1 слайд
Тақырыбы: Тұрғылықты жерлерді бағдарлаудан жарыстарды өткізу
және ұйымдастыру
Орындаған: Тогызбаева Мариям
2 слайд
Шаңғымен спорттық
бағдарлау Шаңғымен
спорттық бағдарлау сайыс
түрін Азияда ойындарына
Қазақстан енгізді.
Қатысушылардың міндеті –
белгіленген бақылау
уақытында берілген
қашықтықты адаспай
бағдарлай отырып
шаңғымен жүріп жарысу.
Осыған орай 2011 жыл
Қазақстанда Спорттық
бағдарлау жылы деп
жарияланды.
3 слайд
4 слайд
•
Спорттық бағдарлау - компас арқылы
жүзеге асырылады. Спорттық бағдарлауда
негізінен “Адриянов” компасын қолдану
тиімді б.т. Бұл компастың өзге
компастардан ерекшелі бағдарлай жүгіру
барысында компас тілі ішіндегі арнайы
сұйықтық арқылы қажет жағдайда тез
тоқтап, азимутты және белгіні анықтауға
мүмкіндік береді.
5 слайд
Компаспен жұмыс
•
Компас арқылы жұмыс жасау асқан
қиындық тудырмайды. Өйткені қай бағытқа
қозғалсаң да компастың қызыл тілі үнемі
солтүстік бағытты көрсетіп отырады.
Компастың қызыл тілін айналмалы әйнекті
лимбаны айналдыра қозғау арқылы латын
әрпімен көрсетілген “ N” белгісіне тоқтатып
4 – бағытты анықтауды кез –келген турист
орындай біледі.
6 слайд
Қ
7 слайд
ү
ң
ү
8 слайд
Бақылау карточкасы
Жарыс атауы: “Спорттықбағдарлау - 2012 ж”
Қатысушының аты-жөні :
Реттік номері :
1 2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 R R R
Мәре уақыты : Сөре уақыты :
Төреші :
9 слайд
Шаңғымен спорттық бағдарлаудың мәні
•
Спорттық бағдарлау дегеніміз –
қатысушылардың компас және картаға
сүйене отырып шаңғымен берілген
аймақта белгіленген бақылау пункттерін
табуы мақсатында жарысы жұмыстануы.
10 слайд
11 слайд
•
Жарыс нәтижесі қатысушының мәреден-
сөреге дейінгі жұмыс уақытының және
жіберген қателіктеріне байланысты оған
қосылған айып уақытының есептелінуімен
шығарылады
12 слайд
Электронды чип арқылы
Компостер арқылы
Түрлі-түсті қарындаштар арқылы
13 слайд
14 слайд
Спорттық картамен жұмыс
•
Бағдарлаушының негізгі сүйенер күші бұл-компас
және карта болып табылады. Барлық
оқулықтарлың әріппен жазылатындығы сияқты
спорттық карта да өзіне тән әліппесі
топографиялық белгілерімен толықтырылады.
Спорттық бағдарлау картасы мен топографиялық
карталардың шартты белгілері ұқсас болғанымен
өз ерекшеліктері де барын ескерген жөн.
Спорттық бағдарлау картасы топографиялық
картадан обьектіні белгілеу дәлдігімен
ерекшеленеді.
15 слайд
16 слайд
•
Картадағы қызыл түс – төрешілер
қолданатын дистанция түсі. Яғни старт,
финиш, таңбаланған трасса, КП (бақылау
пункттері) және қозғалуға тыйым салынған
жерлер белгіленеді.
17 слайд
Мәре орны
Жүруге тыйым
салынған жолдарБақылау пункттеріЖолды таңбалау
Сөре орны
Сайыс алаңының
орталығы
18 слайд
•
Трасса картада кішкене дөңгелекшелер
арқылы белгіленіп олардың аралығы рет саны
байынша ашық күлгін түсті сызықтықпен
қосылады. Берілген әр дөңгелекшенің
ортасында “КП” бақылау пункттері беріледі.
Қатысушының берілген КП реттілігін бұзып
жұмыстануына қатаң тыйым салынады. Бұндай
жағдайда қатысушы бағдарлау ережесін
бұзғандықтан дистанциядан шығарылып
жұмысы жарыс есебінде мүлдем
қарастырылмайды.
