Отбасындағы ұлттық құндылықтар

1 слайд
Қоғамдық сананың жаһандануының отбасындағы ұлттық құндылықтарды сақтауға әсері

2 слайд
1. Отбасы және неке туралы түсінік 2. Отбасының әлеуметтік институт ретінде өзгерістерге ұшырауы 3. Туысқандық, ментальдық және діни құбылыстар. 4 . Жаһандану жағдайындағы отбасы Жоспары:

3 слайд
Мақсаты: Осы слайдты көрсете отырып, біз о тбасының әр адамның өмірінде, қоғам мен мемлекетте ерекше маңызды орын алатыны жайлы және қазіргі жаһандану жағдайы отбасы құндылықтарына әсерін көрсеткіміз келеді.

4 слайд
Отбасы әр адамның өмірінде, қоғам мен мемлекетте ерекше маңызды орын алатыны бәрімізге мәлім. Өйткені отбасы әр адам үшін махаббат пен қолдаудың сарқылмас бұлағы болып табылады. Мықты, әрі берік отбасы – кез – келген қоғамның дамуына, оның тұрақты болуына кепілдік береді. Отбасы – қоғамның маңызды әлеуметтік институты, оның құрамындағы адамды репродуктивті қызмет атқаратын қоғамның мүшесі ретінде қарастырады. Әлеуметтанушылардың пікірінше, отбасы және оны сақтау халықтың физиологиялық және рухани қажеттіліктерін қанағаттандыру жүзеге асырылады. Отбасының негізін қалайтын неке – ол ерікті де тең болуы керек, күштеп немесе тәуелділіктің салдарынан некелестіруге болмайды. Отбасының қоғамдық құндылығы тек меншікке, мұрагерлік мүддеде негізделуі қажет, ол жеке адамдардың рухани қалыптасуы, дамуына байланысты болуы қажет. Отбасы некеге қарағанда күрделі жүйе, себебі ол жұбайларға ғана емес, олардың балаларын, басқа туыстарын да біріктіреді. Отбасы және неке туралы түсінік

5 слайд
Неке – отбасын құрудың негізі болып табылады. Ерлі-зайыптылар арасындағы мүліктік және мүліктік емес жеке қатынастарды туғызатын отбасын құру мақсатымен, заңда белгіленген тәртіппен тараптардың ерікті және толық келісімі жағдайында жасалған еркек пен әйелдің арасындағы тең құқықтық одақты – неке деп түсінуіміз қажет. Егер неке тіркелмесе де, бірақ еркек пен әйел бірге тұрып, балаларын тәрбиелеумен айналысып жатса, мұны да отбасы деп айтуға болады (қараңыз азаматтық неке). Егер кәмелетке толған балалары ата- анасымен бірге тұрып, оларға қамқорлық жасап, материалдық көмек көрсетсе – бұл да отбасы. Егер кәмелетке толған ағалары мен қарындастары ата-анасыз бірге тұрып, бір-біріне қамқорлық жасайтын болса – бұл да отбасы. Адамдар арасында некеден, туыстықтан, бала асырап алудан, отбасына тәрбиелеу үшін бала алудан туындайтын қатынастар- отбасылық қатынастар деп аталады. Бірақ отбасындағы қатынастардың бәрі бірдей құқық жөнімен реттеле бермейді. Отбасындағы қатынастар, негізінен, адамгершілік, ізгілік, өнегелік нормалары негізінде реттеледі. Бұл өзара құрмет, сүйіспеншілік, қамқорлық және имандылық қолдаудың көрінісі. Отбасылық өмір қалыбы, көбінесе ұлттық дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарға сүйенеді (үлкендерді қадірлеу, отбасын қамтамасыз ету оның басшысы ретінде толықтай ер адамға жүктеледі, туысқандарды қадірлеп, құрметтеу).

6 слайд
Отбасын әлеуметтік институт ретінде зерттеудегі талдау оның қандай мәселелеріне көңіл аударуды анықтап береді: қоғамның некелік қатынастарға, тұрмыс –салтына қалай әсер ететінін, әр түрлі әлеуметтік, саяси, экономикалық жағдайларда отбасы ережелрі мен бағалы құндылықтары қалай ерекшеленіп отырады, отбасындағы тәртіп, қатынастар әлеуметтік тұрғыдан қалай реттеліп отыратынын, т.б. айтуға болады. Қоғамдық қажеттілік пен талап-тілекке отбасындағы тәртіп типтерінің (түрлері) қайсысы сәйкес, қайсысы сәйкес еместігі, т.б. жатады.Отбасының әлеуметтік институт ретінде өзгерістерге ұшырауы Отбасын әлеуметтік институт ретінде зерттегенде мынандай жалпы ұғымдар қолданылады: 1) некелік қатынастардағы қоғамдық қажеттілік, талап-тілекткр, мұқтаждықтар; 2) отбасының әлеуметтік қызметі; 3) отбасы қатынастарындағы ережелер мен бағалық құндылықтар; 4) әр түрлі типтегі (түрдегі) отбасындағы тәртіп үлгілері, т.б. Отбасын кіші топ ретінде зерттеу - өзінің құрылымы жағынан азғана адамдар тобының, оның мүшелерінің жалпы әлеуметтік іс-қызметінде бір-бірімен тікелей араласуынан, бірыңғай эмоциялық қарым-қатынастың, топтық ереже және топтық процестің қалай пайда болатынын анықтау.

