Сабақтан тыс шара Мерей ЖОББ мектебі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЫЛЫСЫ
ТАСҚАЛА БІЛІМ БӨЛІМІ
МЕРЕЙЖОББ МЕКТЕБІ
: ТАҚЫРЫБЫ
БОРСЫҚ
: 8
Орындаған сынып оқушысы
Сейтали Айсу
201 8 ж.
1 слайд
БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЫЛЫСЫ ТАСҚАЛА БІЛІМ БӨЛІМІ МЕРЕЙЖОББ МЕКТЕБІ : ТАҚЫРЫБЫ БОРСЫҚ : 8 Орындаған сынып оқушысы Сейтали Айсу 201 8 ж.
2 слайд
Ма :қсаты Борсы , қтың тіршілік барысымен
,
экологиясымен табиғат пен адам өміріндегі
.
маңызымен танысу
:
Міндеттері
1.
Кәдімгі борсықтың сыртқы сипатымен танысу ;
2. ,
Қоршаған ортамен байланысын қорғалу
;
статусын айқындау
3. .
Адам өміріне маңызын көрсету
:
Күтілетін нәтиже
-
Табиғаттың әсем жататылысы борсықпен
,
жақын тану арқылы оған деген сүйіспеншілік
.
пен құрметті арттыру
2 слайд
Ма :қсаты Борсы , қтың тіршілік барысымен , экологиясымен табиғат пен адам өміріндегі . маңызымен танысу : Міндеттері 1. Кәдімгі борсықтың сыртқы сипатымен танысу ; 2. , Қоршаған ортамен байланысын қорғалу ; статусын айқындау 3. . Адам өміріне маңызын көрсету : Күтілетін нәтиже - Табиғаттың әсем жататылысы борсықпен , жақын тану арқылы оған деген сүйіспеншілік . пен құрметті арттыру
3 слайд
I. Кіріспе
Борсық – сусарлар
тұқымдасына жататын
жыртқыш сүтқоректі аң
.
туысы Лытын атауын
( Meles meles ) 1758
жылы
швед натуралисті Карл
Линней енгізген
3 слайд
I. Кіріспе Борсық – сусарлар тұқымдасына жататын жыртқыш сүтқоректі аң . туысы Лытын атауын ( Meles meles ) 1758 жылы швед натуралисті Карл Линней енгізген
4 слайд
II. Негізгі бөлім
Систематикасы
:Дүниесі Жануарлар
:
Типі Хордалылар
:
Класы Сүтқоректілер
:
Инфракласы
Ұрықжолдастылар
:
Отряды Жыртқыштар
:
Тұқымдасы Сусарлар
:
Туысы Борсық
:
Түрі Кәдімгі борсық
4 слайд
II. Негізгі бөлім Систематикасы :Дүниесі Жануарлар : Типі Хордалылар : Класы Сүтқоректілер : Инфракласы Ұрықжолдастылар : Отряды Жыртқыштар : Тұқымдасы Сусарлар : Туысы Борсық : Түрі Кәдімгі борсық
5 слайд
Сипаттамасы
60 — 90 , 20-24 , 8 — 16 - , Дене тұрқы см құйрығы см салмағы кг дай
– 34 - .
қысқы ұйқы алдында кг ға дейін барады
- - .
Олардың түсі ақшыл сұрдан қара қоңырға дейін өзгеріп отырады
. ,
Тұмсығынан желкесіне дейін созылған қара жолағы бар Бауыры
, , ,
төбесі табандары қара аяқтарында сәл иілген ұзын тырнақтары
.
