Спирттер.Альдегидтер.Карбон қышқылдары.ҚМЖ бойынша

1 слайд
Тақырыбы: Спирттер,альдегидтер,карбон қышқылдары Дайындаған: Жаңбырбай М.М. Химия-экология тобы 3 курс Ғылыми жетекшісі: доц.Унербаева З.О.

1 слайд

2 слайд
Сабақтың мақсаты Оқушыларға оттекті органикалық қосылыстар(спирттер,альдегидтер,карбон қышқылдары) туралы,  олардың ерекшеліктері, құрылымы, қасиеттері және жіктелуі жайында алғашқы түсінік беру Күтілетін нәтижелер 1.Негізгі тақырыптардан толық ақпараттар біледі. 2.Химиялық қасиеттеріне теңдеулер жазады. 3.Химиялық теңдеулерін есептеулерде қолдана алады Керекті жабдықтар Оқулық, слайдтар, постерлер, маркер, парақшалар,стикерлер,қажетті реактивтер мен құрал-жабдықтар Сабақтың типі Сабақтың формасы Жинақтау, жаңа тақырыпты меңгерту және сан есептерді шығару сабағы. Аралас сабақ. Жекелей жұмыс, топпен жұмыс Қолданылған әдіс-тәсілдер “Жылулық сыйлау”, “Геометриялық фигуралар”әдісі, “Шеңбер бойына жазу”, “Бағдаршам”арқылы бағалау.Сұрақ- жауап,шығармашылық жұмыс, “Кел танысайық!”, “Ойлан,Жұптас,Бөліс”

2 слайд

3 слайд
Сабақтың кезеңдері: Ұйымдастыру “Білу”-өтілген материалды есте сақтау және қайта жаңғырту.  Қызығушылығын ояту  Жаңа тақырыпты меңгеру  Сергіту сәті Білім мен білікті қалыптастыру “Талдау” “Жинақтау”-тұтастыққа қол жеткізу Қорытынды Үйге тапсырма Бағалау

3 слайд

4 слайд
Ұйымдастыру 1. Сәлемдесу 2. Психологиялық ахуал туғызу. ”Жылулық сыйлау” Мақсаты:Әрбір оқушыға жағымды орта орнату мақсатында күнің суреті мен “Бүгінгі күндеріңіз осындай шуақты болсын!”деген тілек жазылған қағаз тарату. 3.Тақырып бойынша топтарға болу(“геометриялық фигуралар” арқылы) 1-топ: Спирттер 2-топ: Альдегидтер 3-топ: Карбон қышқылдары 4.Оқушылардың бағалау парағын топ басшысына тапсыру

4 слайд

5 слайд
Үй тапсырмасын тексеру 1.”Шеңбер бойына жазу” әдісі бойынша шығарылған есептерді жазу. Топтағы әрбір Оқушының өз парағы болу керек. 3 минут ішінде параққа берілген есептерді шығарады. Парақтар шеңбер бойынша келесі оқушыға беріледі.Солай парақтар бір-біріне беріліп,соңына есептердің дұрыстығы тексеріледі. 2.Ауызша сұрақтарға жауап беру 3.Бақылау жұмысы (тест)

5 слайд

6 слайд
Есептер 1- топ №1 2,25 моль метан оттекте жанғанда түзілген көміртек диоксидінің көлемі қ.ж.(литрмен) №2 0,5 моль метаннан трихлорметан түзілу үшін қажет хлордың көлемі қ.ж.(литрмен) №3 0,5 моль этилбензолдың массасы (г) №4 Мына айналуларды орындауға мүмкіндік беретін химиялық реакция теңдеуін жазыңдар: CaC 2 C 2 H 2 С 2 H 4 C 2 H 5 OH

6 слайд

7 слайд
2-топ №1 Этиленнің 33,6 литрін (қ.ж.) гидратациялағанда неше грамм этил спирті түзіледі? №2 Массасы 9г глюкозаны сирттік ашытып қанша литр этанол алуға болады? №3 Сірке қышқылының қандай химиялық қасиеттері бейорганикалық қышқылдарға ұқсас екенін айтып, сәйкес химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар. №4 Карбон қышқылдары спирттермен әрекеттескенде қандай заттар түзіледі? Мысалдар келтіріп,реакция теңдеулерін жазыңдар.

