2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Оқу сауаттылығын арттырудағы әдіс-тәсілдер
Материал туралы қысқаша түсінік
.
Авторы:
22 Қаңтар 2025
150
5 рет жүктелген
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
1 / 12
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Материалдың қысқаша түсінігі
1 слайд
ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫН
АРТТЫРУДАҒЫ ТИІМДІ ӘДІС-
ТӘСІЛДЕР
Қзақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
ЕРГЕБАЕВА БАХЫТГУЛЬ
АБДЫХАМИТОВНА
ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ БАСҚАРМАСЫ, ЕКІБАСТҰЗ ҚАЛАСЫ
БІЛІМ БЕРУ БӨЛІМІНІҢ «№ 5 ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ МЕКТЕБІ»
КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ
1 слайд
ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫН АРТТЫРУДАҒЫ ТИІМДІ ӘДІС- ТӘСІЛДЕР Қзақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі ЕРГЕБАЕВА БАХЫТГУЛЬ АБДЫХАМИТОВНА ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ БАСҚАРМАСЫ, ЕКІБАСТҰЗ ҚАЛАСЫ БІЛІМ БЕРУ БӨЛІМІНІҢ «№ 5 ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ МЕКТЕБІ» КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ
2 слайд
Соның ішінде оқу
сауаттылығы- оқушылардың
жазба мәтіндерді түсінуі және
қолдануы, мәтін барысында ой
толғауы, жаңа білім игерудегі
әдіс-тәсілдерді қолдануы,
әлеуметтік ортаға бейімделуі.
Оқушылардың
функционалдық
сауаттылығын дамыту
— бүгінгі заманның
талабы.
2 слайд
Соның ішінде оқу сауаттылығы- оқушылардың жазба мәтіндерді түсінуі және қолдануы, мәтін барысында ой толғауы, жаңа білім игерудегі әдіс-тәсілдерді қолдануы, әлеуметтік ортаға бейімделуі. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту — бүгінгі заманның талабы.
3 слайд
Қазақ тілі сабақтары тыңдалым,
айтылым, оқылым, жазылым
дағдыларының ерекшеліктері
арқылы іске асады.
Сондықтан күнделікті сабақты
дағдылар ерекшелігін ескеріп
құру, оқу сауаттылығын
арттыруда маңызды роль
атқарады. Соның ішінде оқылым
дағдыларының ерекшеліктері оқу
сауаттылығын арттырудың
бірден бір жолы.
адамның одан арғы өмірінің дұрыс
өрбуінің алғашқы іргетасы,
адамның сыртқы ортамен жақсы
қарым-қатынас жасау, тез
бейімделу және сол ортада әрекет
ете алу қабілеттілігі
Сауаттылық
–
3 слайд
Қазақ тілі сабақтары тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдыларының ерекшеліктері арқылы іске асады. Сондықтан күнделікті сабақты дағдылар ерекшелігін ескеріп құру, оқу сауаттылығын арттыруда маңызды роль атқарады. Соның ішінде оқылым дағдыларының ерекшеліктері оқу сауаттылығын арттырудың бірден бір жолы. адамның одан арғы өмірінің дұрыс өрбуінің алғашқы іргетасы, адамның сыртқы ортамен жақсы қарым-қатынас жасау, тез бейімделу және сол ортада әрекет ете алу қабілеттілігі Сауаттылық –
4 слайд
Оқылымның
мынадай ішкі
дағдыларын әр
сабақ барысында
қолдануға болады.
4 слайд
Оқылымның мынадай ішкі дағдыларын әр сабақ барысында қолдануға болады.
5 слайд
1. Мазмұнын түсіну үшін оқу немесе көз жүгіртіп оқу
— мәтіндегі жалпы идеяны түсіну үшін тез оқып
шығу.
2. Нақты ақпараттарды табу үшін оқу — мәтіннен
қажет пайыздық көрсеткіштерді, жылдарды немесе
қажетті сөздерді тауып алу.
3. Детальді түрде оқу- әрбір сөздің мағынасын түсіну
үшін мәтінді сөзбе-сөз оқу.
4. Сөз мағынасын контексттен ажырату — мәтін ішіндегі
таныс емес сөздің мағынасын болжау үшін.
5 слайд
1. Мазмұнын түсіну үшін оқу немесе көз жүгіртіп оқу — мәтіндегі жалпы идеяны түсіну үшін тез оқып шығу. 2. Нақты ақпараттарды табу үшін оқу — мәтіннен қажет пайыздық көрсеткіштерді, жылдарды немесе қажетті сөздерді тауып алу. 3. Детальді түрде оқу- әрбір сөздің мағынасын түсіну үшін мәтінді сөзбе-сөз оқу. 4. Сөз мағынасын контексттен ажырату — мәтін ішіндегі таныс емес сөздің мағынасын болжау үшін.
6 слайд
5. Мәтін құрылымын түсіну — мәтін құрылымының
ұйымдастырылуын түсіну.
