#1 слайд
ОТА –АҚЛ, ОНА - ИДРОК

1 слайд

#2 слайд
ЎСМИРЛИК ДАВРИНИНГ ПСИХОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ Болалар ривожининг 11-12 ёшдан 14-15 ёшларгача бўлган даври – ўсмирлик ёши деб айтилади. Бу даврни «қийин», «ўтиш», «инқироз» даври деб ҳам аташади.

2 слайд

#3 слайд
ЎСМИРЛИК ДАВРИНИНГ ПСИХОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ Ўсмирлик даври кескин ўзгаришларга бой бўлганлиги сабабли уларнинг хулқида бир-бирига зид ҳолатлар: гоҳ болаларча серҳаракатлилик, гоҳ сусткашлик, гоҳ жўшқинлик, гоҳ бўшанглик, гоҳо ишга кучли ҳавас, гоҳида ишни пайсалга солиш, ўжарлик қилиш ҳолатлари учрайди.

3 слайд

#4 слайд
ЎСМИРЛИК ДАВРИНИНГ ПСИХОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ Ўсмирларда дўстлик ва биродарлик ҳислари, сирдош дўст топиш истаги жуда кучли. Уларнинг ўзига хос томонларидан яна бири ўртоқларининг диққат- эътиборида бўлишни ёқтиради.

4 слайд

#5 слайд
ЎСПИРИНЛИК ДАВРИНИНГ ПСИХОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ Ўсмирликдан кейинги навбатдаги босқични ўспиринлик даври деб ажратилади. Бу давр 15–18 ёшни камраб олади ва илк ўспиринлик даври деб аталади. Ўспиринларда аввало ўзини англашдаги силжиш яккол кўзга ташланади. Бу ҳол шунчаки ўсишни билдирмайди. Ўспиринда ўзининг руҳий дунёсини, шахсий фазилатларини, ақл-заковатини, қобилияти ҳамда имкониятини аниқлашга интилиш кучаяди. Бу ёшдаги ўқувчиларнинг ўзини англашга алокадор хусусиятлари мавжуд. Улар аввал, ўзларининг кучли ва заиф жихатларини, ютук ва камчиликларини, муносиб ва номуносиб киликларини аниқрок бахолаш имкониятига эга бўладилар.

5 слайд

#6 слайд
ЎСПИРИНЛИК ДАВРИНИНГ ПСИХОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ Ўспирин ўзининг эзгу ниятини бахолашда жамоада ўз ўрнини белгилаш нуктаи–назаридан ёндошади, чунончи, «Ўзим танлаган мутахассисликка яроклиманми?», «Жонажон Республикамга, ота- онамга муносиб фарзанд бўла оламанми?», «Жамиятнинг тараққиётига ўз улушимни қўша оламанми?» деган саволларга жавоб кидиради.  Тафаккур ривожланиши билан бирга ўқувчининг нутқ фаолияти ҳам ўсади. Бу эса ўқувчида ўз фикрини тўғри, аниқ ифодалаш малакасини таркиб топтиради. Нутқининг тузилишини такомиллаш-тиради ва луғат бойлигини янада оширади.

6 слайд

#7 слайд
ЎСМИРЛИК ДАВРИНИНГ ПСИХОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ Бу ёшдаги ўғил болалар бутун дунё аҳлига улғайиб қолгани ҳақида жар солгиси келаверади. Бунинг оқибатида улар психик жиҳатдан ортиқ даражада зўриқиб қолишади. Ўсмирлик поғонасида ўғил болаларнинг характери кескин тарзда ўзгариб қолади. Ўсмирлар ўзини худди катталардек тутишга интилишади, аммо улар психо-физиологик жиҳатдан катта ёшдаги одамлар учун хос бўладиган лаёқатларга тўлиқ эга бўлмагани боис доимо ички зиддият ҳолатида юришади. Оқибат натижада уларнинг феъл-атворида ўта даражадаги асабийлик, ҳаттоки тажовузкорлик кўзга ташлана бошлайди.

7 слайд

#8 слайд
СТРЕСС ҲОЛАТИ Стресс ҳолати (инглизча stress - тазйиқ кўрсатиш, зўриқиш деган сўздан олинган)дан, ёхуд ҳиссий зўриқишдан иборатдир. Ҳиссий зўриқиш хавф- хатар туғилган, киши хафа бўлган, уялган, таҳлика остида қолиб кетган ва шу каби вазиятларда рўй беради. Стресс кишининг ўта фаол ёки ўта суст ҳаракатида ифодаланади. Ҳиссий зўриқиш ҳолатида индивиднинг ҳатти-ҳаракати киши нерв тизимининг типига, нерв жараёнларининг кучлилиги ёки ожизлигига жиддий равишда боғлиқдир. (Масалан, имтиҳон олдидаги ҳолат).

8 слайд

#9 слайд
Асабийлик турли жисмоний ва аклий ишлар хаддан ошиб кетиши, хавфли вазият туғилган пайтларда, зарур чораларни зудлик билан топишга мажбур бўлганда вужудга келадиган руҳий ҳолатдир. СТРЕСС ҲОЛАТИ

9 слайд

#10 слайд
СТРЕСС ҲОЛАТИ СТРЕСС ҲОЛАТИНИНГ ФИЗИОЛОГИК ТАЪСИРИ Юракнинг тез уриши; Бош оғриғи; Уйқусизлик; Иштаҳанинг йўқолиши СТРЕСС ҲОЛАТИНИНГ РУҲИЙ ТАЪСИРИ Хотиранинг сусайиши; Безовталаниш; Сабабсиз қўрқув; Тажовузкор бўлиб қолиш;

10 слайд

#11 слайд
РУҲИЙ ХАВОТИРЛАНИШ ВА УНИНГ ОЛДИНИ ОЛИШ Хавотирланишни камайтириш малҳами – бу ота-оналар билан фарзандлар ўртасидаги муносабатлар илиқлигидир. Ўсмирни яхши кўриш, инсонийлик сифатларини қадрлаш, энг юксак улғайишнинг кескин нуқталарида ундан ёрдамларини аямаслик боланинг қалбига йўл очади. Балоғат даврида бола тарбиясида ишонч бош компонент бўлиб, унинг фаолиятини конструктив назорат қилиш эгаллайди. Ўсмирдаги бу руҳий муаммони ечишда яқинлари ва таълим-тарбия берувчиларнинг вазифаларини қатъият билан бажаришлари жуда муҳимдир: таълим олувчининг мотивацион доирасини кенгайтириш, келажагини ўз қўли билан қуриш маъсулиятини ривожлантириш лозим.

11 слайд

#12 слайд
Эътибрингиз учун раҳмат!

12 слайд