презентация 10 сынып
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Алтын Орда
izden.kz
1 слайд
Алтын Орда izden.kz
2 слайд
Ұлыс – ел деген мағынаны білдіреді. Шыңғыс хан жаулап алған жерлерін өзінің 4
баласына бөліп берді. Қазақстан жері оның 3 баласының қол астына қарады. Бөліп
берілген жерлер ұлыс деп аталды.
izden.kz
2 слайд
Ұлыс – ел деген мағынаны білдіреді. Шыңғыс хан жаулап алған жерлерін өзінің 4 баласына бөліп берді. Қазақстан жері оның 3 баласының қол астына қарады. Бөліп берілген жерлер ұлыс деп аталды. izden.kz
3 слайд
izden.kz
3 слайд
izden.kz
4 слайд
Алтын орданың қоғамдық құрылымы.
•
• Ордада ұлыстық жүйе қалыптасып, Батый хан тұсында мемлекет екіге
бөлінді:
Оң қанат - Батый хан билігі. ►
Сол қанат - Орда Ежен хан билігі (Жошының үлкен баласы).
►
•
Қазақстан жерінің көп бөлігі сол қанат кұрамына енді. Басқару құрылымы:
• Сұлтандар - ханнан кейінгі әлеуметтік басқарудың ең жоғарғы тобы.
• Құрылтай - ақсүйектердің жалпы империялық жиналысы.
Құрылтайда хан жариялау жэне таққа отырғызу рэсімдері жасалды.
• Диуан - ең жоғарғы атқарушы орган. Қаржы, салық мэселесін, мемлекеттің
ішкі істерін атқарды.
• Беклербек - эскери істерді басқарушы.
• Уәзір - азаматтық істі басқарушы
• Мәлік - азаматтық басқару билігін жүргізушілер (түрік эулетінен).
• Даруғалар - салық жинады, халық санағын өткізіп, эскер жинады, байланыс
қатынасын ұйымдастырды.
• Басқақтар - басқару қызметін атқарды, эскери бақылау жүргізді, салық
жинады.
• Білікшілер, хатшылар - іс қағаздарын жазушылар
• Нояндар, бектер, әмірлер, баһадүрлер -эскербасылар.
Алтын Орда хандары ислам дінін қабылдағаннан кейін іс жүргізу жұмыстарын
түрік (ұйғыр) жазуымен жүргізді.
XIV ғ. - Алтын Орда мұсылмандық мемлекетке айнала бастады.
izden.kz
4 слайд
Алтын орданың қоғамдық құрылымы. • • Ордада ұлыстық жүйе қалыптасып, Батый хан тұсында мемлекет екіге бөлінді: Оң қанат - Батый хан билігі. ► Сол қанат - Орда Ежен хан билігі (Жошының үлкен баласы). ► • Қазақстан жерінің көп бөлігі сол қанат кұрамына енді. Басқару құрылымы: • Сұлтандар - ханнан кейінгі әлеуметтік басқарудың ең жоғарғы тобы. • Құрылтай - ақсүйектердің жалпы империялық жиналысы. Құрылтайда хан жариялау жэне таққа отырғызу рэсімдері жасалды. • Диуан - ең жоғарғы атқарушы орган. Қаржы, салық мэселесін, мемлекеттің ішкі істерін атқарды. • Беклербек - эскери істерді басқарушы. • Уәзір - азаматтық істі басқарушы • Мәлік - азаматтық басқару билігін жүргізушілер (түрік эулетінен). • Даруғалар - салық жинады, халық санағын өткізіп, эскер жинады, байланыс қатынасын ұйымдастырды. • Басқақтар - басқару қызметін атқарды, эскери бақылау жүргізді, салық жинады. • Білікшілер, хатшылар - іс қағаздарын жазушылар • Нояндар, бектер, әмірлер, баһадүрлер -эскербасылар. Алтын Орда хандары ислам дінін қабылдағаннан кейін іс жүргізу жұмыстарын түрік (ұйғыр) жазуымен жүргізді. XIV ғ. - Алтын Орда мұсылмандық мемлекетке айнала бастады. izden.kz
5 слайд
Феодалдық жер иелену
түрлері.
•
Інжу – Шыңғыс әулетінен шыққан билеушілерге берілетін үлестік
жер.
•
Сойырғал - әскер немесе азаматтық қызмет атқарғаны үшін
шартты түрде сыйға берілген үлестік жер.
•
Вакф – Мұсылман дінбасыларының жері
•
Мильк – Жер иеленудің жеке меншік түрі.
•
Тархандық құқық – улестік жер иелерінің мемлекет пайдасына
жиналатын салықтан босатылып, өз пайдасына салық жинауы.