болады
5 слайд
Сипаттамасы 60 — 90 , 20-24 , 8 — 16 - , Дене тұрқы см құйрығы см салмағы кг дай – 34 - . қысқы ұйқы алдында кг ға дейін барады - - . Олардың түсі ақшыл сұрдан қара қоңырға дейін өзгеріп отырады . , Тұмсығынан желкесіне дейін созылған қара жолағы бар Бауыры , , , төбесі табандары қара аяқтарында сәл иілген ұзын тырнақтары . болады
6 слайд
Тіс формуласы
I: 3 C: 1 P: 3 M: 1
3 1 4 2
Борсық бассүйегі
6 слайд
Тіс формуласы I: 3 C: 1 P: 3 M: 1 3 1 4 2 Борсық бассүйегі
7 слайд
Ареалы
Кәдімгі немесе европалық борсық
Азиялық борсық
Жапондық борсық
(
Гибридизация шығылысу ) ж үретін аймақтар
7 слайд
Ареалы Кәдімгі немесе европалық борсық Азиялық борсық Жапондық борсық ( Гибридизация шығылысу ) ж үретін аймақтар
8 слайд
Қазақстандағы борсық түрлері мен
түршелері
(Еуропа борсығы Meles meles)
(
Ферғана борсығы Meles meles severzovi)
(
Азия борсығы Meles leucurus)
- (
Тянь Шань борсығы Meles leucurus tianschanensis)
(
Құм борсығы Meles leucurus arenarius)
(
Сібір борсығы Meles leucurus sibiricus)
Солтүстік аймақта тіршілік ететін борсықтар
.
қысқы ұйқыға кетеді
8 слайд
Қазақстандағы борсық түрлері мен түршелері (Еуропа борсығы Meles meles) ( Ферғана борсығы Meles meles severzovi) ( Азия борсығы Meles leucurus) - ( Тянь Шань борсығы Meles leucurus tianschanensis) ( Құм борсығы Meles leucurus arenarius) ( Сібір борсығы Meles leucurus sibiricus) Солтүстік аймақта тіршілік ететін борсықтар . қысқы ұйқыға кетеді
9 слайд
Қоректенуі
Борсық – эврифагты
жануар
9 слайд
Қоректенуі Борсық – эврифагты жануар
10 слайд
К өбеюі
— , 1 1 - 5 Наурыз маусымда мауығып жылдан кейін күшік
.
табады
5 . 4/1-
жұмаға дейін соқыр болады Күшіктердің і інінен
, 3/1 – 3
шыққанша өледі қалғандарының тек і ғана жасқа
.
дейін тірі қалады
10 слайд
К өбеюі — , 1 1 - 5 Наурыз маусымда мауығып жылдан кейін күшік . табады 5 . 4/1- жұмаға дейін соқыр болады Күшіктердің і інінен , 3/1 – 3 шыққанша өледі қалғандарының тек і ғана жасқа . дейін тірі қалады
11 слайд
Борсық ін қазу шебірі
Борсық інінде бірнеше шығыс болуы мүмкін бар,
ұзындығы 5-10 метрге жетеді. Оның іні
түлкі, қарсақ, кроликтерге пана болады.
11 слайд
Борсық ін қазу шебірі Борсық інінде бірнеше шығыс болуы мүмкін бар, ұзындығы 5-10 метрге жетеді. Оның іні түлкі, қарсақ, кроликтерге пана болады.
12 слайд
Борсық мекен орта ретінде
8 . Борсық терісінде бүргенің түрі кездеседі Соның
ішінде
2- , 3- ,
і жалпы жыртқыштарға тән і тек борсықтарға
3 .
және түрі суыр мен тышқандар бүргесі Ал
–
бүргелер
.
жұқпалы ауру қаздырғыштарының таратушылары
12 слайд
Борсық мекен орта ретінде 8 . Борсық терісінде бүргенің түрі кездеседі Соның ішінде 2- , 3- , і жалпы жыртқыштарға тән і тек борсықтарға 3 . және түрі суыр мен тышқандар бүргесі Ал – бүргелер . жұқпалы ауру қаздырғыштарының таратушылары
13 слайд
Таби ғаттағы және адам
өміріндегі орны
Борсық өз
экожүйесінде үлкен
орны бар жануар. Ауыл
шаруашылығы және
орман зиянкестерін жеп
пайда келтіреді.