19 слайд
20 слайд
21 слайд
Жылжу тәсіліне қарай;
•
Жүгіру арқылы (ОБ)
•
Шаңғымен жүру арқылы (ОЛ)
•
Велосипедпен жүру арқылы (ОВ)
•
Мүгедектерге демалыс саябақтарында,
арба арқылы (ОТ)
22 слайд
Жарыстың ұйымдастырылуына
қарай;
•
Күндізгі бағдарлау
•
Түнгі уақытта бағдарлау
23 слайд
Қатысушылардың жұмыстануына
қарай;
•
Жеке бағдарлау
•
Топтық бағдарлау
•
Эстафеталы бағдарлау
24 слайд
Жарыс қорытындысын шығаруға
байланысты;
•
Жеке есеп (әр қатысушының жұмыс уақыты
жеке есептеліп, жеке орын тағайындалады)
•
Жеке және топтық (әр қатысушыға жеке
және жалпы топтың уақыты қосылып
қорытындыланып орын тағайындалады)
•
Топтық ( қатысушылардың барлығының
уақыты бір қосылып топтық орын
тағайындалады)
25 слайд
Дистанция қашықтығына
байланысты;
•
Суперспринт (СС)
•
Спринт (СП)
•
Қысқа қашықтықтағы дистанция (КР)
•
Орташа қашықтықтағы дистанция (СР)
•
Классикалық қысқа қашықтықтағы дистанция (УК)
•
Классикалық дистанция (КЛ)
•
Классикалық ұзақ дистанция (УД)
•
Ұзақ дистанция (ДЛ)
•
Өте ұзақ қашықтықтағы дистанция (СД)
•
Морофондық дистанция (МР)
•
Рогайн (РГ) (1:25 000 немесе 1:54 000 масштабты карталарға сүйене
отырып жарыс ұйымдастыру дистанциясын таңдау)
26 слайд
Берілген бағыт бойынша
бағдарлау
•
Бұл бағдарлауды картада арнайы берілген
реті бойынша орындай отырып КП-ларды
табу. Бұнда қатысушылар мәреден
араларына уақыт салып жекелей жіберіледі
және бір КП-дан екінші КП-ға арнайы
түсірілген шаңғы ізі арқылы жүріп өтеді.
27 слайд
ІІ. Бағдарлауды өз бетімен жүзеге
асыру.
•
Бағдарлаудың бұл түрінде қатысушы
берілген КП-ларды жүру жолын өзі таңдай
отырып өз қалауынша тауып, арнайы
берілген құрал(компостер, чип, түрлі –түсті
қарындаш) арқылы белгілейді.
Бағдарлаудың бұл түрі бойынша жарыс
ұйымдастырудың екі жолы қарастырылған.
28 слайд
2.1. Берілген аймақта белгіленген
көптеген КП-лардың ішінен бақылау
карточкасында өз элитасына ғана
берілген КП нүктелерін табу.
29 слайд
2.2. Арнайы берілген уақыт ішінде
(мысалы, 1-сағат ішінде) КП-ларды
мүмкіндігінше көп тауып бақылау
карточкасында белгілеп алу.
30 слайд
Бұл картада арнайы қозғалу жолы көрсетіліп
трасса бойынша белгіленген КП-ларды сол
жолмен қозғала отырып тауып, бақылау
карточкасына белгілеу. КП-лардың орналасу
орны картада иненің ізін шаншып із түсіру
арқылы белгіленеді. ІІІ. Таңбаланған (маркировка) трасса
бойынша бағдарлау
31 слайд
Бағыт таңдау
•
1-ші КП-дан 2-ші КП-ға жету жолын
қатысушы өзі таңдайды. Яғни қатысушы өзі
қалай тиімді санаса солай орындайды.
Алайда КП – ларды алу реттілігі қатаң
сақталу тиіс. Қатысушы өзі айналаны
бағдарлай отырып өзіне тиімді бағыт
таңдап уақыт үнемдеп барлық КП-ларды
алып сөреге жетуі тиіс. Спорттық
бағдарлаудың негізгі мәні де осыда!
32 слайд
Жарыс хаттамасының толтырылуы
Төреші уақыты:____________
Элита:___________________ “ ” _______2012 жыл
№ Аты-жөні Команда Номер Мәре
уақыты
Номер
Келу
уақыты
Орын
Бас хатшы: _____________________
Барлық қатысушылар саны: _____
Бас төреші: ____________ Спорттық бағдарлау жарысының атауы
33 слайд
Дистанцияда жұмыстану
Ұйымдастырушылар Дистанция құру Қатысушылар Жеке есепке жарысады
Карта сызу
Призмалар орналастыру
Бақылау КП карточкасын дайындайды
КП нүктелерін белгілеу
Белгілеу құралын бекіту
Қатысушыларға карточка беру
Қатысушыларды уақытын қосып
мәреден жіберу
Қатысушыларды дистанцияда
жұмыстануын бақылау
Қатысушылардың сөреге келу уақытын
белгілеу
Қорытынды шығару
Дистанцияны жинау Ұйымдастырушы топтың берген
карталары бойынша жылжи отырып КП
нүктелерін тауып бақылау
карточкаларында белгілеу.
Төрешіден бақылаукарточкасыналу
Уақыт қосылған кезде шаңғымен жылжу
КП нүктелерін реті бойынша тауып
карточкада компостер арқылы белгілеу
Сөреге оралу
34 слайд
35 слайд
36 слайд
37 слайд
Н
а з а р л а р ы
ң
ы
з ғ а р а х м
е т
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз