Сақшының міндеттері.Бекеттегі сақшының міндеттері және орындайтын әрекеттері.

1 слайд
Алматы облысы Кербұлақ ауданы Қоғалы орта мектебі АӘТД пәнінің оқытушы – ұйымдастырушысы Е.С Казангапов Далалық оқу жиыны Сынып 10 . Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери құрылымдарының жалпыәскери жарғылары Сабақтың тақырыбы : 23 сабақ : Сақшының міндеттері. 24 сабақ : Бекеттегі сақшының міндеттері және орындайтын әрекеттері. Сабақтың мақсаты: Сақшының міндеттері туралы түсінік беру: Сақшының қаруды қолдану ретімен таныстыруДалалық оқу жиыны Сынып 10 . Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері, басқа әскерлер және әскери құрылымдарының жалпыәскери жарғылары Сабақтың тақырыбы : 23 сабақ : Сақшының міндеттері. 24 сабақ : Бекеттегі сақшының міндеттері және орындайтын әрекеттері. Сабақтың мақсаты: Сақшының міндеттері туралы түсінік беру: Сақшының қаруды қолдану ретімен таныстыру

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд
Қарауыл Горнизондық ішкі

3 слайд

4 слайд
Гарнизондық қарауыл жалпы гарнизондық маңызы бар обьектілерді, құрамалар обьектілерін немесе бір-біріне жақын орналасқан бірнеше әскери бөлімдердің обьектілерін күзету үшін, сондай-ақ гарнизондық гауптвахтада ұсталып отырған адамдарды күзету үшін тағайындалады. Ішкі (кемелік) қарауыл бір әскери бөлімнің (кеменің) обьектілерін күзету мен қорғау үшін тағайындалады.

4 слайд

5 слайд
Сақшы дегеніміз - өзіне тапсырылған постаны күзету және қорғау жөніндегі жауынгерлік тапсырманы орындайтын қаруланған қарауыл. Сақшының өз міндеттерін орындайтын белгілі бір орын не учаске пост деп аталады. Қарауыл құрамыҚарауыл бастығы Қарауыл бастығының көмекшісі Жұмысқа таратушылар Сақшы және ауысым бойынша сақшылыр

5 слайд

6 слайд
Сақшы қол сұғылмайтын тұлга болып табылады. Сақшыға қол сұғылмайтындығы: -- оның құқығы мен жеке басының қадір қасиеттері заңмен айрықша корғалытындығы -- оның қатаң айқындалған адамдарға – қараул бастығына, қараул бастығының көмекшісіне және өзінің жұмысқа таратушысына бағынатындығы -- барлық адамдардың сақшы қызметімен айқындалған талаптарын сөзсіз орындауға міндеттілігі -- осы жарғыда көрсетілген жағдайларда оған қару құқығы берілетіндігі болып табылады

6 слайд

7 слайд
Сақшы: өзінің постың қырағы күзетуге және табанды қорғауға - қызметің сергек атқаруғы, ешқайда аландамауға, қаруың қолдан шығармауға және оны өзі бағынатын адамдарды қоса алғанда ешкімге бермеуге - қөрсеттелген бағыт боыйнша жүре отырып немесе бақылау мүнарасында болған кезде, постың іргелерін, қоршауларын мұқиат қарауға және қызмет өткеруінің барысы жайлы пост табілінде бекетілген мерзімде байланыс қуралдары арқылы баяндап отыруға - постан айысқанға немесе алынганға дейін, тіпті өзінің өміріне қауіп төнген жағдайда да посты тастамауға; оны өз бетімен қалдырып кету әскери қылмыс болып табылады - постыда ереже бойынша оқталған қаруы болуы және әрдайым әрекеттке дайын болуға - Постыларға табельде көрсетілген және тыйым салынған шекара көрсеткеші тұрған жерге жақын қашықтыққа қараул бастығы,қараул бастығының көмекшісі,өзінің жұмысқа таратушысы мен оларға ілесіп жүретін тұлғалардан басқа ешкімді жібермеуге - қараулдың қөлік құралдарының бағдары мен графигін,олардың тану белгілері мен сигналдарын білуге - обьект қоршауынан ақау тапқанда және өз постынан жақын жерде не қөрші постыда тәртіп бұзушылық байқалған кезде қараул бастығын шақыруға - қараул иттерінің үрісін естеген кезде немесе қорғаудың техниқалық құралдары іске қосылғанда бұл туралы қараул үй-жайына дереу хабар беруге міндетті.

