#1 слайд
Сырым Датұлы Сырым Датұлы бастаған бастаған қазақтардың ұлт-қазақтардың ұлт- азаттық қозғалысыазаттық қозғалысы 8-сынып. Қазақстан 8-сынып. Қазақстан тарихытарихы

1 слайд

#2 слайд

2 слайд

#3 слайд
Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты:  Оқушыларға Қазақстан аумағында Оқушыларға Қазақстан аумағында болған отаршылдыққа қарсы ірі болған отаршылдыққа қарсы ірі баскөтерулердің бірінің тарихы баскөтерулердің бірінің тарихы жөнінде әңгімелеу. Оларға жөнінде әңгімелеу. Оларға көтерілістің ерекшеліктерін, көтерілістің ерекшеліктерін, С.Датұлының жеке басының осы С.Датұлының жеке басының осы кезеңдегі саяси оқиғаларға тікелей кезеңдегі саяси оқиғаларға тікелей әсерін, көтерілістің жеңілу себептері әсерін, көтерілістің жеңілу себептері мен тарихи маңызын түсіндірумен тарихи маңызын түсіндіру

3 слайд

#4 слайд
 Сабақтың түрі:Сабақтың түрі: аралас аралас  Сабақтың әдісі:Сабақтың әдісі: интерактивті интерактивті  Көрнекілік:Көрнекілік: карта, сызба,слайд карта, сызба,слайд

4 слайд

#5 слайд
Үй тапсырмасын сұрау:Үй тапсырмасын сұрау:  Ұлт - азаттық көтеріліс анықтамасы.Ұлт - азаттық көтеріліс анықтамасы.  Көтеріліс кестесі.Көтеріліс кестесі.  Е.Пугачев бастаған көтеріліс уақыты.Е.Пугачев бастаған көтеріліс уақыты.  Көтеріліс алғышарты,мақсаты.Көтеріліс алғышарты,мақсаты.  Қозғаушы күші.Қозғаушы күші.  Қазақ хан,сұлтандарының көзқарасы.Қазақ хан,сұлтандарының көзқарасы.  Негізгі оқиғалары.Негізгі оқиғалары.  Нәтижесі,маңызыНәтижесі,маңызы

5 слайд

#6 слайд
Ұлт- азаттық көтеріліс кестесі Басшысы, уақыты Алғышарты Мақсаты Қозғаушы күші Негізгі оқиғалары Нәтижесі, маңызы

6 слайд

#7 слайд

7 слайд

#8 слайд

8 слайд

#9 слайд

9 слайд

#10 слайд

10 слайд

#11 слайд

11 слайд

#12 слайд

12 слайд

#13 слайд

13 слайд

#14 слайд

14 слайд

#15 слайд

15 слайд

#16 слайд

16 слайд

#17 слайд

17 слайд

#18 слайд
Жаңа сабақты түсіндіру.Жаңа сабақты түсіндіру.  Сырым ДатұлыСырым Датұлы  (1712—1802) —  (1712—1802) —  РесейРесей патшасының отарлау  патшасының отарлау саясатына қарсы күрескен саясатына қарсы күрескен  Кіші жүзКіші жүз   қазақтарықазақтары көтерілісінің көрнекті  көтерілісінің көрнекті басшысы, атақты батыр, әйгілі басшысы, атақты батыр, әйгілі шешен.шешен.  Шыққан тегі — Шыққан тегі — Кіші жүздіңКіші жүздің  БайұлыБайұлы  тайпасының  тайпасының БайбақтыБайбақты руынан.  руынан. Өзінің асқан ақылдылығы Өзінің асқан ақылдылығы арқасында өз ортасында тым ерте арқасында өз ортасында тым ерте танылып, әділдігімен аты шыққан танылып, әділдігімен аты шыққан «Бала би» атанды«Бала би» атанды  Көтеріліс уақытыКөтеріліс уақыты-1783-1797 -1783-1797 жылдар.жылдар.

