Оқытудың принциптері. Презентация
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Оқытудың саналылығы мен
белсенділігі, көрнекілік принциптері,
беріктігі, ынталандыру, интеграциялау
проблемалық принциптері
1 слайд
Оқытудың саналылығы мен белсенділігі, көрнекілік принциптері, беріктігі, ынталандыру, интеграциялау проблемалық принциптері
2 слайд
Саналылық пен белсендiлiк
принципiн
- Оқушы алдында тұрған мақсат пен мiндеттердi анық түсiнуi
саналы оқытудың шарты боларын назарға алу.
- Оқушылардың оқу материалын тек жаттап қана алмай, олардың
мəн-мағынасын терең түсiнуiн қамтамасыз ету.
- Əр бiр сөздiң, сөйлемнiң, ұғымның мəнiн түсiндiру үшiн
оқушылардың бiлiмi мен тəжiрибесiн негiзге алу.
-
Оқушылардың бiлiм алуға деген ынтасын, белсендiлiгiн
арттыратындай тиiмдi əдiстердi үнемi қолдану, бүгiнгi белсендi
шəкiрт ертеңгi белсендi қоғам мүшесi екенiн ұмытпау.
2 слайд
Саналылық пен белсендiлiк принципiн - Оқушы алдында тұрған мақсат пен мiндеттердi анық түсiнуi саналы оқытудың шарты боларын назарға алу. - Оқушылардың оқу материалын тек жаттап қана алмай, олардың мəн-мағынасын терең түсiнуiн қамтамасыз ету. - Əр бiр сөздiң, сөйлемнiң, ұғымның мəнiн түсiндiру үшiн оқушылардың бiлiмi мен тəжiрибесiн негiзге алу. - Оқушылардың бiлiм алуға деген ынтасын, белсендiлiгiн арттыратындай тиiмдi əдiстердi үнемi қолдану, бүгiнгi белсендi шəкiрт ертеңгi белсендi қоғам мүшесi екенiн ұмытпау.
3 слайд
- Оқу материалын саналы түрде меңгерту үшiн əлi
бейтаныс мағлуматтарды бұрыннан белгiлi
ақпаратпен ұштастыра бiлу.
- өз бетiмен оқуды үйрету, таным əрекетiнiң тиiмдi
əдiстерiмен таныстыру.
- Бас жəне қосалқы оқу материалын ажыратуды үйрету,
назарларына негiзгi ойларды алу.
- Оқушыларды ойлауға үйретiп, ''неге'' сұрағын жиi
қоюға дағдыландыру.
- Əрбiр оқушы тұлғасына қамқорлық жасау, оны оқу
пəнiн игеретiн субъект ретiнде қалыптастыру.
- Оқушы бiлiмдерiн тəжiрибеде қолдануына көмектесу.
3 слайд
- Оқу материалын саналы түрде меңгерту үшiн əлi бейтаныс мағлуматтарды бұрыннан белгiлi ақпаратпен ұштастыра бiлу. - өз бетiмен оқуды үйрету, таным əрекетiнiң тиiмдi əдiстерiмен таныстыру. - Бас жəне қосалқы оқу материалын ажыратуды үйрету, назарларына негiзгi ойларды алу. - Оқушыларды ойлауға үйретiп, ''неге'' сұрағын жиi қоюға дағдыландыру. - Əрбiр оқушы тұлғасына қамқорлық жасау, оны оқу пəнiн игеретiн субъект ретiнде қалыптастыру. - Оқушы бiлiмдерiн тəжiрибеде қолдануына көмектесу.
4 слайд
Көрнекiлiк принципi
- ' 'Алтын ереже'': көруге болатынды - көрсету, есiте алатынды - естiрту, сезiне
алатынның бəрiн -оқушылардың сезiм мүшелерiне сездiрту, түйсiк туғызу.
- Оқушылар заттың немесе құбылыстар мен оқиғалардың бейнелерiн, көлемiн, түр-
түстерiн сөзбен емес көру арқылы əрi жеңiл, əрi тез есте сақтайтынын
қамтамасыз ету.
- Қолданылатын көрнекi құралдардың өмiрмен байланысын қамтамасыз ету.
- Оқушылар тiкелей түйсiну, көру, есту мүшелерi арқылы əртүрлi заттардың
формасын, түсiн, көлемiн, бейнесiн көрiп, дыбысын естуi негiзiнде оларда ой
пайда болады.