•
Тағар - әскерді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін жиналатын егін
және мал салығы.
•
Ұшыр – мал салығы
•
Харадж – егіншілерден жиналатын салық
•
Зекет – дін басыларына берілетін мал салығы, қолөнершілер мен
•
Саудагерлерге де салынады
•
Аваиз – төтенше салық
•
Әскери міндеткерлік – 10 түтіннен 1 жауынгер алынады. izden.kz
5 слайд
Феодалдық жер иелену түрлері. • Інжу – Шыңғыс әулетінен шыққан билеушілерге берілетін үлестік жер. • Сойырғал - әскер немесе азаматтық қызмет атқарғаны үшін шартты түрде сыйға берілген үлестік жер. • Вакф – Мұсылман дінбасыларының жері • Мильк – Жер иеленудің жеке меншік түрі. • Тархандық құқық – улестік жер иелерінің мемлекет пайдасына жиналатын салықтан босатылып, өз пайдасына салық жинауы. • Тағар - әскерді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін жиналатын егін және мал салығы. • Ұшыр – мал салығы • Харадж – егіншілерден жиналатын салық • Зекет – дін басыларына берілетін мал салығы, қолөнершілер мен • Саудагерлерге де салынады • Аваиз – төтенше салық • Әскери міндеткерлік – 10 түтіннен 1 жауынгер алынады. izden.kz
6 слайд
Алтын Орда ны билеген хандары .
izden.kzБату -1243-1255 жж
•
Берке -1257-1266 жж
•
Мөңке-Темір -1266-1280 жж
•
Төле Мөңке- 1280-1287 жж
•
Төле-Бұқа -1287-1291 жж
•
Тоқа-Темір -1291-1312 жж
•
Өзбек 1312-1342 жж
•
Жәнібек- 1342-1357 жж
6 слайд
Алтын Орда ны билеген хандары . izden.kzБату -1243-1255 жж • Берке -1257-1266 жж • Мөңке-Темір -1266-1280 жж • Төле Мөңке- 1280-1287 жж • Төле-Бұқа -1287-1291 жж • Тоқа-Темір -1291-1312 жж • Өзбек 1312-1342 жж • Жәнібек- 1342-1357 жж
7 слайд
izden.kz
7 слайд
izden.kz
8 слайд
Тек 1357-1380 жылдар арасында
Алтын Орда тағында 25 хан ауысты.
izden.kz
8 слайд
Тек 1357-1380 жылдар арасында Алтын Орда тағында 25 хан ауысты. izden.kz
9 слайд
izden.kzЖошы хан (ок. 1182— 1227), Шыңғыс ханның баласы, Жошы Ұлысының ханы (ок. 1224—
1227)
Бату хан
(ок. 1208 — ок. 1255), Жошы ханның баласы, Алтын Орда ханы (1227 — ок.
1255)
Сартақ ,
Бату ханның баласы, Алтын Орда ханы (1255/1256)
Ұлағжы ,
Сартақтың баласы, Алтын Орда ханы (1256 — 1257)
Берке ,
Жошы ханның баласы, Алтын Орда ханы (1257 — 1266)
Мөңгу-Темір ,
Тұғанның баласы, Алтын Орда ханы (1266 — 1282)
Тұда Мөңгү-хан , Алтын Орда ханы (1282—1287)
Тұла Бұға-хан , Алтын Орда ханы (1287—1291)
Тоқта-хан , Алтын Орда ханы (1291—1312)
Өзбек-хан , Алтын Орда ханы (1312—1342)
Тыныбек-хан , Алтын Орда ханы (1342)
Жанибек I , Алтын Орда ханы (1342—1357)
Бердібек хан , Алтын Орда ханы (1357—1359)
Кұлпа , Алтын Орда ханы (1359—1360)
Наурызбек , Алтын Орда ханы (1360—1361)
Хузра(Қыдыр )-хан , Алтын Орда ханы (1361), (1360—1362)
Темір Қожа-хан , Алтын Орда ханы (1361)
Орда-Мәлік , Алтын Орда ханы (1361)
Келдібек хан , Алтын Орда ханы (1361)
Базаршы хан , Алтын Орда ханн (1361)
Мұрад хан , Жошы Ұлысының ханы (1363)
Қаир-Болат хан , Жошы Ұлысының ханы (1363)
Абдуллах-хан , Жошы Ұлысының ханы ( 1363 — 1364 ), ( 1367 — 1369 )
9 слайд
izden.kzЖошы хан (ок. 1182— 1227), Шыңғыс ханның баласы, Жошы Ұлысының ханы (ок. 1224— 1227) Бату хан (ок. 1208 — ок. 1255), Жошы ханның баласы, Алтын Орда ханы (1227 — ок. 1255) Сартақ , Бату ханның баласы, Алтын Орда ханы (1255/1256) Ұлағжы , Сартақтың баласы, Алтын Орда ханы (1256 — 1257) Берке , Жошы ханның баласы, Алтын Орда ханы (1257 — 1266) Мөңгу-Темір , Тұғанның баласы, Алтын Орда ханы (1266 — 1282) Тұда Мөңгү-хан , Алтын Орда ханы (1282—1287) Тұла Бұға-хан , Алтын Орда ханы (1287—1291) Тоқта-хан , Алтын Орда ханы (1291—1312) Өзбек-хан , Алтын Орда ханы (1312—1342) Тыныбек-хан , Алтын Орда ханы (1342) Жанибек I , Алтын Орда ханы (1342—1357) Бердібек хан , Алтын Орда ханы (1357—1359) Кұлпа , Алтын Орда ханы (1359—1360) Наурызбек , Алтын Орда ханы (1360—1361) Хузра(Қыдыр )-хан , Алтын Орда ханы (1361), (1360—1362) Темір Қожа-хан , Алтын Орда ханы (1361) Орда-Мәлік , Алтын Орда ханы (1361) Келдібек хан , Алтын Орда ханы (1361) Базаршы хан , Алтын Орда ханн (1361) Мұрад хан , Жошы Ұлысының ханы (1363) Қаир-Болат хан , Жошы Ұлысының ханы (1363) Абдуллах-хан , Жошы Ұлысының ханы ( 1363 — 1364 ), ( 1367 — 1369 )
10 слайд
izden.kzБолат хан , Жошы Ұлысының ханы (1364—1365)
Әзіз шейх , Жошы Ұлысының ханы (1365—1367)
Жанибек II , Жошы Ұлысының ханы (1367)
Хасан хан , Жошы Ұлысының ханы (1369—1370)
Бұлақ хан , Жошы Ұлысының ханы (1370—1372)
Орыс хан , Жошы Ұлысының ханы (1372—1375)
Черкеш хан , Жошы Ұлысының ханы (1375)
Қағанбек хан , Жошы Ұлысының ханы (1375)
Тоқтамыш , Жошы Ұлысының ханы (1375—1377), (1379—1395)
Арабшах хан , Жошы Ұлысының ханы (1377—1379)
Темір Құтлық хан , Жошы Ұлысының ханы (1395—1399)
Шәдибек хан , Жошы Ұлысының ханы (1399—1407)
Болат хан , Жошы Ұлысының ханы (1409—1411)
Темір хан , Жошы Ұлысының ханы (1411—1412)
Жалал ад-Дин , Жошы Ұлысының ханы (1412—1413)
Керимберды хан , Жошы Ұлысының ханы (1413)
Кепек , Жошы Ұлысының ханы (1413)
Шокре , Жошы Ұлысының ханы (1413—1416)
Жапарберды , Жошы Ұлысының ханы (1416)
Дербес хан , Жошы Ұлысының ханы (1416—1419)
Кадырберды хан , Жошы Ұлысының ханы (1419)
Кажы-Мұхаммед , Жошы Ұлысының ханы (1419)
10 слайд
izden.kzБолат хан , Жошы Ұлысының ханы (1364—1365) Әзіз шейх , Жошы Ұлысының ханы (1365—1367) Жанибек II , Жошы Ұлысының ханы (1367) Хасан хан , Жошы Ұлысының ханы (1369—1370) Бұлақ хан , Жошы Ұлысының ханы (1370—1372) Орыс хан , Жошы Ұлысының ханы (1372—1375) Черкеш хан , Жошы Ұлысының ханы (1375) Қағанбек хан , Жошы Ұлысының ханы (1375) Тоқтамыш , Жошы Ұлысының ханы (1375—1377), (1379—1395) Арабшах хан , Жошы Ұлысының ханы (1377—1379) Темір Құтлық хан , Жошы Ұлысының ханы (1395—1399) Шәдибек хан , Жошы Ұлысының ханы (1399—1407) Болат хан , Жошы Ұлысының ханы (1409—1411) Темір хан , Жошы Ұлысының ханы (1411—1412) Жалал ад-Дин , Жошы Ұлысының ханы (1412—1413) Керимберды хан , Жошы Ұлысының ханы (1413) Кепек , Жошы Ұлысының ханы (1413) Шокре , Жошы Ұлысының ханы (1413—1416) Жапарберды , Жошы Ұлысының ханы (1416) Дербес хан , Жошы Ұлысының ханы (1416—1419) Кадырберды хан , Жошы Ұлысының ханы (1419) Кажы-Мұхаммед , Жошы Ұлысының ханы (1419)
11 слайд
izden.kzҰлы Мұхаммед хан , Жошы Ұлысының ханы (1419—1421),
(1424—1428), (1428—1432)
Дәулатберді хан , Жошы Ұлысының ханы (1421—1422)
Құдайдат хан , Жошы Ұлысының ханы (1422), (1423—1424)
Барақ-хан , Жошы Ұлысының ханы (1422—1423)
Кіші Мұхаммед хан , Жошы Ұлысының ханы (1428), (1432—
1459)
Махмұд хан , Жошы Ұлысының ханы (1459—1465)
Ахмат хан , Жошы Ұлысының ханы (1465—1481)
11 слайд
izden.kzҰлы Мұхаммед хан , Жошы Ұлысының ханы (1419—1421), (1424—1428), (1428—1432) Дәулатберді хан , Жошы Ұлысының ханы (1421—1422) Құдайдат хан , Жошы Ұлысының ханы (1422), (1423—1424) Барақ-хан , Жошы Ұлысының ханы (1422—1423) Кіші Мұхаммед хан , Жошы Ұлысының ханы (1428), (1432— 1459) Махмұд хан , Жошы Ұлысының ханы (1459—1465) Ахмат хан , Жошы Ұлысының ханы (1465—1481)
12 слайд
Алтын орданың гүлденуі мен
ыдырауы.