6. Болжай білу — оқылым тапсырмасы
алдында қолданылатын тәсіл. Оқушылар
мәтінді оқымас бұрын оның мазмұны мен
көтеретін мәселесі жөнінде ойланып,
талқылап көреді.
7. Мәтін түрлерін ажырата білу — әр
мәтіннің өзіндік ерекшелігін,
ұйымдастырылуын, стилін ажырата білу.
6 слайд
5. Мәтін құрылымын түсіну — мәтін құрылымының ұйымдастырылуын түсіну. 6. Болжай білу — оқылым тапсырмасы алдында қолданылатын тәсіл. Оқушылар мәтінді оқымас бұрын оның мазмұны мен көтеретін мәселесі жөнінде ойланып, талқылап көреді. 7. Мәтін түрлерін ажырата білу — әр мәтіннің өзіндік ерекшелігін, ұйымдастырылуын, стилін ажырата білу.
7 слайд
Бұл дағдыларды іске асыру үшін құрылатын
тапсырмалардың да өз реті болуы тиіс.
Мысалы, оқылымға арналған тапсырмалар
құрылымы төмендегідей:
Оқылым алдындағы тапсырма: мәтін тақырыбын
ашуға бағытталған жаттығулар, сөздерді алдын-
ала үйрету, мәтін мазмұнын болжауға
байланысты сұрақтар қою.
7 слайд
Бұл дағдыларды іске асыру үшін құрылатын тапсырмалардың да өз реті болуы тиіс. Мысалы, оқылымға арналған тапсырмалар құрылымы төмендегідей: Оқылым алдындағы тапсырма: мәтін тақырыбын ашуға бағытталған жаттығулар, сөздерді алдын- ала үйрету, мәтін мазмұнын болжауға байланысты сұрақтар қою.
8 слайд
Оқылым алдындағы
тапсырма
ОҚУШЫЛАР ӘҢГІМЕ АТАУЫНА ҚАРАП, МӘТІННІҢ НЕ
ТУРАЛЫ ЕКЕНІН БОЛЖАЙДЫ.
ҚАНАТ ӘБІЛҚАЙЫРДЫҢ «АТАСЫНЫҢ БАЛАСЫ»
ӘҢГІМЕСІНЕН ҮЗІНДІ БЕРІЛЕДІ. (ОҚУШЫЛАР: АУЫЛ
ТУРАЛЫ, ТҰҢҒЫШ НЕМЕРЕ, Т.Б. СӨЗДЕРДІ АЙТАДЫ)
МҰҒАЛІМ ДАУЫСТАП ОҚИДЫ, ОҚУШЫЛАРҒА ҚИЫН
СӨЗДЕРДІҢ МАҒЫНАСЫН ТҮСІНУ ҮШІН, ОНЫҢ
АЙНАЛАСЫНДАҒЫ СӨЗДЕР МЕН СӨЙЛЕМГЕ НАЗАР
АУДАРТАДЫ.(МАҢҒАЗДАНА ҚОЛЫН ҰСЫНДЫ,
АТАСЫНЫҢ ҚИТЫҒЫНА ТИЕ БЕРДІ,БІРЕУ ҚАРА САННАН
ШЫМШЫП АЛҒАНДАЙ ШОРШЫП ТҮСТІ, АУЫЗДАРЫНЫҢ
СУЫ ҚҰРЫП,ӘҢГІМЕ-ДҮКЕН ҚҰРУ СИЯҚТЫ СӨЗДЕРДІҢ
МАҒЫНАСЫН ТҮСІНЕДІ).
8 слайд
Оқылым алдындағы тапсырма ОҚУШЫЛАР ӘҢГІМЕ АТАУЫНА ҚАРАП, МӘТІННІҢ НЕ ТУРАЛЫ ЕКЕНІН БОЛЖАЙДЫ. ҚАНАТ ӘБІЛҚАЙЫРДЫҢ «АТАСЫНЫҢ БАЛАСЫ» ӘҢГІМЕСІНЕН ҮЗІНДІ БЕРІЛЕДІ. (ОҚУШЫЛАР: АУЫЛ ТУРАЛЫ, ТҰҢҒЫШ НЕМЕРЕ, Т.Б. СӨЗДЕРДІ АЙТАДЫ) МҰҒАЛІМ ДАУЫСТАП ОҚИДЫ, ОҚУШЫЛАРҒА ҚИЫН СӨЗДЕРДІҢ МАҒЫНАСЫН ТҮСІНУ ҮШІН, ОНЫҢ АЙНАЛАСЫНДАҒЫ СӨЗДЕР МЕН СӨЙЛЕМГЕ НАЗАР АУДАРТАДЫ.(МАҢҒАЗДАНА ҚОЛЫН ҰСЫНДЫ, АТАСЫНЫҢ ҚИТЫҒЫНА ТИЕ БЕРДІ,БІРЕУ ҚАРА САННАН ШЫМШЫП АЛҒАНДАЙ ШОРШЫП ТҮСТІ, АУЫЗДАРЫНЫҢ СУЫ ҚҰРЫП,ӘҢГІМЕ-ДҮКЕН ҚҰРУ СИЯҚТЫ СӨЗДЕРДІҢ МАҒЫНАСЫН ТҮСІНЕДІ).
