Суды тұрақты пайдалану
Суды тұрақты пайдалану

#1 слайд
суды тұрақты пайдалану
қағидаттарын білу
суды пайдалану мысалында
жеке тұлғаның өмір сүру
салтының басты
қағидаттарын ұсына алу
СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ
1 слайд
суды тұрақты пайдалану қағидаттарын білу суды пайдалану мысалында жеке тұлғаның өмір сүру салтының басты қағидаттарын ұсына алу СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ
#2 слайд
СУ РЕСУРСТАРЫ – бұл күнделікті өмірде өнеркәсіп пен ауыл
шаруашылығына қолданатын сулар.
2 слайд
СУ РЕСУРСТАРЫ – бұл күнделікті өмірде өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығына қолданатын сулар.
#3 слайд
2002 ж.
дүниежүзілік
Тұрақты даму
саммитінде суды
пайдаланудың
тиімділігін
арттыру іс-
шараларынын
қарастырды
СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ
БҰҰ Даму
бағдарламасы-
ның жоспарында
суды
пайдаланудың
тиімділігін
арттыруға
байланысты
2мәселе
белгіленді
Шығындарды
азайту, суды
қайта пайдалану
үшін су
инфрақұрылымы
жұмысының
тиімділігін
арттыру
Су ресурстарын
пайдаланудың
тиімділігін
арттыру,
ауызсудың
сапасын қорғау
3 слайд
2002 ж. дүниежүзілік Тұрақты даму саммитінде суды пайдаланудың тиімділігін арттыру іс- шараларынын қарастырды СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ БҰҰ Даму бағдарламасы- ның жоспарында суды пайдаланудың тиімділігін арттыруға байланысты 2мәселе белгіленді Шығындарды азайту, суды қайта пайдалану үшін су инфрақұрылымы жұмысының тиімділігін арттыру Су ресурстарын пайдаланудың тиімділігін арттыру, ауызсудың сапасын қорғау
#4 слайд
1 тәулікте
адам 300-
400 л су
тұтынады.
СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ
1т қант
өндіру үшін
100 М
3 су
қажет.
1т қағаз
өндіру үшін
900 М
3 су
қажет.
1т резина
өндіру үшін
1500 М
3 су
қажет.
Ірі
металлургия
лық
комбинат 1
тәулікте 1
млн. М
3 су
тұтынады.
4 слайд
1 тәулікте адам 300- 400 л су тұтынады. СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ 1т қант өндіру үшін 100 М 3 су қажет. 1т қағаз өндіру үшін 900 М 3 су қажет. 1т резина өндіру үшін 1500 М 3 су қажет. Ірі металлургия лық комбинат 1 тәулікте 1 млн. М 3 су тұтынады.
#5 слайд
Су ресурсы
Ішуге
жарамды
су және
тұрмысты
қ азық-
түлік
Су
жолдары
өзен
энергиясы,
толысу
энергиялар
ы (СЭС, ТЭС)
Өнеркәсіп
және ауыл
шаруашылы
-ғы
5 слайд
Су ресурсы Ішуге жарамды су және тұрмысты қ азық- түлік Су жолдары өзен энергиясы, толысу энергиялар ы (СЭС, ТЭС) Өнеркәсіп және ауыл шаруашылы -ғы
#6 слайд
1.Балық шаруашылығы
2.Гидроэнергетика (СЭС)
3.Өзен транспорты
4.Шомылу
5.Қармақпен балық аулау
СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ
Суды пайдаланушылар суды
ластайды, оның сапасын
нашарлатады
Суды тұтыну нәтижесінде су
мөлшері азаяды, сапасы
өзгереді
Суды пайдалану Суды тұтыну
1.Өнеркәсіп
2.Ауыл шаруашылығы
3.Коммуналдық
шаруашылық (пәтердегі
су)
6 слайд
1.Балық шаруашылығы 2.Гидроэнергетика (СЭС) 3.Өзен транспорты 4.Шомылу 5.Қармақпен балық аулау СУДЫ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ Суды пайдаланушылар суды ластайды, оның сапасын нашарлатады Суды тұтыну нәтижесінде су мөлшері азаяды, сапасы өзгереді Суды пайдалану Суды тұтыну 1.Өнеркәсіп 2.Ауыл шаруашылығы 3.Коммуналдық шаруашылық (пәтердегі су)
#7 слайд
Жер гидросферасындағы су ресурс-
тарының таралуы
