Презентация әлеуметтану пәні 1 курс

1 слайд
1.1. Қоғам туралы түсінік 1.2. Әлеуметтану ғылымының рөлі мен маңызы 1.3. Әлеуметтану ғылымының дамуы мен негізін салушылар 1.4. АҚШ-тағы әлеуметтану № 1 практикалық сабақ . Әлеуметтану – қоғам туралы ілім

1 слайд

2 слайд
1

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
ӘЛЕУМЕТТАНУ Қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы ғылым. Әлеуметтану фактілерді, үдерістерді, қатынастарды, жеке тұлғалардың, әлеуметтану топтардың қызметін, олардың рөлін, мәртебесі мен әлеуметтану мінез- құлқын, олардың ұйымдарының институты. 2

8 слайд

9 слайд
ӘЛЕУМЕТТАНУ Әлеуметтану ғылым ретінде Әлеуметтану ғылыми білімнің дара саласы ретінде біршама кеш қалыптасты. Оның негізін 19 ғасырдың екінші жартысында Огюст Конт пен Герберт Спенсер қалады. «Әлеуметтану» түсінігі алғаш рет француз философы әрі социологы О.Контпен қолданылды. Қоғам мен әлеуметтік өмір жөнінде ғылым ретінде түсіндірілді. Әлеуметтану пәнінің қалыптасауы мен дамуы әлеуметтік қатынастардың өз аспектісінде қарастыратын, көптеген жаңа әлеуметтік концепциялардың пайда болуы арқылы жүзеге асты. Жалпы бұл теориялар өзінің теоретикалық-әдістемелік мағынасы бойынша бір-біріне қайшы келді, бірақ әлеуметтанудың ғылым ретінде тарихи қалыптасуына әр теориялардың ролі айрықша келеді. Әлеуметтануды қоғамдағы әлеметтік қауымдар, қатынас, құрылым, жүйе мен ұйымдардың дамуы жөнінде зерттейтін ғылымы деп белгілейді.

9 слайд

10 слайд
Әлеуметтанудың объектісіне қазіргі қоғам жатқызылады. Тек жай қоғам емес, таным үрдісі бағытталған әлеуметтік шындық саласы: әлеуметтік институттар, әлеуметтік қатынастар мен үрдістер, әлеуметтік құрылым, әлеуметтік қоғам , әлеуметтік роль , әлеуметтік бақылау және т.б. жатады. Әлеуметтік зерттеу объектісіне ғылыми анализға жататын, әлеуметтік қарама- қайшылық жатқызылады. Социологиялық зерттеудің пәні объект қасиеті мен мәселе сипатымен айқындалады. Әлеуметтік танымның пәнің белгілеу үрдісінде шешуші әлеуметтік құбылыстар адам өзара әрекеті, әлеуметтік қатынастар, әлеуметтік қауым мен үрдістер және т.б. жатады. Белгілі қатынастар қандай да бір әлеуметтік құбылыспен белгіленген, белгілі заңдылықтардың немесе тенденциялардың әрекетіне тәуелді. Олар әлеуметтанудың негізгі пәнін құрайды .

10 слайд

11 слайд
Әлеуметтану ғылымының кеш пайда болуынан оған дейін қоғам және қоғамдық құбылыстар жайлы ойлар болмады деуге болмайды , коғам туралы ойлар басқа ғылымдардың шеңберінде көріне бастады : философиялық , Экономикалық , тарихи , саяси шығармаларда бой көрсетті . 3 Әлеуметтану ғылымының қалыптасуына әсер етуші әлеуметтік факторлар : Себептер : 1. Франциядағы үш революция ( 1789 , 1830 , 1848 ) — яғни қоғам мен ондағы өзгерістерді зерттеуге алғышарттар туындайды . 2. Жаратылыстану ғылымының дамуы ( химия , физика , биология ) 3. Англиядағы , Франциядағы капитализмнің дамуы . 4. Қалалардың өсуі

