Ассистент
Қазақстанның Ресей империясына қосылуының аяқталуы 1 (сабақ)
16 Қаңтар 2025
627
1 слайд
Қазақстанның Ресей
империясына
қосылуының аяқталуы 1
(сабақ)
7.3.1.2 Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау
7.3.2.2 Қазақ хандығының сыртқы саясатының нәтижелерін анықтау
1 слайд
Қазақстанның Ресей империясына қосылуының аяқталуы 1 (сабақ) 7.3.1.2 Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау 7.3.2.2 Қазақ хандығының сыртқы саясатының нәтижелерін анықтау
2 слайд
Ресейдің Ұлы жүзге деген қызығушылығы
Өнеркәсіптік даму
XIX ғасырдың екінші жартысында
Ресей империясында өнеркәсіп пен
сауда күшті қарқынмен дамыды.
Тауар өткізудің жаңа көзіне, арзан
шикізат пен жұмысшы күшіне деген
қажеттілік пайда болды.
Стратегиялық маңызы
Осы жағдайға байланысты Ресей
империясының сыртқы саясатында
Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанның
алатын маңызы арта түсті. Бұл
аймақтар Орта Азияға кіреберіс
қақпа мен кілт болып табылады.
2 слайд
Ресейдің Ұлы жүзге деген қызығушылығы Өнеркәсіптік даму XIX ғасырдың екінші жартысында Ресей империясында өнеркәсіп пен сауда күшті қарқынмен дамыды. Тауар өткізудің жаңа көзіне, арзан шикізат пен жұмысшы күшіне деген қажеттілік пайда болды. Стратегиялық маңызы Осы жағдайға байланысты Ресей империясының сыртқы саясатында Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанның алатын маңызы арта түсті. Бұл аймақтар Орта Азияға кіреберіс қақпа мен кілт болып табылады.
3 слайд
Ұлы жүздің ішкі жағдайы
Хан билігінің әлсіреуі
XIX ғасырдың 20-жылдарының
бас кезінде Ұлы жүздің
аумағында біртұтас хан билігі
қалмады. Сырдария өңірінің
қазақтары ықпалды хан
Арынғазыға үлкен үміт артқан
еді.
Сыртқы агрессия
Жергілікті қазақ халқына Орта
Азия мемлекеттері, соның
ішінде әсіресе Қоқан мен Хиуа
хандықтары жиі-жиі шабуыл
жасады. Бұл аймақтардағы
қазақтар Ресеймен баж
салығын төлемей-ақ сауда
жасауға қатты қызықты.
Ішкі алауыздық
Бұл аймақ елге ықпалы шамалы
бірнеше сұлтанның билігіне
бөлінген еді. Елдің басын
біріктіретін, ішкі алауыздық пен
айтыс-тартысты тыятын сыртқы
агрессияға қарсы тура алатын
мықты күш елде болған жоқ.
3 слайд
Ұлы жүздің ішкі жағдайы Хан билігінің әлсіреуі XIX ғасырдың 20-жылдарының бас кезінде Ұлы жүздің аумағында біртұтас хан билігі қалмады. Сырдария өңірінің қазақтары ықпалды хан Арынғазыға үлкен үміт артқан еді. Сыртқы агрессия Жергілікті қазақ халқына Орта Азия мемлекеттері, соның ішінде әсіресе Қоқан мен Хиуа хандықтары жиі-жиі шабуыл жасады. Бұл аймақтардағы қазақтар Ресеймен баж салығын төлемей-ақ сауда жасауға қатты қызықты. Ішкі алауыздық Бұл аймақ елге ықпалы шамалы бірнеше сұлтанның билігіне бөлінген еді. Елдің басын біріктіретін, ішкі алауыздық пен айтыс-тартысты тыятын сыртқы агрессияға қарсы тура алатын мықты күш елде болған жоқ.