7 слайд

8 слайд
Постыдағы сақшы • оның құқығы мен жеке басының қадір- қасиеттері заңмен айрықша қорғалатындығы; • оның белгілі бір тұлғаларға ғана — қарауыл бастығына, қарауыл бастығының көмекшісіне және өзінің жұмысқа таратушысына бағынатындығы; • бұл тұлғалардың сақшы қызметі бойынша айқындалған талаптарын сөзсіз орындауға міндеттілігі; • Гарнизондық және қарауылдық қызметтер жарғысының баптарында көрсетілген жағдайларда оған қару қолдану құқығы берілетіндігі. . Сақшы тек қарауыл бастығының, оның көмекшісінің, өзінің жұмысқа таратушысының және тексеруге келген тұлғалардың сұрағына жауап беруі керек. Сақшы өзіне немесе өзі күзетіп тұрған объектіге анық шабуыл жасалған жағдайда қаруды ешқандай ескертусіз қолдануға міндетті. Қарауыл бастығы жұмысқа таратушылар мен қарауылдың міндеттерін нақты білуін тексереді, қаруды қолдану тәртібіне ерекше назар аудара отырып, қарауылдарға әр постыда қызмет атқару міндеттерін естеріне салады, ауысымды қарауыл үй-жайларынан шығарады да, қаруыл оқтайтын алаңда сапқа тұрғызып, "Ауысым, он жақтан бір-бірлеп оқта!" деп пәрмен береді. Осы пәрмен бойынша оң қанаттағы әскери қызметші алға қарай бір адым басып, сүңгіні бекітеді де, қаруды оқтайды, қарауыл бастығы қарудың оқталуын тексереді (ГжКҚЖ; 114, 115-баптар). Қаруды оқтап болған соң әскери қызметші: "Қару оқталды және сақтандырғышқа қойылды!" деп баяндайды, сонан соң жеке алып "Белдікке!" күйінде ұстап, бір адым кейін шегінеді. Осындай тәртіпте басқа жұмысқа таратушылар мен қарауылдар қаруды кезектесіп оқтайды. Қару постыға шығар алдында оқталады. Қаруды оқтау және оғын алып тастау қарауыл бастығының немесе оның көмекшісінің пәрмені бойынша, қарауыл үй-жайында арнайы жабдықталған және оқ ұстайтын жабдығы бар жарық жерде, олардың тікелей бақылауымен, ал ауысымдар постыларға машинамен бара жатқан кезде, қарауыл бастығының нұсқауында көрсетілген орындарда, қажет болғанда, оқ ұстауға арналып жабдықталған орындарда жүргізіледі. Оқты салу және алу кезінде мылтықтың ұңғысы жоғары (45—60 градусқа) және жан-жағындағы тұрғын үй-жайлар мен күзетілетін объектілерден басқа жаққа бағытталуы тиіс. Егер қарауыл үй-жайының маңы мен айналасында тұрғын үйлер мен қызметтік үй-жайлар орналасса, қаруды оқтау мен оғын алып тастау оқ ұстауға арналып жабдықталған орындарда жүргізіледі. Қарудың оғын алу, оны қарау дереу қарауыл үй- жайларына келген бойда немесе қарауыл бастығына арналған нұсқауда көрсетілген орындарда жүргізіледі .

