Тамыр аймақтары. Тамырдың ішкі құрылысы

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Есеп шығаруСабақтың тақырыбы : Тамыр аймақтары. Тамырдың ішкі құрылысы

2 слайд

3 слайд
Сабақ тың мақсаты 7.1.3.3 - тамыр аймақтары, тамырдың ішкі құрылысын зерттеу; Бағалау критерийлері: • Тамырдың ішкі құрылысының құрылымдық компоненттерін біледі; • Тамыр аймақтарының қызметтерін дұрыс сипаттай алады.

3 слайд

4 слайд
Тамыр Тамыр оймақшасы Бөліну аймағы Тамыр жіпшелері Өсу аймағы Сору аймағы Өткізу аймағы Эпиблема Перицикл Тамыр қысымыЖаңа термин сөздер

4 слайд

5 слайд
Өсімдік мүшелері

5 слайд

6 слайд
Тамыр (лат.  radix )  — тұқымды және жоғары сатыдағы споралы өсімдіктердің (мүктен басқасы) топыраққа бекіп, одан су, қоректік зат сіңірген, оларды бірқатар бастапқы өзгеріске түсіретін, зат алмасуда пайда болған кейбір заттарды бөліп шығаратын негізгі вегетативті орган. Тамыр

6 слайд

7 слайд
Қызметі Тірек Су мен минералды тұздарды өткізу Қорға жинауТамырдың қызметі

7 слайд

8 слайд
Тамыр шығу тегіне қарай Негізгі Тұқымның ұрық Тамыршасынан дамиды Жанама Негізгі Тамырдың жан - жағынан Қосалқы Сабақ пен Жапырақтан өседі Сабақ Жанама тамыр Негізгі тамырҚосалқы тамырТАМЫР ЖҮЙЕСІ

8 слайд

9 слайд
Тамыр жүйесі Кіндік Негізгі тамыр жақсы жетілген Шашақ Негізгі тамыр болмайдыТАМЫР ЖҮЙЕСІ

9 слайд

10 слайд
Аймақтары Өткізу аймағы Сору аймағы Өсу аймағы Бөліну аймағы Тамыр оймақшасы Тамыр аймақтары

10 слайд

11 слайд
Тамыр оймақшақшасы • Тамыр оймақшасы тамыр бөліміне кірмейді. Тамыр ұшындағы өсу нүктесінің сыртын қаптап тұрады. • Оймақша жасушалары тірі. Сыртқы қабатындағы жасушалары топырақтағы кедергілерге үйкеліп, зақымданып түлеп түседі. • Оның орнына жаңа жасушалар түзіліп ұдайы жаңарып отырады. • Тамыр оймақшасының сыртқы қабатындағы жасушалар шырышты зат бөледі. Ол зат тамыр ұшындағы жаңадан пайда болған нәзік жасушаларды жарақаттанудан қорғайды. • Тамырдың топырақтағы қозғалысын жеңілдетеді. • Тамыр оймақшасы тамырдың бөліну аймағының сыртын қаптап қорғап тұрады .Тамыр ішкі құрылысы

11 слайд

12 слайд
Бөліну аймағы атқаратын қызметіне қарай сыртқы, ортанғы, ішкі болып үш қабаттан тұрады. • Ең сыртқы қабатындағы жасушалар тамырдың мөлдір өңі мен оймақшасын түзеді. • Ортанғы қабатынан алғашқы қабық, ішкі қабаттан орталық цилиндр түзіледі. • Жасушалары дамылсыз бөлініп, басқа бөлімдерінің қалыптасуына себепші болады1.Бөліну аймағы

12 слайд

13 слайд
• Созылу (өсу) бөлімінің жас жасушалары бөлінбейді. • Ұзыннан созылып, ұзарып, тамыр ұшының топыраққа терең енуіне әсер етеді. • Алғашқы өткізгіш ұлпалар осы бөлімде түзіледі. 2.Өсу аймағы

13 слайд

14 слайд
Тамыр түгінің құрылысы:  Әр бір түк - жұқа қабықшасы, цитоплазмасы, ядросы жане вакуолі бар жеке ұзын жасуша. Қызметі:  топырақ түйіршіктерімен тығыз жанасып, су мен онда еріген минералды тұздарды сорады.  Жас тамырға тірек қызметін атқарады.Сору аймағы Сору бөлімі өсу бөлімінен кейін орналасқан, қалың түктері бар бөлік. 3.Сору аймағы Тамыр түктерінің құрылысы

