Қайнау, меншiктi булану жылуы. Қайнау температурасының атмосфералық қысымға байланыстылығын анықтау.

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Қайнау, меншiктi булану жылуы. Қайнау температурасының атмосфералық қысымға байланыстылығын анықтау.

2 слайд

3 слайд
Оқу мақсаттары 8.3.2.15 – меншікті булану жылуын анықтау; 8.3.2.16 – қайнау температурасының сыртқы қысымға тәуелділігін түсіндіру; Сабақ мақсаттары -қайнау және меншікті булану жылуы жайлы білу. -меншікті булану жылуының формуласын қолдана отырып есептер шығарады, қайнау температурасының сыртқы қысымға тәуелділігін сипаттау. -сұйықтың қайнау температурасының сыртқы атмосфералық қысымға тәуелділігін табиғаттағы құбылыстармен байланыстырып түсіндіру, өмірден мысалдар келтіру. Сабақтың мақсаты:

3 слайд

4 слайд
Ұйымдастыру кезеңі «Серпілген сауалдар» үй тапсырмасын сұрау Миға шабуыл Осыған дейін не болды, одан кейін не болады?»топтық жұмыс Мұғалім шолуы «Ия, жоқ» кестесі. жеке жұмыс. «Кестені есептеп толтырайық» жұптық жұмыс «Ара ұясы» есептер шығару Сабақты бекіту Үйге тапсырма Бағалау Сабақтың барысы

4 слайд

5 слайд
Конденсация деп қандай құбылысты айтады? Неліктен булануда жылу жұтылады? Булану деп қандай процесті айтады? Булану қарқынын арттыру үшін қандай шарттарды орындау қажет? Сұйық бетінде орын алатын бу түзілу процесі. Будың сұйыққа айналу құбылысын айтамыз. 1.Сұйық бетінің ауданы үлкен болуы шарт. 2. Сұйықтың температурасының жоғары болуы шарт. 3.Бу молекулаларын сұйық бетінен алып кетіп отыратын конвекция туғызу шарт. Бірдей массада будың ішкі энергиясы оның өз сұйығының ішкі энергиясынан артық болады .

5 слайд

6 слайд
Қаныққан бу деп қандай буды айтамыз? Ауадағы су буы қандай буға жатады? Қаныққан бу деп өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдік күйге жеткен буды айтамыз. Қанықпаған бу деп қандай буды айтамыз? Қанықпаған бу деп өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдік жетпеген буды айтамыз Жер шарын негізгі қандай қабаттар қоршайды? Атмосфера, гидросфера, литосфера Қанықпаған Басқа планеталарға қарағанда Жер шарының ерекшелігі неде? Жерде ғана гидросфералық қабат бар.

6 слайд

7 слайд
Миға шабуыл: Химия сабағында тәжірибе жасап жатқан  Қанат ашық ыдыста тұрған этил спиртін таба алмай қапа болды. Этил спирті қайда жоғалды?   Жауап: Ашық ыдыста болғандықтан ауаға ұшып жоғалған. Есеп шығарып отырған Талап кофе  ішпек болып ,газға қойған шәйнекті ұмыт қалдырған. Есебінің жауабын тапқан ол, -енді кофе ішуге болады деп барғанда, таң қалып тұрып қалды. Неге? Қалай? Жауап:  Қайнап –қайнап таусылған чайник  бос қалған, буға айналып ұшып кеткен.

7 слайд

8 слайд
Демонстрация ( интербелсенді тақтадан демонстрация көрсету)

8 слайд

9 слайд
Топтық жұмыс «Осыған дейін не болды, одан кейін не болады?» әдісі. 1.Қайнау дегеніміз не? 2.Қайнаудың алдында сұйықта қандай құбылыстар байқалады? 3.Сұйықтың қайнауының, оның булануынан айырмашылығы неде? 4.Сыртқы атмосфералық қысымға сұйықтың қайнау температурасы қалай тәуелді болатынын графиктерге қарап мысалдар келтір. 5.Не үшін шахтада сұйық жоғары температурада қайнайды? 100 0 С t,С ---- -

9 слайд

10 слайд
Топтық жұмыс «Осыған дейін не болды, одан кейін не болады?» әдісі. 1. Меншікті булану жылуы жайлы не білесіңдер? 2. Сұйықтың қайнауы қай кезде басталады? 3. Сұйықтың берілген сыртқы қысымында неліктен қайнау температурасы тұрақты болып қалады? 4. Сыртқы атмосфералық қысымға сұйықтың қайнау температурасы қалай тәуелді болатынын графиктерге қарап мысалдар келтір. 5. Не үшін тауда су төменгі температурада қайнайды?   80 0 C t, С ---- -

10 слайд

11 слайд
Топтық жұмыс «Осыған дейін не болды, одан кейін не болады?» әдісі. 1.Суретттер қандай құбылысты бейнелейді? 2.Температура өзгерісіне байланысты сұйық ішінде қандай өзгеріс болады? 3.Барлық сұйықтар бірдей температурада қайнай ма? 4.Неліктен бу көпіршіктері ұлғаяды және жоғары көтеріледі? 5.Қайнау процесі үзбей жүріп тұру үшін не керек?

11 слайд

12 слайд
Дескриптор:  Қайнау анықтамасын біледі.  Меншікті булану жылуы жайлы мағлұмат береді.  Сұйықтың қайнауы кезінде байқалатын құбылыстар туралы айтады.  Графикті пайдаланып, тәуелділікті көрсете алады.  Сұйықтың қайнау температурасының сыртқы атмосфералық қысымға тәуелділік графигін табиғаттағы құбылыстармен байланыстырып түсіндіреді.   Қайнау процесі үзбей жүріп тұру үшін үнемі энергия беру керек екендігін айтады.  Сұйықтардың қайнау температурасы бар екендігін біледі.

