Материалдар / Радиоактивтілік.

Радиоактивтілік.

Материал туралы қысқаша түсінік

Радиоактивтілік. 11 сынып

Алтаева Улжалгас Асылхановна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

16 Мамыр 2023

876

1 рет жүктелген

Философия Сабақ жоспары 12 сынып

450 ₸

Бүгін алсаңыз
+23 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +23 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 35

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
А Т О М Я Д Р О С Ы Н Ы Ң А Л Ь Ф А - , Б Е Т А - , Г А М М А - С Ә У Л Е Л Е Р ІРадиоактив тілік .

1 слайд

А Т О М Я Д Р О С Ы Н Ы Ң А Л Ь Ф А - , Б Е Т А - , Г А М М А - С Ә У Л Е Л Е Р ІРадиоактив тілік .

2 слайд
Оқу мақсаты:  10.6.1.7 - альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма-сәулелерді тіркеудің сәйкес әдістерін сипаттау;  10.6.1.8 - радиоактивтівтік ыдыраудың кездейсоқтық қасиетін түсіндіру;  10.6.1.9 - радиоактивтік таралуының табиғатын, салыстырмалы ионданушы әсерін және салыстырмалы ену күшін білу және түсіндіру;  10.6.2.1 - электр және магниттік өрістегі радиоактивті сәулеленудің ауытқу құбылысын түсіну және сипаттай білу;

2 слайд

Оқу мақсаты:  10.6.1.7 - альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма-сәулелерді тіркеудің сәйкес әдістерін сипаттау;  10.6.1.8 - радиоактивтівтік ыдыраудың кездейсоқтық қасиетін түсіндіру;  10.6.1.9 - радиоактивтік таралуының табиғатын, салыстырмалы ионданушы әсерін және салыстырмалы ену күшін білу және түсіндіру;  10.6.2.1 - электр және магниттік өрістегі радиоактивті сәулеленудің ауытқу құбылысын түсіну және сипаттай білу;

3 слайд
Жетістік критерийлері:  Радиоактивті ыдыраудың кездейсоқ қасиеттерін біледі.  Радиоактивті ыдыраудың кездейсоқ қасиеттерін түсіндіре алады.  Иондалатын сәуленің әр түрінің табиғатын және қасиетін талдайды.  Радиоактивтік шығарылу үшін өту қабілетін бағалайды.  альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма- сәулелерді тіркеу әдістерін біледі.  альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма- сәулелерді тіркеу әдістерін түсіндіре алады.

3 слайд

Жетістік критерийлері:  Радиоактивті ыдыраудың кездейсоқ қасиеттерін біледі.  Радиоактивті ыдыраудың кездейсоқ қасиеттерін түсіндіре алады.  Иондалатын сәуленің әр түрінің табиғатын және қасиетін талдайды.  Радиоактивтік шығарылу үшін өту қабілетін бағалайды.  альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма- сәулелерді тіркеу әдістерін біледі.  альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма- сәулелерді тіркеу әдістерін түсіндіре алады.

4 слайд
Үй тапсырмасы  Элементар бөлшектерді ашқан ғалымдар Джозеф Джон Томсон Эрнест Резерфорд Джеймс Чедвикэлектрон протон нейтрон

4 слайд

Үй тапсырмасы  Элементар бөлшектерді ашқан ғалымдар Джозеф Джон Томсон Эрнест Резерфорд Джеймс Чедвикэлектрон протон нейтрон

5 слайд
Еске түсіріңіз …  1896 ж . - француз физигі Анри Беккерель не байқады?  1898 ж. - Мария Склодовская – Кюри мен Пьер Кюри қандай жаңалық ашты?  «Миіз қосылған пудинг» аналогиясы жөнінде не айта аласыз?  Атомның ядролық моделін кім ұсынды? Оны сипаттап беріңіз.  Зарядтың және массалық санның сақталуы дегеніміз не?  Химиялық элементтің атом құрылысын қалай көрсете аламыз?

5 слайд

Еске түсіріңіз …  1896 ж . - француз физигі Анри Беккерель не байқады?  1898 ж. - Мария Склодовская – Кюри мен Пьер Кюри қандай жаңалық ашты?  «Миіз қосылған пудинг» аналогиясы жөнінде не айта аласыз?  Атомның ядролық моделін кім ұсынды? Оны сипаттап беріңіз.  Зарядтың және массалық санның сақталуы дегеніміз не?  Химиялық элементтің атом құрылысын қалай көрсете аламыз?