4 слайд
Ұлы жүзде Ресей ықпалының артуы
Әскери бекіністер
XIX ғасырдың 20-
жылдарының бас кезінде
Ұлы жүздің аумағында
біртұтас хан билігі
қалмады. Сырдария
өңірінің қазақтары
ықпалды хан Арынғазыға
үлкен үміт артқан еді.
Пристав лауазымы
Жергілікті қазақ халқына
Орта Азия мемлекеттері,
соның ішінде әсіресе Қоқан
мен Хиуа хандықтары жиі-
жиі шабуыл жасады. Бұл
аймақтардағы қазақтар
Ресеймен баж салығын
төлемей-ақ сауда жасауға
қатты қызықты.
Стратегиялық мақсаттар
Бұл аймақ елге ықпалы
шамалы бірнеше сұлтанның
билігіне бөлінген еді. Елдің
басын біріктіретін, ішкі
алауыздық пен айтыс-
тартысты тыятын сыртқы
агрессияға қарсы тура алатын
мықты күш елде болған жоқ.
4 слайд
Ұлы жүзде Ресей ықпалының артуы Әскери бекіністер XIX ғасырдың 20- жылдарының бас кезінде Ұлы жүздің аумағында біртұтас хан билігі қалмады. Сырдария өңірінің қазақтары ықпалды хан Арынғазыға үлкен үміт артқан еді. Пристав лауазымы Жергілікті қазақ халқына Орта Азия мемлекеттері, соның ішінде әсіресе Қоқан мен Хиуа хандықтары жиі- жиі шабуыл жасады. Бұл аймақтардағы қазақтар Ресеймен баж салығын төлемей-ақ сауда жасауға қатты қызықты. Стратегиялық мақсаттар Бұл аймақ елге ықпалы шамалы бірнеше сұлтанның билігіне бөлінген еді. Елдің басын біріктіретін, ішкі алауыздық пен айтыс- тартысты тыятын сыртқы агрессияға қарсы тура алатын мықты күш елде болған жоқ.
5 слайд
Қазақтардың қарсылығы
Қарсылық
Қазақтар
империяның
әскери күштерінің
ілгері жылжуына
қатты қарсылық
көрсетті. Мәселен,
дулат тайпасының
қазақтары әскери
экспедицияға
түгелдей қарсы
шықты.
Сатып алу
Патша үкіметі
елдегі ықпалды
билеуші топты
сатып алу әдісіне
көшті. Олардың
жер дауына
байланысты
мәселелері ішінара
шешілді. Шен-
шекпендер,
ордендер, айырым
белгілері
таратылды.
Материалдық
көтермелеу
Сондай-ақ ақша
және бағалы
сыйлықтар түрінде
әртүрлі
материалдық
көтермелеу
шаралары
қолданылды.
5 слайд
Қазақтардың қарсылығы Қарсылық Қазақтар империяның әскери күштерінің ілгері жылжуына қатты қарсылық көрсетті. Мәселен, дулат тайпасының қазақтары әскери экспедицияға түгелдей қарсы шықты. Сатып алу Патша үкіметі елдегі ықпалды билеуші топты сатып алу әдісіне көшті. Олардың жер дауына байланысты мәселелері ішінара шешілді. Шен- шекпендер, ордендер, айырым белгілері таратылды. Материалдық көтермелеу Сондай-ақ ақша және бағалы сыйлықтар түрінде әртүрлі материалдық көтермелеу шаралары қолданылды.
6 слайд
Верный бекінісінің
құрылысы
1
1854 жыл
Верный бекінісі бой көтерді. Сол жылы онда
орыстардың 500 солдаты мен офицері орналасты.
2
1855 жыл
Сібірден 400-ге жуық шаруа отбасы көшірін
әкелінді. Ұлы жүз пристанының кеңесі де осында
орналасты.
3
Кейінгі жылдар
Уақыт өте келе бұл бекініс Жетісуды әскери
күштердің отарлап алуының негізгі тірегіне
айналды.
