Шығармашылық жоба "фетрден жасалған сөмке"7 сынып

1 слайд
ҚУШОҚЫ ЖББ ОМ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖОБА ФЕТРДЕН ЖАСАЛҒАН СӨМКЕ ОЫНДАҒАН: ТЛЕГЕНОВА ДИЛЬНАЗ 7 А СЫНЫП ЖЕТЕКШ ІСІ: ЖУМАБЕКОВА А.Б . Қарағанды 2017 жыл

1 слайд

2 слайд
ЖОБАНЫҢ МАҚСАТЫ: КИІЗДЕН, ЖҮННЕН ЖАСАЛАТЫН КҮНДЕЛІКТІ ТҰРМЫСҚА ҚАЖЕТТІ БҰЙЫМДАР ЖАСАУДЫҢ ЫҢҒАЙЛЫ ЖОЛДАРЫН ІЗДЕСТІРУ,ӨЗ ҚОЛЫМНАН СӨМКЕ ЖАСАУ . Жобаның мазмұны: І.Зерттеу бөлімі. 1.Жобаның тақырыбын таңдау. 2.Киіз басу тарихы. 3.Жасалу технологиясы ІІ.Технологиялық бөлімі. 1.Жобаны дайындауға қажетті құрал – жабдықтар. 2.Дизайн талабына сай әсемдеу 3.Қауіпсіздік техникасы. ІІІ.Соңғы кезең. 1.Шығын есебі. 2.Жобаны қорғау, сапасын бағалау.

2 слайд

3 слайд
ТУЫНДАҒАН ПРОБЛЕМА МЕН ҚАЖЕТТІЛІКТІ НЕГІЗДЕУ.  Мен 8-наурызға апама сыйлыққа сөмке алып бермек болдым.Дүкендерді аралап,сөмкелерді көріп шыктым. Әрине, бағасы ойымдағыдай болмады, өте кымбат екен.Соңғы уақытта өз қолыңмен жасалған заттар аса бағалануда,сол себепбі сөмкені өз қолымнан жасаймын деп шештім.Ол үшін апама сөмкені ұнайтындай етіп жасап, қандай материалдан жасайтынын шешуім керек.

3 слайд

4 слайд
ҚОЛДАН ЖАСАЛҒАН БҰЙЫМ ЖӘНЕ БАЗАРДАҒЫ БҰЙЫМНЫҢ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ Дүкендердегі бұйым Бағасы өте қымбат Ұнаған дизайнды табу қиын Сапасы күмән тудырады Түс үйлесімдігі нашар Қолдан жасалған бұйым Жасауға материалдар жеткілікті Экономикалық шығыны аз Еңбек шығыны аз Жасалуы өте көркем өз қалауыңша

4 слайд

5 слайд
  ЗЕРТТЕУ МАҚСАТЫНА ҚАРАЙ МЫНАДАЙ МІНДЕТТЕР АНЫҚТАЛДЫ :  .   Тақырып бойынша керекті мәліметтерді іздеп, оқу; Киіз басудың қыр – сырын меңгеру; Бұл өнерге қанық үлкен адамдармен сұхбаттасу; Қол өнер шеберлерінің туындыларымен танысу; Киіздің адамның денсаулығына тигізетін пайдасы барын да ойластыру;  ғаламтордан сөмкелердің бірнеше нұсқаларын қарап шығу.

5 слайд

6 слайд
ҒАЛАМТОРДА КӨПТЕГЕН СӨМКЕ ТҮРЛЕРІ БАР.ОЛАР ФЕТРДЕН ЖАСАЛҒАН СӨМКЕЛЕР

6 слайд

7 слайд
.  ТАРИХИ АНЫҚТАМА   Киіз - (ағыл. Felt, нем. Filz) (түрікше ajlyk – жамылғы, жапқыш) – қойдың күзем жүнінен басылған, үй тұрмысында пайдаланылатын бұйым. Көшпелі халық өмірінде киіздің алатын орны ерекше. Киіз қазақ жеріндегі көшпелі тайпаларда б.з.б. 1- мыңжылдықта белгілі болған. Киіз Басу – дәстүрлі қазақ қоғамында дамыған киіз жасау өнері. Оған жүн талшықтарының бір-бірімен ұйыса байланысатын қасиеті негізге алынған.  Фетр - (қалпақтық биязы киіз) басу процестері де Киіз Басу дәстүрлі технологиясымен бірдей.  Жүн – ұйысуға бейім бірден-бір талшық. Ол ылғал мен температура әсерінен және механиклық әрекет нәтижесінде ширайды да, жасалып жатқан бұйымның көлемі кішірейіп, тығыздығы артады: Киіз Басудағы ең жоғары тығыздық 0,55 г/см3 (байпақтың табаны 0,42 г/см3), тығыздығын бұдан әрі арттырса, жүн талшықтары үзіліп, материал ыдырай бастайды.  Қазіргі кезде киіз бұйымдары қауырт өркендеу үстінде, шеберлер бұйымды жасауда өте кең ауқымды киізді пайдаланады. Қазіргі заманғы әр түрлі технологияларды пайдалана отырып, сан түрлі фактуралар мен маталарды – жібек, мақта, кендір, тоқыма заттарды уйлестіре отырып, нағыз өнер жауһарларын жасап жур. Олардың ішінде – моншақ, сәнді түйме, шаш қыстырғыш, білезіктер мен белдіктер, сөмкелер, әмияндар, ұялы телефондарға арналған қаптамалар, жеңіл аяқ киім, тіпті етіктер де бар. 