9 слайд
Оқушылар оқылым
барысындағы
тапсырмалар:
Мазмұн бойынша сұрақтар:
Мәтіндегі кейіпкерлерді атаңыз.
Мұқыш неше жаста?
Мұқышқа атасы не үйреткен?
Мұқыштың нағашылары қайда тұрады?
Нағашылары Мұқышқа не сыйлады?
2. Мәтін мазмұнындағы басты
идеяны көрсететін тірек
сөздерді табыңыз:
А. Атасы, әжесі, көкесі
В. Атасының баласы, бата,
нағашылардың сыйлығы
С. Отбасы, атасының баласы,
өмір
D. Мұқыш, ақсақалдар,
кәмпиттер
3. Дұрыс жауабы бар сөйлемді көрсетіңіз:
А. Мұқыш өзі аңдып отырған үш -төрт кәмпитті дастарханнан алып, төргі бөлмеге қарай зып
берді.
В. Мұқыш өзі аңдып отырған 3–4 кәмпитті дастарханнан алып, төргі бөлмеден шығып кетті.
С.Мұқыш өзі аңдып отырған 3–4 кәмпитті дастарханнан алғысы келді де, төргі бөлмеге өтіп
кетті.
D.Мұқыш өзі аңдып отырған 3–4 кәмпитті дастарханнан алып, төргі бөлмені аралады.
9 слайд
Оқушылар оқылым барысындағы тапсырмалар: Мазмұн бойынша сұрақтар: Мәтіндегі кейіпкерлерді атаңыз. Мұқыш неше жаста? Мұқышқа атасы не үйреткен? Мұқыштың нағашылары қайда тұрады? Нағашылары Мұқышқа не сыйлады? 2. Мәтін мазмұнындағы басты идеяны көрсететін тірек сөздерді табыңыз: А. Атасы, әжесі, көкесі В. Атасының баласы, бата, нағашылардың сыйлығы С. Отбасы, атасының баласы, өмір D. Мұқыш, ақсақалдар, кәмпиттер 3. Дұрыс жауабы бар сөйлемді көрсетіңіз: А. Мұқыш өзі аңдып отырған үш -төрт кәмпитті дастарханнан алып, төргі бөлмеге қарай зып берді. В. Мұқыш өзі аңдып отырған 3–4 кәмпитті дастарханнан алып, төргі бөлмеден шығып кетті. С.Мұқыш өзі аңдып отырған 3–4 кәмпитті дастарханнан алғысы келді де, төргі бөлмеге өтіп кетті. D.Мұқыш өзі аңдып отырған 3–4 кәмпитті дастарханнан алып, төргі бөлмені аралады.
10 слайд
Оқылымнан кейінгі
тапсырмалар:
Оқушылар жұптарға бөлінеді. (Мұғалім сөздік қоры аздау оқушы мен
сөздік қоры молдау оқушыны жұптастырады. Жұпта сұрақтарды өзара
талдайды).
Мұқыштың атасы қандай адам?
Атасына ақсақалдардың сөзі қалай әсер етті?
Мұқыштың дастарханнан 3–4 кәмпитті алып кеткенін қалай бағалайсың?
Бұл әдепсіздік пе, әлде еркелік пе?
Шығармадан қандай ұлттық құндылықтарды көре алдың?
Қорытынды.
Сондықтан қазақ тілі сабағында оқылым дағдыларын дамыту үшін
тапсырмаларды жүйелі құрастырудың маңызы зор.
Оқылым дағдыларының ерекшеліктерін меңгеру –оқушылардың оқу
сауаттылығын арттырады.
10 слайд
Оқылымнан кейінгі тапсырмалар: Оқушылар жұптарға бөлінеді. (Мұғалім сөздік қоры аздау оқушы мен сөздік қоры молдау оқушыны жұптастырады. Жұпта сұрақтарды өзара талдайды). Мұқыштың атасы қандай адам? Атасына ақсақалдардың сөзі қалай әсер етті? Мұқыштың дастарханнан 3–4 кәмпитті алып кеткенін қалай бағалайсың? Бұл әдепсіздік пе, әлде еркелік пе? Шығармадан қандай ұлттық құндылықтарды көре алдың? Қорытынды. Сондықтан қазақ тілі сабағында оқылым дағдыларын дамыту үшін тапсырмаларды жүйелі құрастырудың маңызы зор. Оқылым дағдыларының ерекшеліктерін меңгеру –оқушылардың оқу сауаттылығын арттырады.
11 слайд
Назарларыңызға
Рақмет!
11 слайд
Назарларыңызға Рақмет!