11 слайд

12 слайд
Әлеуметтанудың дамуы төрт негізгі кезеңнен өтті 1 - кезең . Әлеуметтану ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың 20 - 30 жылдарының басында Бұл кезеңде әлеуметтану философиядан бөлініп шығады , қоғамды зерттеудін , түсіндірудің жаңа ғылыми , әдістемелік тұжырымдарын іздестіре бастады , алғашқы мектептер , бағыттар , ілімдер калыптасты . Бұл кезенде әлеуметтанудың қолданбалы саласы қалыптаса бастады . 2 - кезең . Қолданбалы әлеуметтану XX ғасырдың 30-60 жылдары . Бұл кезеңде әлеуметтанудың әдістемелік және әдістік аппартын дайындау басталды , әлеуметтану эксперементальды ( практикалық ) ғылымға айналды . 3- кезең . XX ғасырдың 60-90 жылдары . Бұл кезенде әлеуметтану еткен кездегі әлеуметтанудың теорияларын алуан түрлі ой тұжырымдарын өмірде қолдана бастады . 4 - кезең . Бүгінгі таңда әлеуметтану әлемдік шеңберде жүйелі білімге айналды . Бұл кезеңде әлеуметтану ғылымында алуан түрлі тұжырымдамалар , коттеген теориялар пайда болды .

12 слайд

13 слайд
Әлеуметтану ХІХ ғасырдың 30-40 жылдары өз алдына дербес ғылым болып қалыптасты. Оның негізін салушы  Огюст Конт (1798- 1857ж.ж)  болды. Оның әлеуметтану тұжырымдамасының негізінде қоғам дамуының сатыларға жіктелуі туралы идея жатыр. О.Конттың тұжырымдамасы бойынша, әрбір қоғамды ақыл-сана, жалпы идея басқарады деген идеалистік ой жатыр. Сондықтан О.Конт жалпы қоғамның дамуын адамдардың интеллектуалды ақыл- ойының, санасының бір ізгілікпен дәйекті дамуының 3 кезеңі, яғни теологиялық, метафизикалық және позитивистік сатыларын тұжырымдау арқылы түсіндіреді.

13 слайд

14 слайд
Бірінші, яғни теологиялық сатыда адам қандайда бір құбылыс, процесс, зат болмасын, оларды діни тұрғыдан түсіндіруге тырысты, оларға табиғат  пен өмірге байланысты жоқ ғажайып, абстрактілі ұғымдарды қолданды. Екінші , яғни метафизикалық сатыда адам табиғаттан, өмірден тыс абстрактілі ұғымдардан бас тартты,ендігі жерде құбылыстарды, процесс, олардың мәні мен себебін философиялық абстракциялы ұғымдардың негізінде түсіндіруге тырысты.Бұл кезеңнің басты қызметі – ол қандай да бір затты, құбылысты, процесті алмайық, оларды сын тұрғысынан өткізіп қарауды қажет етеді. Сөйтіп екінші кезең адамның интелектуалды  дамуының ғылыми түрін, яғни позитивизмді дайындайды. Ал, үшінші, яғни позитивистік кезеңде адам құбылыс, процестердің, заттардың абстрактылы мәндері мен мазмұндарынан, себептерінен бас тартады.Ол тек қана құбылыстарды бақылап, олардың арсындағы тұрақты байланыс пен қатынастарды белгілеп отырады.

14 слайд

15 слайд
" Әлеуметтану" сөзін тұңғыш рет Огюст Конт озінің "По зитивтік философия курсында" позитивті философияның бір бөлігін құрайтын ауқымды әлеуметтік ғылымның атауы ре тінде пайдаланды. Конт бірінші болып осы ғылым элементтерін көлденең материалдар, идеялар мен әдістер атаулыдан тазарту қажеттігін айқын көре біліп, бірінші болып барлық шынында да қажетті элементтерді бір ұғымға біріктірді. Пла тон мен Аристотель саясатты этикадан немесе саясат ғылымын саясат өнерінен ешқашан ажыратқан емес. XVIII ға сырда саясат ғылымы революциялық рухпен біржола біріктіріліп жіберілді. Гоббста, Монтескьеде, экономистер де қоғамды оның барлық түрлерінде зерттеген жоқ, және, Конт: барынша қарыздар Юмның ықпалына қарамастан, оның себептілік ұғымындағы ақиқат атаулы әлеуметтік түсіндірмелері әлі едәуір дәрежеде теологиялық және метафизикалық болып қала берді.

