1 слайд
Қазақстанның зияткерлік “Бәйтерек”
мектебі
Сабақтың тақырыбы: Кенд і пайдалы қазбалар
деген не?
(Жаңа сабақ)
Сыныбы: 4 «Б»
Мұғалім: Аширбаева Нурила Нурланкызы
2 слайд
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі:
3 слайд
Сабақтың мақсаты:
Кенді пайдалы қазбалардың не екенін
түсінесің;
- Кенді пайдалы қазбаларды қалай
өндіретінін біледі;
4 слайд
Пайдалы қазба деген не? Пайдалы қазба деген не?
5 слайд
Пайдалы қазбалар
Жанғыш
Кенді
кенсіз
6 слайд
Мұнай
7 слайд
Көмір
8 слайд
Газ
9 слайд
Пайдалы қазбалар
Жанғыш
Кенді
кенсіз
10 слайд
ЕндіЕнді
, ,
кенді кенді
пайдалы пайдалы
қазбалар қазбалар
деген деген
не?не?
11 слайд
Неден жасалған?
Металл
12 слайд
•
Жылу мен электр тогын өткізу
қабілеті бар химиялық элемент
металл деп аталады.
•
Ал құрамында металл болатын
тау жыныстарын кен деп
атаймыз. Олар магмалық тау
жыныстарынан пайда болады.
13 слайд
Кенді пайдалы қазбалар
темір алюминий
күміс
мыс алтын никель
14 слайд
Пән: жаратылыстану Оқушының аты жөні:_______ _______ _
2. Кен деп нені айтамыз? ________________________________________________________ 1 б\
3. Кен неден пайда болады? ______________________________________________________ 1 б\
Күміс, алтын, алюминий т.б. 1. Жылу мен электр тогын өткізу қабілеті бар химиялық элемент 1 б\
а) қазба б) металл в) ағаш
4. Кенді пайдалы қазбаларға нелер жатады? ________________________________________ 1 б\Магмалық тау жыныстарынан Құрамында металы бар тау жыныстары
15 слайд
ПолиметаллПолиметалл
деген не?деген не?
16 слайд
Құрамынан бірнеше металл бөліп
алуға болатын кенді полиметалл деп
атайды. Полиметалл кенінен
қорғасын мен мырыш алынады.
Қорғасын – сұрғылт түсті ауыр
металл. Қорғасын ежелден түрлі
мүсін, керек-жарақты құюға,
тұрмыстық бұйымдар, оқ жасауға
пайдаланған.
Мырыш – көкшіл сұр түсті металл.
Ол су мен ауаның ықпалына төзімді.
Мырыш жалатылған темірді тот
баспайды. Шарушылықта
мырыштын жасалған шелек,
шылапшын, астаулар кеңінен
қолданылған. Қазақстанда
полиметалл кені Алтай өлкесінде
шоғырланған.
17 слайд
6. Полиметалл кенінен нелер алынады? ______________________________________________ 1 б\
7. Ақиқат немесе жалған пікірді анықта.
Қорғасын – жеңіл металл. ______________________________________________________ 1 б\Жалған, себебі қорғасын ауыр металл. 5 . Құрамынан бірнеше металл бөліп алуға болатын кен _________________________ деп
аталады. 1 б\
8. Қазақстанда полиметалл кені қай жерде шоғырлаған? 1 б\
а) Алтай өлкесінде б) Шымкентте в) Қостанайда Қорғасын мен мырыш полиметалл
18 слайд
Кен қалай өндіріледі?
•
1. Карьерден
(шахтадан) жүк
мәшинелеріне немесе
вагондарга тиеледі. •
2. Оларды бөледі,
уатады. Арнайы
қазандықтарға
салып, жуып бос
тау жыныстарынан
ажыратады. •
3. Алынған кендерді
Кен – байыту
комбинаттарына
жібереді. Бұл жерде
байытылған кеннен
бір немесе бірнеше
металл алынады.
19 слайд
Кейбір металды алу үшін кенді арнайы домна
пешінде балқытады.
Балқытылған металды белгілі бір пішінге келтіру
үшін қалыпқа құяды.
Домна пешінің
биіктігі 10 қабатты
үймен бірдей. Пештің
ішіндегі температура
1500 °C - тан жоғары
болады.
Қазақстандағы домна
пеші Теміртауда
орналасқан.
20 слайд
1 Кенді қандай әдіспен өндіреді? А 10 қабатты , 1500 °C - тан
жоғары
2 Металды кеннен бөліп алу үшін
қандай үдерістер жүреді? Б Ашық әдіспен
3 Домна пешінің биіктігі мен
температурасы қандай? В Теміртауда
4 Қазақстандағы ең ірі домна
пеші Г Бөледі, уатады, жуады
1___________, 2 ________ ____ , 3 __________ , 4 __________ , 4б/9 . Сәйкестендір.
Б Г
А
В
21 слайд
Семантикалық карта
Пайдалы
қазба
түрлері Мұнай Темір Тас
көмір Мыс Алюминий Алтын Газ
Мырыш
Кенді
пайдалы
қазбалар
Жанғыш
пайдалы
қазбалар ++
+
+
+ +
+
+
22 слайд
17-20 балл – ЖАРАЙСЫҢ
16-12 балл - ЖАҚСЫ
11 -5 балл - ТАЛПЫН
23 слайд
24 слайд
+
25 слайд
Жарайсыңдар!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз