Стиль 9 сынып
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
ПУНКТУАЦИЯ
р unctum – нүкте
НЕГІЗГІ ТЫНЫС
БЕЛГІЛЕРІ
НҮКТ
Е СҰРАУ
БЕЛГІСІ
ҚОС
НҮКТЕ КӨП
НҮКТЕ
ҮТІР СЫЗЫҚ
ША ТЫРНАҚШ
А ЖАҚШАНҮКТЕЛ
І ҮТІР ЛЕП
БЕЛГІСІ
1 слайд
ПУНКТУАЦИЯ р unctum – нүкте НЕГІЗГІ ТЫНЫС БЕЛГІЛЕРІ НҮКТ Е СҰРАУ БЕЛГІСІ ҚОС НҮКТЕ КӨП НҮКТЕ ҮТІР СЫЗЫҚ ША ТЫРНАҚШ А ЖАҚШАНҮКТЕЛ І ҮТІР ЛЕП БЕЛГІСІ
2 слайд
Сәуірдің он екісі
Сөйлемді ықшамдап қолдануға
байланысты қойылатын
сызықша
2 слайд
Сәуірдің он екісі Сөйлемді ықшамдап қолдануға байланысты қойылатын сызықша
3 слайд
Пунктуация дегеніміз не?
2. Тыныс белгілерінің
қандай түрлері бар?
3.Сызықша,қойылатын
орындары .
3 слайд
Пунктуация дегеніміз не? 2. Тыныс белгілерінің қандай түрлері бар? 3.Сызықша,қойылатын орындары .
4 слайд
НҮКТЕ Сөйлем соңына
қойылатын тыныс
белгілері:
СҰРАУ
БЕЛГІСІ
ЛЕП
БЕЛГІСІ
КӨП НҮКТЕ
4 слайд
НҮКТЕ Сөйлем соңына қойылатын тыныс белгілері: СҰРАУ БЕЛГІСІ ЛЕП БЕЛГІСІ КӨП НҮКТЕ
5 слайд
Сызықша
Негізгі қызметі
Сөйлемдегі белгілі
сөзді,сөйлемді,сөйлем
мүшесін
ерекшелеп,даралап,бөліп
көрсету үшін және қызметі
бірдей,мағынасы ыңғайлас
сөздерді
жинақтап,топтап,тұжырымда
п айту үшін қойылатын
тыныс белгісі
5 слайд
Сызықша Негізгі қызметі Сөйлемдегі белгілі сөзді,сөйлемді,сөйлем мүшесін ерекшелеп,даралап,бөліп көрсету үшін және қызметі бірдей,мағынасы ыңғайлас сөздерді жинақтап,топтап,тұжырымда п айту үшін қойылатын тыныс белгісі
6 слайд
Жаңа сабақ.
Шешендік өнердің тамаша бір қыры-ойды ықшамды
жеткізіп,сөйлемді ықшамдап қолдану. «Аз сөз-алтын» деп
бағалайтын халқымыздың ауыз әдебиеті мұраларында
тамаша үлгілер бар. Мұндай сөздер аяқ асты
тапқырлықпен айтылған ауызекі тілде де,жазба тілде де
тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін түйген тұжырым
ретінде көрініс беріп жатады. Әсіресе қанатты
сөз,даналық түйін,мақал-мәтелдер,поэзияда кейіпкер
монолгінде кездеседі.
Ықшамдалған сөйлемде сөйлем құрылысы жағынан
толық болмай,сөйлем мүшелері түсіріліп айтылғаны
байқалады. Мыс: Тіл-шекер, байлық -бекер. Ашу-дұшпан,
ақыл-дос
Ауызекі тілде түсіріліп айтылған сөздердің орнына
мағыналы кідіріс жасалып айтылады,жазғанда ол жерге
сызықша қойылады.
6 слайд
Жаңа сабақ. Шешендік өнердің тамаша бір қыры-ойды ықшамды жеткізіп,сөйлемді ықшамдап қолдану. «Аз сөз-алтын» деп бағалайтын халқымыздың ауыз әдебиеті мұраларында тамаша үлгілер бар. Мұндай сөздер аяқ асты тапқырлықпен айтылған ауызекі тілде де,жазба тілде де тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін түйген тұжырым ретінде көрініс беріп жатады. Әсіресе қанатты сөз,даналық түйін,мақал-мәтелдер,поэзияда кейіпкер монолгінде кездеседі. Ықшамдалған сөйлемде сөйлем құрылысы жағынан толық болмай,сөйлем мүшелері түсіріліп айтылғаны байқалады. Мыс: Тіл-шекер, байлық -бекер. Ашу-дұшпан, ақыл-дос Ауызекі тілде түсіріліп айтылған сөздердің орнына мағыналы кідіріс жасалып айтылады,жазғанда ол жерге сызықша қойылады.
