презентация "Бауыржан Момышұлы"

1 слайд
Қадірін білмеппіз ғой тірі кезде,Қадірін білмеппіз ғой тірі кезде, Деп жылар сорлы қазақ мен өлгенде.Деп жылар сорлы қазақ мен өлгенде. Ұрпақ атар 80 мен 100-дігімді,Ұрпақ атар 80 мен 100-дігімді, Тарихтың түкпірінен сөз келгенде.Тарихтың түкпірінен сөз келгенде. Бауыржан Момышұлы Бауыржан Момышұлы 1947 жыл 6 желтоқсан 1947 жыл 6 желтоқсан

2 слайд
«Баукеңнің жұлдызды болған күні – қазақтың жұлдызы жанған күн». Н.Ә.Назарбаев

3 слайд
Бауыржан Момышұлы Бауыржан Момышұлы (24 желтоқсан 1910 - 10 маусым (24 желтоқсан 1910 - 10 маусым 1982) — Кеңес одағының 1982) — Кеңес одағының батыры, жазушы, Екінші батыры, жазушы, Екінші дүниежүзілік соғыстың даңқты дүниежүзілік соғыстың даңқты жауынгері, әскери қолбасшы, жауынгері, әскери қолбасшы, стратег және тактик. Батыс стратег және тактик. Батыс майданындағы 16 армияның майданындағы 16 армияның 316 (1941 жылдың 316 (1941 жылдың қарашасынан бастап 8-қарашасынан бастап 8- гвардиялық Қызылту гвардиялық Қызылту атқыштар дивизиясы 1073 атқыштар дивизиясы 1073 атқыштар полкінің (1941 атқыштар полкінің (1941 жылдың қарашасынан 19 жылдың қарашасынан 19 Гвардия полкі) және батальон Гвардия полкі) және батальон командирі.командирі.

4 слайд
Бауыржан Момышұлы 1910 жылдың 24 Бауыржан Момышұлы 1910 жылдың 24 желтоқсанында Жамбыл облысының Жуалы желтоқсанында Жамбыл облысының Жуалы ауданындағы Мыңбұлақ ауылында туған.ауданындағы Мыңбұлақ ауылында туған. Имаш бабасы 1911 жылы 92 жасында Имаш бабасы 1911 жылы 92 жасында дүниеден өткен. Әкесі Момыш өз бетімен ескіше дүниеден өткен. Әкесі Момыш өз бетімен ескіше сауат ашқан, кирил алфавитімен оқуды меңгерген сауат ашқан, кирил алфавитімен оқуды меңгерген сол кезеңдегі көзі қарақты адамдардың бірі болған. сол кезеңдегі көзі қарақты адамдардың бірі болған. Ел арасында ағаш ұстасы және етікші, зергерлігімен Ел арасында ағаш ұстасы және етікші, зергерлігімен танымал болатын.танымал болатын. Балалық шағыБалалық шағы

5 слайд

6 слайд
 1921 жылы бастауыш мектепті Аса 1921 жылы бастауыш мектепті Аса интернатына түседі. интернатына түседі.  1924 жылдан бастап жеті жылдық мектепті 1924 жылдан бастап жеті жылдық мектепті Шымкент қаласында оқиды. Бұл сол Шымкент қаласында оқиды. Бұл сол өңірдегі 1924 жылы ашылған алғашқы өңірдегі 1924 жылы ашылған алғашқы жетіжылдық мектеп болатын. Бауыржанмен жетіжылдық мектеп болатын. Бауыржанмен бір сыныпта Әбділда Тәжібаев және бір сыныпта Әбділда Тәжібаев және Құрманбек Сағындықов оқиды. Құрманбек Сағындықов оқиды.  1928 жылы мектепті үздік бітіріп, Орынбор 1928 жылы мектепті үздік бітіріп, Орынбор қаласындағы Қазақ Педагогикалық қаласындағы Қазақ Педагогикалық институтына оқуға түседі. институтына оқуға түседі.