15 слайд

16 слайд
Әлеуметтанудың негізін салушылар : Конт , Спенсер , Маркс , Дюркгейм және Вебер ХІХ ғасырда Еуропада болған төңкеріс әлеуметтанудың нақты ғылым ретінде дамуына себеп болды . Әлеуметтанудың негізін салушы деп саналатын бес ғалымның - Огюст Конт , Герберт Спенсер , Карл Маркс , Эмиль Дюркгейм және Макс Вебердің еңбектеріне тоқталайық . Огюст Конт ( 1798-1857 ) Әлеуметтану тарихындағы алғашқы ірі тұлға француз философы Огюст Конт болды ( Ритзер , 2003 ) . Ол осы саланың негізін салушы болып саналады . 1839 жылы « әлеуметтану » терминін алғаш енгіз ген де осы ғалым . Конт - әлеуметтік жағдайларға ғылыми әдістерді қолдануды ұсынған алғашқы зерттеушілердің бірі . Ол қалыптастырған пози тивизм философиясы әлеуметтік әлемді табиғи әлем сияқты бірдей гылыми дәлдікпен және сенімділікпен зерттеуге болатынын негіз деді . Оның пайымдауынша , ғалымдар әлеуметтік мінез - құлықтың заңдарын анықтағаннан кейін оны болжай алады және басқара алады . Алайда молекулярлық мінез - құлықты болжай алатыны мыздай , адам мінез - құлқын дәл болжай алатынымызға сенетін га лымдар аз екеніне қарамастан , ғылыми әдіс әлеуметтанудың негіз ri ұғымы болып қала береді . Конттың ғылымға қосқан тағы бір үлесі – қоғамды түсіну үшін әлеуметтік тәртіптің және әлеуметтік өзгерістің көздерін іздеу қа жет екенін дәлелдеуі , әлеуметтік құрылым ( тәртіп ) және әлеумет тік процесс ( өзгерістер ) ұғымдарының аясында бұл проблемалар әлеуметтік зерттеулердің басты бағыты болып қала береді .

16 слайд

17 слайд
Герберт Спенсер ( 1820-1903 ) Әлеуметтанудағы алғашқы ғалымдардың бірі британдық фило соф - ғалым Герберт Спенсер болды . Спенсер әлеуметтік және табиғи өмірдің дамуына эволюция себеп болды деп санайды . Ол қоғамды алып жаратылысқа ұқсатады : жүрек пен өкпе ағзаның өмірін қамтамасыз ету үшін бірігіп жұмыс істейтіні сияқты қоғамның бөліктері де қоғамды сақтау үшін бірге жұмыс істейді . Бұл идеялар арқылы Спенсер әлеуметтік зерттеулерді бағыттайтын екі негізгі қағиданы қалыптастырды . Біріншіден , ол « әр қоғам- қоршаған ортаға бейімделу » деп түсіну керек деген қорытындыға келді . Бүл бейім делу қағидаты бойынша қоғамды түсіну үшін өсу мен өзгерістер процесі не баса назар аудару керек . Бұл , сондай - ақ қоғамды ұйымдастырудың бір ғана жолы « дұрыс » болмайтынын білдіреді . Керісінше , түрлі жағдай ларға байланысты қоғам да өзгеріп отыратынын байқатады . Спенсердің әлеуметтануға қосқан екінші үлкен үлесі - оның ғылыми әдіске қатысты ұстанымы болды . Өз заманындағы көптеген ғалымдармен салыстырғанда Спенсер зерттеу барысында моральдық бейтараптық пен мұқияттықтың маңыздылығын дәлелдеді . Таптық жіктеліске , патриоттыққа және теологияға деген жалған көзқарастар туралы еңбектерінде ол әлеуметтанушыларға қоғамды зерттеген кез де өз пікірін және қалауын таңбауы керектігін ескертті

17 слайд

18 слайд
Карл Маркс ( 1818-1883 ) Карл Маркс 1818 жылы Германияда дүниеге келген . Философ , эконо мист және қоғам қайраткері 23 жасында философия докторы дәреже сін алды . Радикалды көзқарастарына байланысты ол ешқашан про фессор болмады және өмірінің көп бөлігін қуғында және жоқшылықта өткізді ( Маклеллан , 2006 ) . Маркс ХІХ ғасырға тән кедейлік пен теңсіздікке қарсы шықты . За мандастарының көбiнен айырмашылығы - ол кедейлікті табиғи қү былыс немесе Құдайдың жазғаны деп мойындамады . Оның орнына ол кедейлік пен теңсіздікті жекеменшікке бағытталған , бай адамдардың мүдделерін қорғайтын жүйенің адамдарға келтірген зияны ретінде қарастырды . Нәтижесінде , өзінің күш - жігерін сол жүйені түсінуге және жоюға арнады . Маркстың идеяларының басым бөлігі әлеумет танушыларға қарағанда саясаттанушылар мен экономистерді көбірек қызықтырды . Бірақ оның идеялары экономикалық жүйе , әлеуметтік конфликт және әлеуметтік өзгеріс тәрізді қүбылыстардың маңызына әлеуметтанушылардың назар аударуына зор ықпал етті

