#1 слайд
Қайырлы күн!

1 слайд

#2 слайд
ТҰРАҚТЫ ЭЛЕКТР ТОГЫ Ток көзінің ЭҚК. CURRENT ELECTRICITY

2 слайд

#3 слайд
•10.3.2.1 –- сыртқы тізбектегі электр қозғаушы күші пен кернеу түсуінің айырмашылығын түсіну. •10.3.2.2 - өткізгіштерді аралас жалғауды зерттеу : Оқумақсаты

3 слайд

#4 слайд
Электр тогы Electric current Зарядталған бөлшек электр өрісінің әсерінен белгілі бір бағытта қозғала бастайды. Бөлшектердің бұл бағытын электрлік зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы деп атайды. Электр тогы деп электр зарядтарының кез келген реттелген қозғалысы аталады.

4 слайд

#5 слайд
Электр тогы пайда болуының қажетті шарттары: 1Ток көзі болуы қажет; 2Тізбек тұйық болуы қажет; 3Еркін қозғалатын бөлшектердің болуы қажет.

5 слайд

#6 слайд
Электр тогы •Электр тогы электр зарядтарының ағыны болып табылады •Металл өткізгіштерде бұл еркін электрондардың ағыны (өткізгіш электрондар)

6 слайд

#7 слайд
Электр тогы Electric current Токтың әрекетін бағалау үшін ток күші деп аталатын физикалық шама енгізілген. I ток күші өткізгіштің көлденең қимасы арқылы бірлік уақыт ішінде қандай Δq заряд өтетінін көрсететін физикалық шама

7 слайд

#8 слайд
Егер ток күші мен оның бағыты уақыт бойынша өзгеріссіз қалса, онда электр тогы тұрақты электр тогы деп аталады. Тұрақты ток күші Электр тогы Electric current

8 слайд

#9 слайд
Электр тогының бағыты Current’s Direction •Токтың бағыты ретінде оң зарядтардың бағыты алынады (ток көзінің оң полюсінен теріс полюсіне); •Электрондар шын мәнісінде кері бағытта қозғалады, бірақ дегенмен электр тогының тасымалдаушылары электрондар болып табылады

9 слайд

#10 слайд
Электр тогы Электр тогын толық сипаттау үшін өткізгіштің бірлік қимасынан қандай ток өтетінін көрсететін шама – j ток тығыздығы енгізіледі:

10 слайд

#11 слайд
Электр энергиясы көзінің электр қозғаушы күші (потенциалдар айырымы, кернеу) Электр кернеуі (U) немесе потенциалдар айырымы дегеніміз – бірлік электр зарядының екі нүктенің арасында орын ауыстыру үшін электр өрісінің атқаратын жұмысы арқылы анықталатын физикалық шама

11 слайд

#12 слайд
Электр энергиясы көзінің электр қозғаушы күші (потенциалдар айырымы, кернеу) •Зарядтың ток көзінен алған энергиясының ток көзінің ішкі құрылысына тәуелділігін сипаттайтын шама ток көзінің ε электрқозғаушы күші (ЭҚК) деп атайды. •Ток көзінің ЭҚК-ін бірлік оң зарядты тасымалдау кезінде тосын (бөгде) күштердің атқаратын жұмысымен өлшейді:

12 слайд

#13 слайд
Кедергі. Тізбек бөлігі үшін Ом заңы Өткізгіштің кедергісі (R) деп берілген өткізгіштің бойымен өтетін токқа жасайтын кедергісін көрсететін физикалық шаманы айтады. 1 Ом – ұштарының арасындағы кернеу 1 В болғанда, бойынан 1 А ток өтетін өткізгіштің кедергісі.

13 слайд

#14 слайд
Тізбек бөлігі үшін Ом заңының математикалық өрнегі: Тізбек бөлігі арқылы өтетін ток күші тізбек ұштарындағы кернеуге тура және оның кедергісіне кері пропорционал. Кедергі. Тізбек бөлігі үшін Ом заңы

14 слайд

#15 слайд
Кедергі және меншікті кедергі Resistance and Resistivity Өткізгіштің кедергісі осы өткізгіштің l ұзындығына тура және S көлденең қимасының ауданына кері пропорционал:

15 слайд

#16 слайд
Есептер шығару (I, W)

16 слайд

#17 слайд
1.Сыйымдылығы С = 5 мкФ конденсатор потенциалдар айырымы Δφ = 200 В-қа дейін зарядталып, t = 0,001 с уақытта разрядталған. Токтың орташа күші қандай? 2. Тұрақты тогы бар өткізгіштен t = 30 мин ішінде q 1 = 1800 Кл электр заряды өтеді. Ток күшін анықтаңдар. q 2 = 600 Кл зарядпен анықталатын ток күші қанша уақыт аралығында өтеді? 3. Көлденең қимасының ауданы 1 мм 2 болатын реостаттың орама сымдары никельден жасалған. Реостаттың кедергісі 84 Ом, сымның ұзындығын анықтаңдар. ρ н = 42·10 -8 Ом·м. 4. Резисторға берілетін кернеуді 4 есе арттырып, кедергісін 2 есе кемітсе, ток күші қалай өзгереді?

17 слайд

#18 слайд
ӨТКІЗГІШТЕРДІ ТІЗБЕКТЕЙ ЖӘНЕ ПАРАЛЛЕЛЬ ЖАЛҒАУ SERIES AND PARALLEL CIRCUITS

18 слайд

#19 слайд
Өткізгіштерді тізбектей жалғау •SERIES CIRCUITS

19 слайд

#20 слайд
Өткізгіштерді параллель жалғау •PARALLEL CIRCUITS

20 слайд

#21 слайд
Практикалық жұмыс Тізбектей жалғауда орындалатын заңдылықтарды тексеру. Құралдар: Ток көзі, 2 шам, кілт, амперметр, вольтметр, өткізгіш сымдар •Шартты белгілері арқылы электр тізбегінің схемасын сызыңыз. •Құралдар арқылы сызылған схеманы пайдаланып, электр тізбегін жинаңыз. •Амперметрдің көрсеткішін жазыңыз. •Шамдардың кернеуін өлшеңіз; •Тізбектегі жалпы кедергіні есептеңіз.

21 слайд

#22 слайд
5. Суретте көрсетілген әрбір R 1 , R 3 , R 5 , R 7 , R 8 және R 9 кедергі 1 Ом-ға тең, ал R 2 , R 4 , R 6 кедергі 2 Ом-нан болса, тізбектің толық кедергісі қандай? 6. Тізбектегі кедергі R 1 = R 2 = R 5 = R 6 = 3 Ом, R 3 = 20 Ом, R 4 = 24 Ом. Суретте келтірілген тізбектегі R толық кедергіні және әрбір резистор арқылы өтетін ток күшін табыңдар. Тізбекке берілген кернеу U = 36 В.

22 слайд

#23 слайд
Кері байланыс •Үй тапсырмасы: Тұрақты электр тоггы

23 слайд

#24 слайд

24 слайд