8 слайд

9 слайд
Қарауылды таратушы сақшылардың күзетке барар алдында қару-жарақтарын дұрыс оқтауын және постылардан келген соң оқтарын алып тастауын қадағалайды (ГжҚКЖ; 114, 115, 150,156-баптар); Қарудың оғы қарудың тиісті түрлеріне арналған атыс ісі жөнінде басшылықта көрсетілген ережелер бойынша алынып тасталынады, бұл кезде патрон оқшантайға салынбайды. Автомат жабдықталған оқжатармен оқталады. Оқтау алдында ол қарап-тексеріледі (бұл кезде оның шүріппесі түсіріледі) және сақтандырғышқа қойылады. Бекітпе жақтауы оқжатар қосылған соң жылжытылмайды. Постыдан оралған сон қарудың оғы алынады. Қарудың оғын алдымен таратушы алады, содан кейін таратушы: "Ауысым, оң жақтан бір-бірлеп оқты алып таста!" — деп пәрмен береді. Осы пәрмен бойынша, он қапталда тұрған қарауыл алға қарай бір адым жасап, таратушының бақылауымен өз қаруының оғын алады, жабдықталған оқжатарды (патроны бар оққалтаны) сөмкеге салады да, "Қарудың оғы алынды!"— деп баяндайды, содан соң бекіту тетігін артқа тартып, қаруын тексеруге ұсынады. Таратушы қаруды тексерген соң, қарауыл бекіту тетігін алға қарай қозғап, қарудың шүріппесін түсіреді. Қаруды сақтандырғышқа қояды, сүңгіш алып тастап, қаруды "Белдікке!" күйіне ұстап, артқа қарай бір адым шегінеді де, өз орнына барып тұрады. Осындай ретпен қалған қарауыл ауысымдары кезектесіп өз қаруларының оғын алып тастайды. Одан кейін аға бастықтың пәрмені бойынша қарауылдар бұрынғы қарауыл орналасқан жерге, ал таратушылары — қарауыл үй- жайларына барады. Сақшыларды ауыстыру тақ немесе жұп сағаттарда, 2 сағ сайын жүргізіліп отырады. Ауаның температурасы — 20С жөне одан төмен, жел соғып тұрған және қатты аяз болмаған кезде сыртқы постылардың, сондай-ақ пеш жағылмайтын үй-жайлардағы ішкі постылардың сақшылары 1 сағ-тық кезекпен ауыстырылады. Сақшыларды 1 сағ сайын ауыстыру туралы нұсқауды қарауыл (әскери бөлім) бойынша кезекші береді. Егер сақшылар 1 сағ-тан кейін ауыстырылса, онда қарауыл бастығы пост ведомосында сақшылар қай уақыттан бастап 1 сағаттан кейін, ал басқа ауысым келгенде — қай уақыттан бастап 2 сағ сайын алмастырылып отырғаны жайлы жазып қояды. Қарауыл үй-жайларына кіре берісте сақшыларды қарауыл бастығы әрбір 30 мин сайын ауыстырып отырады. Ауысым сақшыға 10—15 адымға жақын келгенде, қарауылдың жұмысқа таратушысы: "Ауысым, тоқта!" деп пәрмен береді де, бір қарауылға пост пен оның маңайына бақылау жасауды (ауысым машинамен жүргенде қаруды оқтап, бақылау жасауды) бұйырады. Мысалы: "Қатардағы сарбаз Данияров, пост пен оның маңайына бақылау жаса!" Сақшы ауысым жақындағанда оларға бет бұрып, өздігінен автоматты "белдікке" (карабинді—аяққа) күйінде ұстайды. Сақшы жаңа қарауыл жұмысқа таратушысының пәрмені бойынша, мысалы: "Қатардағы жауынгер Васильев, постыға қарай адымда!" дегенде, тік тұрып оң жаққа бір адым жасайды, ал қарауыл сақшыға жақындап келіп, оның орнына қарсы бағытта бұрылып тұрады .