Гидросфераның
бөліктері
Көлемі,
Мың км³
%
көрсеткіші
Мұхиттар 1 370 323 94,2
Жер асты сулары 60 000 4,1
мұздықтар 24 000 1,6
Көлдер 230 0,02
Топырақ ылғалы 75 0,01
Атмосферадағы бу 14 0,001
Өзен сулары 1 0,0001
Бүкіл гидросфера 1 454 643 100,0
94,2%
4,12%
1,65%0,03%
мировой
океан
подземн
ые воды
ледники
остально
е
7 слайд
Жер гидросферасындағы су ресурс- тарының таралуы Гидросфераның бөліктері Көлемі, Мың км³ % көрсеткіші Мұхиттар 1 370 323 94,2 Жер асты сулары 60 000 4,1 мұздықтар 24 000 1,6 Көлдер 230 0,02 Топырақ ылғалы 75 0,01 Атмосферадағы бу 14 0,001 Өзен сулары 1 0,0001 Бүкіл гидросфера 1 454 643 100,0 94,2% 4,12% 1,65%0,03% мировой океан подземн ые воды ледники остально е
#8 слайд
ТҰЩЫ СУ
72,2%
22,3%
5,05%
0,35%
МҰЗДЫҚТАР
ЖЕРАСТЫ
СУЛАРЫ
ӨЗЕНДЕР МЕН
КӨЛДЕР
атмосферАДАҒЫ
ЫЛҒАЛДАР
8 слайд
ТҰЩЫ СУ 72,2% 22,3% 5,05% 0,35% МҰЗДЫҚТАР ЖЕРАСТЫ СУЛАРЫ ӨЗЕНДЕР МЕН КӨЛДЕР атмосферАДАҒЫ ЫЛҒАЛДАР
#9 слайд
Су ресурстарын қолдану
66%
25%
9%
ауыл
шаруашылығы
өнеркәсіп
коммуналдық-
тұрмыстық
шаруашылық
2000 жыл
Су шығыны:
1 т бидай 1500 т
1 т күріш 7000 т
1 т мақта 10 000 т
1 т шойын 50-150 т
1 т болат 250 т
1 т мыс 500 т
1 т пластмасса 500-1000т
1 т қағаз 900 т
9 слайд
Су ресурстарын қолдану 66% 25% 9% ауыл шаруашылығы өнеркәсіп коммуналдық- тұрмыстық шаруашылық 2000 жыл Су шығыны: 1 т бидай 1500 т 1 т күріш 7000 т 1 т мақта 10 000 т 1 т шойын 50-150 т 1 т болат 250 т 1 т мыс 500 т 1 т пластмасса 500-1000т 1 т қағаз 900 т
#10 слайд
Тәулігіне 1 адамның суды тұтынуы Мәскеуде - 700
литр, Ташкентте - 500 литр, Парижде - 450 литр,
Лондон мен Копенгагенде - 250 литр. Ал Астананың
әрбір тұрғыны тәулігіне 250 литр су шығындайды.
«Қарағанды Су» мекемесінің есептеуіш бойынша
Қарағандының әр тұрғыны тәулігіне 140 литр суық
су жұмсайды.
Су ресурстарын тұтыну
10 слайд
Тәулігіне 1 адамның суды тұтынуы Мәскеуде - 700 литр, Ташкентте - 500 литр, Парижде - 450 литр, Лондон мен Копенгагенде - 250 литр. Ал Астананың әрбір тұрғыны тәулігіне 250 литр су шығындайды. «Қарағанды Су» мекемесінің есептеуіш бойынша Қарағандының әр тұрғыны тәулігіне 140 литр суық су жұмсайды. Су ресурстарын тұтыну
#11 слайд
Су сапасының көрсеткіштері
•Түсі
•дәмі
•Иісі
•Лайлылық - Прозрачность (мутность)
•Құрғақ қалдық -Сухой остаток
•Қышқылдылығы
•Бихимиялық қажеттілік - Биохимическая потребность в кислороде (БПК)
•Химиялық қажеттілік - Химическая потребность в кислороде (ХПК)
•Кермектілігі/Жесткость
•Жалпы тұздылығы/ Общее солесодержание
•Бейорганикалық қоспалары/ Неорганические примеси
•Органикалық қоспалары / Органические примеси
•Бактериологиялық және паразитологиялық көрсеткіштері/
•Бактериологические и паразитологические показатели
11 слайд
Су сапасының көрсеткіштері •Түсі •дәмі •Иісі •Лайлылық - Прозрачность (мутность) •Құрғақ қалдық -Сухой остаток •Қышқылдылығы •Бихимиялық қажеттілік - Биохимическая потребность в кислороде (БПК) •Химиялық қажеттілік - Химическая потребность в кислороде (ХПК) •Кермектілігі/Жесткость •Жалпы тұздылығы/ Общее солесодержание •Бейорганикалық қоспалары/ Неорганические примеси •Органикалық қоспалары / Органические примеси •Бактериологиялық және паразитологиялық көрсеткіштері/ •Бактериологические и паразитологические показатели
#12 слайд
Қолда бар су ресурстарын тиімді
пайдаланудың бірнеше жолы бар.