7 слайд

8 слайд
Киіз басу өнері көне заманнан бүгінге дейін жетіп отыр. Киіз басу да киіз үйдің тұрмысқа пайдалануға келуімен тұтас. Тіпті одан бұрынырақ келген деуге де болады. Оған дәлел киіз үй біздің заманымыздан бұрынғы 3000 – жылдықта пайда болды деген деректер бар. Ал, Шыңжаң өңірінде киіздің қай замандардан бастап пайдаланғанын мөлшерлеуге болатын тарихи қазба деректер де табылған екен. Шыңжаң өлкесінің шығысындағы  бұрыңғы үйсіндердің мекені – Құмыл өңіріндегі қара төбе қабірыстанына зерттеу жүргізілгенде бұдан  3000 – 3600 жыл бұрын астына киіз төселіп, тері киімдермен оралып көмілген  әйелдің мүрдесі табылған. Тіпті таңғаларлығы сол қабірлерден қазір де  әжелеріміз істейтін ызылған құрлар, жіптер, ақ, қара, жолақты ұсақ шақпақты жүн кездеме, шұғалар табылған. Міне осы деректерге қарап халқымыздың жүнді пайдаланып киіз басу,  арқан,  жіп есу,  құр ызу сияқты қолөнерінің тарихының әріден басталғанын көреміз. Демек, киіз басу өнері Орта Азияны қоныстанған көшпенді ұлттардың шаруашылығының тұрмыс мәдениетінің туындысы. Бұл халқымыздың атадан балаға  ертеден бүгінге дейін жалғасқан тарихи тума мамандығы. Киізді халқымыз көшпенді тұрмысының барлық қажетіне жаратты. Мәселен,  баспанасына жабынды,  басына сая,  еденіне төсеніш, үстіне киім, өлісін арулайтын,  тірісіне сән – салтанат бағыштайтын аса қажетті тұтыну материалы болды. Халқымыз тарихтағы хандарын да ақ киізге көтеріп тағына отырғызған.

8 слайд

9 слайд
ІІ.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМІ.  1.Жобаны дайындауға қажетті құрал – жабдықтар. 2. Дизайн талабына сай әсемдеу 3.Қауіпсіздік техникасы

9 слайд

10 слайд
СӨМКЕ ҮЛГІСІН ТАҢДАУ. ФЕТР ТАҢДАУ. КАЖЕТТІ МАТЕРИАЛДАР МЕН ҚҰРАЛ ЖАБДЫҚТАР: ФЕТР,ТЕСЬМА,МУЛИНЕ ЖІП,ФЛЕЗИЛИН,ОЮ ҮЛГІСІ ЖӘНЕ ИНЕ -ЖІП Бұйымды орындау кезіндегі ескеретін жайттар:  Менің шеберлік деңгейім;  Осы бұйымның қажеттілігі  Жұмысқа қажет құрал-жабдықтар мен материалдарға жұмсалатын шығын;  Сөмкені дайындауға кететін уақыт

10 слайд

11 слайд
СӨМКЕ ДАЙЫНДАУ БАРЫСЫНДА МЫНАДАЙ ФАКТОРЛАРДЫ НАЗАРДА ҰСТАУ ҚАЖЕТ СӨМКЕ Өзіндік құн Материалдар мен құрал жабдықтар Қауіпсіздік техникасы Қажеттілік Ақпарат жинау Үлгілерін таңдау Талаптар Киіз басу тарихы

11 слайд

12 слайд
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ КЕЗЕҢ 1. Cөмкенің сызбасын түсіру Қазіргі кезде киізді қолдан баспайтындықтан жасанды киізді алдым. Оның қазіргі заманауи аты фетр. Бұл өте жеңіл, қылшықтары жоқ, таза.

12 слайд

13 слайд
. 2.Сөмкені пішу,пішінің ұстау үшін флезилин жабыстыру 3.Сөмкеміздің бөлшектерін тесьмамен жиектеп қосып сырып тігіп шығамыз.

13 слайд

14 слайд
4.СӨМКЕМІЗ ДАЙЫН БОЛҒАН СОҢ,СӘНДЕУГЕ КІРІСЕМІЗ.СӨМКЕМІЗДІҢ БЕТІНЕ ҚАЗАҒЫМЫЗДЫҢ ОЮЫН ТАМБУР ТІГІСІМЕН КЕСТЕЛЕЛЕЙМІН.

14 слайд

15 слайд
ӨЗІНДІК КҰНЫН ЕСЕПТЕП ШЫҒАРУ ЖӘНЕ ҰСЫНЫСТАР Өзім жасаған сөмкені апама, таныстарыма, достарыма, туыстарыма сыйлық түрінде ұсынамын.Жасаған бұйымымды үлгі ретінде ғаламтор желісіне жіберемін. Материалдар: Фетр 0,5метр-600тг Флезилин 0,5метр-300тг Тесьма 2м-500тг Мулине немесе тоқыма жіп

15 слайд

16 слайд
НӘТИЖЕ Ұлттық қол өнердің бір саласы болып саналатын  киіз басу өнерін, заман ағымына қарай ұлттық нақышта жасалған әр түрлі әшекей бұйымдар мен тұрмыстық заттар жасауда қолдану  дағдысын  қалыптастыру.

16 слайд