Мысалы:"Шешендік сөздер" 7-сынып
Мысалы:"Шешендік сөздер" 7-сынып

#1 слайд
7 “а” –сынып әдебиет
1 слайд
7 “а” –сынып әдебиет
#2 слайд
Халық даналығы- шешендік сөздермен таныстыру .
Шешендік әңгімелерді талдау арқылы өз пікірлерін қорғай
білуге баулу. Шығармашылық ізденіске бағыттау.
2 слайд
Халық даналығы- шешендік сөздермен таныстыру . Шешендік әңгімелерді талдау арқылы өз пікірлерін қорғай білуге баулу. Шығармашылық ізденіске бағыттау.
#3 слайд
АКТ (слайд) ұжымдық,
Топтық оқыту
Джиксо әдісі,
Топтастыру
3 слайд
АКТ (слайд) ұжымдық, Топтық оқыту Джиксо әдісі, Топтастыру
#4 слайд
Шешендік сөздер туралы
мәлімет алды. Шешендік
сөздерді талдай отырып,пікір
қорғайды. Шығармашылық ой-
өрісі дамиды.
4 слайд
Шешендік сөздер туралы мәлімет алды. Шешендік сөздерді талдай отырып,пікір қорғайды. Шығармашылық ой- өрісі дамиды.
#5 слайд
Бармақпен бағалау
Бағдаршам
“Соңғы бес минут”
(сұрақ-жауап)
5 слайд
Бармақпен бағалау Бағдаршам “Соңғы бес минут” (сұрақ-жауап)
#6 слайд
“Қозы Көрпеш-Баян сұлу”
жырындағы ұлттық салт –
дәстүр түрлері
6 слайд
“Қозы Көрпеш-Баян сұлу” жырындағы ұлттық салт – дәстүр түрлері
#7 слайд
Шешендік сөздер .
Билер сөзі –нақылдың көзі.
Жиренше шешен.
7 слайд
Шешендік сөздер . Билер сөзі –нақылдың көзі. Жиренше шешен.
#8 слайд
1.Шешендік сөздер дегеніміз не?
2.Қазақтың шешендік сөз тарихы
кімдердің есімдерімен
байланысты айтылады?
3.Шешендік сөздер қандай
болады?
8 слайд
1.Шешендік сөздер дегеніміз не? 2.Қазақтың шешендік сөз тарихы кімдердің есімдерімен байланысты айтылады? 3.Шешендік сөздер қандай болады?
#9 слайд
Топтастыру:
Шешендік
сөздер
9 слайд
Топтастыру: Шешендік сөздер
#10 слайд
“Шешендік сөздер –құнды мұра ,асыл қазына”
Шешендік дегеніміз – белгілі бір оқиғаға байланысты тапқырлықпен, көркем тілмен айтылған және
елге таралған үлгілі ойлар. Дүние жүзіне әйгілі Афина шешені Демосфен, Рим шешені Цицерон,
қазақтың тұңғыш шешені аталатын Майқы би, Сырым, Үргеніш, үш жүзді билеген атақты билер
Төле би, Әйтеке би, Қазыбек би аталарымыздан шешендік сөз өнері мол тараған.
Қазақтың шешендік сөздері - би, шешен секілді сөз шеберлерінің дауда, жиында, терең ойға, көркем
сөзге байланысты айтқан тапқыр сөздері. Көбіне авторы белгілі болып келеді және ол ежелгі ауыз
әдебиетінің соңы мен жазба әдебиетінің бастау болып табылады. Құрылымы шынайы оқиғалар,
өмірде болған адамдар, олардың арасындағы қарым - қатынас, әрі көркем образды түрде болып
келеді.
- Би - шешен, әділ, елші, батыр, тәрбиеші, ақылды, заңгер.
Тәуке ханның тұсында «Жеті жарғы» деген заң шыққан. Осы заңның жобасын үш би жасаған. Ел
ішіндегі дауларды әділ шешіп отырған.
Ғасыр Би - шешендер
XII – XIII Майқы би, Аяз би
XIV - XV Асан қайғы, Жиренше шешен
XV – XVIII Шалкиіз, Бұқар жырау
XVIII Төле, Қазыбек, Әйтеке, Шортанбай, Дулат, Мұрат т. б.
XVIII - XIX Байдалы би, Тіленші би, Тарақты тұяқ, Шалқар шешен, Сырым Датұлы,
Досбол шешен.
10 слайд
“Шешендік сөздер –құнды мұра ,асыл қазына” Шешендік дегеніміз – белгілі бір оқиғаға байланысты тапқырлықпен, көркем тілмен айтылған және елге таралған үлгілі ойлар. Дүние жүзіне әйгілі Афина шешені Демосфен, Рим шешені Цицерон, қазақтың тұңғыш шешені аталатын Майқы би, Сырым, Үргеніш, үш жүзді билеген атақты билер Төле би, Әйтеке би, Қазыбек би аталарымыздан шешендік сөз өнері мол тараған. Қазақтың шешендік сөздері - би, шешен секілді сөз шеберлерінің дауда, жиында, терең ойға, көркем сөзге байланысты айтқан тапқыр сөздері. Көбіне авторы белгілі болып келеді және ол ежелгі ауыз әдебиетінің соңы мен жазба әдебиетінің бастау болып табылады. Құрылымы шынайы оқиғалар, өмірде болған адамдар, олардың арасындағы қарым - қатынас, әрі көркем образды түрде болып келеді. - Би - шешен, әділ, елші, батыр, тәрбиеші, ақылды, заңгер. Тәуке ханның тұсында «Жеті жарғы» деген заң шыққан. Осы заңның жобасын үш би жасаған. Ел ішіндегі дауларды әділ шешіп отырған. Ғасыр Би - шешендер XII – XIII Майқы би, Аяз би XIV - XV Асан қайғы, Жиренше шешен XV – XVIII Шалкиіз, Бұқар жырау XVIII Төле, Қазыбек, Әйтеке, Шортанбай, Дулат, Мұрат т. б. XVIII - XIX Байдалы би, Тіленші би, Тарақты тұяқ, Шалқар шешен, Сырым Датұлы, Досбол шешен.
