесі. Бұл модуль компьютер шыққан заводта жазылып өшірілмей тұрақты сақталады. Ол ЭЕМ іске қосылған сәтте құрылғылардың жұмыс істеу қабілеттілігін тексеріп, мәліметті енгізу - шығаруға байланысты ОЖ-нің қарапайым және әмбебап қызметтерін орындайды:

23 слайд

24 слайд
LOGO Операциялық жүйенің жүктеуіші - бұл өте қысқа бағдарлама, компьютердің жедел жадында тұрақты сақталып қалатын DOS операциялық жүйе модульдерін компьютер жадына (IO.SYS, MSDOS.SYS) оқуды іске асырады

24 слайд

25 слайд
LOGO Операциялық жүйенің жүктеуіші BIOS-ты (Basic Input/Output System) кіргізу/шығару базалық жүйесінен тұрады және ОЖ мен BIOS арасында интерфейс болып табылады. Бұл файл ОЖ-де компьютер аппараттарымен және BIOS қарым-қатынас жасау үшін қолданылады. Сыртқы құрылғылармен (пернелік тақта, дисплей, принтер және байланыс адаптері) ақпарат алмасудың барлық операцияларын атқарады; файлдар даярлауға мүмкіндік береді және ЭЕМ жедел жадын басқарады, оған әрқашанда жедел жадта қанша бос орын бар екені белгілі. msdos.sys файлы үзілістерді, яғни INT 21h үзілісін өңдеуге арналған. Бұл ОЖ ядросы болып табылады. MS-DOS бағдарламалары INT 21h үзілісіне тек ОЖ-ден қызмет алу үшін хабарласады. Мысалы: жады блогын сұраныс беру үшін, файл ашу үшін немесе оның құрамын оқу үшін және т.б.IO.SYS MSDOS.SYS

25 слайд

26 слайд
LOGO  Құрылғылар драйвері - DOS жүйесін толықтырып, жаңадан қосылған шеткері құрылғыларды басқару ісін орындайтын арнайы бағдарламалар. Драйверлер компьютердің жедел жадына операциялық жүйемен бірге жүктеледі де, олардың аттары CONFIG.SYS деген арнаулы файлда жазылады. Операциялық жүйе жедел жадқа жүктелгеннен кейін дискіден конфигурациялық (құрамдық) файл CONFIG.SYS оқылып құрылғылар драйверлері де жедел жадқа орналасады. Мұнан кейін командалық COMMAND.COM файлы оқылады, ол басқару ісін атқарады. Бұл командалық процессор тағы бір командалық AUTOEXEC.BAT файлын іске қосып, оның ішіндегі командалар мен бағдарламаларды біртіндеп орындай бастайды.

26 слайд

27 слайд
LOGO COMMAND.COM пайдаланушы жұмысы үшін тағайындалған командалық процессор. Ол ЭЕМ іске қосылған кезден бастап пайдаланушының талабы бойынша процессор орындайтын барлық резидентті немесе ішкі командаларды қамтамасыз етеді. Ал транзитті сыртқы командаларды орындау үшін ол дискіден соларға сәйкес бағдарламалық файлды іздеп, егер табылса, оны жедел жадқа жүктеп, оған басқаруды береді. Бағдарлама жұмысы аяқталған соң командалық процессор оны жадтан жойып, экранға әрі қарай жұмысқа даяр екендігін білдіретін шақыру мәліметін шығарады.

27 слайд

28 слайд
LOGO  config.sys файлы MS-DOS конфигурациясын анықтау үшін, сонымен бірге драйвер мен резидентті программаларды іске қосуға арналған текстік файл болып табылады. Ол MS-DOS-ты орнатқан кезде автоматты қосылады және қате болса қолданушы оны өзгертеді. Файлды өзгерту үшін MS-DOS құрамына кіретін edit текстік редакторын қолдануға болады.  AUTOEXEC.BAT MS-DOS жиі қолданылатын командаларды автоматты орындауға арн а лған файлдық пакет деп аталатын пакет құруға болды.   

28 слайд

29 слайд
LOGO

29 слайд