Тақырыбы: Халықтың өсімі

1 слайд
Саб ақтың тақырыбы Д е м о г р а ф и я л ы қ к ө р с е т к і ш т е р м е н д е м о г р а ф и я л ы қ ж а ғ д а й

1 слайд

2 слайд
Тірек сөздер  Демография - белгілі бір халықтың, ұлттың . Этникалық топтың санын, құрамы мен құрылымын, аумаққа бөлінуін өсу не кему динамикасын, қоғамдық- тарихи жағдайлармен байланыстырып зерттейтін ғылым саласы.  Демографиялық жарылыс- дүниежүзіндегі халықтың күрт өсуі.  Халықтың өсімі - бедгілі бір уақыт аралығындағы туылғандар мен қайтыс болғандардың саны арасындағы айырманың абсолюттік шамасы.  Депопуляция - белгілі бір аймақта халықтың азаюы немесе мүлдем жойылуы. Туу азайып, өлім көбейеді.

2 слайд

3 слайд
 Х V ғасырға дейін халық санының өсуіне өмір сапасының төмендігі себеп болды. Ал ХХ ғасыр аяғына дейін халық саны жоғары жылдамдықпен өсіп, ХХІ ғасырдан бастап табиғи өсім бәсеңдеді. Демографтардың болжамы бойынша 7-ден 8 млрд-қа халық санының жетуіне 12 – 14, 9 млрд-қа 15 – 16 және 10 млрд-қа жету үшін 20 жылдан астам уақыт керек. Болжамдар бойынша 2050 жылға қарай Еуропа халқының жартысын қарттар құрауы мүмкін. Германия халқы 70 млн-ға дейін қысқаруы және 2030 жылдары Үндістан халық саны бойынша Қытайдан басып озады деп жорамалданады. Әлемнің кедей елдерінің демографиялық өсіміне тән көрсеткіштерге өлімнің жоғары, туудың аса жоғары болуының арқасында табиғи өсімнің көп болуы жатады. Халық саны көп мемлекеттерге Қытай, Үндістан, АҚШ, Индонезия, Бразилия, Пәкістан (ретімен көрсетілген) жатады.

3 слайд

4 слайд
 Кез келген жаңадан қалыптасқан қалаларда табиғи өсімнің жоғары болуы себебі – жас отбасылардың қоныс аударуы. Ірі қалалар маңындағы көршілес қалалардағы табиғи өсімнің төмен болуы себебі – жастардың ірі қалаларға қоныс аударуы.  Әлем елдеріндегі зейнет жасы деңгейінің әртүрлі болу себептеріне орташа өмір жасының ұзақтығы мен денсаулық көрсеткіштері жатады. Зейнеткерлер санының күрт өсуінен жұмысшылар саны кеміп, зейнеткерлерге көп көңіл бөлініп, зейнетақы қорларына салмақ түседі. Халық қартаюынан еңбек етушілер саны азайып көп уақытын жұмыста өткізеді. Қараусыз адамдардың көп болуы қоғамдық белсенділердің артуына, жалғызбасты қарттардың өмірден өтуі тұрғын үй нарығына, зейнетақы төлеу әлеуметтік қамсыздандыру бөлімдеріне салмақ түсіреді.

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд
Ресей халқының демографиялық дамуында 75 жастағылардың аз болуына 1932 – 1933 жылдардағы ашаршылық, 65 жастағылардың аз болуына Ұлы Отан соғысы мен 40 жастағылардың аз болуына соғыстың демографиялық зардабы әсер етті. Ресей халқының 2030 жылғы демографиялық болжамы бойынша табиғи өсімнің күрт азаюы, еңбекке қабілетті және отбасы құрушы жастар мөлшерінің кемуі байқалады. Ал Ұлыбританияда 2066 жылға дейін халықтың орта жасы ұлғайып, табиғи өсімінің кемитінін байқауға болады. 2005 жылдары табиғи өсімнің аздығы 2066 жылы 65 жастағыларда анық көрініп тұр.

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
Еуропа елдерінің солтүстік аймақтарында халық өте сирек, шығыс бөлігінде орташа болса, батыс аймақтарында тығыздық жоғары. Бұл табиғи өсімнің жоғарылығымен емес, тарихи қалыптасуына байланысты. Азия елдеріндегі демографиялық көрсеткіштерінің жоғары болуына әсер етуші факторларға климаттық және табиғи ортасының ыңғайлы болуы мен географиялық орналасуы оң әсер етеді. Әлем бойынша Африка елдерінде табиғи өсім ең жоғары болса, Латын Америка мен Оңтүстік-Батыс Азияда орташа, Шығыс Еуропа мен Ресейде ең төмен көрсеткіштерге ие. Табиғи өсімі теріс болып отырған елдерге түсінік бере өтсек, Гаитиде жоғары (өлім, кедейшілік, тұрақсыздық, аштық), Украинада жастардың өзге елге қоныс аударуы мен отбасыны жоспарларуы, Ресейде экономикалық тұрақсыздық пен отбасылық құндылықтардың жойылуы себеп болып отыр.

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
Тест с ұрақтары 1.Хал ық санының күрт өсуі - ............................... аталады A. Демографиялық көктем B. Демографиялық саясат C. Демографялық жарылыс D. Демографиялық белсенділік 2.Халық санын өсуге, реттеуге бағытталған шаралар жиынтығы E. Демографиялық проблема F. Демографиялық саясат G. Демографиялық жарылыс H. Демографиялық рәсім 3.Әлемдегі аса ірі этнос I. Пенджабдықтар J. Хиндилер K. Ағылшындар L. Қытайлар

10 слайд

11 слайд
4.Елден адамдардың көшіп кетуі A. Эмиграция B. Иммиграция C. Босқындар D. Саяси баспана алғандар 5.Көші қонның негізгі түрлері E. Ішкі, сыртқы F. Сыртқы, уақытша G. Діни, саяси H. Ауданаралық, құрлықаралық 6 .Белгілі бір табиғи қоршаған ортаның жағдайларына бейімделу нәтижесінде ............. Қалыптасты I. Ұлт J. Тайпа K. Нәсіл L. Этнос

11 слайд

12 слайд
7.Әлемде халық саны бойынша үшінші орында тұрған ел A. Ақш B. Бразилия C. Түркменстан D. Мексика 8.Әлем елдеріндегі жаңадан қалыптасқан қалалардағы табиғи өсімнің жоғары болуының ең басты себебін анықта E. мемлекет тарапынан көп көңіл бөлінеді F. жас отбасылардың қоныс аударуы G. өндіріс орындарының болмауы H. қарттардың болмауы

12 слайд

13 слайд
9.Жер шары халықтарының нәсілдік топтары A. 2 B. 4 C. 3 D. 5 10.Алғашқы халық санақтары жүргізілді E. Скандинавия елдері,АҚШ F. Ежелгі Қытай мен Егтпетте G. Үндістан мен Латын Америкасында H. Солтүстік Америка мен Канадада

13 слайд

14 слайд
Назарлары ңызға рахмет

14 слайд