Борсықтың майы
витаминдерге бай,
сондықтан халық
медицинасында оны
буын ауруларын,
туберкулез және іріңді
жараларды емдеуге
қолданады.
13 слайд
Таби ғаттағы және адам өміріндегі орны Борсық өз экожүйесінде үлкен орны бар жануар. Ауыл шаруашылығы және орман зиянкестерін жеп пайда келтіреді. Борсықтың майы витаминдерге бай, сондықтан халық медицинасында оны буын ауруларын, туберкулез және іріңді жараларды емдеуге қолданады.
14 слайд
Борсық майының пайдасы
( - 2, 3, 5, 6, 9, 12), Гемоглобинді гемоглобиннің В В В В В В Е және А
дәрумендерін табиғи синтезін ынталандыратын борсық
майының компоненттері арасында қанның гемоглобинін
.
арттыруға көмектеседі
,
Жүрек пен қан айналымы жүйесінің жақсаруына ықпал етеді
.
атеросклероз мен тромбоздың пайда болу қаупін азайтады
-3 -6
Омега және Омега май қышқылдарының құрамында қан
тамырларының жүрегін азайтатын және қанның холестеринін
, - E, B3, B6 B12
азайтатын сондай ақ борсық майы бар және
дәрумендері тромбоциттерді агрегациялауды азайтады және
.
реологиялық қанның қасиеттері
Жұқпалы агенттердің ағзасына төзімділігін арттырады
( ,
мысалы борсық майы өкпе туберкулезінің дамуын
).
қоздыратын Кочтың таяқшасымен күресуде тиімді
14 слайд
Борсық майының пайдасы ( - 2, 3, 5, 6, 9, 12), Гемоглобинді гемоглобиннің В В В В В В Е және А дәрумендерін табиғи синтезін ынталандыратын борсық майының компоненттері арасында қанның гемоглобинін . арттыруға көмектеседі , Жүрек пен қан айналымы жүйесінің жақсаруына ықпал етеді . атеросклероз мен тромбоздың пайда болу қаупін азайтады -3 -6 Омега және Омега май қышқылдарының құрамында қан тамырларының жүрегін азайтатын және қанның холестеринін , - E, B3, B6 B12 азайтатын сондай ақ борсық майы бар және дәрумендері тромбоциттерді агрегациялауды азайтады және . реологиялық қанның қасиеттері Жұқпалы агенттердің ағзасына төзімділігін арттырады ( , мысалы борсық майы өкпе туберкулезінің дамуын ). қоздыратын Кочтың таяқшасымен күресуде тиімді
15 слайд
Борсық терісінің пайдаланылуы
Борсық терісінен тон – бұл сәнді, жылы әрі арзан
15 слайд
Борсық терісінің пайдаланылуы Борсық терісінен тон – бұл сәнді, жылы әрі арзан
16 слайд
Экологиялы қ жағдайы
Қорғалу статусы LC – жойылу қаупі жоқ түр
–
Борсық аулау оны ң жойылып бара жытуының
бірден -
б ір себебі .
16 слайд
Экологиялы қ жағдайы Қорғалу статусы LC – жойылу қаупі жоқ түр – Борсық аулау оны ң жойылып бара жытуының бірден - б ір себебі .
17 слайд
III. Қорытындылау
Борсық - біздің елімізде тіршілік ететін
сусарлар тұқымдасының ең үлкен өкілі.
Табиғатта оның жылан, бақалардың саның
реттеуге қатысады. Адам өмірінде де алатын
орны ерекше табиғат жаратылысы.
17 слайд
III. Қорытындылау Борсық - біздің елімізде тіршілік ететін сусарлар тұқымдасының ең үлкен өкілі. Табиғатта оның жылан, бақалардың саның реттеуге қатысады. Адам өмірінде де алатын орны ерекше табиғат жаратылысы.