7 слайд

8 слайд
№1 Құмырсқа және сірке қышқылдары қайда қолданылады? №2 Массасы 12 г магний сірке қышқылымен әрекеттескенде неше грамм магний ацетаты түзіледі? №3 Көлемі 11,2 л этаннан (қ.ж.) этиленнің қандай көлемін алуға болады? №4 Массасы 66г пропан жанғанда түзілетін көмірқышқыл газының көлемін(қ.ж.) есепте 3-топ

8 слайд

9 слайд
Ауызша сұрақтар: 1.Органикалық химия нені зерттейді? 2.Көмірсутектер деп қандай қосылыстарды айтамыз және олар қалай жіктеледі? 3.Метан мен оның туындылары қайда қолданылады? 4.Метанның физикалық қасиеттері қандай? 5.Табиғи газдың негізгі құрам бөлігі қай газ? 6.Изомерлер дегеніміз не? 7.А.М.Бутлеров ұсынған теорияның негізгі қағидаларын ата. 8.Молекулалық формуласы C 3H 8 болатын пропанның құрылым формуласын жазыңдар. 9.Гомологтар дегеніміз не? 10.Этиленнің физикалық қасиеттері қандай?

9 слайд

10 слайд
Тест тапсырмалары 1. Молекулалық массасы 72 болатын қаныққан көмірсутектің формуласын табыңыз А) C 5 H 12 B) C 4 H 10 C) C 6 H 14 D) C 3 H 8 E) C 7 H 16 2. Құрамында C-85,7%, H-14,3% болатын циклопарафиннің сутегі бойынша тығыздығы 21, осы заттың формуласын тап А) C 4 H 8 B) C 3 H 6 C) C 7 H 14 D) C 6 H 12 E) C 5 H 10 3. Молекулалық массасы 86 г болатын қаныққан көмірсутектің формуласын тап А) С 2H 6 B) C 3H 8 C) C 4 H 10 D) C 6 H 14 E) CH 4

10 слайд

11 слайд
4. Қаныққан көмірсутекке тән реакцияны көрсет А) CH 4 +Cl 2  = CH 3 Cl+HCl B) CH 4 +O 2  =CO 2 +2H 2 O C) C 2 H 4 +Br 2  = C 2 H 4 Br 2 D) 2C 3 H 6 +9O 2  = 6CO 2 +6H 2 O E) барлығы 5. Қанықпаған көмірсутекке тән гибридтелу А) sp B) sp 3 C) sp 2 D) sp-sp E) барлығы 6. Гидрогендеу реакциясын көрсет А) CH 2 =CH 2 +HBr = CH 3 –CH 2 Br B) CH 2 =CH 2 +Br 2 =CH 2 Br–CH 2 Br C) C 2 H 6 +O 2 =CO 2 +H 2 O D) CH 2 =CH 2 +H 2 =CH 3 –CH 3 E) CH 4 +Cl 2 =CH 3 Cl+HCl

11 слайд

12 слайд
Жауаптары: 1.A 2.B 3.D 4.A 5.C 6.D

12 слайд

13 слайд
Қызығушылығын ояту “Жүзім шоқтары” әдісі арқылы сабақтың тақырыбын ашу ( Сұрақ-жауап ) 1.Спирттер дегеніміз не? 2.Медицинада қандай спирт қоланылады? 3. Альдегидтердің функционалдық тобы қандай? 4.Карбон қышқылдары дегеніміз не? “Бағдаршам” арқылы бағалау

13 слайд

14 слайд
Кел,танысайық! (Жаңа тақырыппен танысу) Спирттер Альдегидтер Карбон қышқылдары

14 слайд

15 слайд

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд

17 слайд

18 слайд

18 слайд

19 слайд

19 слайд

20 слайд

20 слайд

21 слайд

21 слайд

22 слайд

22 слайд

23 слайд
Сабақты бекіту. Постер қорғау 1-топ Спирттердің маңызы және қолданылуы 2-топ Альдегидтердің алу жолдары және химиялық қасиеттері 3-топ Карбон қышқылдарының табиғатта таралуы және алынуы