7 слайд
Индустриялық құрылымының дамуы, демографиялық құрылымының өзгеруі, қоғамдық топтардың, таптардың қайта құрылуы, әлеуметтік өзгерістер әр уақытта отбасының өзгеруіне тікелей әсер етіп отырады. Кейінгі бірнеше ондаған, тіпті жүздеген жылдар аралығында жұмыр жер бетін мекендейтін көптеген халықтар мен мемлекеттерде отбасы дағдарысы белең алып бара жатыр деген пікірлер жиі айтылып жүр. Қазіргідей өркениеттің аса дамыған кезеңінде отбасы өзінің негізгі атқаратын әлеуметтік қызметі - өмірге ұрпақ әкелуді қойды, бұл құбылысты отбасын ыдыратушы, құлдыратушы институтқа (ұйым) айналдырды деп даурығады. Дегенмен, әрбір елде неке қидырғандар саны көбейіп келеді. Отбасының іштей байланыс- қатынастары күшеюде, мұның өзі сырт күштердің отбасын белгілі бір әлеуметтік институт ретінде жоюға шамасы жоқ деп батыл болжау жасауға, тұжырымдауға дәләл бола алады.

8 слайд
Отбасылық құқық тек шартты түрде ғана отбасылық деп атауға болатын өзге де қатынастарды реттейді. Мәселен, немерелері мен әжелерінің арасындығы қатынастар; өздерінің отбасын құрып, бөлек тұратын кемелетке толған ағалары мен қарындастарының арасындағы қатынастар. Бұл көрсетілген қатынастардың негізіне көбінесе туыстық жатады, сондыктан да мұндай қатынастарды туыстық қатынастар деп атау керек. Туыстық дегенде бір негізден немесе ортақ бір атадан тарайтын қандас адамдардың байланысы түсініледі. Туыстықтың екі тармағы болады: тікелей және жанама туыстық. Тікелей туыстық адамдардың бір негізден тарайтындығына негізделеді. Туыстық жоғары және төменгі тармаққа ажыратылады. Туыстықтың жоғары тармағы ұрпақтан арғы атаға қарай тарайды (әкеге, шешеге, атаға, атаның атасына және т.б.), төменгі тармак — арғы атадан ұрпақтарына карай тарайды (балаға, немереге, шөбереге және т.б.).Т у ы с қ а н д ы қ , м е н т а л ь д ы қ ж ә н е д ін и қ ұ б ы л ы с т а р

9 слайд
Отбасылық менталитет дегеніміз - бұл кеңістік-уақыт өлшемінде, отбасы негізі немесе үлгісінде көрсетілген отбасы туралы көп деңгейлі идеялар жиынтығы адамның отбасына қатынасын анықтайтын және нормативті анықтайтын әлеуметтік өзара әрекеттің типтік стереотиптерін ұрпақтан-ұрпаққа беру арқылы бекітілген отбасылық қатынастардағы идеалдар. Мәдениет пен дәстүр, өмір салты мен тіл, мақсаттар мен құндылықтар өзіндік «матрица» құрайды, оның шеңберінде менталитет қалыптасады және саладағы мінез-құлықты реттейді Менталдық қатынас кез-келген мәдениеттің негізі болып табылады.

10 слайд
Отбасы - адамдардың әлеуметтік өмірінің ежелгі түрлерінің бірі. Отбасылық байланыстар қоғамды ұйымдастырудың бастапқы формасы болды. Дамымаған әлеуметтік дифференциация жағдайында діни әрекеттер осы алғашқы әлеуметтік құрылым шеңберінде жүзеге асырылғаны анық. Отбасы - бұл маңызды құндылықтардың бірі, және ол дұрыс отбасылық қатынастарда, яғни, ең алдымен, күйеуге немесе әйелге, олардың балалары мен ата-аналарына қатысты, және адам өзін Құдайға шынайы сенетін адам ретінде көрсетеді, адамгершілік. Ислам дінінде ерлер мен әйелдер бірдей деген түсінік болмағанына қарамастан (керісінше, олардың айырмашылығы, қайталанбас табиғаты баса айтылады), екеуі де бір-бірін бірдей құрметтеуі керек, бір-біріне көмектесуі керек екендігі туралы көп айтылады.