7 слайд
Жаттығумен жұмыс. (ауызша)
182-жаттығу. Түсіріліп тұрған
қандай сөздер немесе қандай
сөйлем мүшелері.
1.көппен,мән-жайды
2.өседі
3.өседі,өседі
4.от,мал
5.адам,адам
6.болар бізге
7 слайд
Жаттығумен жұмыс. (ауызша) 182-жаттығу. Түсіріліп тұрған қандай сөздер немесе қандай сөйлем мүшелері. 1.көппен,мән-жайды 2.өседі 3.өседі,өседі 4.от,мал 5.адам,адам 6.болар бізге
8 слайд
Мақалды сәйкестендіру арқылы толықтыр.
Сызықшаның қойылу себебін анықта.
1.Келген-дәулет,
Кеткен- анаң
2.Жақсы-текшіл,
Жаман- орар
3.Ақыл-дария
Ой- бейнет
4.Алып-анадан,
Ат- биеден
5.Берген-алар,
Еккен- кекшіл
6.Елің-панаң,
Жерің- теңіз
8 слайд
Мақалды сәйкестендіру арқылы толықтыр. Сызықшаның қойылу себебін анықта. 1.Келген-дәулет, Кеткен- анаң 2.Жақсы-текшіл, Жаман- орар 3.Ақыл-дария Ой- бейнет 4.Алып-анадан, Ат- биеден 5.Берген-алар, Еккен- кекшіл 6.Елің-панаң, Жерің- теңіз
9 слайд
« Өз ұлтын сыйламау,оны
мақтаныш етпеу-сатқындық.»
Б.Момышұлы.
Адасқан тыныс белгілер
1. Бала,Абай өлеңге кетті-ау! -
Дәл осы жолы кімге
шаншылатынын аңғарасың ба,жоқ
па? деді.
2.Дүниежүзіндегі ең үлкен,ірі кит
“көк кит” блювал деп аталады.
3.Ол әкеңнен қалған -мұра.
4.Шын дос “ауыр мен жеңілді,”-
бөлісе білген дос.
5.Ұлық болсаң, ізгі бол.
9 слайд
« Өз ұлтын сыйламау,оны мақтаныш етпеу-сатқындық.» Б.Момышұлы. Адасқан тыныс белгілер 1. Бала,Абай өлеңге кетті-ау! - Дәл осы жолы кімге шаншылатынын аңғарасың ба,жоқ па? деді. 2.Дүниежүзіндегі ең үлкен,ірі кит “көк кит” блювал деп аталады. 3.Ол әкеңнен қалған -мұра. 4.Шын дос “ауыр мен жеңілді,”- бөлісе білген дос. 5.Ұлық болсаң, ізгі бол.
10 слайд
Білімді бекіту.
1.Сызықша,қойылатын орындары.
2.Сөйлемді ықшамдап қолдануға
байланысты қойылатын сызықша
туралы.
Үйге тапсырма. Көркем шығармадан
сызықшаның қойылатын орындарына
байланысты екі-екіден мысалдар
жазу,сөйлем мүшесіне талдау.
Бағалау . .
10 слайд
Білімді бекіту. 1.Сызықша,қойылатын орындары. 2.Сөйлемді ықшамдап қолдануға байланысты қойылатын сызықша туралы. Үйге тапсырма. Көркем шығармадан сызықшаның қойылатын орындарына байланысты екі-екіден мысалдар жазу,сөйлем мүшесіне талдау. Бағалау . .
11 слайд
Тіл-шекер,байлық –бекер.
Ашу -дұшпан,ақыл-дос.
Үйде-шешен,дауда-жоқ.
Аяп келдім,-айта алмадым.
11 слайд
Тіл-шекер,байлық –бекер. Ашу -дұшпан,ақыл-дос. Үйде-шешен,дауда-жоқ. Аяп келдім,-айта алмадым.