- Көрнекiлiк - көрсету мақсатында емес, логикалық ойлауды дамыту құралы ретiнде
пайдаланылады.
- Оқушылар заттарды қолымен ұстап, көлемiн, түр-түсiн байқап, көзiмен көруге
жəне əр түрлi дыбысын естуге жағдай туғызу.
- Көрнекiлiк заттар мен құбылыстардың өзiн тiкелей көрсетуге мүмкiндiк болмаған
жағдайда да қолданылады.
4 слайд
Көрнекiлiк принципi - ' 'Алтын ереже'': көруге болатынды - көрсету, есiте алатынды - естiрту, сезiне алатынның бəрiн -оқушылардың сезiм мүшелерiне сездiрту, түйсiк туғызу. - Оқушылар заттың немесе құбылыстар мен оқиғалардың бейнелерiн, көлемiн, түр- түстерiн сөзбен емес көру арқылы əрi жеңiл, əрi тез есте сақтайтынын қамтамасыз ету. - Қолданылатын көрнекi құралдардың өмiрмен байланысын қамтамасыз ету. - Оқушылар тiкелей түйсiну, көру, есту мүшелерi арқылы əртүрлi заттардың формасын, түсiн, көлемiн, бейнесiн көрiп, дыбысын естуi негiзiнде оларда ой пайда болады. - Көрнекiлiк - көрсету мақсатында емес, логикалық ойлауды дамыту құралы ретiнде пайдаланылады. - Оқушылар заттарды қолымен ұстап, көлемiн, түр-түсiн байқап, көзiмен көруге жəне əр түрлi дыбысын естуге жағдай туғызу. - Көрнекiлiк заттар мен құбылыстардың өзiн тiкелей көрсетуге мүмкiндiк болмаған жағдайда да қолданылады.
5 слайд
- Көрнекiлiктер оқушының құбылыстарды байқауға, қабылдауға деген
ынтасын оятып, iзденiс дағдыларын қалыптастырады.
- Көрнекiлiк бақылай бiлуге, салыстыру, қатар қоя бiлуге, абстракты
ұғымдарды дамытып,
жетiлдiруге жол ашады. - Көрнекiлiктi оқытудың белгiлi мақсатына сай
қолдану.
- Көрнекiлiк құралдарын қолдану барысында алғаш оны бүтiндей,
кейiн бас жəне қосалқы
бөлшектерiн, соңында тағы бүтiндей көрсету керек.
- Көрнекiлiктi оқушылармен бiрiгiп жасау.
-Көрнекi құралдарын оқу пəндерiнде нақтылы өз орнында
оқушылардың жас, таным
ерекшелiктерiн ескере отыра пайдалану.
- Көрнекiлiктердi қолдануда сан емес сапасына көңiл аудару.
5 слайд
- Көрнекiлiктер оқушының құбылыстарды байқауға, қабылдауға деген ынтасын оятып, iзденiс дағдыларын қалыптастырады. - Көрнекiлiк бақылай бiлуге, салыстыру, қатар қоя бiлуге, абстракты ұғымдарды дамытып, жетiлдiруге жол ашады. - Көрнекiлiктi оқытудың белгiлi мақсатына сай қолдану. - Көрнекiлiк құралдарын қолдану барысында алғаш оны бүтiндей, кейiн бас жəне қосалқы бөлшектерiн, соңында тағы бүтiндей көрсету керек. - Көрнекiлiктi оқушылармен бiрiгiп жасау. -Көрнекi құралдарын оқу пəндерiнде нақтылы өз орнында оқушылардың жас, таным ерекшелiктерiн ескере отыра пайдалану. - Көрнекiлiктердi қолдануда сан емес сапасына көңiл аудару.
6 слайд
Берiктiк принципi
Осы принциптi iске асыру үшiн мұғалiм бiрнеше ережелердi орындауы қажет.
- Оқушылар бiлiмдерiн сабақтар барысында; тақырып, тарауды оқыту аяқталған
жағдайда; тоқсан мен оқу жылының басында, соңында қайталауды үнемi
ұйымдастыру.
- Қазiргi мектеп жаттаудан ойлауға көшуiне байланысты оқушылардың жадын
зорламай, бiлiмдi санасы мен сезiмдерiмен қабылдауды үйрету.
- Жақсы түсiнбегендi оқушының есiнде сақтауына жол бермей, тек саналы бiлiмдi
жадында сақтату.