#11 слайд
Оқулықтағы “Жиренше
шешен” мәтінін оқып шығып,
жұптасып,топтасып талқыла
11 слайд
Оқулықтағы “Жиренше шешен” мәтінін оқып шығып, жұптасып,топтасып талқыла
#12 слайд
-Жиренше шешен- ауыз әдебиетіндегі Алдар Көсе мен
Қожанасыр сияқты аңызға айналып кеткен бейне.
Аңыз бойынша Әз-Жәнібек хан тұсында өмір
сүрген.Сарай биі,шешен болғанға ұқсайды.Өйткені
тарихи шежірелерде де, аңыздарда да екеуінің аттары
бірге аталады. Әз-Жәнібек 1406-1473 жылдар
аралығында өмір сүрген екен.
-Әз-Жәнібек ханның 62 биінің бірі болған екен.Бірде
хан:«Әу,Жиренше,адам қалай қадірлі болады?»-
дейді.Сонда Жиренше:«Қадірлі болғысы келген кісіге
үш жолдас керек.Олар: бақыт,дәулет,ырыс,»-депті.
-Бірде хан Жиреншеге:«Бұл дүниеде не жетім?»-деген
сұрақ қояды.«Ата қонысынан ауған ел жетім.Серіксіз
ер жетім.Жаңбырсыз жер жетім,»-деген екен оған
Жиренше.
12 слайд
-Жиренше шешен- ауыз әдебиетіндегі Алдар Көсе мен Қожанасыр сияқты аңызға айналып кеткен бейне. Аңыз бойынша Әз-Жәнібек хан тұсында өмір сүрген.Сарай биі,шешен болғанға ұқсайды.Өйткені тарихи шежірелерде де, аңыздарда да екеуінің аттары бірге аталады. Әз-Жәнібек 1406-1473 жылдар аралығында өмір сүрген екен. -Әз-Жәнібек ханның 62 биінің бірі болған екен.Бірде хан:«Әу,Жиренше,адам қалай қадірлі болады?»- дейді.Сонда Жиренше:«Қадірлі болғысы келген кісіге үш жолдас керек.Олар: бақыт,дәулет,ырыс,»-депті. -Бірде хан Жиреншеге:«Бұл дүниеде не жетім?»-деген сұрақ қояды.«Ата қонысынан ауған ел жетім.Серіксіз ер жетім.Жаңбырсыз жер жетім,»-деген екен оған Жиренше.
#13 слайд
І топ
“Ағын судың өлгені-
Алты ай қыста қатқаны”
Сөздің негізгі түйіні не деп ойлайсыңдар?
ІІ топ :
“Асқар таудың өлгені-
Басын бұлттың жапқаны”
негізгі түйін не деп ойлайсыңдар?
ІІІ топ:
“Жақсының аты өлмейді,
Ғалымның хаты өлмейді.”
Жиренше сөзіндегі “жақсы” деп кімді айтамыз?Олар неліктен
“жақсы”атанды деп ойлайсыңдар?
13 слайд
І топ “Ағын судың өлгені- Алты ай қыста қатқаны” Сөздің негізгі түйіні не деп ойлайсыңдар? ІІ топ : “Асқар таудың өлгені- Басын бұлттың жапқаны” негізгі түйін не деп ойлайсыңдар? ІІІ топ: “Жақсының аты өлмейді, Ғалымның хаты өлмейді.” Жиренше сөзіндегі “жақсы” деп кімді айтамыз?Олар неліктен “жақсы”атанды деп ойлайсыңдар?
#14 слайд
Ашық-жабық сұрақтар.
Өзіндік тапсырмалар.
Ребус құрау
Мәтінмен жұмыс
14 слайд
Ашық-жабық сұрақтар. Өзіндік тапсырмалар. Ребус құрау Мәтінмен жұмыс
#15 слайд
Не түсіндің? Нені өзіңе
тоқыдың?
Нені білгің
келеді?
15 слайд
Не түсіндің? Нені өзіңе тоқыдың? Нені білгің келеді?
#16 слайд
“Соңғы 5 минутты
маған қалдыр” .
Оқушы бүгінгі сабақтан түсінгенін
баяндайды. Қалғандары сұрақ қояды.
16 слайд
“Соңғы 5 минутты маған қалдыр” . Оқушы бүгінгі сабақтан түсінгенін баяндайды. Қалғандары сұрақ қояды.
#17 слайд
Шешендік сөздер –халық
даналығының асыл қазынасы.
17 слайд
Шешендік сөздер –халық даналығының асыл қазынасы.
#18 слайд
-Шешендік сөздерді оқу .
- “Жиреншенің Әз Жәнібек ханға
берген жауабын”жаттау.
-Жиренше шешен жайында деректер
жинау.
18 слайд
-Шешендік сөздерді оқу . - “Жиреншенің Әз Жәнібек ханға берген жауабын”жаттау. -Жиренше шешен жайында деректер жинау.
#19 слайд
19 слайд
шағым қалдыра аласыз