7 слайд
 1928-1930 жылдары бастауыш мектепте 1928-1930 жылдары бастауыш мектепте ұстаздық етеді. Біраз уақыт аудандық атқару ұстаздық етеді. Біраз уақыт аудандық атқару комитетінің жауапты хатшысы ретінде қызмет комитетінің жауапты хатшысы ретінде қызмет атқарады. Аудандық милицияда 6 айдай жұмыс атқарады. Аудандық милицияда 6 айдай жұмыс істейді.істейді.  1932 - 1934 жылдар аралығында Қызыл Армия 1932 - 1934 жылдар аралығында Қызыл Армия қатарына қызмет етеді. 1933 жылы полк қатарына қызмет етеді. 1933 жылы полк мектебін бітіреді.мектебін бітіреді.  Атқару комитетіндегі қызметімен көзге түскен Атқару комитетіндегі қызметімен көзге түскен Бауыржан Тимофей Дубовиктің қолдауымен Бауыржан Тимофей Дубовиктің қолдауымен Шымкент өнеркәсіп банкінің экономисі болады. Шымкент өнеркәсіп банкінің экономисі болады.

8 слайд
 Осы қызметте жүрген уақытта 1936 жылы Осы қызметте жүрген уақытта 1936 жылы Республикалық банктің меңгерушісі Республикалық банктің меңгерушісі Б.М.Барханның жолдамасымен Ленинградтағы Б.М.Барханның жолдамасымен Ленинградтағы Финанс академиясының жанындағы бір Финанс академиясының жанындағы бір жылдық курсты бітіреді. Біліктілігін бағалаған жылдық курсты бітіреді. Біліктілігін бағалаған басшылық оны КСРО өнеркәсіп банкінің басшылық оны КСРО өнеркәсіп банкінің республикалық басқармасына аға консультант республикалық басқармасына аға консультант ретінде тағайындайды.ретінде тағайындайды.  1936 жылы жаңадан құрылып жатқан бөлімге 1936 жылы жаңадан құрылып жатқан бөлімге взвод командирлігіне шақырылады. Бұл кезде взвод командирлігіне шақырылады. Бұл кезде рота командирі, полк штабы бастығының рота командирі, полк штабы бастығының көмекшісі болады.көмекшісі болады.  1939 жылы әкесі Момыш қайтыс болады.1939 жылы әкесі Момыш қайтыс болады.

9 слайд
1941 жылы Қазақ әскери комиссариатының нұсқаушысы 1941 жылы Қазақ әскери комиссариатының нұсқаушысы қызметін атқарады. Ұлы Отан соғысына 1941 жылдың қыркүйегінен қызметін атқарады. Ұлы Отан соғысына 1941 жылдың қыркүйегінен бастап қатысты. 316 атқыштар дивизиясының жасақталуына белсене бастап қатысты. 316 атқыштар дивизиясының жасақталуына белсене атсалысып, сол дивизия құрамында майданға аттанады.атсалысып, сол дивизия құрамында майданға аттанады. 1941 жылдың 26 қарашасында маршал Рокоссовский полк командирі 1941 жылдың 26 қарашасында маршал Рокоссовский полк командирі етіп тағайындайды.етіп тағайындайды. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдары

10 слайд
 1941-1945 жылдары Панфилов атындағы 8-гвардиялық дивизияның 1941-1945 жылдары Панфилов атындағы 8-гвардиялық дивизияның батальон, полк командирі, соғыстың соңғы жылдары аталған дивизияның батальон, полк командирі, соғыстың соңғы жылдары аталған дивизияның командирі болады.командирі болады.  1942 жылдың 6 маусымында "Қызыл Жұлдыз" орденімен марапатталады.1942 жылдың 6 маусымында "Қызыл Жұлдыз" орденімен марапатталады.  1944 жылы денсаулығына байланысты Алматы госпиталіне жіберіледі.1944 жылы денсаулығына байланысты Алматы госпиталіне жіберіледі.  1945 жылдың 16 қаңтарында Алматыға келген Бауыржанды ғалымдар 1945 жылдың 16 қаңтарында Алматыға келген Бауыржанды ғалымдар соғыс туралы әңгіме-лекция өткізуге шақыртып, кездесу ұйымдастырады. соғыс туралы әңгіме-лекция өткізуге шақыртып, кездесу ұйымдастырады. Осы лекцияның стенограммасы кейінрек "Соғыс психология" деген атпен Осы лекцияның стенограммасы кейінрек "Соғыс психология" деген атпен кітап болып басылды. Алғашында тек орыс тілінде жарық көрген бұл кітап болып басылды. Алғашында тек орыс тілінде жарық көрген бұл еңбек, 2010 жылы Бауыржан Момышұлының 100 жылдығына орай қазақ еңбек, 2010 жылы Бауыржан Момышұлының 100 жылдығына орай қазақ тілінде де жарық көрді.тілінде де жарық көрді.  Соғыс кезінде жеке басының қаһармандық ерлігімен және ұрыс Соғыс кезінде жеке басының қаһармандық ерлігімен және ұрыс жүргізудегі әскери шеберлігімен ерекше көзге түседі. Бірнеше рет жау жүргізудегі әскери шеберлігімен ерекше көзге түседі. Бірнеше рет жау қоршауынан жауынгерлерін аман-есен алып шығады. Мәскеу түбіндегі қоршауынан жауынгерлерін аман-есен алып шығады. Мәскеу түбіндегі шайқастағы ерлігі сол кездің өзінде Одақ көлеміне аңыз болып жайылады. шайқастағы ерлігі сол кездің өзінде Одақ көлеміне аңыз болып жайылады. Осының негізінде орыстың белгілі жазушысы А.Бек «Волоколамское Осының негізінде орыстың белгілі жазушысы А.Бек «Волоколамское шоссе» (қазақшасы «Арпалыс») повесін жазды. Бұл шығарма кейін шоссе» (қазақшасы «Арпалыс») повесін жазды. Бұл шығарма кейін бірнеше тілге аударылады.бірнеше тілге аударылады.

11 слайд
 1946-1948 жылдары Ворошилов 1946-1948 жылдары Ворошилов атындағы әскери академияның атындағы әскери академияның тыңдаушысы болады.тыңдаушысы болады.  1948-1950 жылдары 49-1948-1950 жылдары 49- атқыштар бригадысы атқыштар бригадысы командирінің орынбасары командирінің орынбасары қызметін атқарады.қызметін атқарады.  1952 жылы Кеңес Армиясы Бас 1952 жылы Кеңес Армиясы Бас Штабының жанындағы Жоғары Штабының жанындағы Жоғары әскери академияны тәмамдайды.әскери академияны тәмамдайды.  1953 жылы академик Ван-Чон-1953 жылы академик Ван-Чон- Худың басқаруымен келген Худың басқаруымен келген Қытай делегациясымен Қытай делегациясымен кездеседі.кездеседі.Соғыстан кейінгі жылдары

12 слайд
Соғыстан кейін 1950-1955 жылдары Совет Армиясы Соғыстан кейін 1950-1955 жылдары Совет Армиясы әскери академиясында сабақ береді. 1956 жылы әскери академиясында сабақ береді. 1956 жылы полковник атағымен отставкаға шыққан полковник атағымен отставкаға шыққан cc оң, елге оң, елге оралады. Елде біраз уақыт жұмыс табылмайды. Өмірбек оралады. Елде біраз уақыт жұмыс табылмайды. Өмірбек Жолдасбеков Қазақ Ұлттық Университетінің әскери Жолдасбеков Қазақ Ұлттық Университетінің әскери кафедрасына жұмысқа алмақ болады. Алайда оған да кафедрасына жұмысқа алмақ болады. Алайда оған да қарсылық болған көрінеді. Батыр енді толықтай қарсылық болған көрінеді. Батыр енді толықтай шығармашылықпен айналысады. Ол қазақ және орыс шығармашылықпен айналысады. Ол қазақ және орыс тілдерінде бірдей жазып, өз өміріндегі көрген тілдерінде бірдей жазып, өз өміріндегі көрген білгендерін шығармаларына арқау етеді. Оның білгендерін шығармаларына арқау етеді. Оның қаламынан туған, өмір шындығының негізіндегі тамаша қаламынан туған, өмір шындығының негізіндегі тамаша романы мен әңгіме, повестері қалың оқушының іздеп романы мен әңгіме, повестері қалың оқушының іздеп оқитын шығармаларына айналады. Олар бірнеше оқитын шығармаларына айналады. Олар бірнеше қайтара басылып шығарылды.қайтара басылып шығарылды.

