"Қорқыт ата" кітабы 8 сынып
"Қорқыт ата" кітабы 8 сынып

#1 слайд
Ғани Мұратбаев атындағы шағын жинақты
жалпы орта мектебі
2017-2018 оқу жылы
Өткізген: А.Амирешова
8 сынып
1 слайд
Ғани Мұратбаев атындағы шағын жинақты жалпы орта мектебі 2017-2018 оқу жылы Өткізген: А.Амирешова 8 сынып
#2 слайд
Қорқыт ата туралы айта отырып,
ол туралы аңыздардан мәлімет
беру
Оқушылардың қоғамдық-саяси
дүниетанымын дамыту;
Сабақ барысында оқушыларды өз
ойын айта білуге, адамгершілікке,
қайырымды болуға тәрбиелеу.
Мақсаты:
2 слайд
Қорқыт ата туралы айта отырып, ол туралы аңыздардан мәлімет беру Оқушылардың қоғамдық-саяси дүниетанымын дамыту; Сабақ барысында оқушыларды өз ойын айта білуге, адамгершілікке, қайырымды болуға тәрбиелеу. Мақсаты:
#3 слайд
•Саба
қты
ң
түрі
:
жаңа
саба
қ
•Сабақт
ың
әдісі :с
ұрақ-
жауап,
шығар
машыл
ық
іздену
•Сабақты
ң
көрнекіл
ігі :
Қорқытт
ың
портреті,
кітаптар
ы.
3 слайд
•Саба қты ң түрі : жаңа саба қ •Сабақт ың әдісі :с ұрақ- жауап, шығар машыл ық іздену •Сабақты ң көрнекіл ігі : Қорқытт ың портреті, кітаптар ы.
#4 слайд
Сабақтың барысы :
а) Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасу,түгендеу.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың
зейінін сабаққа аудару.Сыныпты суреттер арқылы үш топқа топтастыру.
Тапсырмалар: І топ-Қорқыттың өмірі туралы аңыздар, ІІ топ-Қорқыттың күйлері
және шығу тарихы туралы, ІІІ топ-Қорқыттың нақыл сөздері және олардың
мағынасын ашу.
Үш топқа 5 минуттан уақыт беріледі. Олар дайындалып болған соң өз жазғандарын
қорғайды. Дайындалу барысында Қорқыттың күйлері ойналып тұрады.
4 слайд
Сабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгендеу.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.Сыныпты суреттер арқылы үш топқа топтастыру. Тапсырмалар: І топ-Қорқыттың өмірі туралы аңыздар, ІІ топ-Қорқыттың күйлері және шығу тарихы туралы, ІІІ топ-Қорқыттың нақыл сөздері және олардың мағынасын ашу. Үш топқа 5 минуттан уақыт беріледі. Олар дайындалып болған соң өз жазғандарын қорғайды. Дайындалу барысында Қорқыттың күйлері ойналып тұрады.
#5 слайд
5 слайд
#6 слайд
Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Көрші»
Мақсаты: әрбір қатысушының сол топтың бір мүшесі
екендігін сезінуі, бір-біріне жылылық сыйлау.
Нұсқаулық:
Көршіңді оң жақтан құшақта,
Көршіңді сол жақтан құшақта.
Оң жақтағы көршіңе бір жымиып,
Сол жақтағы көршіңе бір жымиып,
Бүгінгі тренинг барысы,
Біз үлкен отбасы.
6 слайд
Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Көрші» Мақсаты: әрбір қатысушының сол топтың бір мүшесі екендігін сезінуі, бір-біріне жылылық сыйлау. Нұсқаулық: Көршіңді оң жақтан құшақта, Көршіңді сол жақтан құшақта. Оң жақтағы көршіңе бір жымиып, Сол жақтағы көршіңе бір жымиып, Бүгінгі тренинг барысы, Біз үлкен отбасы.