23 слайд

24 слайд
Сергіту сәті: 3-тәжірибе. Сірке қышқылының қасиеттерін зерттеу Лакмус+  CH 3 COOH  ашық қызыл индикатор түсі CH 3 COOH+Mg (CH 3 COO) 2 Mg+H 2 CH 3 COOH+Na 2 CO 3 CH 3 COONa+H 2 O+CO 2

24 слайд

25 слайд
II. Білім мен білікті бекіту Қалыптастырушы бағалау жүргізу 1.Егер сірке альдегидінің теориямен салыстырғандағы шығымы 90 % болса, Кучеров реакциясы арқылы 11,2л ацетиленнен (қ.ж) алынған сірке альдегидінің массасын есептеңдер. 2.Стеарин қышқылы мен сілті арасындағы теңдеуді жазыңдар. 3. C 2 H 4  → C 2 H 5 OH→ CH 3 COH→ CH 3 COOH→ CH 3 COO-C 2 H 5 №1топ 4. 155г күміс (І) оксидімен 25г сірке альдегиді әрекеттескендегі түзілген сірке қышқылының массасын есептеңдер.  5.84г пропил спиртінен алынған пропион қышқылының массасын есептеңдер.

25 слайд

26 слайд
1.15г сірке альдегиді тотыққанда түзілген сірке қышқылының массасын есепте. 2.26,5г сірке қышқылы мен этил спирті әрекеттескенде түзілген этилацетаттың массасы. 3.C 2 H 4  → C 2 H 5 OH→ CH 3 COH→ CH 3 COOH→ CH 3 COO-C 2 H 5 №2 топ 4. 3-метил-гексанол-4; 2,4,4-метил-пентанол-3: Осы бойынша құрылымдықформулаларын жазыңдар 5.Пропанол спиртіндегі көміртектің массалық үлесі қанша?

26 слайд

27 слайд
№3 топ 1. Бромэтанды натрий гидроксидінің сулы ерітіндісімен әрекеттестіргенде көлемі 143,75мл (р=0.8г/мл) этил спирті алынды.Реакцияға түскен бромэтанның массасы қанша? 2.108г глюкоза ашығанда 41,4г этил спирті алынады. Бұл теориялық мүмкін шығымының қаншасын құрайды? 3.Егер қалыпты жағдайда натрий 1,15г спирттен 280л сутекті ығыстыратыны белгілі болса, Бұл қаныққан біратомды спиртті анықтаңдар. 4.1,15л( р=0,8г/мл) этил спиртін толық жағу үшін оттектің қандай көлемі (қ.ж.)қажет? 5. 50л( р=0,9г/мл) метанолды жағу үшін ауаның қандай көлемі(қ.ж.)қажет?

27 слайд

28 слайд
Сабақтан үзінділер Альдегид алу

28 слайд

29 слайд

29 слайд

30 слайд

30 слайд

31 слайд

31 слайд

32 слайд

32 слайд

33 слайд

33 слайд

34 слайд
Қорытынды “Лездеме” әдіс арқылы сабақты қорытындылау Метаноль Спирт Альдегид Құмырсқа альдегиді Ацетаттар -ол жұрнағы -аль жұрнағы Карбон қышқылдары Сірке қышқылы Конверттегі сөздер:

34 слайд

35 слайд

35 слайд

36 слайд
Үйге тапсырма 1.Көмірсулар.Аминдер.Амин қышқылдары 2.Сан есептерін шығару 3.Зертрханалық тәжірибелермен танысу 4.Анилиннің құрылысы мен қасиеттері сабағынан фрагмент

36 слайд

37 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Химия 9 - сынып  Авторлары: Н.Н. Нұрахметов,  К.М. Жексембина. Н.А.Заграничная, Ә.Е. Темірболатова,  Мектеп" баспасы 2013 2. И.Нұғыманов 9 сынып оқулығы 3.Б.А.Мансуров 10 сынып оулығы бойынша

37 слайд