18 слайд

#19 слайд
АлАлғышартығышарты  Патшалық Ресейдің Еділ,Жайық Патшалық Ресейдің Еділ,Жайық және Ертіс бойын және Ертіс бойын отарлауы:бекіністер салуы,жерді отарлауы:бекіністер салуы,жерді тартып алуы.тартып алуы.  Жайық казактарының қазақтарды Жайық казактарының қазақтарды өзенге жолатпауы.өзенге жолатпауы.  Нұралы ханның озбырлығы,әлсіз Нұралы ханның озбырлығы,әлсіз саясатысаясаты

19 слайд

#20 слайд
МақсатыМақсаты  Нұралы ханды тақтан құлату.Нұралы ханды тақтан құлату.  ЕділЕділ--Жайық жайылымын қайтару.Жайық жайылымын қайтару.

20 слайд

#21 слайд
Қозғаушы күші.Қозғаушы күші.  Кіші Жүз қазақтары;Кіші Жүз қазақтары;  шаруалар,батырлар,старшындар,шаруалар,батырлар,старшындар,  сұлтандар,аксүйектерсұлтандар,аксүйектер

21 слайд

#22 слайд
Негізгі оқиғаларНегізгі оқиғалар  17831783 жылы Сырым қазақ ауылдарын  жылы Сырым қазақ ауылдарын тонауға келген тонауға келген казак-орысказак-орыс атаманы  атаманы  ЧагановтыңЧагановтың отрядымен шайқасып,  отрядымен шайқасып, жеңеді. Атаманның өзін тұтқындап, жеңеді. Атаманның өзін тұтқындап,  ХиуағаХиуаға құлдыққа сатып жібереді  құлдыққа сатып жібереді  17841784 ж бастап Сырым  ж бастап Сырым ТабынТабын руының  руының старшыны старшыны Тіленші БөкенбайұлыныңТіленші Бөкенбайұлының  қолдауымен орал казак-орыс әскерімен  қолдауымен орал казак-орыс әскерімен күресін әрі жалғастырады. Бірақ күресін әрі жалғастырады. Бірақ Нұралы хан бұл жолы Сырымды Нұралы хан бұл жолы Сырымды қолдамайды, қайта оған қарсы шығып, қолдамайды, қайта оған қарсы шығып, шекаралық әкімшіліктен шекаралық әкімшіліктен көтерілісшілерді басу үшін арнайы көтерілісшілерді басу үшін арнайы әскер жіберуін талап етеді. әскер жіберуін талап етеді.

22 слайд

#23 слайд
 17851785 жылы күзінде болған  жылы күзінде болған старшындар жиналысы Нұралыны старшындар жиналысы Нұралыны хан деп танудан бас тартады. хан деп танудан бас тартады. Орал бекінісінің төменгі жағында ірі Орал бекінісінің төменгі жағында ірі шайқастар болды. шайқастар болды.  1786 жылы 3 шілдеде Екатерина 1786 жылы 3 шілдеде Екатерина II Нұралы ханды қызметінен II Нұралы ханды қызметінен босатты,Уфа қаласына жер босатты,Уфа қаласына жер аударып,1790ж аударып,1790ж өлді.өлді.  1792 жылы Хан 1792 жылы Хан тағына Ералы отырды. Сырым батыр тағына Ералы отырды. Сырым батыр партизандық соғысқа көшті. партизандық соғысқа көшті.

23 слайд

#24 слайд
 1797 жылы жұт болып,малы қырылған 1797 жылы жұт болып,малы қырылған көтерілісшілер хан сарайына көтерілісшілер хан сарайына шабуылдап, Есім ханды өлтіреді.шабуылдап, Есім ханды өлтіреді.  1797 жылы 28 тамызда Сырым Датұлы 1797 жылы 28 тамызда Сырым Датұлы көтерілісті тоқтату тұралы шешім көтерілісті тоқтату тұралы шешім қабылдады. Ол хандық кеңестің қабылдады. Ол хандық кеңестің құрамына енген болатын, алайда оны құрамына енген болатын, алайда оны Қаратай Қаратай сұлтандар сұлтандар қудалағандықтан, Хиуаға қашуға қудалағандықтан, Хиуаға қашуға мөжбүр болды мөжбүр болды

24 слайд

#25 слайд
 Нәтижесі-жеңілді.Нәтижесі-жеңілді.  Себеп;рубасылар Себеп;рубасылар сатқындығы,жеке отрядтар сатқындығы,жеке отрядтар бірікпеуі,патша өкіметі мен бірікпеуі,патша өкіметі мен хан,сұлтандарға 2 майданда хан,сұлтандарға 2 майданда соғысусоғысу  Маңызы;Маңызы;

25 слайд