#7 слайд
Үйге берілген тапсырманы
сұрау
«Күлтегін» жырын жаттау
Тест сұрақтарына жауап алу
7 слайд
Үйге берілген тапсырманы сұрау «Күлтегін» жырын жаттау Тест сұрақтарына жауап алу
#8 слайд
1. «Күлтегін» жырының басты идеясы:
А)батырды дәріптеу; ә) ел тәуелсіздігі ; б) өмір сүру;
2.«Күлтегін» жырын қай жыр үлгілерінің алғашқысы деп тануға болады?
А) батырлар жыры
ә) лиро-эпостық жыры
б)тұрмыс-салт жырлары
3. «Түркілер- көрікті, өңдері ұнамды, жүздері мейірімді, әдепті, кішіпейіл, адал жандар»
кімнің сөзі?
А) Махмұт Қашқари;
ә) Томсен;
б) Бұмын;
4. Елтеріс хан өмірден өткенде Күлтегін неше жаста еді ?
А) 5 ; ә) 6; б)7
5. Өте көне замандарда өмір сүрген түркілердің көсемі кім?
А) Зарина;
ә) Алып Ер –Тоңа;
б) Мөде батыр;
6. Алып Ер –тоңаның ұлының есімі кім?
А) Тұран; ә) Иран; б) Қарахан;
7.Түркілер қай ғасырда Түрік қағанаты деп аталатын үлкен мемлекет құрды?
А) ІІІ-ІҮғ ; ә) ІҮ-Үғ; б) Ү-ҮІІІғ ;
8. Маңғолия аймағында, түркілердің қасиетті мекені?
А) Өтүкен; ә)Сырдария; Орхон;
8 слайд
1. «Күлтегін» жырының басты идеясы: А)батырды дәріптеу; ә) ел тәуелсіздігі ; б) өмір сүру; 2.«Күлтегін» жырын қай жыр үлгілерінің алғашқысы деп тануға болады? А) батырлар жыры ә) лиро-эпостық жыры б)тұрмыс-салт жырлары 3. «Түркілер- көрікті, өңдері ұнамды, жүздері мейірімді, әдепті, кішіпейіл, адал жандар» кімнің сөзі? А) Махмұт Қашқари; ә) Томсен; б) Бұмын; 4. Елтеріс хан өмірден өткенде Күлтегін неше жаста еді ? А) 5 ; ә) 6; б)7 5. Өте көне замандарда өмір сүрген түркілердің көсемі кім? А) Зарина; ә) Алып Ер –Тоңа; б) Мөде батыр; 6. Алып Ер –тоңаның ұлының есімі кім? А) Тұран; ә) Иран; б) Қарахан; 7.Түркілер қай ғасырда Түрік қағанаты деп аталатын үлкен мемлекет құрды? А) ІІІ-ІҮғ ; ә) ІҮ-Үғ; б) Ү-ҮІІІғ ; 8. Маңғолия аймағында, түркілердің қасиетті мекені? А) Өтүкен; ә)Сырдария; Орхон;
#9 слайд
Қобыз аспабын алғаш жасап,
тартқан адам
9 слайд
Қобыз аспабын алғаш жасап, тартқан адам
#10 слайд
Қорқыт ата ҮІІІ – ІХ ғасырларда Сыр бойындағы Жанкент қаласында
өмір сүрген. Ол кісінің мазары қармақшы станциясынан 18
шақырымдай жерде тұр.
Қорқыт – түркілердің оғыз ұлысынан шыққан асқан сәуегей,
бақсы, күйшілік, жыраулық өнердің атасы. Қобыз аспабын алғаш
жасап, тартқан адам дейді. Жиырма жасқа жеткенде, түс көріп,
түсіндегі ақ киімді кісі: «Қырықтан артық өмір сүрмейсің», - деген соң,
нағашылары сыйлаған желмаяға мініп алып, өлмейтін жер іздейді.
Қайда барса да алдынан жер қазып жатқан адамдар шығады. «Бұл не?»
