Қазақстан тарихы-менің тарихым 9-11 сынып

1 слайд
Интеллектуалды ойын Қазақстан тарихы – менің тарихым

1 слайд

2 слайд
Мақсаты: Сабақ барысында игерген білімдерін нақтылау. Ел тарихы туралы берілген тапсырмаларға дәл жауап табуға дағдыландыру. Тарихи терминдер қорын көбейту,тілдерін дамыту. Қазақ тарихындағы қоғам қайраткерлері, батырлар, дана тұлғалар жайлы білімдерін толықтыру. Қазақстан тарихына қызығушылықтарын арттырып, білімдерін кеңейту. Отансүйгіштікке, патриоттыққа, жеңімпаздыққа тәрбиелеу.

2 слайд

3 слайд
Сайыс сегіз кезеңнен тұрады: І. Мен білемін. ІІ. Осылай болған. ІІІ. Жұмбақ оқиға ІҮ. Базарлық. Ү. Жылдар тізбесі. ҮІ. Шартарап. ҮІІ. Тарихтан хат. ҮІІІ. “Тарихи тұлғаны таны”

3 слайд

4 слайд
І кезең. «Мен білемін» деп аталады. Бұл кезеңде сұрақтар екі топқа кезек-кезек қойылады. Әр дұрыс жауап 2 ұпаймен бағаланады.

4 слайд

5 слайд
1. Шу,Талас аңғарындағы ХҮ ғасырдың ортасында қалыптасқан мемлекет? Қазақ хандығы 2. ХҮІІІ ғ басындағы соғыс қасіретінен туған ән? Елім-ай 3. Қасиетті мұсылман санына байланысты заңның атауы? Жеті жарғы 4. Қ.Жұмаділов романында Дарабоз атанған батыр? Қабанбай 5. Жоңғарларға қарсы соғысқа қатысқан 15 жасар бозбала? Абылай

5 слайд

6 слайд
6. Керей мен Жәнібектің ақылшы, кеңесшісі болған жырау? Асан қайғы 7. Абылайдың кеңесшісі, ақылшысы болған жырау? Бұқар 8. Исатайға күй арнаған күйші? Құрманғазы 9. Қазақты үшке бөлген сан? 100 10. Қай хан тұсында қазақ хандығындағы халықтың саны 1 млн-ға жетті? Қасым

6 слайд

7 слайд
11. Бес ай қошауда болған қала? Отырар 12. ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырларда қазақ елі қай мемлекетпен күресті? Жоңғар 13. Қазақстанда сопылық ілімнің негізін салушы? Қожа Ахмет Иасауи 14. Үш есімді батыр кім? Ерасыл, Қабанбай, Дарабоз 15. Кіші жүзде болған ұлт-азаттық көтеріліс жетекшілері? Исатай мен Махамбет

7 слайд

8 слайд
16. 98 қазақ батыр атағын алған қай соғыс? 1945 жылғы Ұлы Отан 17. Қазақтың әдет-ғұрып заңдарын ата: Жеті жарғы, Есімщанның ескі жолы, Қасымханның қасқа жолы 18. Отырардың қираған жылы, орны? 1219 ж. Шымкент облысы 19.Қазақтың ұлт-азаттық күрестерін ретімен ата? Сырым, Исатай, Кенесары, Амангелді 20.Ақтабан шұбырынды болған жылдар? 1723-1727ж

8 слайд

9 слайд
ІІ кезең. «Осылай болған» деп аталады. Бір қалташада сұрақтар екіншісінде жауаптары бар. Оларды сәйкестендіріп, дұрыс әрі тез орындауларың керек.  

9 слайд

10 слайд
ІІІ кезең «Жұмбақ оқиға» деп аталады. Материалды тыңдап, бұл қандай оқиға, кім туралы екенін табу керек.