9 слайд

10 слайд
Сақшыға: Ұйықтауға,отыруға, әлденеге сүйенуге, жазуға, оқуға, ән салуға, сөйлеуге, тамақ жеуге, ішуге, шылым шегуге, табиғи қажеттіліктерін орындауға, адамдарды қабылдауға, кімге болмасын, қандай да бір заттарды беруге, қажеттіліксіз патрондарды оқшантайға салуга тиым салынады

10 слайд

11 слайд
Постағы сақшының бекітілген сүңгісі бар қаруы (жиналмалы дүмбілі сүңгі- пышақсыз автоматы) болуы керек; белдікке ілінетін қынаптағы сүңгі пышақ: түнгі уақытта-тұрған бойы атуға оңтайлы жағдайда; күндізгі уақытта- “белдікке” немесе тұрған бойы атуға оңтайлы жағдайларда; ішкі посттарда және Жауынгерлік Ту жанындағы постта –ағаш дүмбілі автоматтар – “белдікке” күйінде, жиналмалы дүмбілі автоматтар- “кеудеге”, карабин- аяқта болуы керек; жабдықталған магазиндер (оққалталар) салынған сөмкелердің аузы жабық болуы тиіс.

11 слайд

12 слайд
Сақшының қаруды қолдану реті. Постыға немесе күзетілуші объектіге қабылдау кезіндегі сақшының іс-әрекеті Сақшы өзіне немесе өзі күзететін объектіге тұтқиылдан шабуыл жасалған жағдайда, қаруды ескертусіз қолдануға міндетті. Сақшы қарауыл бастығынан, өзінің жұмысқа таратушысынан, оларға еріп келген адамдардан басқа немесе постыға тыйым салынған шекараға жақындаған барлық адамдарды: "Тоқта, кейін!" немесе "Тоқта, оң (сол) жақтан айналыл өт!" — деп дауыстау арқылы тоқтатады. Постыға немесе тыйым салынған шекараға жақындаушылар айтылған талапты орындамаған жағдайда, сақшы тәртіп бұзушыға: "Тоқта, атамын!" — деп ескертеді және дереу қарауыл бастығын немесе өзінің жұмысқа таратушысын шақырады. Егер тәртіп бұзушы бұл талаптарды орындамаса, сақшы оқшантайға патрон салады да, аспанға ату арқылы ескерту жасайды. Тәртіп бұзушы бұл талапты да орындамаған жағдайда, сақшы оған оқ атады. Пост табелінде көрсетілген қашықтықтан постыға немесе тыйым салынған шекараға жақындаушыларды көру мүмкіндігі нашарлаған жағдайда, сақшы оларды: "Тоқта, кім келе жатыр?" — деп, дауыстап тоқтатады. Егер жауап болмаса, сақшы: "Тоқта, атамын!" — деп ескертіп, тәртіп бұзушыны кідіртеді. Кідіртілген тәртіп бұзушы туралы сақшы белгіленген дабылмен қарауыл үй-жайына хабарлайды, оны назарға ала отырып, өзіне тапсырылған объектіні күзетуін жалғастырады және тәртіп бұзушының іс-қимылын бақылап отырады. Егер тәртіп бұзушы тоқтамаса және күзетілетін объектіге (постыға) басып кіруге тырысса немесе мұндай әрекеттерден кейін қашатын болса, онда сақшы аспанға ату арқылы ескерту жасайды. Тәртіп бұзушы бұл талапты да орындамаған жағдайда, сақшы оған оқ атады. Егер сақшының дауыстауына: "Қарауыл бастығы ( « арауыл бастығының көмекшісі, жұмысқа таратушы) келеді" — деген жауап естілсе, онда сақшы: "Қарауыл бастығы (қарауыл бастығының көмекшісі, жұмысқа таратушы), маған кел, қалғандарың орындарыңда қалыңдар!" — деп бұйырады; қажет болғанда сақшы жақындағандардың бет-жүзіне жарық түсіруін талап етеді. Өздерін атаған адамдардың шын мәнінде қарауыл бастығы (қарауыл бастығының көмекшісі, жұмысқа таратушы) екендігіне көзін жеткізген соң, сақшы келген адамдарды өзіне қарай жібереді. Егер қарауыл бастығы деп аталған адам (қарауыл бастығының көмекшісі, жұмысқа таратушы) бейтаныс болып шықса немесе онымен келгендер сақшының орнында қалу туралы талабын орындамаса, онда сақшы оларды: "Тоқта атамын!" — деп ескертеді. Тәртіп бұзушылар бұл талапты орындамаған жағдайда, сақшы оларға оқ атады.....

12 слайд

13 слайд

13 слайд