- деп сұраса, олар: «Бұл Қорқыттың көрі», - деп жауап береді. Жан
сақтауға жер қалмаған соң, Сыр суының үстіне кілемін төсеп,
аңыратып қобыз тартады. Оның жанын алуға келген ажал күйдің
әсерінен неге келгенін ұмытып, тұрып қалады. Қорқыт қалғып кеткен
кезде ғана қайрақ жылан болып келіп шығады.
10 слайд
Қорқыт ата ҮІІІ – ІХ ғасырларда Сыр бойындағы Жанкент қаласында өмір сүрген. Ол кісінің мазары қармақшы станциясынан 18 шақырымдай жерде тұр. Қорқыт – түркілердің оғыз ұлысынан шыққан асқан сәуегей, бақсы, күйшілік, жыраулық өнердің атасы. Қобыз аспабын алғаш жасап, тартқан адам дейді. Жиырма жасқа жеткенде, түс көріп, түсіндегі ақ киімді кісі: «Қырықтан артық өмір сүрмейсің», - деген соң, нағашылары сыйлаған желмаяға мініп алып, өлмейтін жер іздейді. Қайда барса да алдынан жер қазып жатқан адамдар шығады. «Бұл не?» - деп сұраса, олар: «Бұл Қорқыттың көрі», - деп жауап береді. Жан сақтауға жер қалмаған соң, Сыр суының үстіне кілемін төсеп, аңыратып қобыз тартады. Оның жанын алуға келген ажал күйдің әсерінен неге келгенін ұмытып, тұрып қалады. Қорқыт қалғып кеткен кезде ғана қайрақ жылан болып келіп шығады.
#11 слайд
11 слайд
#12 слайд
12 слайд
#13 слайд
13 слайд
#14 слайд
«Желмая»
«Тарғыл
тана»
«Ұшардың
ұлуы»
«Сарын»
«Аққу»
ҚОРҚЫТТЫҢ КҮЙЛЕРІ
14 слайд
«Желмая» «Тарғыл тана» «Ұшардың ұлуы» «Сарын» «Аққу» ҚОРҚЫТТЫҢ КҮЙЛЕРІ
#15 слайд
15 слайд
#16 слайд
16 слайд
#17 слайд
Түбі бір түркі халықтарының
ортақ ойшылы саналатын атақты ақын,
күйші, философиялық мазмұны терең
аңыздардың кейіпкері Қорқыт бабамыз
баршамыздың рухани болмысымыздың
алтын арқауы болып табылады.
17 слайд
Түбі бір түркі халықтарының ортақ ойшылы саналатын атақты ақын, күйші, философиялық мазмұны терең аңыздардың кейіпкері Қорқыт бабамыз баршамыздың рухани болмысымыздың алтын арқауы болып табылады.
#18 слайд
“Қорқыт” сөзі ертедегі түркілердің
“Хұр” – кісі және
“хыт” – құт сөздерінен шыққан
“Құт әкелуші кісі”
деген мағынаны береді.
ДӘПТЕРМЕН ЖҰМЫС
18 слайд
“Қорқыт” сөзі ертедегі түркілердің “Хұр” – кісі және “хыт” – құт сөздерінен шыққан “Құт әкелуші кісі” деген мағынаны береді. ДӘПТЕРМЕН ЖҰМЫС
#19 слайд
1. Дерсеханұлы Бұқаш туралы жыр;
2. Қазансалар ауылына жау қалай шапқаны туралы жыр;
3. Байыс-Байреке, Байбөрі ұлы туралы жыр;
4. Қазанбек ұлы Оразбек қалай тұтқынға түскені туралы жыр;
5. Домруыл, Доқа Қожа (қажы) ұлы туралы жыр;
6. Қаңлы Қожаұлы Қантөрелі туралы жыр;
7. Қазылеке Қожаұлы Жүгенек туралы жыр;
8. Бисат қалай жалғыз көзді дию Төбекөзді өлтіргені туралы жыр;
9. Бегила баласы Әмрен туралы жыр;
10. Үйсін Қожаұлы баласы Секрек туралы жыр;
11. Салар Қазан қалай тұтқынға түсті және оны ұлы Ораз қалай
босатқаны туралы жыр;
12. Сыртқы оғыздар ішкі оғыздарға қарсы соғысқаны туралы және
Бамса-байрақ қалай мерт болғаны туралы жыр.
