Презентация, Нурбаева Жулдызай Мухамбетқызы 10 сынып

1 слайд
Түркістан облысы Келес ауданы “№23 “ 1Мамыр” жалпы орта білім беретін мектеп” коммуналдық мемлекеттік мекемесі. Тақырыбы: Галогендер қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары. 10 – сынып (Жаратылыстану-математика бағыты) Химия пәні мұғалімі: Нурбаева Жулдызай Мухамбетовна.

2 слайд
Оқу мақсаты Оқу мақсаты  10.2.1.5 Топ бойынша галогендердің физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіру Бағалау критерийлері Топ бойынша галогендердің физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіре алады

3 слайд

4 слайд
Бұл элемент атомдарының сыртқы энергетикалық деңгейінде 7 электрон орналасқан және оның аяқталуы үшін 1 ғана электрон жетпейді. Сондықтан галогендер күшті тотықтырғыш қасиеттер көрсетеді. Галогендер металдармен және сутекпен түзетін бинарлық қосылыстарында -1 тотығу дәрежесін көрсетеді Мысалы: NaF -1 , KF -1 , HCl -1 F 9 ) 2 е 7е Cl 17 ) 2е 8е 7е

5 слайд
Галогендердің тотықтырғыш қасиеттері күшті болғандықтан табиғатта бос күйінде кездеспейді, олар түрлі тұздардың құрамында кездеседі. Осыдан галогендер тұз тудырушы деген сөз шыққан. Галогендердің атомдық номерлері өскен сайын олардың ядро зарядтары да артады,электрондық қабаттары көбейеді, соған сәйкес атом радиустары да үлкейеді. Осыған байланысты элементтердің электртерістілігі азайып, бейметалдық қасиеттері кемиді. Тотықтырғыш қасиеттерінің артады F Cl Br I . Тотықсыздандырғыш қасиеттерінің артуы. Сондықтан электртерістілігі жоғары элементтермен ( F , O , N ) қосылыс түзгенде хлор, бром, және йод атомдары оң тотығу дәрежесін +1, +3, +5, +7 көрсетеді, мысалы: HCl +1 O , I +3 F 3 , KCl +5 O 3 , Cl 2 +7 O 7

6 слайд
Галогендердің қасиеттері. Галог ен Валент тілік электр ондар ы Жай затта рдың форм улала ры Мол ьдік масс асы, г/мо ль Түсі, агрегаттық күйлері. Фтор 2s2 2p5 F2 38 Кәдімгі жағдайда F2 - солғын сары түсті, газ. Бос күйінде көп мөлшерде алу қайғылы жағдайларға душар етеді. Хлор 3s2 3p5 Cl2 71 Сары жасыл түсті, тұншықтырғыш иісті, улы газ. Бром 4s2 4p5 Br2 160 Оңай буланатын қоңыр түсті сұйықтық (бромның уы күшті у, броммен күйген тері өте қатты ауырады және оңайшылықпен жазылмайды). Өте тез буланатындықтан дәнекерленген ампулаларда сақтайды. Йод 5s2 5p5 I2 254 Қара сұр түсті металдық жылтыры бар қатты кристалды зат, оңай сублимацияланып, қою күлгін буға айналады.

7 слайд
“ Фторос”- бүлдіруші деген мағынаны береді. Жай зат фтормен жұмыс істеу өте қауіпті: азғана жіберілген қателік үшін адамның тістері түсіп, тырнақтары ұсқынсыз күйге түсіп, сүйектері морт сынғыш болып қалуы мүмкін. Анри Муассан фторды ашқаны үшін Нобель сыйлығын алды. “Бромос”- сасық деген мағына береді, оны ашқан Балар. Теңіз өсімдіктерінің күлінің судағы ерітіндісін зерттеу нәтижесінде табылған. “Иодос”- күлгін деген мағына береді. Йодты Куртуа ашты. Аздап қыздырғанда , йод балқымай-ақ бірден күлгін түсті буға айналады. Заттың сұйық күйге өтпей бірден қаттыдан газ тәрізді күйге өтуі айдау немесе сублимация деп аталады.

8 слайд
№ 1 Тапсырма Галогендер тақырыбына байланысты тест тапсырмаларын орындау. 1.Фторға тән қасиеттер. А) Қара – сұр түсті металдық жылтыры бар,қатты кристалды зат, оңай сублимацияланып, қою күлгін буға айналады. В) Сары-жасыл түсті, тұншықтырғыш иісті, улы газ. С) Иіссіз, түссіз,суда жақсы еритін газ, улы емес. Д) Солғын сары түсті газ, бос күйінде көп мөлшерде алу қайғылы жағдайларға душар етеді. 2.Бромды ашқан ғалым. А) Муссан В) Куртуа С) Балар 3. Ең белсенді бейметалдар. А) Галогендер В) Пниктогендер С) Инертті газдар. 4. Галогендер металдармен және сутекпен түзетін бинарлық қосылыстарында көрсететін тотығу дәрежесі. А) +7 в) +3 с) -1 д) +1 5. Фторды ашқан ғалым А) Муассан, в) Лавуазье С) Куртуа Д) Балар Дискриптор: Тақырыпқа байланысты тест тапсырмаларын орындайды.

9 слайд
№ 2 Тапсырма Галогендердің қосылыстарындағы тотығу дәрежелерін есептеңдер. F 2, KBr, OF 2, HClO 3, BI 2, NaClO, Br 2, Ba(ClO 4 ) 2, KI, MgF 2. Дискриптор: Мына қосылыстардың ішінен галогендердің тотығу дәрежесін табады.

10 слайд
Сабақты бекіту Кестедегі мәліметтерді пайдалана отырып, әр бір галогеннің түсін анықта Дискриптор: Галогендерге сипаттама береді. 17-топ элементтері Атомдық радиусы Түсі, агрегаттық күйлері. Фтор / F2 0,072 Хлор / Cl2 0,099 Бром / Br2 0,144 Йод / I2 0,133

11 слайд
Қорытынды Бүгінгі сабақта сіздер: Топ бойынша галогендердің физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын меңгердіңіздер