Негізгі және туынды зат есім

1 слайд
№ 31 мектеп-гимназиясы 3 - тоқсан Қазақ тілі Бастауыш сынып мұғалімі: Балгужина Асылтас Серикбаевна Сынып: 3 2020-2021 оқу жылы

1 слайд

2 слайд
Қазақ тілі 3-сынып Бөлім: Өнер 7-сабақ Тақырыбы: “Негізгі және туынды зат есім” Бүгінгі сабақта: - Мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтарды құрастырып, жауап бересің; - Негізгі, туынды зат есімді анықтайсың;

2 слайд

3 слайд
Ана тілің арың бұл, Ұятың боп тұр бетте. Өзге тілдің бәрін біл, Өз тіліңді құрметте!

3 слайд

4 слайд
“ Ой қозғау”. Әнші, қобызшы, күйші c өздерін сөз құрамына талда. қобыз-қобызшы қобыз- түбір, -шы-жұрнақ ән-әнші ән- түбір, - ші-жұрнақ күй-күйші күй- түбір,- ші-жұрнақ түбір + жұрнақ= туынды сөз Зат есім негізгі және туынды болып екіге бөлінеді. Негізгі түбірден болған зат есімді негізгі зат есім дейді: ана, бала, кесте, көз. Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалған зат есімді туынды зат есім дейді: іскер, суретші, оқулық. https://www.youtube.com/watch?v=Ja-7aHeJExc

4 слайд

5 слайд
21- жаттығу. Мәтінді түсініп тыңда. Ананың асыл арманы Баяғы заманда жұпыны* ғана үйде бір әйел үш ұлымен тұрыпты. Әйел өте шебер кісі екен. Ол үнемі торқа* орамалды жібекпен кестелеп күнелтіпті. Бір күні әйел өзі кестелеген орамалдарын базарға сатуға апарады. Орамалдарын сатып болған соң, дүкен аралайды. Бір дүкеннен сондай әдемі сурет көреді. Суретте жеміс ағашының ішіндегі әдемі үй, айналасындағы көгал, оны қақ жарып аққан су, бақта сайраған бұлбұл бейнеленіпті. Әйел бар ақшасына әлгі әдемі суретті сатып алады. Әйел үйге келген соң, суретті балаларына көрсетеді. Сурет ұлдарына да қатты ұнайды. Шеше: – Осындай үйде мен де тұрар ма екем? – дейді. Кіші ұлы Сырбай: – Егер сіз осы суретті орамалға дәл өзіндей етіп кестелесеңіз, сол суреттегі өмірдің ішінде өзіңіз де тұрғандай болар едіңіз, – дейді. – Бұл да дұрыс екен. Осылай етіп бір көрейінші, – дейді де, әйел кестелеуге кіріседі. Ана үш жыл кестелеген орамалын сыртқа алып шығып, балаларын қасына шақырады. Орамалдағы ғажайып суретке үш ұлы да таң-тамаша қалады. «Не деген керемет кесте! Ғажайып сурет қой! Осындай да шеберлік болады екен-ау!» – деп таңданыпты олар. Мағзұм Тиесовтен Түсіндірме сөздікпен жұмыс Көгал – біркелкі, тегіс жерге өсірілген, шөбі қысқа, көп жылдық өсімдіктер алаңы.  Шебер - өнері дамыған, іскер адам. Кестеленген - мата бетіне жіппен тігіп түрлі өрнек салу. Тапсырма: Мәтін мазмұны бойынша сұрақ қойып, жауап бер.

5 слайд

6 слайд
Сөздерді салыстырып оқы. Өнер-өнерпаз Сурет-суретші Шебер-шеберлік Сый-сыйлық Кітап, егін, мал, таза, шебер, сый, дос, орын, саз. - лық,- лік, - хана,- шы, - ші,-дық, - тық, - гер,Шығармашылық үзіліс • Түбірге тиісті жұрнақтарды жалғап, туынды зат есім жаса. • Туынды зат есімдермен сөйлем құрап жаз. Кітапхана, егінші, малшы, тазалық, шеберлік, сыйлық, достық, орындық, сазгер, шеберхана.

6 слайд

7 слайд
22-жаттығу Мақалдың қатесін түзеп көшіріп жаз. Өлеңшінің қолы – алтын, Өнерлінің сөзі – алтын. • Туынды зат есімдерді тауып, сөз құрамына талда . Өлеңшінің сөзі – алтын, Өнерлінің қолы – алтын. Өлеңшінің, өнерлінің- түбір+жұрнақ+жалғау

7 слайд

8 слайд
Сөздер Негізгі зат есім Туынды зат есім көз дәрігер әділдік ойын балықшы оқушы кітапхана заңгер Семантикалық картамен жұмыс ( «+», «-» таңбаларын қою арқылы орындалады)

8 слайд

9 слайд
Сөздер Негізгі зат есім Туынды зат есім көз + дәрігер + әділдік + ойын + балықшы + оқушы + кітапхана + заңгер +

9 слайд

10 слайд
Кері байланыс

10 слайд

11 слайд

11 слайд