19 слайд
1. Дерсеханұлы Бұқаш туралы жыр; 2. Қазансалар ауылына жау қалай шапқаны туралы жыр; 3. Байыс-Байреке, Байбөрі ұлы туралы жыр; 4. Қазанбек ұлы Оразбек қалай тұтқынға түскені туралы жыр; 5. Домруыл, Доқа Қожа (қажы) ұлы туралы жыр; 6. Қаңлы Қожаұлы Қантөрелі туралы жыр; 7. Қазылеке Қожаұлы Жүгенек туралы жыр; 8. Бисат қалай жалғыз көзді дию Төбекөзді өлтіргені туралы жыр; 9. Бегила баласы Әмрен туралы жыр; 10. Үйсін Қожаұлы баласы Секрек туралы жыр; 11. Салар Қазан қалай тұтқынға түсті және оны ұлы Ораз қалай босатқаны туралы жыр; 12. Сыртқы оғыздар ішкі оғыздарға қарсы соғысқаны туралы және Бамса-байрақ қалай мерт болғаны туралы жыр.
#20 слайд
Қорқыт атаға арналып
1980 жылы Қызылорда
облысының Жосалы стансасынан
18 км жерде, Қорқыт разъезінің
түбінде архитектуралық
ескерткіш орнатылды. Авторлары
— архитектор Б.А.Ыбыраев,
физик С.И.Исатаев. Ескерткіш
темір бетоннан жасалған 4 тік
көктастан (стеладан) тұрады,
биіктігі 8 м. Жоғарғы жағында
аузы кең түтіктер орнатылған.
Аузы кең орталық тесікке
түйісетін 40 металл түтік жел
соққан кезде қобыз сарынымен
үндес дыбыс шағарады.
20 слайд
Қорқыт атаға арналып 1980 жылы Қызылорда облысының Жосалы стансасынан 18 км жерде, Қорқыт разъезінің түбінде архитектуралық ескерткіш орнатылды. Авторлары — архитектор Б.А.Ыбыраев, физик С.И.Исатаев. Ескерткіш темір бетоннан жасалған 4 тік көктастан (стеладан) тұрады, биіктігі 8 м. Жоғарғы жағында аузы кең түтіктер орнатылған. Аузы кең орталық тесікке түйісетін 40 металл түтік жел соққан кезде қобыз сарынымен үндес дыбыс шағарады.
#21 слайд
Оқулықпен жұмыс
21 слайд
Оқулықпен жұмыс
#22 слайд
«Үш қадамдық сұхбат» әдісі
22 слайд
«Үш қадамдық сұхбат» әдісі
#23 слайд
І топ: Қорқыттың өмірі туралы аңыз
ІІ топ: Қорқыттың күйлері
ІІІтоп: Қорқыттың нақыл сөздері
23 слайд
І топ: Қорқыттың өмірі туралы аңыз ІІ топ: Қорқыттың күйлері ІІІтоп: Қорқыттың нақыл сөздері
#24 слайд
Баланың
Бұқаш
атануы?
Баланың
өліміне
себепші
кімдер?
Бұқаштың
қайта тірілуі
Әкесінің
тұтқынға түсуі
Жырдың
тақырыбы мен
идеясы
СЕМАНТИКАЛЫҚ КАРТА
24 слайд
Баланың Бұқаш атануы? Баланың өліміне себепші кімдер? Бұқаштың қайта тірілуі Әкесінің тұтқынға түсуі Жырдың тақырыбы мен идеясы СЕМАНТИКАЛЫҚ КАРТА
#25 слайд
Син-куэй жазу
(бес жолды өлең)
Зат есімСын есім
Етістік Сөйлем
Синоним
25 слайд
Син-куэй жазу (бес жолды өлең) Зат есімСын есім Етістік Сөйлем Синоним
#26 слайд
«Конверт сұрақ» әдісі
САБАҚТЫ БЕКІТУ
26 слайд
«Конверт сұрақ» әдісі САБАҚТЫ БЕКІТУ
#27 слайд
«Қорқыт ата кітабында»
*ізгілік істер бағаланады.