10 слайд

11 слайд
•Өзінің денесін пышақпен тіліп-тіліп жау жағына өтеді, оларға өзіне қорлық көрсеткен қандастарын айтып шағынады. Енді өзін өкпелеткендерден кегін алмақшы екенін айтады. Мақсаты: қарсыластарын қырғынға ұшырату еді. Ол бұл мақсатын жүзеге асырады. Бұл қашан болған, қандай оқиға, кім туралы? Бз.б. 521-486, Сақ-грек Македон соғысы. Шырақтың ерлігі

11 слайд

12 слайд
•Олар көрші империалар үшін өте қауіпті,қатерлі болды. Талдан тоқылған бөгеттер мен терең орлар да, берік қамалдар да ешқандай бөгет бола алмады. Тіпті тұғыры берік әрі салуы қымбатқа түскен қорғаныста түкке жарамай қалды. Олар Орталық Азияны, Сібірді бағындырды. Ұлы Жібек жолына бақылау жасады. Оларға көрші халықтар алым- салық төлеп тұрды. Олар адам келбетті, арыстан жүректі болды. Рим шекарасына беттеді. Ғұндар

12 слайд

13 слайд
•Ойламаған жерде қазақ-қырғыз шекарасында Алмалысай жайлауындағы Кекілік тауында қоршауда қалды. Наурызбай батыр өз жасағымен қоршауды бұзуға ұмтылады. Басшы оған «Біз мүмкін қоршауды бұзып шығармыз, ал қалғандары қайтеді? Олардың бәрі қырылады ғой. Егер хан басыммен қашып кетсем не болғаным», -деген екен. Қырғыз Қалығұл Әлібеков оның басын шауып Ресей басшысына апарып беріп, 500 сом күміс ақша алады. Бұл қандай оқиға? Кенесары қозғалысы

13 слайд

14 слайд
•Ілияс Есенберлиннің «Жанталас» романы: Қазақ жері енді жазықсыз жылаған жұрттың көз жасымен дымқылданды. Таланған мал-мүлік, өрт алған қалалар… Сұлу қыз-келіншектерді шаштарынан матастыра топтап, батырлары әйелдікке алды,найза ұстауға жарайтын жігіттерін қойдай бауыздады,кәрі-құртаң шал- кемпірлерді айдалаға тастады.Жас балаларды «түбі бұлар да бізге жау болады» деп, найзаларының басына іліп алып, әке-шешелеріне көрсетіп, қарқ-қарқ күлді… Шапқыншылық қиянатын көрген ата-ана қорланып шаштарын жұлып, беттерін қан-жоса етіп тырнап, бүкіл сардаланы сарнауға, зарлы үнге толтырды… Небір азаматтар ақыл-естерінен адасып, жынданып кетті… Жоңғар шапқыншылығы

14 слайд

15 слайд
ІV кезең «Базарлық» деп аталады. Мұнда үш жолдың біреуін кезекпен таңдап ондағы сұрақтарға жауап беру керек.

15 слайд

16 слайд
1 3 5 7 4 2 6 8 В Ә А 1 3 5 7 4 2 6 8 1 3 5 7 4 2 6 8

16 слайд

17 слайд
Қазақстан өз тәуелсіздігін алған уақыт? 1991 ж. 16 желтоқсан

17 слайд

18 слайд
Т. Әубәкіров қашан ғарышқа ұшты? 1991 ж. 2 қазан

18 слайд

19 слайд
Семей полигоны қашан жабылды? 1991 ж. 29 тамыз

19 слайд

20 слайд
Қазақ елінің тәуелсіздігін алғаш мойындаған ел? Түркия

20 слайд

21 слайд
Қазақстанның ұлттық валютасы қашан айналымға енгізілді? 1993 ж. 15 қараша

21 слайд

22 слайд
Конституция қашан қабылданды? 1995 ж. 30 тамыз

22 слайд

23 слайд
Ақмола қашан Астана деп аталды? 1998 ж.

23 слайд

24 слайд
Тудың авторы? Ш.Ниязбеков

24 слайд

25 слайд
Генерал-майор Панфилов 316- шы дивизияны кім басқарды?