•
ХІІІ-ХІ V ғ.-да Алтын Орда күшті мемлекет болды.
•
Батый хан тұсында (1227-1255) Алтын орда Моңғол империясына тәуелді
болды.
•
Берке хан (1257- 1267) тұсында тәуелсіздігін жариялады.
•
Мөңке хан (1267-1280) өз атынан теңге шығарды.
•
1260ж. – Моңғол империясы бірнеше тәуелсіз ұлыстарға ыдырады.
•
ХІ V ғ.- ң бірінші жартысында Өзбек (1312-1342) және Жәнібек (1342-1357)
хандар тұсында мемлекет күшейді. Батыс Еуропамен, Кіші Азия, Египет,
Үндістан, Қытаймен сауда қатынасы дамыды.
•
1312 - Өзбек хан исламды мемлекеттік дін етіп жариялады.
•
50 ж.-дың ортасында Жәнібек ханды үлкен баласы Бердібек өлтіргеннен
кейін “ұлы дүрбелең” басталды.
•
1357-1380 жж 25 хан ауысты
•
1380ж Куликова шайқасында түменбасы Мамай әскері Дмитрий Донской
әскерінен жеңілді.
•
Тоқтамыс(1380-1395) осыны пайдаланып хан болды.
•
1382 ж. Мәскеуді өртеді.
•
1389,1391,1395ж. Әмір Темір шабуылдап Алтын Орда әлсіреді.
izden.kz
12 слайд
Алтын орданың гүлденуі мен ыдырауы. • ХІІІ-ХІ V ғ.-да Алтын Орда күшті мемлекет болды. • Батый хан тұсында (1227-1255) Алтын орда Моңғол империясына тәуелді болды. • Берке хан (1257- 1267) тұсында тәуелсіздігін жариялады. • Мөңке хан (1267-1280) өз атынан теңге шығарды. • 1260ж. – Моңғол империясы бірнеше тәуелсіз ұлыстарға ыдырады. • ХІ V ғ.- ң бірінші жартысында Өзбек (1312-1342) және Жәнібек (1342-1357) хандар тұсында мемлекет күшейді. Батыс Еуропамен, Кіші Азия, Египет, Үндістан, Қытаймен сауда қатынасы дамыды. • 1312 - Өзбек хан исламды мемлекеттік дін етіп жариялады. • 50 ж.-дың ортасында Жәнібек ханды үлкен баласы Бердібек өлтіргеннен кейін “ұлы дүрбелең” басталды. • 1357-1380 жж 25 хан ауысты • 1380ж Куликова шайқасында түменбасы Мамай әскері Дмитрий Донской әскерінен жеңілді. • Тоқтамыс(1380-1395) осыны пайдаланып хан болды. • 1382 ж. Мәскеуді өртеді. • 1389,1391,1395ж. Әмір Темір шабуылдап Алтын Орда әлсіреді. izden.kz
13 слайд
Алтын Орданың күйреуінің
себептері:
•
- Билік үшін өзара қырқыстар
•
- Әмір Темірдің жаугершілік соғыстары
•
- Халық көтерілістері
•
- Ұлыстардың дербестікке ұмтылуы
izden.kz
13 слайд
Алтын Орданың күйреуінің себептері: • - Билік үшін өзара қырқыстар • - Әмір Темірдің жаугершілік соғыстары • - Халық көтерілістері • - Ұлыстардың дербестікке ұмтылуы izden.kz