- Басты, негiзгi идеялар мен ұғымдарды есте сақтауды қамтамасыз ету үшiн
оқушыларды анықтамалармен, энциклопедиялармен жұмыс iстеуге
машықтандыру.
- Оқыту жүйесiнде түрлi (ауызша, жазбаша, лабора-ториялық-практикалық
жұмыстары) жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру.
- Оқуға, бiлiмге ынта-ықылас, қызығушылық, мұғалiмнiң өзiне сенiмi болса,
оқушылардың оқу- таным əрекетi ерiктi, қуанышты болып, бiлiмдерi ұзақ
уақытқа дейiн сақталады. - Бiлiмнiң
6 слайд
Берiктiк принципi Осы принциптi iске асыру үшiн мұғалiм бiрнеше ережелердi орындауы қажет. - Оқушылар бiлiмдерiн сабақтар барысында; тақырып, тарауды оқыту аяқталған жағдайда; тоқсан мен оқу жылының басында, соңында қайталауды үнемi ұйымдастыру. - Қазiргi мектеп жаттаудан ойлауға көшуiне байланысты оқушылардың жадын зорламай, бiлiмдi санасы мен сезiмдерiмен қабылдауды үйрету. - Жақсы түсiнбегендi оқушының есiнде сақтауына жол бермей, тек саналы бiлiмдi жадында сақтату. - Басты, негiзгi идеялар мен ұғымдарды есте сақтауды қамтамасыз ету үшiн оқушыларды анықтамалармен, энциклопедиялармен жұмыс iстеуге машықтандыру. - Оқыту жүйесiнде түрлi (ауызша, жазбаша, лабора-ториялық-практикалық жұмыстары) жаттығу жұмыстарын ұйымдастыру. - Оқуға, бiлiмге ынта-ықылас, қызығушылық, мұғалiмнiң өзiне сенiмi болса, оқушылардың оқу- таным əрекетi ерiктi, қуанышты болып, бiлiмдерi ұзақ уақытқа дейiн сақталады. - Бiлiмнiң
7 слайд
- Логикалық түрде берiлген, алынған, қайталанған бiлiмдер мен
бiлiктер байланыссыз ақпаратпен салыстырғанда берiк
екенiн ұмытпау.
- Оқушылардың ерiктi жəне ерiксiз зейiнiн тиiмдi пайдалану:
тiкелей ұсыныстың орнына қызықты тапсырма, тəртiпке
шақыру орнына мысал, мақал-мəтелдердi қолдану.
- Оқушылардың алған бiлiмдерiнiң берiктiлiгiн нығайту-дың əр
түрлi əдiс-тəсiлдерiн (сезiмге толы əңгiме, заманауи
көрнекiлiктер, техникалық құралдар, оқу ойындары, пiкiр
таластар) iске асыру.
- Жаттығуларды орындаған кезiнде оқушылар шаршауының
алдын-алу.
- Жаңа оқу материалын ескi, таныс ақпаратпен байланыстыру.
- Оқушыларды өз бiлiмiн алу мен тексеруге бейiмдеу.
7 слайд
- Логикалық түрде берiлген, алынған, қайталанған бiлiмдер мен бiлiктер байланыссыз ақпаратпен салыстырғанда берiк екенiн ұмытпау. - Оқушылардың ерiктi жəне ерiксiз зейiнiн тиiмдi пайдалану: тiкелей ұсыныстың орнына қызықты тапсырма, тəртiпке шақыру орнына мысал, мақал-мəтелдердi қолдану. - Оқушылардың алған бiлiмдерiнiң берiктiлiгiн нығайту-дың əр түрлi əдiс-тəсiлдерiн (сезiмге толы əңгiме, заманауи көрнекiлiктер, техникалық құралдар, оқу ойындары, пiкiр таластар) iске асыру. - Жаттығуларды орындаған кезiнде оқушылар шаршауының алдын-алу. - Жаңа оқу материалын ескi, таныс ақпаратпен байланыстыру. - Оқушыларды өз бiлiмiн алу мен тексеруге бейiмдеу.
8 слайд
Сəйкестiк принципi
Сəйкестiк принципiн жүзеге асыру үшiн орындалатын
ережелер:
- Оңайдан қиынға, таныстан бейтанысқа, жеңiлден
күрделiге көшiп оқыту.
- Бiлiм беруде оқушы əрқашан дара, өзiнше ерекше екенiн
ұмытпау.