Тамшылатып суару кезінде су
30 - 70 %-ға үнемделеді және
дәстүрлі суаруға қарағанда
дақылдың өнімділігі 20 – 90 %-ға
дейін артады.
Суды үнемдеу технологиялары
Әр түрлі сападағы суды
пайдалану. Үй маңындағы
үлескілерді суару үшін
жаңбырдың суын, өнеркәсіптік
мақсатта және егін
шаруашылығына ағын суларды
пайдалану қажет.
12 слайд
Қолда бар су ресурстарын тиімді пайдаланудың бірнеше жолы бар. Тамшылатып суару кезінде су 30 - 70 %-ға үнемделеді және дәстүрлі суаруға қарағанда дақылдың өнімділігі 20 – 90 %-ға дейін артады. Суды үнемдеу технологиялары Әр түрлі сападағы суды пайдалану. Үй маңындағы үлескілерді суару үшін жаңбырдың суын, өнеркәсіптік мақсатта және егін шаруашылығына ағын суларды пайдалану қажет.
#13 слайд
Суды үнемдеу технологиялары
13 слайд
Суды үнемдеу технологиялары
#14 слайд
Суды қорғау
Суды тазалайтын нысандарды тұрғызу, бар
тазалайтын нысандарды қайта жабдықтау
Өндірістегі технологияларды жетілдіру
Пайдаланатын суды үнемдеу, әрбір метр куб суға
счётчик бойынша төлеу.
14 слайд
Суды қорғау Суды тазалайтын нысандарды тұрғызу, бар тазалайтын нысандарды қайта жабдықтау Өндірістегі технологияларды жетілдіру Пайдаланатын суды үнемдеу, әрбір метр куб суға счётчик бойынша төлеу.
#15 слайд
Қалдық суларды тазарту
Тазарту әдістері:
•Механикалық (сүзу, тұндыру, мөлдірлігін арттыру,
фильтрлеу)
•Физико-химиялық (флотация, адсорбция,
экстракция, кері осмос)
•Химиялық немесе реагенттік (бейтараптандыру,
тотықтыру-тотықсыздандыру)
•Биологиялық немесе биохимиялық (аэробты,
анаэробты)
15 слайд
Қалдық суларды тазарту Тазарту әдістері: •Механикалық (сүзу, тұндыру, мөлдірлігін арттыру, фильтрлеу) •Физико-химиялық (флотация, адсорбция, экстракция, кері осмос) •Химиялық немесе реагенттік (бейтараптандыру, тотықтыру-тотықсыздандыру) •Биологиялық немесе биохимиялық (аэробты, анаэробты)
#16 слайд
Биохимиялық
тазарту: аэротэнк
Су тазартуға
арналған фильтрлер
16 слайд
Биохимиялық тазарту: аэротэнк Су тазартуға арналған фильтрлер
#17 слайд
Бекіту тапсырмалары
•тәулігіне 1 адамға: тамаққа қолданғайы кем дегенде 7 литр, қол
жууға – 8 литр, тіс жууға – 3 литр, унитазға су жіберу – 15 литр,
кір жууға – 130 литр, ванна – 150 литр су кетеді екен. Сонымен
егер отбасында 4 адам тұрады,оның 2-уы осы тәулік ішінде
ваннаға түссе, қанша су жұмсалды?
•1 адам сәуір айында 2 кунде бір рет кір жуып, 5 кунде 1 рет
ваннаға түсіп отырса осы ай ішінде неше лирт суды үнемдеді?
Сәуір айында неше литр су пайдаланды?
•Тамшылатып суару қажеттілігі мен тиімділігін дәлелдеңдер. Осы
әдіс арқылы өз аудандарыңда қандай дақылдарды өсіруді ұсынар
едіңдер?
17 слайд
Бекіту тапсырмалары •тәулігіне 1 адамға: тамаққа қолданғайы кем дегенде 7 литр, қол жууға – 8 литр, тіс жууға – 3 литр, унитазға су жіберу – 15 литр, кір жууға – 130 литр, ванна – 150 литр су кетеді екен. Сонымен егер отбасында 4 адам тұрады,оның 2-уы осы тәулік ішінде ваннаға түссе, қанша су жұмсалды? •1 адам сәуір айында 2 кунде бір рет кір жуып, 5 кунде 1 рет ваннаға түсіп отырса осы ай ішінде неше лирт суды үнемдеді? Сәуір айында неше литр су пайдаланды? •Тамшылатып суару қажеттілігі мен тиімділігін дәлелдеңдер. Осы әдіс арқылы өз аудандарыңда қандай дақылдарды өсіруді ұсынар едіңдер?
#18 слайд
Үйге: §21 әңгімелеу
18 слайд
Үйге: §21 әңгімелеу
шағым қалдыра аласыз