12 слайд

13 слайд
Қайнау құбылысы Сұйықтың бетінде, сондай-ақ бу түйіршіктерін бөле отырып, ішінде қарқынды булануын қайнау деп атайды. Қайнау температурасы Қайнау – бұл сұйықтың тек үстіңгі бетінен ғана емес, сонымен бірге оның ішінде де бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін қарқынды булану процесі. Қайнауды жалғастыру үшін сұйықтыққа сырттан энергия беріп отыру керек. Қайнау әрбір сұйық үшін қайнау температурасы деп аталатын температурада жүреді. Қысым төмендегенде сұйықтың қайнау температурасы төмендейді . Мұғалімнің шолуы

13 слайд

14 слайд
Сұйықтықтың бірлік массасын қайнау температурасында буға айналдыруға қажетті жылу мөлшерін меншікті булану жылуы деп атайды. Меншікті булану жылу r әрпімен белгіленеді, өлшем бірлігі Дж/кг Конденсациялана отырып бу, булануға кеткен жылу мөлшерін бөліп шығарады. Меншікті булану жылуы Q=r *m

14 слайд

15 слайд
Қайнау температурасы атмосфералық қысымға тәуелді.

15 слайд

16 слайд
Жеке жұмыс. «Ия, жоқ» кестесі.   Ия Жоқ Су қайнағанда буға айналады     Су 100 0 С де қайнайды     Қайнау процесі үзбей жүріп тұруы үшін сұйыққа сырттан үнемі энергия беру керек     Бу тек қайнағанда ғана болады    Қайнау алдында бу көпіршіктері пайда болады    

16 слайд

17 слайд
Жеке жұмыс. «Ия, жоқ» кестесі.   Ия Жоқ Су қайнағанда буға айналады  +   Су 100 0 С де қайнайды  +   Қайнау процесі үзбей жүріп тұруы үшін сұйыққа сырттан үнемі энергия беру керек  +   Бу тек қайнағанда ғана болады    + Қайнау алдында бу көпіршіктері пайда болады  +  

17 слайд

18 слайд
Дескриптор: Қайнау процессі туралы айтады. Бу көпіршіктері туралы біледі. Қайнау температурасының сұйықтың булануына жұмсалатыны жайлы айтады. Бу қайнағанда және буланғанда пайда болатынын біледі. Оқушылардың жазған қорытындылары түгел айтылмайды, тек қана дұрыс жауабы келтіріледі, әр оқушы өзінің жауап парағымен салыстырады.

18 слайд

19 слайд
Q 4,6*10 6 Дж ? 4,5*10 5 Дж r 2,3*10 6 Дж/кг 2,3*10 6 Дж/кг ? m ? 0,2кг 0,5кг Кестені есептеп толтырайық Жұптық жұмыс

19 слайд

20 слайд
Q 4,6*10 6 Дж 0,46*10 6 Дж 4,5*10 5 Дж r 2,3*10 6 Дж/кг 2,3*10 6 Дж/кг 9*10 5 Дж/кг m 2кг 0,2кг 0,5кг Жауабы :

20 слайд

21 слайд
Дескриптор: Меншікті булану жылуының формуласын  қолдана отырып есептерді шығарады. Кестені есептеп толтырады Өлшем бірліктерін жазады.

21 слайд

22 слайд
«Ара ұясы» әдісі Есептер шығару

22 слайд

23 слайд
Есептер шығару І ұя Есеп:Ашық ыдыстағы массасы 10 л, температурасы 20 0 С суды буға айналдыу үшін қандай жылу жұмсау керек? ІІұя Есеп: Массасы 5 кг су 100 0 С-ден 0 0 С-ге дейін суынғанда қанша жылу мөлшері буға бөлінеді? ІІІ ұя Есеп: Температурасы -15 0 С, массасы 2кг мұзды 100 0 С- де буға айналдыру үшін қанша жылу қажет? Меншікті булану жылуы 2,26МДж/кг. Осы процестің графигін сызыңдар : абсцисса өсіне берілген жылу мөлшерлерін, ордината өсіне заттың температурасын салыңдар?

23 слайд

24 слайд
Дескриптор:   Есептің шартын дұрыс құрады. Өлшем бірліктерін ХБЖ келтіреді. Меншікті булану жылуының формуласын қолдана отырып, есептерді шығарады. Графикті пайдаланып, тәуелділікті сызып көрсете алады.

24 слайд

25 слайд
1.Қайнау процесінде не байқалады? 2.Самаурында су қалай қайнайды? 3.Қайнау температурасы. 4.Булану құбылысы нелерге тәуелді? 5.Меншікті булану қандай әріппен белгіленеді? Салыстырайық: булану қайнау Сабақты бекіту

25 слайд

26 слайд
Кері байланыс

26 слайд

27 слайд
Білемін Білдім Білгім келеді

27 слайд

28 слайд
Үйге тапсырма: §12. Қайнау, меншiктi булану жылуы. Қайнау температурасының атмосфералық қысымға байланыстылығын анықтау. ІІ тарауды қайталау 2.2-жаттығу 4,5

28 слайд

29 слайд
Көңіл бөлгендеріңізге рахмет!

29 слайд

30 слайд

30 слайд