6 слайд
 1898 ж. - Э. Резерфорд сәулелердің 2 түрін анықтады: альфа – сәулелері және бета – сәулелері.  1900 ж . - П. Виллард гамма – сәулелерді ашты.  1902 ж. - Э. Резерфорд пен Ф. Содди радиактивті ыдырау нәтижесінде химиялық элементтің атомы бір түрден басқа химиялық элемент атомына түрленетінін дәлелдеді. Түрлену нәтижесінде әртүрлі бөлшектер шашырауы пайда болады.

6 слайд

 1898 ж. - Э. Резерфорд сәулелердің 2 түрін анықтады: альфа – сәулелері және бета – сәулелері.  1900 ж . - П. Виллард гамма – сәулелерді ашты.  1902 ж. - Э. Резерфорд пен Ф. Содди радиактивті ыдырау нәтижесінде химиялық элементтің атомы бір түрден басқа химиялық элемент атомына түрленетінін дәлелдеді. Түрлену нәтижесінде әртүрлі бөлшектер шашырауы пайда болады.

7 слайд
Радиоактивті сәулеленудің түрлері Альфа – сәулелері Ауыр, оң зарядталған бөлшектер ағыны (гелий атомының ядросы). Бета - сәулелері Жеңіл, теріс зарядталған бөлшектер ағыны (электрон). Гамма- сәулелері Бейтарап сәулелену (тыныштық массасы нолге тең, ең қысқа толқын ұзындығына ие ЭМ сәулелер).

7 слайд

Радиоактивті сәулеленудің түрлері Альфа – сәулелері Ауыр, оң зарядталған бөлшектер ағыны (гелий атомының ядросы). Бета - сәулелері Жеңіл, теріс зарядталған бөлшектер ағыны (электрон). Гамма- сәулелері Бейтарап сәулелену (тыныштық массасы нолге тең, ең қысқа толқын ұзындығына ие ЭМ сәулелер).

8 слайд
Магнит және электр өрісіндегі радиоактивті сәулелер

8 слайд

Магнит және электр өрісіндегі радиоактивті сәулелер

9 слайд
 Радиоактивті элементтер – ө здігінен ерекше сәуле шығарып тұратын химиялық элементтер.  Радиоактивтілік – радиоактивті элементтердің сәуле шығару құбылысы.  Радиоактивті сәулелену – олардың сәулелері.

9 слайд

 Радиоактивті элементтер – ө здігінен ерекше сәуле шығарып тұратын химиялық элементтер.  Радиоактивтілік – радиоактивті элементтердің сәуле шығару құбылысы.  Радиоактивті сәулелену – олардың сәулелері.

10 слайд
Радиоактивтіліктің түрлері  Табиғи – тұрақты емес изотоптардың өздігінен тұрақты изотопқа ауысуы, бөлшектердің және энрегияның бөлінуімен қатар жүреді (реттік номері 82-ші элементтен бастап барлық элементтер радиоактивті).  Жасанды

10 слайд

Радиоактивтіліктің түрлері  Табиғи – тұрақты емес изотоптардың өздігінен тұрақты изотопқа ауысуы, бөлшектердің және энрегияның бөлінуімен қатар жүреді (реттік номері 82-ші элементтен бастап барлық элементтер радиоактивті).  Жасанды

11 слайд
Радиоактивтілік және радиация  Радиоактивтілік - кейбір атомдардық тұрақсыздығы, өздігінен ыдырауға ұшырай алу қабілеті, иондағыш сәуле шығарумен (радиация) қатар жүреді.  Радиация (иондағыш сәуле шығару) – сыртқы ортаға радиоактивті элементтерден бөлінетін бөлшектер мен гамма кванттары, энергиясы өте үлкен шама болғандықтан басқа денелердің химиялық- физикалық қасиеттерін өзгеріске ұшыратып иондайды. Радиацияны химиялық реакциялар нәтижесінде алу мүмкін емес.

11 слайд

Радиоактивтілік және радиация  Радиоактивтілік - кейбір атомдардық тұрақсыздығы, өздігінен ыдырауға ұшырай алу қабілеті, иондағыш сәуле шығарумен (радиация) қатар жүреді.  Радиация (иондағыш сәуле шығару) – сыртқы ортаға радиоактивті элементтерден бөлінетін бөлшектер мен гамма кванттары, энергиясы өте үлкен шама болғандықтан басқа денелердің химиялық- физикалық қасиеттерін өзгеріске ұшыратып иондайды. Радиацияны химиялық реакциялар нәтижесінде алу мүмкін емес.

12 слайд
.Радиоактивті ыдырау түрлері 1. Альфа – ыдырау (оң бөлшектер – гелий атомы ағыны) 2. Бета – ыдырау (теріс бөлшектер – электрон ағыны) 3. Гамма – сәулеленуі (қысқа электромагниттік толқын)

12 слайд

.Радиоактивті ыдырау түрлері 1. Альфа – ыдырау (оң бөлшектер – гелий атомы ағыны) 2. Бета – ыдырау (теріс бөлшектер – электрон ағыны) 3. Гамма – сәулеленуі (қысқа электромагниттік толқын)

13 слайд
Альфа – ыдырау. 

