Құстардың тыныс алуы

1 слайд
Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ Ветеринария және агроменеджмент факультеті Тақырыбы: Құстардың тыныс алуы. Орындаған: Қанат Балайым Тексерген: Сатиева К.Р. Тобы: ЛРО-203

2 слайд
Жоспа р. Кіріспе бөлім. Негізгі бөлім. Қорытынды бөлім. Әдебиеттер тізімі.01. 02. 03. 04.

3 слайд
Кіріспе бөлім. Құстардың тыныс алу жүйесі өткізгіш жолдардан кеңірдек, бронхылар, сол сияқты көкірек клеткасының дорсальды бөлімінде орналасқан аздаған кеуекті құрылысты өкпеден және жұқа қабырғалы қапшықтардан тұрады. 9 ауа қапшығының болуы, олардың өсінділері кейде құстың бүкіл денесін тесіп өтеді, құстардың тыныс алу жүйесіндегі ауа көлемі сүтқоректілерге қарағанда біршама көп болуына себебін тигізеді. Тыныс алу жүйесі.

4 слайд
Тыныс алу жүйесі. Кеңірдек, оның ұзындығы мойынның ұзындығына байланысты, әдетте сүйекті сақиналардан тұрады және ол бірден көмекейден ( larynx) соң басталады, ал соңғысы құстарда ожау және сақина тәрізді шеміршектерден қалыптасады. Өкпеге жақындаған сайын кеңірдектің қимасы кішірейеді.

5 слайд
Кеңірдектің еркін жатқан екі бронхыға бөлінуі әдетте көкірек тесігінің енген жерінде басталады. Кеңірдектің бронхыларға айырылу аймағында төменгі немесе нағыз көмекей ( syrinx) орналасады, ол көптеген түрлерде күрделі құрылысты, дыбыс байланыстарының құрылысы түрлі отряд өкілдерінде түрліше болып келеді.Тыныс алу жүйесі.

6 слайд
Өкпенің ішкі құрылымы ерекше. Бронхылар өкпеге енген соң, олардың шеміршекті сақиналары жойылады. Әрбір өкпеге бір басты бронхы еніп, онда кеңейеді (вестибулум).

7 слайд
Вестибулумнан кейін өкпенің каудальды ұшына қарай мезобронхы жатады. Басты бронхы мен оның бөлімдерінен екінші дәрежелі бронхылар шығады, олардың арасынан вентральды және дорсальды екінші дәрежелі бронхыларды ажыратуға болады.

8 слайд
Құстардың тыныс алу жүйесінің өте маңызды ерекшеліктерінің бірі – ауа қапшықтарының болуы, олар жұқа қабырғалы кеңейген бронхылар болып саналады және өкпеден тыс жатады. Ауа қапшықтарында газ алмасу жүрмейді, олардың қабырғаларында капиллярлар тым аз және олар таза немесе қолданылған ауаның резервуарлары болып табылады. Барлығы 9 өкпе қапшығы бар. Олар: дара бұғанааралық және жұп мойын, төсалды, төсарты және құрсақ ауа қапшықтары.

9 слайд
Ауа қапшықтары ішкі мүшелердің үйкелуін азайтады және ұшу кезінде организмнің жылу реттелуін қамтамасыз етеді, өйткені құстарда тері бездері жоқтың қасы. Су құстарында ауа қапшықтары өсінділерінің жақсы жетілуі мен сүйектерінің ауаға толы болуы олардың жүзгіштігін жақсартады. Өкпеде газ алмасу жүреді, ал артқы қапшықтарда оттегіге байыған ауа қоры болады.Тыныс алу жүйесі.

10 слайд
Дем шығарғанда төс омыртқа жотасына қарай көтеріледі, көлемі кішірейген дене қуысында қысым артып, құрамында көмірқышқыл көп ауа өкпеден алдыңғы қапшықтарға өтеді және кеңірдек арқылы сыртқа шығарылады. Осы кезде артқы ауа қапшықтарындағы таза ауа өкпеге айдалады.Тыныс алу жүйесі.

11 слайд
Қорытынды бөлім. Қорыта айтқанда өкпе арқылы тыныс алғанда және шығарғанда бір бағытта оттегіне қаныққан ауа өтеді. Оттегіні осылай сіңіру тәсілін және өкпе арқылы осылай ауаның қозғалуын «қос тыныс алу» деп атайды. Бұл кезде өкпеде қарама-қарсы ағыс деп аталатын жүйе қызмет жасайды деп санайды, өйткені өкпеде ауа мен қан қарама-қарсы бағытта қозғалады. Қарама-қарсы ағыс кезінде ауадан оттегі барынша алынатыны белгілі. Құстардың тыныс алу жиілігі ұшу кезінде басқа жағдаймен салыстырғанда 10, тіпті одан да көп есе артады.

12 слайд
Әдебиеттер тізімі.  1.Растительное сырье СССР. тт.1-5, 1949 –1956.  2.Павлов.Н.В.Дикие полезные и технические растения СССР. 1942.  3.Павлов.Н.В.Растительное сырье Казахстана .1948.  4.Кукенов. М.К. Ботаническое ресурсоведение Казахстана. Алматы. Ғылым. 1999.  5.Методы полевых исследования сырьевых растений 1946.  6.Бекенов.А, Есжанов.Б, Махмұтов.С. Қазақстан сүтқоректілері.- Алматы “Ғылым”. 1995 –380С.  7.Гаврилов.Э.И. Фауна и распространение птиц Казахстана. – Алматы 1999-198С.  8.Методы учета основных охотничье –промысловых и редких видов животных Казахстана –Алматы.2000. 172С.

13 слайд
Thanks !