25 слайд

26 слайд
Т. Тоқтаров қай қала үшін шайқасты? Мәскеу

26 слайд

27 слайд
Матросовтың ерлігін қайталаған кім? Ленинградта С.Баймағанбетов

27 слайд

28 слайд
Соғыс жылдарында 1 гектардан 200 пұт күріш жинаған атақты күрішші? Ы. Жақаев

28 слайд

29 слайд
5. Қай майдан неміс армиясы жеңілмейді деген аңызды жоққа шығарды? Сталинград

29 слайд

30 слайд
37 ұшақты атып түсірген Қазақстанның азаматы? С. Луганский

30 слайд

31 слайд
Украинада партизан тобын басқарған кім? Қ. Қайсенов

31 слайд

32 слайд
8. 3 рет батыр атағын алған ұшқыш? И. Кожедуб

32 слайд

33 слайд
1. Патша жарлығы бойыншы қанша Адам қара жұмысқа алынуы тиіс болды? 500 000

33 слайд

34 слайд
Ұлт-азаттық 1916 жылғы көтерілістің сипаты қандай болды?

34 слайд

35 слайд
3.1916ж көтеріліс ошақтары? Торғай, Жетісу

35 слайд

36 слайд
4. Верный уезінде көтерілісті кім басқарды? Т.Бокин

36 слайд

37 слайд
5. Қарқара дағы көтеріліс басшылары? Жәменке Мәмбетов, Ұзақ Саурықов

37 слайд

38 слайд
5. Қарқара дағы көтеріліс басшылары? Жәменке Мәмбетов, Ұзақ Саурықов

38 слайд

39 слайд
6. Торғайда соғыстың қандай тактикасы қүрылды? партизандық

39 слайд

40 слайд
1916 жылға арналған шығармаларды ата? М.Әуезов «Қилы заман», С.Сейфуллин «Тар жол тайғақ Кешу», Ж.Аймауытов «Қартқожа», С.Мұханов «Ботагөз»

40 слайд

41 слайд
Боралдайда жұрт көзінше дарға асылған көтеріліс басшысы? Б.Әшекеев

41 слайд

42 слайд
V кезең «Жылдар тізбесі» деп аталады. Мұнда әр топқа он-оннан әртүрлі жылдар жазылған парақтар үлестіріледі. Сол жылдың тұсына қандай маңызды тарихи оқиға болғанын жазу керек.

42 слайд

43 слайд
І топ 1. ХҮғасырдың ортасы 2. 1650-1718ж 3. 1731 ж 4. 1771-1781 ж 5. 14 жыл 6. 1837-1847 7. 1929 ж 8. 1920 ж 9. 1931-32 ж 10. 1990 ж ІІ топ 1.1937 ж 2.1726 ж 3.1729 ж 4.1836-1838 5.1854ж 6.1845-1904ж 7.1916ж 8. 1917ж 9. 1835-65ж 10. 1920-1924ж

43 слайд

44 слайд
VІ кезең «Шартарап» деп аталады. Онда жасырынған буындарды тауып, тарихи сөз жасау керек. Әр топқа төрт-төрттен жасырылады.

44 слайд

45 слайд
Бірінші топ: 1. 1 буын - жалынның атауы; 2 буын ұшақ маркасы. Саяси партияның аты шығу керек. ОТАН 2.1 буын - бір затты ұсыну сөзі; 2 буын- майдың орысша атауы. Әйелдер абақтысының аты шығады. АЛЖИР •1буын – қарт Адам, 2 буын – тұрғылықты жер. Отан сөзінің синонимі АТАМЕКЕН •1 буын - алақан түю, 2 буын – жеміс-жидек ордасы. Ауыз әдетиетінің жанры. ЖҰМБАҚ

45 слайд

46 слайд
Екінші топ: •1 буын - «құпияның» синонимі, 2 буын – сөйлеудің түрі. Батыр есімі. СЫРЫМ •1 буын – үй құсы, 2 буын – үйсін билеушісінің титулы. Ел билеген дана. ҚАЗЫБЕК •1 буын – жәндік, 2 буын – күннің түсі. Хан қолбасшы. КЕНЕСАРЫ •1 буын – етістіктің қаратпа сөзі, 2 буын – орта жүз руы. Батыр әскербасы. ҚАРАКЕРЕЙ

46 слайд

47 слайд
VІІ кезең «Тарихтан хат» деп аталады. Бұл сайыста әр топ тарихи оқиғадан алынған мәтіндегі тастап кеткен сөздерді тауып орнына жазу керек.