13 слайд

Альфа – ыдырау. 

14 слайд
Бета - ыдырау. 

14 слайд

Бета - ыдырау. 

15 слайд
Гамма - сәулеленуі. Ядролық түрленулер нәтижесінде туындайтын, жоғары энергия қоры бар электромагниттік сәуле болып табылады.

15 слайд

Гамма - сәулеленуі. Ядролық түрленулер нәтижесінде туындайтын, жоғары энергия қоры бар электромагниттік сәуле болып табылады.

16 слайд
Сәулелердің өтімділік қабілеті http :// www . youtube . com / watch ? v = ec 8 iomUS 34 U

16 слайд

Сәулелердің өтімділік қабілеті http :// www . youtube . com / watch ? v = ec 8 iomUS 34 U

17 слайд
Уран атомының 5  ыдырауының теңдеуін жазыңыз. Полоний атомы 3  және 4 β ыдырауларға ұшыраған. Реакция нәтижесінде қандай изотоп пайда болады? Кюрий атомынан нептуний-235 изотобы пайда болу үшін қанша және қандай ыдырауға ұшырауы қажет? Есептер шығару

17 слайд

Уран атомының 5  ыдырауының теңдеуін жазыңыз. Полоний атомы 3  және 4 β ыдырауларға ұшыраған. Реакция нәтижесінде қандай изотоп пайда болады? Кюрий атомынан нептуний-235 изотобы пайда болу үшін қанша және қандай ыдырауға ұшырауы қажет? Есептер шығару

18 слайд
Оқу мақсаты:  10.6.1.7 - альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма-сәулелерді тіркеудің сәйкес әдістерін сипаттау;  10.6.1.8 - радиоактивтівтік ыдыраудың кездейсоқтық қасиетін түсіндіру;  10.6.1.9 - радиоактивтік таралуының табиғатын, салыстырмалы ионданушы әсерін және салыстырмалы ену күшін білу және түсіндіру;  10.6.2.1 - электр және магниттік өрістегі радиоактивті сәулеленудің ауытқу құбылысын түсіну және сипаттай білу;

18 слайд

19 слайд
Жетістік критерийлері:  Радиоактивті ыдыраудың кездейсоқ қасиеттерін біледі.  Радиоактивті ыдыраудың кездейсоқ қасиеттерін түсіндіре алады.  Иондалатын сәуленің әр түрінің табиғатын және қасиетін талдайды.  Радиоактивтік шығарылу үшін өту қабілетін бағалайды.  альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма- сәулелерді тіркеу әдістерін біледі.  альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма- сәулелерді тіркеу әдістерін түсіндіре алады.

19 слайд

20 слайд
Рефлексия  Не білдім?  Не қиындық тудырды?  Тақырыпты жақсы меңгеруім үшін қандай жұмыс атқаруым қажет?

20 слайд

Рефлексия  Не білдім?  Не қиындық тудырды?  Тақырыпты жақсы меңгеруім үшін қандай жұмыс атқаруым қажет?

21 слайд
А У Ы Р Я Д Р О Л А Р Д Ы Ң Б Ө Л І Н У І . Ж А Р Т Ы Л А Й Ы Д Ы Р А У П Е Р И О Д ЫРадиоактив ті ыдырау заңы .

21 слайд

А У Ы Р Я Д Р О Л А Р Д Ы Ң Б Ө Л І Н У І . Ж А Р Т Ы Л А Й Ы Д Ы Р А У П Е Р И О Д ЫРадиоактив ті ыдырау заңы .

22 слайд
Оқу мақсаты:  10.6.2.2 - радиоактивті ыдырау құбылысын түсіндіру;  10.6.2.6 - жартылай ыдырау периоды терминді түсіндіру ;  10.6.2.7 - жартылай ыдырау периодын, соның ішінде графикалық әдіспен есептей білу;

22 слайд

Оқу мақсаты:  10.6.2.2 - радиоактивті ыдырау құбылысын түсіндіру;  10.6.2.6 - жартылай ыдырау периоды терминді түсіндіру ;  10.6.2.7 - жартылай ыдырау периодын, соның ішінде графикалық әдіспен есептей білу;

23 слайд
Жетістік критерийлері:  Радиоактивтік ыдырау құбылысын біледі.  Радиоактивтік ыдырау құбылысын түсіндіріп, сипаттай алады.  Радиоактивті ыдырау заңының формуласын біледі және есептер шығаруда қолдана алады.  Радиоактивті ыдырау үшін графикті талдайды.

