2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Салыстырмалылық принципі
Материал туралы қысқаша түсінік
Физика пәнінен тақырыпты түсіндіргенде көмекші құрал
Авторы:
12 Наурыз 2019
930
0 рет жүктелген
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
1 / 14
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Материалдың қысқаша түсінігі
1 слайд
1 слайд
2 слайд
2 слайд
3 слайд
Ньютон ның екінші заңы (механиканың екінші заңы): денеде туындайтын
үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал, ал массасына кері
пропорционал: m
F
a
Егер денеге бірнеш е күш әсер етсе, онда үдеу барлық күштердің
теңәсерлі күшіне тура пропорционал, ал дене массасына кері
пропорционал болады.
m
F
a
p
•
Механиканың екінші заңы тек инерциалды санақ жүйесінде ғана орындалады. Динамиканың негізгі теңдеуі:
ma F
3 слайд
Ньютон ның екінші заңы (механиканың екінші заңы): денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал, ал массасына кері пропорционал: m F a Егер денеге бірнеш е күш әсер етсе, онда үдеу барлық күштердің теңәсерлі күшіне тура пропорционал, ал дене массасына кері пропорционал болады. m F a p • Механиканың екінші заңы тек инерциалды санақ жүйесінде ғана орындалады. Динамиканың негізгі теңдеуі: ma F
4 слайд
F
2F
3 FДененің үдеуі оған әсер еткен
күшке тура пропорционал. S
S
= a
t 2
2
a =
t 22 S
t 1 > t 2 > t 3
4 слайд
F 2F 3 FДененің үдеуі оған әсер еткен күшке тура пропорционал. S S = a t 2 2 a = t 22 S t 1 > t 2 > t 3
5 слайд
Fm
m
Дененің үдеуі оның массасына кері
пропорционал
5 слайд
Fm m Дененің үдеуі оның массасына кері пропорционал
6 слайд
6 слайд
7 слайд
Денелер өзара әрекеттескенде, бір-біріне
қарама-қарсы ба ғ ытталған екі күш – әрекет
және қарсы әрекет күштері пайда
болатынын көрсетеді
Ньютонның үшінші заңы ( механиканың үшінші заңы ) : әрекет
етуші күшке әрқашан тең қарсы әрекет етуші күш бар
болады. Денелер бір біріне шамалары тең, бағыттары
қарама қарсы күштермен әсер етеді. F₁ = - F₂F 1
F 2
7 слайд
Денелер өзара әрекеттескенде, бір-біріне қарама-қарсы ба ғ ытталған екі күш – әрекет және қарсы әрекет күштері пайда болатынын көрсетеді Ньютонның үшінші заңы ( механиканың үшінші заңы ) : әрекет етуші күшке әрқашан тең қарсы әрекет етуші күш бар болады. Денелер бір біріне шамалары тең, бағыттары қарама қарсы күштермен әсер етеді. F₁ = - F₂F 1 F 2
8 слайд
Күштер әртүрлі беттерге әсер етеді, және бірін
бірі теңгермейді;
Әрекет және қарсы әрекет етуші күштердің
табиғаты бірдей;
Ньютонның үшінші заңы тек инерциалды санақ
жүйелерінде ғана қолданылады
Мысал : егер екі диномометрді алып, бір-біріне
жал ғ ап екі жаққа тартсақ, онда
диномометрлердің көрсеткіштеріінің модульдері
тең болады. F1=-F2.
8 слайд
Күштер әртүрлі беттерге әсер етеді, және бірін бірі теңгермейді; Әрекет және қарсы әрекет етуші күштердің табиғаты бірдей; Ньютонның үшінші заңы тек инерциалды санақ жүйелерінде ғана қолданылады Мысал : егер екі диномометрді алып, бір-біріне жал ғ ап екі жаққа тартсақ, онда диномометрлердің көрсеткіштеріінің модульдері тең болады. F1=-F2.
9 слайд
Әсерлесуші екі дененің
үдеулерінің қатынасы осы
денелердің массаларының
кері қатынасыны тең. = Const
« Минус » таңбасы бұл әрекеттесуші
денелердің үдеулері бір-біріне қарағанда
қарама қарсы ба ғ ытта болатынын көрсетеді. m1*a1 = - m2*a2
9 слайд
Әсерлесуші екі дененің үдеулерінің қатынасы осы денелердің массаларының кері қатынасыны тең. = Const « Минус » таңбасы бұл әрекеттесуші денелердің үдеулері бір-біріне қарағанда қарама қарсы ба ғ ытта болатынын көрсетеді. m1*a1 = - m2*a2
10 слайд
10 слайд
11 слайд
Галилео Галилей (1564-1642)Ньютон ның заңдарын тек инерциалды
санақ жуйелерінді ғана қолдана аламыз.
Галилео Галилейтабиғат құбылыстарын
зерттеу нәтижесінде классикалық
салыстырмалық принципті ұсынды.
Классикалық салыстырмалық
принципі : барлық инерциалдық санақ
жүйелерінде барлық механикалық
құбылыстар бірдей өтеді және бірдей
шарттарда өтеді.
11 слайд
Галилео Галилей (1564-1642)Ньютон ның заңдарын тек инерциалды санақ жуйелерінді ғана қолдана аламыз. Галилео Галилейтабиғат құбылыстарын зерттеу нәтижесінде классикалық салыстырмалық принципті ұсынды. Классикалық салыстырмалық принципі : барлық инерциалдық санақ жүйелерінде барлық механикалық құбылыстар бірдей өтеді және бірдей шарттарда өтеді.
12 слайд
Жердегі
бақылашы
( ж үргінші ) үшін Вагонның ішінде
жолаушы үшін
Доптың ұшу
траекториясы Түзу сызық Парабола
Бастапқы шарттар
ж үргінші
тыныштық
қалпында. Жолаушы тыныштықта
немесе тұрақты
жылдамдықпен
қозғалған .Дененің құлауы әр түрлі бақылаушы үшін бірдей көрінбейді
Мысалы: Тұрақты жылдамдықпен қозғалып бара жатқан вагондағы доптың
еркін құлауы вагон ішіндегі және вагон сыртындағы бақылаушыға қатысты
қозғалысы.
12 слайд
Жердегі бақылашы ( ж үргінші ) үшін Вагонның ішінде жолаушы үшін Доптың ұшу траекториясы Түзу сызық Парабола Бастапқы шарттар ж үргінші тыныштық қалпында. Жолаушы тыныштықта немесе тұрақты жылдамдықпен қозғалған .Дененің құлауы әр түрлі бақылаушы үшін бірдей көрінбейді Мысалы: Тұрақты жылдамдықпен қозғалып бара жатқан вагондағы доптың еркін құлауы вагон ішіндегі және вагон сыртындағы бақылаушыға қатысты қозғалысы.
13 слайд
Кез келген инерциальды санақ жүйелерінде
барлық механикалық процесстер бірдей өтеді. Арба бірқалыпты қозғалуда:
Жолаушы
Жүргінші
13 слайд
Кез келген инерциальды санақ жүйелерінде барлық механикалық процесстер бірдей өтеді. Арба бірқалыпты қозғалуда: Жолаушы Жүргінші