13 слайд
Бауыржан соғыс уақытында "Серігім", "Жазушыға", Бауыржан соғыс уақытында "Серігім", "Жазушыға", "Қалыбек аға", "Біреулерге", "Омарбекке", "Жардың "Қалыбек аға", "Біреулерге", "Омарбекке", "Жардың мұңы", "Ғ-ға", "Ана тілін ардақта", "Досыма", мұңы", "Ғ-ға", "Ана тілін ардақта", "Досыма", "Толғау" атты өлеңдер жазған."Толғау" атты өлеңдер жазған. 1952-1956 жылы "Офицердің күнделігі", "Бір түннің 1952-1956 жылы "Офицердің күнделігі", "Бір түннің тарихы", "Біздің семья" деген алғашқы кітаптары тарихы", "Біздің семья" деген алғашқы кітаптары жарық көрді.жарық көрді.

14 слайд

15 слайд

16 слайд

17 слайд

18 слайд

19 слайд

20 слайд

21 слайд

22 слайд

23 слайд

24 слайд
Ердің туы – намыс Сен жаудан қашсаң, өмір сенен қашады Ердің Еділ тобығынан келмейді Жаныңнан күдер үзе соғыспасаң, жауды күйрете алмайсың Ерлік – елдің қасиеті, жүректілік – жігіттің қасиеті Жауды өлтірсең - өлімнен құтылдың, өлтірмесең - өлімге тұтылдың Атақ – ерге сауға, олжа – елге сауға, олжа – елдікі, оған тимегін Қырағының өзі де, көзі де батыр Ерлік елеусіз қалмасын Именіп жүріп көрген игіліктен қарсыласып жүріп көрген бейнет артық Арпалысып жүріп алған абырой – өмірдің ең шырын рақаты Ерді ел үшін, жігітті жұрт үшін мақта Ежелден ел тілегі – ер тілегі, Адал ұл ер боп туса – ел тірегі Екі сырттан қанға батып таласса, қарақұсқа жем болады Қой бастаған арыстан тобынан арыстан бастаған қой тобы артық Командир – аға, солдат – іні Айқаймен ала алмайсың, ақылмен, айламен алғын Жан аямай тиіскеннен жау жалт бере жөнеледі Айбындана шапқаннан ажал да сескенеді Екі сөзді – ер емес, серт – ер серігі Ту сыртынан тиген дұшпанды торға түсір, өршеленген жаудың үнін өшір Сабырлылық алдында дұшпан сасады, сабырсыздан береке қашады Ер бақыты ел қолында, ел бақыты ерлер қолында Өз қадірін білмеген – ер қадірін білмейді Ер қадірін білмеген – ел қадірін білмейді. Қорқақ қаққа шөгіп өледі Белдескеннің белін сындыр, Тірескеннің тізесін бүктір. Қайратыңа әдісіңді жолдас ет, Әдісіңе ақылыңды жолдас ет. Әдіссіздік - әлсіздік, Ептілік те – ерлік. Қара бет болып қашқанша, Қайрат көрсетіп өлген артық! Таяқтан тайсалмасаң, Семсерден сескенбесең, Жеңдім дей бер... Өтіріктің балын жалап тірі жүргенше, Шындықтың уын ішіп өлген артық.

25 слайд

26 слайд

27 слайд
Бауыржан Момышұлы жастарды 1. Адамгершілікке 2. Адалдыққа 3. Батылдыққа 4. Борыштылыққа 5. Арлылыққа 6. Жауапкершілікке 7. Қайраттылыққа 8. Ерлікке 9. Жариялыққа 10. Елжандылыққа 11. Ұлттық мақтанышқа 12. Табандылыққа 13. Намысқойлыққа 14. Әділдікке 15. Әдептілікке Жирендірген: 1. Арсыздықтан 2. Қорқақтықтан 3. Жағымпаздықтан 4. Жалғандықтан 5. Қырсықтықтан 6. Жауапсыздықтан 7. Құлықсыздықтан 8. Жігерсіздіктен 9. Тұрақсыздықтан 10. Көре алмастықтан 11. Мәңгүрттіктен 12. Қанағатсыздықтан 13. Сатқындықтан 14. Малшашпақтықтан үндеген Нәтижесінде патриот тәрбиелеу

28 слайд
Назарлары ңызға рахмет!!!