23 слайд

Жетістік критерийлері:  Радиоактивтік ыдырау құбылысын біледі.  Радиоактивтік ыдырау құбылысын түсіндіріп, сипаттай алады.  Радиоактивті ыдырау заңының формуласын біледі және есептер шығаруда қолдана алады.  Радиоактивті ыдырау үшін графикті талдайды.

24 слайд
Ядроның ыдырауы. Ядроның бөлінуі  Ядролардың бөлінуі дегеніміз не?  Ядролардың ыдырауы мен бөлінуі арасында қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар?  Ұқсастығы: екі жағдайда да ядро түрленеді  Айырмашылықтары: o ыдырау – табиғи процесс, бөліну – ядроны нейтрондармен атқылау процесі; o Ыдырау - заңдылықтарға бағынады; бөліну ол заңдылықтарға бағынбайды.

24 слайд

Ядроның ыдырауы. Ядроның бөлінуі  Ядролардың бөлінуі дегеніміз не?  Ядролардың ыдырауы мен бөлінуі арасында қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар?  Ұқсастығы: екі жағдайда да ядро түрленеді  Айырмашылықтары: o ыдырау – табиғи процесс, бөліну – ядроны нейтрондармен атқылау процесі; o Ыдырау - заңдылықтарға бағынады; бөліну ол заңдылықтарға бағынбайды.

25 слайд
Жартылай ыдырау периоды  Радиоактивті ыдырау жылдамдықтарын сипаттау үшін жартылай ыдырау периоды (Т) деген шама енгізілген.  Радиоактивті изотоптың тек жартысы ғана ыдырайтын уақыт осы изотоптың жартылай ыдырау периоды деп аталады.  Мысалы: висмут-209 изотбы үшін T=2  10 18 жыл; висмут-205 үшін T= 5 тәул; көміртек- 14 үшін T= 5600 жыл, т.б.

25 слайд

Жартылай ыдырау периоды  Радиоактивті ыдырау жылдамдықтарын сипаттау үшін жартылай ыдырау периоды (Т) деген шама енгізілген.  Радиоактивті изотоптың тек жартысы ғана ыдырайтын уақыт осы изотоптың жартылай ыдырау периоды деп аталады.  Мысалы: висмут-209 изотбы үшін T=2  10 18 жыл; висмут-205 үшін T= 5 тәул; көміртек- 14 үшін T= 5600 жыл, т.б.

26 слайд
Радиоактивті ыдырау заңы  1902 ж. ағылшын ғалымы Фредерик Содди тұжырымдаған.  Тәжірибе жүзінде Эрнест Резерфорд дәлелдеген.

26 слайд

Радиоактивті ыдырау заңы  1902 ж. ағылшын ғалымы Фредерик Содди тұжырымдаған.  Тәжірибе жүзінде Эрнест Резерфорд дәлелдеген.

27 слайд
Кейбір изотоптардың жартылай ыдырау периоды

27 слайд

Кейбір изотоптардың жартылай ыдырау периоды

28 слайд
Есеп шығару  Радиоактивті элементтің ядроларының саны 8 тәулікте 4 есе азаяды. Оның жартылай ыдырау периодын анықта Бер: t=8 тәул. N=N 0 /4 T - ?

28 слайд

Есеп шығару  Радиоактивті элементтің ядроларының саны 8 тәулікте 4 есе азаяды. Оның жартылай ыдырау периодын анықта Бер: t=8 тәул. N=N 0 /4 T - ?

29 слайд
Бұл есепті суреттегі графикті пайдаланып та шешуге болады.

29 слайд

Бұл есепті суреттегі графикті пайдаланып та шешуге болады.

30 слайд
Графиктердің айырмашылығы неде?

30 слайд

Графиктердің айырмашылығы неде?

31 слайд
Есептер шығару

31 слайд

Есептер шығару

32 слайд
Оқу мақсаты:  10.6.2.2 - радиоактивті ыдырау құбылысын түсіндіру;  10.6.2.6 - жартылай ыдырау периоды терминді түсіндіру ;  10.6.2.7 - жартылай ыдырау периодын, соның ішінде графикалық әдіспен есептей білу;

32 слайд

33 слайд
Жетістік критерийлері:  Радиоактивтік ыдырау құбылысын біледі.  Радиоактивтік ыдырау құбылысын түсіндіріп, сипаттай алады.  Радиоактивті ыдырау заңының формуласын біледі және есептер шығаруда қолдана алады.  Радиоактивті ыдырау үшін графикті талдайды.

33 слайд

34 слайд
Рефлексия

34 слайд

Рефлексия