-Балалардың ақыл-ойы, қабiлеттерi мен мүмкiндiктерi
əртүрлiлiгiн ескере оқыту.
-Оқуда барлық оқушылар табысқа бiрдей жетуiн талап
етпеу, алдыңғы дайындық деңгейiне сүйену.
-Оқушының жас ерекшелiктерiне сəйкес əдiстердi анықтау.
-Оқушылардан мүмкiн еместi талап етпеу, тапсырма өте
жеңiл де, өте қиын да болмауын ойластыру.
- Оқыту жылдамдығы озат оқушыны тоқтатпай, əлсiз
оқушыны iлгерi тарту мақсатын көздеу.
8 слайд
Сəйкестiк принципi Сəйкестiк принципiн жүзеге асыру үшiн орындалатын ережелер: - Оңайдан қиынға, таныстан бейтанысқа, жеңiлден күрделiге көшiп оқыту. - Бiлiм беруде оқушы əрқашан дара, өзiнше ерекше екенiн ұмытпау. -Балалардың ақыл-ойы, қабiлеттерi мен мүмкiндiктерi əртүрлiлiгiн ескере оқыту. -Оқуда барлық оқушылар табысқа бiрдей жетуiн талап етпеу, алдыңғы дайындық деңгейiне сүйену. -Оқушының жас ерекшелiктерiне сəйкес əдiстердi анықтау. -Оқушылардан мүмкiн еместi талап етпеу, тапсырма өте жеңiл де, өте қиын да болмауын ойластыру. - Оқыту жылдамдығы озат оқушыны тоқтатпай, əлсiз оқушыны iлгерi тарту мақсатын көздеу.
9 слайд
- Жаңа күрделi материалды өткенде озат оқушыға, қайталағанда орташа жəне
нашар оқушыға сүйенiп оқыту.
- Ең күрделi бiлiмдi игерту үшiн аналогия, салыстыру, теңдестiру, қарсы қоюды
пайдаланып оқушы ойын қоздыру.
- Жалпы заңдар мен заңдылықтарды түсiндiру қиын болғандықтан, əртүрлi
пəнаралық байланыстар арқылы сол заңдылықтардың көрiнiсiн айқындау,
методологиялық бiлiмдердi сiңiрту.
- Баяу асығыңыздар! Қажетсiз оқытуды тездетуге болмайды, оқыту
жылдамдығы жас жəне дара қасиеттерге сай болуын ұдайы қамтамасыз
ету.
- Сəйкестiк мұғалiмнiң əңгiмелеу, сөйлеу, тiл анықтылығына тəуелдiлiгiн
ұмытпау.
- Сəйкестiк - жеңiлдiк емес, оқушы еңбегiн жеңiлдету мақсат емес, бiрақ
оқушыға өздiгiнен бiлiм табуға, қабылдауға, меңгеруге көмектесу
қажеттiлiгiн қамтамасыз ету.
- Сəйкестiк еңбекқорлықпен байланысты, еңбекқорлық күшейген сайын оқу
сəйкестiгi кедергiсi төмендейтiнiн ұмытпау.
9 слайд
- Жаңа күрделi материалды өткенде озат оқушыға, қайталағанда орташа жəне нашар оқушыға сүйенiп оқыту. - Ең күрделi бiлiмдi игерту үшiн аналогия, салыстыру, теңдестiру, қарсы қоюды пайдаланып оқушы ойын қоздыру. - Жалпы заңдар мен заңдылықтарды түсiндiру қиын болғандықтан, əртүрлi пəнаралық байланыстар арқылы сол заңдылықтардың көрiнiсiн айқындау, методологиялық бiлiмдердi сiңiрту. - Баяу асығыңыздар! Қажетсiз оқытуды тездетуге болмайды, оқыту жылдамдығы жас жəне дара қасиеттерге сай болуын ұдайы қамтамасыз ету. - Сəйкестiк мұғалiмнiң əңгiмелеу, сөйлеу, тiл анықтылығына тəуелдiлiгiн ұмытпау. - Сəйкестiк - жеңiлдiк емес, оқушы еңбегiн жеңiлдету мақсат емес, бiрақ оқушыға өздiгiнен бiлiм табуға, қабылдауға, меңгеруге көмектесу қажеттiлiгiн қамтамасыз ету. - Сəйкестiк еңбекқорлықпен байланысты, еңбекқорлық күшейген сайын оқу сəйкестiгi кедергiсi төмендейтiнiн ұмытпау.