14 слайд

15 слайд
Су мен онда еріген қоректі заттарды тамырдан өсімдіктің жер үсті мүшелеріне өткізеді. Бұл бөлімде тамыр түктері болмайды, жанама тамырлар дамиды 4.Өткізу аймағы

15 слайд

16 слайд
Эпиблема-тамырдың бірінші реттік қабығы. Тамыр сіңірген судың жылжу бағыты. Топырақ ылғалы-тамыр түкшелері-тамыр қабығының жасушалары-ксилема тамырлары- тамырдың орталық цилиндрі- сабақ сүрегі тамырлар бойынша жапырақтарға-жүйке ішіндегі тамырлар-жапырақ жұмсағының жасушалары-лептесіктер-булану (транспирация)Тамырдың ішкі құрылысы

16 слайд

17 слайд

17 слайд

18 слайд
1-тапсырма. Кестені сәйкестендіру. Жеке жұмыс 1.Бөліну аймағы A. Еріген заттарды сіңіру 2.Тамыр түкшелері B. Заттардың тасымалы 3.Сору аймағы C. Тамырдың ұзыннан өсуі 4.Өткізу аймағы D. Заттарды сіңіруді тікелей қамтамасыз ететін құрылым 5.Шашақ тамыр E. Негізгі тамыр өте жақсы жетіледі. 6.Өсімдіктің генеративті мүшелері F. Тамыр, сабақ, жапырақ 7.Кіндік тамыр G. Гүл, жеміс, тұқым 8.Өсімдіктің вегетативті мүшелер H. Негізгі тамыры болмайды 9.Эпиблема I. Қорғаныш қызмет атқарады, жабын ұлпасынан түзіледі 10.Тамыр оймақшасы J. Тамырдың бірінші реттік қабығы Дескриптор: Тамыр аймақтарын сәйкестендіреді;

18 слайд

19 слайд
1-тапсырма. Кестені сәйкестендіру. Жауабы 1.Бөліну аймағы C A. Еріген заттарды сіңіру 2.Тамыр түкшелері D B. Заттардың тасымалы 3.Сору аймағы A C. Тамырдың ұзыннан өсуі 4.Өткізу аймағы B D. Заттарды сіңіруді тікелей қамтамасыз ететін құрылым 5.Шашақ тамыр H E. Негізгі тамыр өте жақсы жетіледі. 6.Өсімдіктің генеративті мүшелері G F. Тамыр, сабақ, жапырақ 7.Кіндік тамыр E G. Гүл, жеміс, тұқым 8.Өсімдіктің вегетативті мүшелер F H. Негізгі тамыры болмайды 9.Эпиблема J I. Қорғаныш қызмет атқарады, жабын ұлпасынан түзіледі 10.Тамыр оймақшасы I J. Тамырдың бірінші реттік қабығы

19 слайд

20 слайд
2-тапсырма. Тамыр түрөзгерістерінің ерекшелігін және қандай өсімдіктер түрлері жататынын анықтаймыз. Жұптық жұмыс. Анықтамасы Жататын өсімдіктер 1.Жемтамыр 2.Емізік тамыр 3.Тіреу тамыр 4.Ауа тамыр 5.Түйнекті тамыр Дескриптор: Тамыр түрөзгерістеріне анықтама береді; Қандай өсімдіктер жататынын анықтайды;

20 слайд

21 слайд
3- тапсырма. Топтық жұмыс. Зертханалық жұмыс жасау. 1-топ. Тамыр тобы. Тапсырма: Тамыр оймақшасы, бөліну аймағын бақылау, қызметін жазып қорғау. 2-топ. Сабақ тобы Тапсырма: Өсу және сору аймағы қызметін жазу. 3-топ. Жапырақ тобы. Тапсырма: Өткізу аймағы суретін салу, қызметін жазу сипаттау. 4-топ. Өркен тобы Тапсырма: Тамырдың ішкі құрылысының суретін салу, қызметін жазу. Дескриптор: Тамыр аймақтарын анықтайды; Тамырдың ішкі құрылысын зерттейді;

21 слайд

22 слайд
Рефлексия

22 слайд

23 слайд
Үй тапсырмасы: §18,19. Тамыр аймақтары, тамырдың ішкі құрылысы тақырыбын оқу. Термин сөздерді жаттау. 57-61 суретті салу. Құрылысын жазу

23 слайд

24 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!!!

24 слайд