47 слайд

48 слайд
Отарлау саясаты. Ресейдің Қазақ жерін ( ) саясаты басқару жүйесін отарлаудан көрінді. ХҮІІІ ғ. 80 жылдарында ( ) мен ( ) Кіші жүзде ( ) жоюға тырысты. 1781 ж. Абылай өлімінен соң ( ) патша өкіметінің билігін мойындады. Сібір генерал-губернаторы ( ) басшылығымен ( ) жылы жасалған «Сібір қырғыздары туралы жарғысы» негізінде басқарудың ( ) әкімшілік жүйесін құрды. (керекті сөздер: отарлау, Игельстром, Тевкелев, хандық билікті, Уәли, М. М. Сперанский , 1822, жаңа) Абылай хан ( ) шын аты Әбілмансұр. Ол қазақтың сұлтаны Көркем ( ) ұлы. Жоңғар шапқыншылығы кезінде ( ) жасар бала. Ел арасына ( ) кетіп, өзінің ( ) жасырып ( ) болған. 20-30 жылдары Әбілмансұр жоңғарларға қарсы шайқасқа қатысып ( ) болған. Абылай хан 1755 жылы ( ) Жоңғарияны басып алуын мойындамай Әмірсанаға көмектеседі. ( ) қазақ жерін ( ) күш салды. 1771 жылы ( ) сайланды. (керекті сөздер: Ханның, Уәлидің, 13, қашып, атын, Сабалақ, батыр, Қытайдың, Абылай, қорғауға, хан.)

48 слайд

49 слайд
Соңғы VІІІ кезең «Тарихи тұлғаны таны» деп аталады. Аты айтып тұрғандай мен тарихи тұлғаларға мінездеме беремін, сендер оның кім екенін табуларың керек. (Әр топ кезекпен жауап береді)

49 слайд

50 слайд
1. Қазақстанда 1916 жылы өріс алған ұлт- азаттық көтерілістің басшысы. Торғай уезі Қайдауыл болысының 3-ауылында кедей шаруа отбасында туған. Ол байларға жалшы болды, еңбекші халықтың тартқан қайғы қасіретін, ауыр тұрмысын көрді. 1905-1907 ж. орыстың 1- революциясының азаттық идеясы ықпалымен шаруалардың байларға қарсы күресіне қатысты. Амангелді Иманов

50 слайд

51 слайд
2. Кеңес-Герман соғысында жасаған ерлігі баршаға аян. Ол алғашқылардың бірі болып, Берлинде Рейстахтың үстіне қызыл туды тікті. Ақмола облысындағы қыстақта дүниеге келген. Рақымжан Қошқарбаев

51 слайд

52 слайд
3. ІІ-дүниежүзілік соғыстың даңқты жауынгері. Халық қаһарманы, қазақтың көрнекті жазушысы. Туған жері Жамбыл облысы. Әскери міндетін өтеуге шақырылып, запастағы командир атағын алады. Қызыл Армия қатарында, түрлі әскери бөлімдерде взвод, рота командирі болады. Бауыржан Момышұлы

52 слайд

53 слайд
4. Тәуке заңдар жинағын жасауға қатысқан, Жоңғар басқыншылығына қарсы азаттық күрес ұйымдастырушылардың бірі. ХҮІІІ ғ 40 жылдары Абылайды жоңғар тұтқынынан құтқарған. Шешендігімен өз жауын жыққан,қазақ тарихындағы ұлы тұлғалардың бірі. Қазыбек би

53 слайд

54 слайд
5. Қатаң тәртіп орнатуда атасының саясатын жүргізген. Үш жүздің руларын саясаткер, дипломат хан ретінде бір ту астына жинаған, әскер санын 20 мыңға жеткізген адам. І Николай оның басын кесіп әкелгендерге бәйге жариялады. Оның сардарбегі Амангелдінің атасы Иман болды. Кенесары хан

54 слайд

55 слайд
6. Әз Жәнібектің ұлы. Оның тұсында Қазақ хандығының саяси ықпалы күшейіп, ірі қуатты хандыққа айналды. Оның тұсында қазақ саны 1 000 000-ға жетті. Қасым хан

55 слайд

56 слайд
Қатысқандарыңызға көп рахмет!

56 слайд