*батылдық дәріптеледі.
*жауыздық жеңіледі.
*әйел,қыздар ерлігі мадақталады.
*жыр ерлікті,ізгілікті көрсетеді.
27 слайд
«Қорқыт ата кітабында» *ізгілік істер бағаланады. *батылдық дәріптеледі. *жауыздық жеңіледі. *әйел,қыздар ерлігі мадақталады. *жыр ерлікті,ізгілікті көрсетеді.
#28 слайд
Рефлексия
\
*
28 слайд
Рефлексия \ *
#29 слайд
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА:
Қорқыт ата кітабын
оқып келу
«Бабалар мұрасын қастерлейік»
тақырыбында эссе жазу
29 слайд
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА: Қорқыт ата кітабын оқып келу «Бабалар мұрасын қастерлейік» тақырыбында эссе жазу
#30 слайд
30 слайд
#31 слайд
1.Қорқыт ата кім?
1)Хан, әмірші
2)Батыр, қолбасшы
3)Жырау, күйші
4)Жазушы, ақылшы
5)Аудармашы, жүргізуші
6)Композитор, тарихшы
2.Аңыз әңгімелердің ертегіден айырмашылығын көрсет:
1)Кейіпкерлері тарихта болған адамдар
2)Қиялдан туған адамдар
3)Қысқа айтылуы
4)Көлемінің шағындығы
5)Ерекше басталуы
6)Еш айырмашылығы жоқ
3.Қорқыт өмір сүрген ғасыр
1)ІХ ғасыр
2)Х ғасыр
3)ХІ ғасыр
4)ҮІ
5)ҮІІ
6)ҮІІІ
САБАҚТЫ БЕКІТУ
31 слайд
1.Қорқыт ата кім? 1)Хан, әмірші 2)Батыр, қолбасшы 3)Жырау, күйші 4)Жазушы, ақылшы 5)Аудармашы, жүргізуші 6)Композитор, тарихшы 2.Аңыз әңгімелердің ертегіден айырмашылығын көрсет: 1)Кейіпкерлері тарихта болған адамдар 2)Қиялдан туған адамдар 3)Қысқа айтылуы 4)Көлемінің шағындығы 5)Ерекше басталуы 6)Еш айырмашылығы жоқ 3.Қорқыт өмір сүрген ғасыр 1)ІХ ғасыр 2)Х ғасыр 3)ХІ ғасыр 4)ҮІ 5)ҮІІ 6)ҮІІІ САБАҚТЫ БЕКІТУ
#32 слайд
4.Қорқыттың күйі:
1)«Аққу»
2)«Адай»
3)«Ақ жауын»
4)«Бұлбұл»
5)«Сарыарқа»
6)«Желмая»
5.«Қорқыт ата кітабы» қанша жырдан тұрады?
1)9;
2)10;
3)11;
4)12;
5)13;
6)14;
6.Қорқыттың қарындасы:
1)Ақтамақ
2)Қарашаш
3)Ақлима
4)Айсұлу
5)Айқара
6)Айшолпан
32 слайд
4.Қорқыттың күйі: 1)«Аққу» 2)«Адай» 3)«Ақ жауын» 4)«Бұлбұл» 5)«Сарыарқа» 6)«Желмая» 5.«Қорқыт ата кітабы» қанша жырдан тұрады? 1)9; 2)10; 3)11; 4)12; 5)13; 6)14; 6.Қорқыттың қарындасы: 1)Ақтамақ 2)Қарашаш 3)Ақлима 4)Айсұлу 5)Айқара 6)Айшолпан
#33 слайд
Жауаптары
326641
33 слайд
Жауаптары 326641
шағым қалдыра аласыз