18 слайд

19 слайд
Америка Құрама Штаттарындағы әлеуметтану Еуропадағы әлеуметтанумен ғылыми негізі бір болғанымен , амери калық әлеуметтанудың кейбір ерекшеліктері бар . Ең бастысы , еуро палық әлеуметтанушылар қоғамның қалай жұмыс істейтіні туралы ауқымды , философиялық теорияларды қалыптастыруға баса назар ау дарса , америкалық әлеуметтанушылар жүйелі , эмпирикалық дерек терді жинауға көп көңіл бөледі . Соның нәтижесінде америкалық әлеуметтанушылар әлеуметтік проблемаларды анықтап , түсінуге және шешуге жиі мән береді Уильям Эдуард Дюбуа ( 1868-1963 ) Америкалық әлеуметтанудың еуропалық әлеуметтанудан өзгеше дамуының себебі - әлеуметтік проблемалар әртүрлі болды . 1860-1920 жылдар аралығында құлдық пен азаматтық соғыстың және қарқын ды иммиграцияның әсерінен Еуропамен салыстырғанда АҚШ - та нә сілшілдік пен этностық кемсітушілік маңызды проблемаға айналды . Бүл проблемаларды зерттеген алғашқы әлеуметтанушылардың бірі. 4

19 слайд

20 слайд
Джейн Аддамс ( 1860-1935 ) Тағы бір әлеуметтанушы , Бейбітшіліксаласындағы Нобель сыйлығының 1931 жылғы иегері Джейн Аддамс өз еңбегінде АҚШ әлеуметтануының ерте кезіндегі әлеуметтік проблемалар мен әлеуметтік реформаларға баса назар аударды . Аддамс Чикагоның кедей аудандарында әлеуметтік қызмет көрсету және қоғамдық белсенділік орталығы , Халл - хаустың негізін қалады . Әріптестерімен бірге ол әлеуметтік ғылыми деректерді еңбек қауіпсіздігін арттыруға , жасөспірімдерді заңмен қорғауды жетіл діруге , қоғамдық санитария мен кедейлерге қызмет көрсетуді жақсарту ға арналған заңдарды қабылдау үшін пайдаланды ( Linn & Scott , 2000 ) . Бүгінде көптеген америкалық әлеуметтанушылар нәсілдің , тап пен жыныстың ( жекелей әрі бәрін бірге алып ) қоғам өміріне тигізетін әсерінің бәрін зерттеп жатыр . Кең мағынада қарасақ , АҚШ әлеумет танушыларының еңбектерінің негізгі бағыты – әлеуметтік проблема ларды шешуге күш салу . Олар әлеуметтік өмірді жүйелі түрде зерттеп , зерттеу нәтижелерін басқа адамдардың да қолы жететіндей етудің арқасында әлемді жақсартудан үміттенеді . Сонымен қатар кейбір әлеу меттанушылар қоғамдағы проблемаларды шешу үшін әлеуметтік қозғалыстар мен ұйымдарда тікелей жұмыс істейді . Америкалық зерт теушілердің азғантай тобы ( олардың саны өсіп келеді ) The Daily Show және The Today Show бағдарламаларына қатысып , « Нью - Йорк Таймс » газетінде және Slate.com сайтында материал жариялап , тіпті сотта және Конгресте әлеуметтік проблемалардың сипаты және оларды шешу жолдары туралы баяндамалар жасап , өз зерттеулерін қоғамға және саясаткерлерге тікелей жеткізіп жүр .

20 слайд

21 слайд
Америка және ағылшын оқулықтарындағы әлеуметтану пәні Әр елдің әлеуметтанушыларымен сирек бір жерден шығатын пікір айтылады. Соңғы жылдары АҚ...

21 слайд