11 слайд
Қазіргі уақытта жаһандану үдерісі экономика мен саясатты ғана емес, мəдени-əлеуметтік саланы да қамтып отыр. Қазіргі əлеуметтік теориядағы жаһандану ең өзекті тақырыптардың қатарында тұрғандығы мəлім. Жаһандану нəтижесінде болашақта ұлттық мемлекеттерге немесе басқа да аумақтық құрылымдарға бөлінбейтін біртұтас өркениет құрылуы мүмкін деген болжам айтылып отыр. Бірақ ол ұлттар мен халықтар арасындағы этникалық жəне мəдени айырмашылықтар барынша жойылған жағдайда ғана жүзеге асуы мүмкін. Кейбір дəстүрлі мемлекеттерде аймақтық қауымдастықтардың ығыстыру үдерісі дами түседі деп есептеп отырмыз. Аймақтық қоғамдасу үдерісін бүкілəлемдік жаһанданудың зиянды əсерінен қорғанудың бірден- бір жолы деп қарайды. Мəдениеттің жаһандануы ол экономикалық жаһандануды да жалғастырады жəне толықтырады, бірақ өзіндік ерекшеліктерін иеленеді. Көптеген үдерістер мен тенденциялар көптеген формаларды қабылдайды. Мəдени жаһандану жоғары мəдениет пен толық бұқаралық мəдениеттің үстемдік етуімен де байланысты. Жаһандану жа ғ дайындағы отбасы

12 слайд
Біздің пікірімізше, Қазақстанда бұл үшін барлық алғышарттар қалыптасқан жəне ХХІ ғасырда Қазақстан əлемдік мəдени кеңістікке көп мəдениеттерді тоғыстыра отырып, өзіндік келбетін айқындаған өркениет ретінде енетіні күмəн туғызбайды. Бұл үшін төмендегідей міндеттерді жүзеге асыру қажет: а) отбасылық құндылықтарды сақтау жəне кеңінен насихаттау. Қазақстан халықтарының отбасы мен неке институттарының дəстүрлі формаларын дамыту; б) қалалық жəне ауылдық аймақтардағы мəдени жəне бұқаралық спорт кешендерін қайта қалпына келтіру. Ауыл-селолардағы ұлттық мəдениеттерді қолдау жəне дамыту; в) мəдениетті қолдаудың халық қорларын ашу жəне меценаттықты қолдау; г) мəдени үдерістерді ақпараттық қамтамасыз ету. Телеарналарда «Қазақстан халықтары мəдениеті» атты апталық шолу хабарларын ұйымдастыру. Арнайы мəдениет мəселелерін көтеретін мерзімді басылымдарды жарыққа шығару; д) ұлттық жəне жалпы адамзаттық құндылықтарды қалыптастыруға бағытталған əдебиет пен өнерге қоғамдық жəне мемлекеттік қолдау көрсету.

13 слайд
Жаһандану үрдісі ұлттық болмысты қаншалықты бәсеңсітіп бара жатыр десек те, өскелең ұрпаққа рухани-адамгершілік тәрбие беру ісі әр халықтың өз бет-бейнесін сақтап қалудың негізгі әлеуетті құралы ретінде сақталуы керек. Жас буынның халқымызға тән ізгі қасиеттерді бойына сіңіріп, сан ғасырлық тарихы бар елдің азаматы екендігін сезініп өсуіне жағдай туғызуда ешкім енжарлық танытып, бей-жай қарамауға тиіс. Бұл ретте, саналы тәрбие алған салауатты ұрпақ өсіруде қазіргі Қазақстан қоғамындағы әке мен ананың отбасыдағы өз жауапкершіліктері мен міндеттерін сезінуі қоғамдағы басты мәселелердің бірі дер едік.Қорытынды

14 слайд
1. Абай Гүлнұр 2. Аденбаева Аружан 3. Анарбай Ерсұлтан 4. Әжмахан Нұрхан 5. Баяштан Нұрдәулет 6. Даутов Бекұлан 7. Дүйсенбекұлы Орынбасар 8. Жақсылық Томирис 9. Жоланов Бекзат 10. Жылқыбай Жасбол 11. Кәрім Назерке 12. Қалила АружанМКМ 19-3а группасы:

15 слайд
Назарларыңызға рақмет!!!