6 слайд
Верный бекінісінің құрылысы 1 1854 жыл Верный бекінісі бой көтерді. Сол жылы онда орыстардың 500 солдаты мен офицері орналасты. 2 1855 жыл Сібірден 400-ге жуық шаруа отбасы көшірін әкелінді. Ұлы жүз пристанының кеңесі де осында орналасты. 3 Кейінгі жылдар Уақыт өте келе бұл бекініс Жетісуды әскери күштердің отарлап алуының негізгі тірегіне айналды.
7 слайд
Ресейдің Ұлы жүзді қосып алуының салдары
1
Әскери бақылау
2 Әкімшілік басқару
3 Мәдениеттің өзгеруі
4 Экономикалық тәуелділік
7 слайд
Ресейдің Ұлы жүзді қосып алуының салдары 1 Әскери бақылау 2 Әкімшілік басқару 3 Мәдениеттің өзгеруі 4 Экономикалық тәуелділік
8 слайд
1. Тапсырма
Ресей империясы Ұлы жүзді қол астына алу үшін қандай әдістерді
қолданды? Патша өкіметінің аймақта әскери бекіністерді салужәне
басып алу барысын 111 беттегі картада белгіле.
8 слайд
1. Тапсырма Ресей империясы Ұлы жүзді қол астына алу үшін қандай әдістерді қолданды? Патша өкіметінің аймақта әскери бекіністерді салужәне басып алу барысын 111 беттегі картада белгіле.
9 слайд
2. Тапсырма. Сұраққа-жауап бер
1.Кіші және Орта жүз Ресей империясы кұрамына неліктен кірген
еді?
2. Ұлы жүздің Ресейге косылуы мен алдыңғы оқиғалар арасында
қандай сабақтастықты байқадың?
3. Онтүстік Қазақстанның Ресейге косылу қарсаңындағы саяси
жағдайы қандай болды?
2. Ұлы жүздің Ресейдің қол астына өтуі үшін қандай алғышарттар
қалыптасты?
3. Ұлы жүздi Ресей қол астына көшiру үшiн патша үкiметi қандай
шараларды iске асырды?
9 слайд
2. Тапсырма. Сұраққа-жауап бер 1.Кіші және Орта жүз Ресей империясы кұрамына неліктен кірген еді? 2. Ұлы жүздің Ресейге косылуы мен алдыңғы оқиғалар арасында қандай сабақтастықты байқадың? 3. Онтүстік Қазақстанның Ресейге косылу қарсаңындағы саяси жағдайы қандай болды? 2. Ұлы жүздің Ресейдің қол астына өтуі үшін қандай алғышарттар қалыптасты? 3. Ұлы жүздi Ресей қол астына көшiру үшiн патша үкiметi қандай шараларды iске асырды?
10 слайд
Қорытынды
Ресей империясының Ұлы жүзді қосып
алуы қазақ халқының өміріне елеулі әсер
етті. Бұл оқиға қазақ халқының
тәуелсіздігін жоғалтуына, мәдениетінің
өзгеруіне және экономикалық
тәуелділікке әкелді. Алайда, қазақ халқы
өз тарихындағы қиындықтарға
қарамастан, өзінің мәдениетін, тілін және
салт-дәстүрін сақтап қалды. Бүгінде
Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде
өзінің даму жолын таңдап, өзінің
болашағын құруда.
10 слайд
Қорытынды Ресей империясының Ұлы жүзді қосып алуы қазақ халқының өміріне елеулі әсер етті. Бұл оқиға қазақ халқының тәуелсіздігін жоғалтуына, мәдениетінің өзгеруіне және экономикалық тәуелділікке әкелді. Алайда, қазақ халқы өз тарихындағы қиындықтарға қарамастан, өзінің мәдениетін, тілін және салт-дәстүрін сақтап қалды. Бүгінде Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде өзінің даму жолын таңдап, өзінің болашағын құруда.
